Frjáls verslun - 01.02.1979, Blaðsíða 4

samtídarmadur
„Sambúð okkar við Álafoss og Sambandið er
ágæt,“ sagði Holton. „Milli okkar ríkir gagnkvæm
virðing og gott samstarf. Við ræðumst oft við, við
Pétur Eiríksson í Álafossi og Hjörtur Eiríksson hjá
Sambandinu og vinnum að sameiginlegum vanda-
málum. Við erum ekki alltaf sammála og hver með
sínu móti reynum við að styrkja okkur gegn erlendri
samkeppni.
Því er hins vegar ekki að leyna aö ég tel vera mikinn
mun á aðstöðu einkafyrirtækis á íslandi og fyrirtækja,
sem þessara, þó það sé nú að breytast vona ég.
Aðstöðumunurinn kemur fyrst og fremst fram í opin-
berri fyrirgreiðslu. Það er yfirleitt þannig að við berum
minnst úr býtum eða minna en hinir tveir, Álafoss og
Sambandið, enda eru þau fyrirtæki mjög sterk póli-
tískt. Það þarf að gera meira af því að meta útkomu
eða árangur verkefna, sem sótt er um fjárhagsaðstoð
vegna og afgreiða hverja umsókn eftir styrk hennar
og ágæti.
Tom Holton er upprunninn í Norður-Kaliforníu í
Bandaríkjunum, þar sem hann ólst upp fyrst í sveita-
þorpi en síðan í fiskvinnslubænum Monterey. Æsku-
slóðir Toms eru náttúruparadís og kannast margir við
þær úr bókum John Steinbeck. Eins og flestir (slend-
ingar hefur Tom ættfræðina á hreinu. Föðurætt Toms
á sér sögu í Bandaríkjunum allt frá árinu 1634 en
Holtonarnir eru eins og nafnið bendir til upprunnir í
Englandi.
,,í rauninni er nafnið mitt norrænt, og sjálfsagt
upprunnið úr þeim héruðum, sem Danir eða Norð-
menn réðu á víkingaöld. Tómas frá Holti er sennilega
mitt forna nafn."
Það var í gullæðinu mikla, sem langafi Toms tók sig
upp frá Massachusetts og hélt vestur. Það var þó ekki
gull, sem rak hann áfram heldur skyldi hann gerast
skipstjóri á fljótabát á Sacramentoánni. f móðurætt er
Tom hins vegar kominn af byggingarmeisturum frá
San Francisco, og þar má finna franskt blóð.
„Það var mér tii mikilla þæginda þegar ég sótti um
íslenzkan ríkisborgararétt að ég skildi heita svo ís-
lenzkum nöfnum sem Thomas Albert, þannig að ég
þurfti ekki að hafa áhyggjur af að breyta þeim. Ekki
þar fyrir aö vafi lék á hver gæfa fylgdi fyrra nafninu,
því í ætt minni hafa tveir heitað Thomas og báðir voru
drepnir af indíánum. En ég taldi ekki geta komið til
greina að afsala mér föðurnafni mínu Holton. Þaö
hefði verið svik við forfeður mína, enda er ég stoltur af
mínu nafni og mér er skylda að geyma vel það sem
mér hefur verið trúað fyrir. Með því að taka upp nafnið
Tómas Róbertsson hefði ég svikið fortíð mína og
uppruna. Af þessum orsökum dró ég það að sækja
um íslenzkan ríkisborgararétt, þar til glufa opnaðist
fyrir Vladimir Askenazhy árið 1972. Ég notaði þá
tækifærið og fékk sömu undanþágu og honum var
veitt, enda hefði annað tæplega orðið sanngjarnt."
— En hvað veldur því að menn taka upp á því að
flytjast frá stað eins og Kaliforníu til íslands?
„Það hafa margir spurt mig að þessu sama, sér-
Tom Holton —
„Hér á fslandi er maður einstaklingur en ekki bara eitt
númer úr fjöldanum"
staklega Bandaríkjamenn og Kanadamenn, sem hafa
látið sig dreyma um að komast á staði eins og
Noröur-Kaliforníu. £n eftir háskólann fór ég í flotann
og gegndi herskyldu eins og aðrir jafnaldrar mínir í
Bandaríkjunum, sem liðsforingi á Kyrrahafi. Það var í
fríi aö ég hitti íslenzka stúlku, Hönnu, en við höfðum
bæöi farið á skíði upp til Lake Taho í Kaliforníu.
Hanna vann þá hjá byggingarfyrirtæki í San Fran-
sisco. Þetta var árið 1956 og stuttu síðar vorum við
gift. Við bjuggum áfram í Kaliforníu, þar sem tvö eldri
börnin okkar eru fædd, en fluttumst síðan til Mary-
land, þar sem ég varð yfirmaður í tölvudeild flotans,
en þar var notuð IBM 1401 tölva, sem þá var með þeim
fullkomnustu og afkastamestu. Það var ekki fyrr en
fjórum árum eftir að við giftum okkur að ég kom fyrst í
heimsókn til Islands. Ég varð strax ógurlega hrifinn af
landinu, en lét mér ekki detta það í hug að flytja
hingað. í marz 1962 komum við hingað í aðra heim-
sókn og þá var það aó ég fór að veita kindunum at-
54