Dagblaðið - 19.02.1981, Qupperneq 17

DAGBLAÐIÐ. FIMMTUDAGUR 19. FEBRÚAR 1981.

17
I
Menning
Menning
Menning
Menning
Myndlist
AÐALSTEINN
INGÓLFSSON

Samsýning Guðmundar Armaims og Sigurðar Þóris
aðKjarvalsstöðum
,,Það er kominn tími til að mynd-
listarmenn snúi sér að einhverju öðru
en flatarmálsfræði eða ljóðraenum
tilraunum með liti og form,” segja
þeir myndlistarmennirnir Sigurður
Þórir og Guðmundur Ármann í
viðtali hér i DB fyrir skömmu, um
sýningu sína að Kjarvalsstöðum (til
22. feb.).
Sýninguna kalla þeir ennfremur
„Vinnan-Fólkið-Landið” og af
henni er ljóst að þeir eru ekki aðeins
að berja bumbur fyrir nýju raunsæi í
myndlist á íslandi, heldur einnig fyrir
ákveðinni afstöðu til þess raunsæis.
Myndverkið á að vera nákvæm hlut-
læg útlistun á veruleikanum, sem er
fyrst og fremst veröld erfiðis-
mannsins, líf hans og sveiti, tengsl
hans við landið.
Ekki til sigurs
Nú er vissulega margt til í því sem
þeir félagar segja í þessu viðtali. í
okkar myndlistarlíf vantar
tilfinnanlega magnað fígúratíft
raunsæi, a.m.k. raunsæi sem gengur
út á annað en íslenskt landslag og sú
stefna þyrfti að geta spannað allar
hliðar á islenskum veruleika, ekki
bara atvinnulifið. Hins vegar eru þeir
Sigurður Þórir og Guðmundur
Ármann varla menn til að leiða þá
hreyfingu til sigurs í íslensku mynd-
listarlífi, a.m.k. ekki í bili. Nú skiptir
yfírborðsfágun og tæknikunnátta
ekki öllu máli í sumum afbrigðum
nútíma myndlistar, en þar sem leggja
á veruleikann ljóslifandi fyrir dóm al-
mennings í formi myndverka, þ.e. í
þeirri myndlist, sem þeir félagar
aðhyllast, verður að leggja þessi at-
riði að einhverju leyti til grundvallar.
En útslagið gerir samt hæfileikinn til
að búa til list úr hversdagsleikanum,
hin listræna útsjónarsemi.
Aðal- og aukaatriði
Ég segi nú kannski ekki að þeir
falli á báðum liðum þessa lokaprófs,
þeir Sigurður og Guðmundur, en
skelfing eru þeir tæpir. Þó er sjónar-
munur á þeim. Guðmundur hefur
augljóslega lagt talsverða rækt við
teikningu, kann sitthvað fyrir sér í
notkun eggtempera og olíu, og hefur
stundum auga fyrir dramatiskri
uppbyggingu mynda. Þessi kunnátta
ber ávöxt í olíumálverki eins og
„Móðir og barn”, sem í dul sinni er
eitt besta verk sýningarinnar, og
„Vel í hendi”, óð til járnaverk-
stæðisins.
Hins vegar nægir hún ekki til að
lyfta obbanum af olíuverkum hans
upp úr átakalítilli meðalmennsku,
þar sem engin leið er að greina á milli
aðal-og aukaatriða.
Góð dæmi um þá ávöntun er að
finna i landslagsmyndum Guðmund-
Guðmundur Ármann ásamt einu málverka sinna.
Sigurður Þðrir og „Húsamálarinn”
OG KOMINN TÍMITIL
ar. Hann vinnur svolítið „að hætti
Ásgríms”, í löngum og mjóum
myndum, — sú lengsta þenur sig
reyndar yfir 8 metra, — en i þeim er
hvergi komið fyrir áhersluatriðum,
sem augað stoppar við, hvorki í* lit-
beitingu né formmyndun.
Hrár veruleikinn
Mest hefur Guðmundur til
málanna að leggja i dúkristum
sinum, en þar tekst honum að fá út úr
viðfangsefni sinu, einkanlega lands-
lagi, hluti sem manni finnst skipta
einhverju máli.
Og dúkristumappa hans frá
Akureyri er lagleg, þótt hún hafi
e.t.v meira gildi sem staðarlýsing en
list.
Sigurði Þóri virðist hins vegar
