Árbók Landsbókasafns Íslands - Nýr flokkur - 01.01.1992, Síða 75

SUNNANFARI
75
árum, er ekki hægt að líta fram hjá því, að vaxtarbroddar bók-
menntanna urðu til mestmegnis vegna áhrifa frá útlöndum, fyrst
og fremst Danmörku einum áratug fyrr, það er á síðustu árum 19.
aldarinnar og í upphafl þeirrar tuttugustu. Sunnanfari gegndi
veigamiklu hlutverki og hafði bein og óbein áhrif á gang íslenskra
bókmennta. Annars vegar fengu íslensk skáld tækifæri til að fá
efni birt eftir sig, hins vegar miðlaði tímaritið vönduðu bók-
menntaefni frá útlöndum hingað heim. Tímaritið var oftast
málsvari nýs tíma og nýrra höfunda, stundum gegn gagnrýni eldri
blaðanna.
Jarðvegur fyrir heimilistímarit var ákjósanlegur. Fólki íjölgaði í
bæjum og þorpum og vísir varð að borgarmenningu og fleiri
höfðu efni á að setja börn sín til mennta, en fram að þessu hafði
skólaganga verið forréttindi fárra útvalinna. Skólar efldust og
skólaskyldu barna var komið á. Almennara varð nú að kaupa
bækur og gefa sér tíma til að sinna andlegri iðju. Jón Þorkelsson
var því á heppilegum tíma með útgáfu menningartímarits, því að
þorri manna gat unnt sér þess að grípa í lestur tímarits sér til
fróðleiks og skemmtunar.
HEIMILDIR
1. Stefán Einarsson: Islensk bókmenntasaga 874—1960. Reykjavík:
Snæbjörn Jónsson, 1961, Bls. 97.
2. Halldór Hermannsson: The Periodical Literature oflceland down
to the year 1874: an historical sketch. Islandica, vol. XI. Ithaca
1918. Bls. 1-100.
3. Sunnanfari, Kaupmannahöfn 1891 (1:1). Bls. 3—4.
4. Benedikt Gröndal: Dægradvöl. Reykjavík: Bókaverzlun Arsæls
Árnasonar, 1923. Bls. 22.
5. Vilhjálmur Þ. Gíslason: Um íslenzka blaðamennsku. Morgun-
blaðið, Lesbók 1958, 22.6. Bls. 323.
6. Bréf Gríms Thomsens til Jóns Þorkelssonar, dagsett
17.2.1895. Bréfasafn Jóns Þorkelssonar. Lbs. 4198 4to.
7. Bréf Benedikts Gröndals til Jóns Þorkelssonar, dagsett
27.3.1893. Bréfasafn Jóns Þorkelssonar. Lbs. 4195 4to.
8. Bréf Arnljóts Olafssonar til Jóns Þorkelssonar, dagsett
18.10.1894. Bréfasafn Jóns Þorkelssonar. Lbs. 4195 4to.