Dagblaðið - 02.04.1981, Page 28

fzfálst, úháð dagblað
FIMMTUDAGUR 2. APRÍL 1981.
TiKæríngará
Þjóðviljanum:
Baldur rít-
stjórí fyrir
EinarKarl
Réttað í skaðabótamáli kjúklingabónda og landeigenda gegn íslenzka álf élaginu
vegna f lúormengunar:
Slík flúoreitrun gerír
fólk að krypplingum
— á 15-20 árum, segir bandarfskur próf essor sem rannsakað hef ur f lúormengun
í kjúklingum sem aldir voru í nágrenni álversins
„Ég ræddi við prófessor Lennart
Krook í gær um hvaða áhrif svona
flúoreitrun hefði á fólk og hann full-
yrti að i þessu umhverfi sköpuðum
við krypplinga á 15—20 árum. Rann-
saka yrði starfsmenn í kerskálum
Álversins,” sagði Hafsteinn
Baldvinsson hrl. i morgun.
í gær var flutt í bæjarþingi
Hafnarfjarðar mál Guðmundar
Jónassonar fv. kjúklingabónda að
Straumi gegn íslenzka álfélaginu.
Mál Guðmundar flutti Hafsteinn
Baldvinsson hrl. en Guðmundur
Pétursson hrl. fyrir íslenzka ál-
félagið. Vitni fyrir dómi i gær var dr.
Lennart Krook prófessor og deildar-
forseti við Cornell háskóla í Banda-
ríkjunum. Dómari í málinu er Már
Pétursson en meðdómendur Jóhann
Axelsson prófessor og Þorvaldur
Veigar Magnússon læknir.
„Upphaf þessa máls er það,”
sagði Hafsteinn Baldvinsson í
morgun, „að Guðmundur Jónasson
rak kjúklingabú að Straumi á
árunum 1976—77 en búið hafði verið
rekið áður eða frá árunum 1968—69
af Sigurjóni Ragnarssyni og fleirum.
Frá árinu 1976 voru mikil vanhöld á
kjúklingum þannig að aðeins 21
þúsund kjúklingar af 46 þúsundum
það ár skiluðu sér. Áframhaldandi
Lennart Krook, prófessor vifl Cornell, útskýrir mál sitt fyrir Ottó Jónssyni
dómtúlki við réttarhöldin i Hafnarfirði i gær. DB-mynd: Sig. Þorri.
vanhöld voru á árinu 1977 sem
leiddu til þess að Guðmundur varð að
gefast upp.
Hann hafði haft starfsmann og fór
nú fram á það við heilbrigðisráð
Hafnarfjarðar að ráða starfsmann
með búsetu að Straumi. Eftir at-
hugun var því neitað þar sem mengun
við Straum var meiri en i kerskálum
álversins og þvi varð að leggja búið
niður.
Guðmundur sendi kjúklinga til
rannsóknar að tilraunastöð Háskól-
ans á Keldum. Eftir að Háskclinn
hafði kynnt sér að aðstæður í búinu
væru til hreinnar fyrirmyndar hvað
vatn og fæðu og annað snerti var
niðurstöðum skilað og með saman-
burði við kjúklinga frá Móum á
Kjalarnesi. í ljós kom marktækur
munur á flúorinnihaldi beina, sem
reyndist mun meira í Straumi.
Háskólinn treysti sér þó ekki til þess
að fullyrða að flúoreitrunin væri
dánarorsök kjúklinganna.
Því var leitað til Lennarts Krooks
prófessors í meinatækni við Cornell-
háskóla. Hann hafði áður rannsakað
búpening í grennd við álverksmiðju á
Cornwall Island í New York riki.
Hann fékk tvo kjúklinga frá Straumi
til rannsóknar og í skýrslu hans er
niðurstaðan sú að kjúklingarnir hafi
þjáðst af krónískri flúoreitrun. Hann
staðfesti skýrslu sína fyrir dómi í
gær.
Prófessorinn sagði í viðtali við mig
að þegar um skepnur væri að ræða
eins og i þessu tilfelli væri um
peningaspursmál að ræða. En hættan
væri mest hjá ungbörnum sem yxu
upp á mengunarsvæðinu. Minni
hætta væri hjá fullorðnu fólki sem
hefði myndað sín bein. Þó safnaðist
flúor í beinin.
í raun er hér um tvö bótakröfumál
að ræða gegn ÍSAL, Bóndinn t
Straumi fer fram á 480 þúsund
krónur í skaðabætur og landeigendur
um 200 þúsund krónur. Ég vænti
dóms í málinu í sumar.” -JH.
Þrátefli í Háskólanum og kennsla slitrótt vegna
verkfalls stundakennara:
Einar Karl Haraldsson, ritstjóri
Þjóðviljans, er nú farinn í þriggja
mánaða orlof. Baidur Óskarsson,
erindreki Alþýðubandalagsins og
blaðamaður á Þjóðviljanum, gegnir
störfum Einars Karls í orlofinu.
Auk hefðbundins sumarorlofs nýtur
Einar Karl tveggja mánaða orlofs sam-
kvæmt kjarasamningum blaðamanna.
Kemur orlofið sér vel þar sem nýlega er
farið að æfa í Þjóðleikhúsinu leikrit
eftir Steinunni Jóhannesdóttur, konu
Einars Karls. Verður það flutt á
fjölunum í haust.
Ekki er alveg synjað fyrir að ýmsir
ráðamenn í Alþýðubandalaginu óttist
að orlof Einars Karls verði lengra en
ráðgert er og þykir mjög miður ef svo
færi.
Er þegar leitað á Einar Karl að sinna
áróðursmálum flokksins einhvern hluta
orlofsins, samkvæmt heimildum sem
DB telur áreiðanlegar.