alvee fvrirmunað að skilja að hrár
veruleikinn, hvort sem hann er
erfiðisvinna eða eitthvað annað, ber
ekki endilega í sér kím listar. Lista-
maðurinn verður að kafa undir yfir-
borðið til að finna þau atriði i uppá-
komunni sem hefja hana upp yfir
augnablikið og konta til með að hafa
varanlega þýðingu, — verða
varanlegt innlegg í baráttuna svo
notaður sé frasi við hæfi lista-
mannsins. Án þessa eiginleika verður
hver mynd aðeins lýsing, illustrasjón.
Og lýsing þarf líka að vera vönduð.
En Sigurðir Þórir virðist lítið
spekúlera í svona löguðu. Hann
gengur um þar sem menn vinna,
tekur af þeim myndir, sem hann
siðan yfirfærir beint í teikningar, svo
i grafík, loks í olíumálverk. Og alltaf
eru þessar útsetningar jafn líflausar.
íslensku verkafólki er litill greiði
gerður með „hyllingu” af þessu tagi.
-Al.
Bærínn Hlíðar undir Steinahlíðum að hruni kominn:
„Sýslunefnd vill bæinn af yfir-
borði iarðar”
segirFriðjón
Guðröðarson
sýslumaður
„Sýslunefnd samþykkti síðasta
sumar að kaupa ekki bæinn. Þannig að
Paradísarheimt hf. á hann og landið
sem hann stendur á og það er á valdi
félagsins hvað við hann á að gera,”
sagði Friðjón Guðröðarson sýslumaður
Austur-Skaftafellssýslu um Hlíða-
bæinn sem búinn var til þar i sýslu.
Bærinn var byggður vorið og sumarið
1979 og þá tekin kvikmyndin Paradisar-
heimt við hann. Siðan hefur hann níðzt
niður og er orðinn lítill fegurðarauki
fyrir umhverfið. Hefur fólk sem leið á
hjá haft orð á þvi að bærinn væri ekki
sjón að sjá, þakið farið að gefa sig og
allt í óreiðu.
„Þegar bærinn var byggður fóru
Þjóðverjar sem veittu 90% fjár-
magnsins fram á fyrirgreiðslu nkkar.
Við vildum gjarnan styðja þá og vorum
þeim innan handar, lögðum meðál
annars undir þá veg. Upphaflega
höfðum við lýst yfir áhuga okkar á að
kaupa bæinn þegar myndatöku væri
lokið enda skuldbundu þeir sig þá til
þess að vanda bygginguna og skila
henni í góðu ásigkomulagi. Hvorugt
var gerl og því kaupunum hafnað.
Bærinn er bæði illa byggður og alls
ekki i réttum hlutföllum. Hann gefur
bvi ekki rétta mynd af gamla íslenzka
bænum og er hálfgerð ómynd. Það
væri mjög dýrt að konta honum i
viðunandi horf.
Sýslunefnd vill ekki konta nálægl
þessu meira og vill helzt að bærinn
verði fjarlægður af yfirborði jarðar.
En Paradísarheimt hf. á hann og landið
undir honum, þannig að það er á
lelagsins valdi hvað gert verður,” sagði
Friðjón.
Þrátt fyrir ítrekaðar tilraunir tókst
ekki að ná i neinn af forsvarsntönnum
Paradisarheimtar hf.
-DS.
Eins og sjá má á þessari mynd eru húsin að Steinahlíðum farin að láta á sjá. Smiðjuþakið er orðið götótt, bæjarhúsin opin
upp á gátt fyrir veðri og vindum og litill fegurðarauki að öllu saman. DB-mynd: Gunnar Sigtryggsson.
Laus staða
Staða lektors í ensku i heimspekideild Háskóla islands er laus til um
sóknar. Sérstök áhersla er lögðá nútimamál og málvisi.
Laun samkvæmt launakerfi starfsntanna rikisins.
Umsækjendur skulu láta fylgja umsókn sinni rækilcga skýrslu um vis
indastörf sin, ritsmíðar og rannsóknir svo og nántsferil sjnn og störf.
Umsóknir skulu sendar menntamálaráðuneytinu. Hvcrfisgötu 6. 101
Reykjavík fyrir 20. ntars nk. Menntamálaráðuneytið,
16. febrnar 1981