Alþýðublaðið - 13.12.1969, Blaðsíða 8

8 Alþýðublaðið 13. desember 1969
Cuðjófl Sigurðsson, formaður Iðju:
EFTAhorfiriHa við
iðnverkafólki
Margir iðnrekendur svöruðu ekki spurningalisfa í sambandi
við hugsanlega aðild að EFTA - á að Ireysla á slíka menn!
Alþýðublaöið lagði eftirfar-
andi spurningu fyrir Guðjón
Sigurðsson, formann Iðju, fé-
Iags verksmiðjufólks:
HVERNIG HORFIR EFTA
AÐILD VIÐ
IÐNVERKAFÓEKI?
—Ákaflega illa. svaraði Guð
jón að bragði. Ekki verður bet-
ur séð en fjöldi iðnverkafólks
verði atvinnulaust, þegar á-
kveðnar iðngreinar draga sam-
an seglin eða hætta alveg störf-
um. Guðmundur Magnússon
bendir á í skýrslu sinni að í
staðinn geti risið hér hverskon
ar efnaiðnaður, rafeindatækja-
iðnaður og ný tegund af veiðar-
færaiðnaði og málmsmíði. — I
fljótu bragði sýnist mér þetta að
mestu draumórar, og get nefnt
sem dæmi að lyfjaiðnaður getur
ekki orðið umtalsverður fyrr en
eftir langan aðdraganda, og
hvað snertir rafeindatækjaiðnað
inn þá eru Japanir komnir þar
svo framarlega, og þeirra iðnað
ur orðinn svo sjálfvirkur, að
þeir hljóta að ráða á þessum
markaði í framtíðinni. Er við
lítum á málmsmíðina þá >er
skemmst að minnast hvaða við-
töku Jón Þórðarson fékk þeg-
Vinningar í
basarhappdrælli
Eftirfarandi númer komu upp
í Skyndihappdrætti á Bazar
Kvennadeildar Styrktarfélags
lamaðra og fatlaðra, sem hald-
inn var laugardaginn 29. nóv. sl.
1508 1512 591 1927 1282
1217 1159 1611 583 577
1966 977 1721 565 542
1480 590 1968 109 1042
624 1510 813 1931 1725
601 1189 942 1571 654
1485 724 1128 1355 1267
1875 1181 222 185 690 1231
909 364 1140 1696 1452
48 1372 114 1822 131
1085 1462 1570 718 381
1 1996 938 937 39 444
(Birt á ábyrgðar.)
VELJUM Í8LENZKT-/5^K
fSLENZKAN IÐNAÐ UJJ

ar hann fann upp plastfilmukæli
kerfið — það vildi enginn banki
lána fé til þeirrar verksmiðju,
og ég á ekki von ó snöggri hug-
arfarsbreytingu í þeim efnum.
Ef flett er á bls. 145 í skýrsl
unni, þá segir þar á einum stað
orðrétt: „Laun eru tiltölulega
lág hér og veitir þetta hlutfalls-
lega yfirburði. Þessir yfirburð-
ir gætu auðvitað horfið með of
miklum launahækkunum.“
Þarna er einmitt mergurinn
málsins — hugsanlegir yfirburð
ir hverfa ef við eigum von á
sömu lífskjörum í iðnaðinum og
frændur okkar á Norðurlöndun-
um.
En kannski er einna fróðleg-
ast að fletta upp á bls. 101, und
ir kaflaheitinu „Markmið iðn-
fyrirtækja", og sýnir þessi kafli
betur en nokkuð annað á hverja
er treyst til að mæta samkeppn
inni innan EFTA. í kaflanum
segir orðrétt:
„Svör forráðamanna íslenzkra
fyrirtækja við þeirri spurningu
hvert væri höfuðmarkmið fyr-
irtækja þeirra, reyndust næsta
sundurleit. Helmingur eða um
það bil sem svaraði með einni
eða annarri útgáfu af hámarks
gróða eða ákveðinni arðgjöf.
Eðli svarsins endurspeglar oft
aðstæður á hverju tíma.