Það er svo óskylt mál að Ólafur
Jónsson, sem verið hefur fram-
kvæmdastjóri Alþýðubandalagsins,
hefur sagt lausu starfi sínu. Hann er
stjórnarformaður Húsnæðisstofnunar
ríkisins og er það ærið starf.
Ólafur Jónsson hefur reynzt ötull og
harðsnúinn starfsmaður flokksins.
Fullkominn jafningi hans er ekki talinn
í augsýn. -BS.
Það leynlr sér ekkert á SV-kmdi að vorið er i nind. Það er aittónt komU i
hjörtu manna, sllkt fer ekkert á milli mála. Eða vœri þessi stdka að leika sár
svona láttilega ef vorið væri ekki handan við homið?
DB-mynd Bnar Óiason.
Markmiðið að
drepa félagið?
— spyr formaður félags stundakennara
„Það er afskaplega erfitt ástand
hjá okkur, þvi kennslutímar falla
niður og allt er komið í þrátefii,”
sagði einn af starfsmönnum Há-
skólans við DB i morgun.
Kcnnsla í heimspekideild féll alveg
niður í gær eftir hádegið og i íslenzku
allan daginn, því nemendur þar fóru
strax í samúðarverkfall með stunda-
kennurum. Ekki er búizt við minni
truflunum á kcnnslu I dag þvi
nemendur styðja margir hverjir
stundakennara og f undirbúningi er
allsherjarverkfall hjá nemendum
næsta þriðjudag kröfum stunda-
kennara til stuðnings.
Stundakennarar sem eru mjög fjöl-
mennir við Háskólann hafa lengi
vcrið óánægðir með daufar undir-
tektir menntamálaráðuneytisins við
óskum þeirra um bætt kaup og kjör.
Á fundi siðastliðið þriðjudagskvöld
boðuðu þeir til verkfalls sem hófst í
gær.
„Deilan breytti um eðli á þessum
fundi,” sagði Ólafur Jónsson, for-
ntaður félags stundakennara við HÍ.,
„frá því að vera einföld endur-
skoðun á starfskjörum þá snýst hún
nú um samningsrétt stundakennara
og þar með tiiverurétt samtaka
þeirra.
Ég held að markmið skólans sé að
drepa félagið,” sagði Ólafur.
Ekki tókst að ná í Guðmund
Magnússon rekior Háskólans í
morgun.
-IHH.
Góðurafliá
land íEyjum
Mjög góður afli barst á land í Eyjum
í gærkvöld, alls um 600 tonn. Margir
netabátar voru með mjög góðan afla,
allt upp í 50 tonn og margir með 30—40
tonn. Afli trollbáta var einnig ágætur.
Afli Eyjabáta hefur verið að glæðast
að undanförnu. Er Þórunn Sveins-
dóttir afiahæst með 712 tonn.
-FÓV, Vestm.
Elías ritstjóri
Tímans
— tókþrjámeðsér
afVísi
Elías Snæland Jónsson hóf starf rit-
stjóra Tímans í gær eins og ráðgert
var. Hann var áður ritstjómarfulltrúi
Vísis. Með honum hafa ráðizt til starfa
þrír fyrrum blaðamenn Visis, Páll
Magnússon, sem verður ritstjórnarfull-
trúi, Illugi Jökulsson, umsjónarmaður
helgarútgáfu, og Gunnar Trausti Guð-
björnsson útlitsteiknari. Hefja þeir
störf innan tíðar.
Þórarinn Þórarinsson verður áfram
stjórnmálaritstjóri og Oddur Ólafsson
ritstjórnarfulltrúi. Þeir Jón Helgason
og Jón Sigurðsson láta af ritstjórastörf-
um sinum i vor.
Kjartan Stefánsson, ritstjóri Sjávar-
frétta, hefur verið ráðinn aðstoðar-
fréttastjóri Sæmundar Guðvinssonar á
Vísi.
- BS
Larsen hamaðist árangurslaust á Kortsnoj í Lone Pine:
Jafntefli hjá íslendingunum
Frá Jóni L. Árnasyni á skákmótinu
í Lone Pine, Kaliforniu:
íslendingarnir gerðu allir jafntefli í
gær, þeir Jón L., Guðmundur
Sigurjónsson og Jóhann Hjartarson.
Jón tefldi við stórnieistarann Soltis
frá Bandaríkjunum og þeir sömdu
jafntefli eftir 37 leiki. „Ég var
kominn með mátssókn á hann á tíma-
bili en lék svo vitlausan drottningar-
leik og mátti þakka fyrir jafntefiið,”
sagði Jón L. í morgun. Guðmundur
tefldi við • Whitehead, titillausan
bandarískan skákmann, og Jóhann
við Campora, titillausan frá Argen-
tínu. Jóhann var, að sögn Jóns, með
betra tafi á tímabili en Argentínu-
maðurinn sneri sig út úr erfiðri stöðu.
Sovézki útlaginn Viktor Kortsnoj
glímdi við Larsen frá Danmörku.
Larsen ólmaðist allt hvað hann gat til
að leggja .Kortsnoj, tók af honum
drottningu í skiptum fyrir hrók,
biskup og peð en allt kom fyrir ekki
og þeir sömdu um jafntefii. Kortsnoj
og Shirazi, alþjóðlegur íranskur
meistari, eru efstir og jafnir á mótinu
með 3.5 vinninga. Iraninn vann i gær
Albud frá Bandaríkjunum og þykir
íraninn hafa komið á óvart. Larsen
er með 3 vinninga og biðskák. 10
skákmenn eru með 3 vinninga en af
íslendingunum er Jón L. efstur með
2.5 vinninga, Guðmundur 2 og
Jóhann 1.5 vinning.
-ARH.