Frjáls verslun - 01.09.1968, Qupperneq 9

FRJÁLS VERZLUN
9
„Óhjákvœmilegt er að fœra tekjurnar frá borgurunum
og frá öSrum atvinnugreinum til sjávarútvegsins, ef hann
á ekki að stöðvast”.
„Fram til þessa hefur ekki verið fyrir hendi stjórnmáia-
leg skilyrði til að gera þœr ráðstafanir, sem nú eru fyrir-
hugaðar eða eru að komast í framkvœmd”.
„Umsókn að EFTA þýðir ekki, að við verðum aðilar
strax, heldur er tilgangurinn sá, að kanna með hvaða
kjörum við gœtum orðið aðilar”.
„Launþegar eiga aðeins um tvennt að velja: Hvort
vilja þeir heldur taka hinar raunverulegu kjaraskerðingu
á sig í mynd atvinnuleysis eða minnkandi kaupmáttar”.
ekki verið fyrir hendi stjórnmála-
leg skilyrði til að gera þær ráð-
stafanir, sem nú eru fyrirhugað-
ar eða að komast í framkvæmd.
Ráðstafanirnar, sem nú er ver-
ið að gera, eru aðferð til að dreifa
byrðunum.
Ef við hugsum okkur hins veg-
ar, að ekkert yrði gert, vísitalan
hækkaði og síðan launin, mundi
það ekki bjarga launþegunum.
Lífskjaraskerðingin kæmi þá
fram í atvinnuleysi.
Launþegar eiga því aðeins um
tvennt að velja: Hvort vilja þeir
heldur taka hina raunverulegu
kjaraskerðingu á sig í mynd at-
vinnuleysis eða minni kaupmátt-
ar. Myndin horfir þannig við frá
mínum bæjardyrum séð.
Teljið þér, að þessir örðugleikar
verði Jangvinnir?
Um það er erfitt að spá, en ég
tel mjög óvarlegt að gera ráð fyr-
ir, að um skyndilega breytingu til
batnaðar geti orðið að ræða.
Hvernig eigum við að fara að því
að halda uppi jafngóðum lífskjör-
um liér og í næstu nágrannalönd-
unum?
Ég álít, að við eigum að stefna
að því að gera okkur óháðari sjáv-
arútveginum, þótt við verðum að
sjálfsögðu að byggja að mestu á
honum í næstu framtíð. Við eig-
um að keppa að því að koma á
fót útflutningsiðnaði, — ekki ein-
göngu á sjávarvörum, — svo að
þær sveiflur, sem alltaf verða í
sjávarútveginum, hafi ekki jafn-
mikil áhrif á lífskjör þjóðarinnar
og nú.
í þessu sambandi bind ég vonir
við álverksmiðjuna, rekstur henn-
ar og eftir atvikum iðnað, sem
byggist á notkun álsins. Auk þess
er margt fleira á prjónunum, eins
og sjóefnaverksmiðja, olíuhreins-
unarstöð og vinnsla biksteinsins
fyrir austan.
Ef skynsamlega er á okkar efna-
hagsmálum haldið, mundi ég því
álíta, að íslendingar ættu að geta
búið við sambærileg lífskjör og
hinar Norðurlandaþjóðirnar þótt
svo, að mjög hafi syrt að í bili.
Grundvallarskilyrði þess, að
smáþjóð eins og íslendingar verði
þess megnug að geta það, er, að
við tengjumst á einn eða annan
hátt stærri efnahagslegri heild.
Innlendi markaðurinn er svo lít-
ill, að hann einvörðungu skapar
ekki skilyrði til þess að nota hag-
kvæmustu tækni.
Það að vera sjálfum okkur nóg-
ir á sem allra flestum sviðum,
verðum við þess vegna að kaupa
því verði, að þjóðin búi við rýrari
lífskjör en nágrannaþjóðirnar.
Þannig að það, sem Magnús Kjart-
ansson á við, þegar hann talar um
að við eigum eingöngu að sinna
,þjóðlegum atvinnuvegum', mundi
þá leiða beint til kjararýrnunar?
Mér er nú ekki ljóst, hvað hann
á við með „þjóðlegum atvinnu-
vegum“. í því getur þó varla fal-
izt, að ekki megi ráðast í neinar
nýjungar í atvinnurekstri. Ef það
hins vegar þýðir, að alltaf eigi að
hjakka í sama farinu, verður að
kaupa það því verði, að lífskjör-
in standi í stað eða fari jafnvel
afturábak í samkeppninni við aðr-
ar þjóðir, sem fylgja tímanum.
Nú halda ýmsir stjórnarandstæð-
ingar því fram, að ekki sé tíma-
bært að sækja um aðild að EFTA
vegna efnahagsörðugleikanna. . .
Umsókn að EFTA þýðir ekki,
að við verðum aðilar strax, held-
ur er tilgangurinn sá að kanna,
með hvaða kjörum við gætum orð-
ið aðilar. Ég fæ þess vegna ekki
séð annað, en það sé tímabært að
sækja um, alveg óháð því, hvaða
efnahagsráðstafanir verði gerðar
á næstunni.
Hvaða áhrif mundi aðild að EFTA
hafa á íslenzkan iðnað?
Tollalækkanir geta skapað
vandamál fyrir íslenzka iðnaðinn.
Til að mæta þeim þurfum við að-
lögunartímabil. Hins vegar mundi
aðildin skapa útflutningsmögu-
leika fyrir iðnaðinn, sem ekki
yrðu annars fyrir hendi.
Að því leyti, sem fríverzlunar-
ákvæðin ná til sjávarafurða, ættu