Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1963, Side 72

72
þetta, en með þessari aðferð sé einn atvinnuvegur styrktur á
kostnað annarra. Því er hann mótfallinn en vill í þess stað
verðlauna góða útflutta vöru. Hann telur að með þessum tolli
sé verið að taka fé úr vasa sjávarmanna og láta það renna í
vasa sveitamanna, „þar er því ekki um neinn gróða að ræða
fyrir landið í heild, heldur aðeins fyrir vissan flokk manna í
landinu."* ** Þegar vér lesum þessi ummæli er vert að minnast
þess, að liér talar bóndi og þingmaður bændakjördæmis. Ann-
ars er vert að geta þess, að Stefán er jafnan andvígur hækkun
tolla á neyzluvörum almennings t. d. kaffi- og sykurtolli 1905,
,,sem kæmi harðast niður á fátæklingum í kaupstöðum“.
Mannréttinda- og félagsmál tóku ekki mjög upp hugi þing-
manna á þessum árum. En hvarvetna, sem um slík mál er rætt,
er Stefán málsvari frjálslyndis og umbóta. Hann er eindregið
með rýmkun kosningarréttar 1907, þar sem lagt er til að hætta
að miðá kosningarétt við útsvarsgreiðslu. Taldi hann það
bezta frumvarp stjórnarinnar (hann var þá í stjórnarandstöðu),
„því að öll löggjafarmál, sem auka réttindi manna, almenn
mannréttindi, ber að skoða sem einkar merkileg.“## Ekki fékk
Hannes Hafstein þó lög þessi samþykkt. En þó þeir Stefán og
Hannes væru þarna sammála, treystist Stefán ekki til að fylgja
Hannesi um hlutfallskosningar í stórum kjördæmum, þótt
hann að vísu væri því hlynntur, heldur sat hann ásamt Guð-
laugi Guðmundssyni hjá við atkvæðagreiðslu um það mál.
Enda var þess naumast að vænta, að hann gengi svo í berhögg
við flokk sinn að styðja frumvarp þetta.
í umræðum um fátækralöggjöf 1901 vítir hann harðlega þá
aðferð að sundra fjölskyldum, sem þarfnast sveitarframfæris.
Setur hann þar fram nýstárlega hugmynd í framfærslumálum,
sem mér vitanlega hefur ekki annars komið til umræðu hér
á landi. Hann vill að í hverri sýslu væri stofnun, sem annað-
ist gamalmenni og munaðarlaus börn. Þar mætti fá gamal-
mennum störf, sem væru við þeirra hæfi, á meðan þau hefðu
einhverja starfsorku og veita þeim um leið aðhlynningu eftir
* Alþingistíðindi 1903 B, 75.
** Alþingistíðindi 1907 B, 2173.