Árbók Landsbókasafns Íslands - Nýr flokkur - 01.01.1992, Side 69

SUNNANFARI
69
Sunnanfari lætur lítið yfir sér. Á titilblaði fyrsta árgangs, fyrsta
tölublaðs, stendur, að útgefandi sé félag eitt í Kaupmannahöfn.
Ekki er nefnt, hvaða félag eða hverjir vinni við að koma blaðinu út.
Jón Þorkelsson skrifar nokkuð um íslenskar bókmenntir og
höfunda og þá oftast á mjög jákvæðan og hvetjandi hátt, en fyrst
og fremst hefur hann stutt vel við bakið á íslenskum höfundum
með því, hve örlátur hann er á rými fyrir þá á síðum blaðsins. Segja
má, að það sé mikilvægt framlag hans til íslenskra bókmennta.
Þýðingar erlendra fagurbókmennta fá einnig rúm á síðum blaðs-
ins.
Ekki er unnt að halda því fram, að Sunnanfari sé boðberi
nýrómantíkur eingöngu, því að raunsæisstefnu ásamt rómantík er
ekki síður gert hátt undir höíði þar. Samt sem áður má sjá
greinileg áhrif nýrómantíkur og margan skáldskap, sem draga
mætti undir einkenni stefnunnar. Einar Benediktsson
(1864—1940) birtir þarna kvæði sitt Skútahraun í fyrsta sinn ásamt
mörgum öðrum kvæðum, og Ólafur Davíðsson (1862-1903) skrif-
ar um þjóðsagnaefni, svo að dæmi séu nefnd.
Þegar Eimreiðin, sem haíði hliðstæð markmið, hóf síðan göngu
sína 1895, veltu menn því fyrir sér, hvort útgáfa tveggja svo líkra
tímarita gengi. Grímur Thomsen (1820-1896) skrifar Jóni frá
Bessastöðum:
Sunnanfara er jeg ekki farinn að sjá í þetta sinn. Ætlar hann að þola
samkeppnina við Eimreiðina? Frændi [Valtýr Guðmundsson ritstjóri Eimreið-
arinnar] er útum sig og aflakló.6
Þessi fyrstu 5 ár blaðsins hafa verið Sunnanfara og ritstjóra hans
farsæl að mörgu leyti. Auðvitað þrengdi fjárhagur að útgáfunni,
og stundum virðist beinlínis hafa staðið í járnum með að koma
blaðinu út. Ársáskrift mun hafa kostað 2.50 kr. Kostnaður var
mikill við útgáfuna. Pappír er vandaður og myndaefnið dýrt, því
myndirnar voru prentaðar í Vínarborg til að fá bestu fáanleg gæði.
Sunnanfari átti sér kaupendur í öllum landshlutum hér heima og
náði nokkurri útbreiðslu vestan hafs, en þar hafði hann umboðs-
menn a.m.k. í Norður-Dakota og Winnipeg. Hann barst að vísu
óreglulega og seint þangað, en á þessum stöðum voru rétt innan
við 100 fastir áskrifendur. Að vísu mun oft á tíðum hafa verið erfitt
að innheimta áskriftargjöldin. Auk þess hafa landar í Danmörku
keypt tímaritið, og stóðu þeir nokkuð vel í skilum.
í bréfasafni Jóns er að finna nokkur bréf með afsökunum á því,