Fyrirtæki í harðri samkeppni
virðast t. d. mjög oft ætla sér
stærsta veltu eða markaðshluta
miðað við tiltekna arðgjöf. Tíð
ast annarra svara var „að fram
leiða“, en lítið leiðarljós virðist
það í rekstrinum. Jafnvel kom
fyrir, að nefnd voru gersam-
lega ósamrýmanleg markmið,
svo sem bæði hámarkságóði og
hámarksvelfa. Þegar á heildina
er litið, virðist nokkur fjöldi
stjórnenda íslenzkra iðnfyrir-
tækja gera sér litla grein fyrir,
hver sé tilgangur með rekstrin-
um, en hér sem annars staðar
er ekki unnt að koma með al-
mennar staðhæfingar. Fyrirtæk
in geta haft jafn ólíkan svip
og mennirnir, sem stjórna þeim.
Og höldum svo áfram að láta
dæmin tala um það hve EFTA-
málið er lagt fram á ótraustum
grunni hvað viðvíkur iðnaðin-
um. Á bls. 162 er getið iðn-
greina og hve mörg svör fengust
hjá hverri iðngrein við sérstök-
um spurningalista í sambandi
við hugsanlega EFTA-aðild.
Þar kemur fram að svarprósenta
er 12% í plastiðnaði, 75% í
matvælaiðnaði, 50% í kexgerð,
ekkert svar í skógerð, pappírs-
vörugerð, prentun, sútun og verk
un skinna, gúmiðnaði, skart-
gripa- og góðmálmasmíði!
Þannig'má tína til ótal dæmi
um það hvað málið er illa und-
irbúið. Iðnaðurinn liefur ætíð
verið hornreka og virðist ætia
að verða það áfram. Við skulurn
taka öndvert dæmi: Hér eru
starfandi þrjár gosdrykkjagerð-
ii’.og hjá þeim starfa 150 iðn-
verkamenn. Fyrir\ tilstilli þess-
ara launþega fást 75 milljónir
í rfkissjóð í svonefndu tappa-
gjaldi og framleiðslugjaldi, eða
þálf milljón á hvern starfsmann!
Að auki fær sveitarfélagið skatt-
og útsvarstekjur og aðstöðugjald
af starfseminni.
— Hvað ætlið þið að gera á
næstunni?
— Við köllum saman fund í
trúnaðarráði og síðan höldum
við félagsfund. Málið hefur lít-
ið sem ekkert verið skýrt fyrir
hinum vinnandi manni, og það
er að okkar áliti hin mesta
móðgun.
— Nokkuð að lokum?
— Mér finnst persónulega að
það þurfi að taka upp kerfis-
bundna athugun á því hvers
iðnaðurinn almennt er megn-
ugur, en ekki treysta áfram á
happa og glappa aðferðina. Ég
vil láta nota vit og getu hæf-
ustu manna og nýta margvísleg
ar hugmyndir sem gætu fært
okkur mikið í aðra hönd, ef
einhver aðili vill sinna því að
kanna þessar hugmyndir og
veita ríkuleg verðlaun ef hug-
myndin reynist góð. Ég get nefnt
til dæmis skartgripaiðnaðinn,
sem gæti, að mínu viti, fært
okkur mikið meiri tekjur ef
rétt væri á haldið, alveg án til-
lits til þess hvort gengið er í
EFTA eða ekki . — SJ
I
I
I
I
I
I
I
I
I
i
i
I
I
I
I
I
Jón Sigurðsson:
„Kostirnir þyngri á
metaskálunum"
Jón Sigurðsson, form. Sjó-
mannasambands íslands, sagði í
viðtali við Alþýðublaðið:
Ég greiddi atkvæði með að-
ild íslands að EFTA á flokks-
s-tj órnarf Undi Alþýðuflokksins
í fyrra mánuði og hefi því þeg-
ar tekið ákveðna afstöðu til
þessa máls.
Þó að ég sé fylgjandi aðild
íslands að EFTA þá geri ég mér
fylliiega ljóst, að á því eru bæði
galíar og kostir, — eins og á
raunar við um flest eða öll stór-
mál hverju nafni, sem þau
nefnast. Ég hef því myndað
mér skoðun á þessu máli ekki
aðeins með því, að sjá og við-
urkenna kostina eina heldur
hef ég einnig gert mér fyllilega
ljósa þá áhættu, sem aðildinni
fylgir fyrir ákveðinn atvinnu-
rekstur í landinu.
Hins vegar er ég sannfærður
um, að kostirnir við EFTA-að-
ild eru mun þyngri á metaskál-
unum en ókostirnir og að við
íslendingar getum ekki staðið
utan samtakanna, ef okkur
tekst að ná viðunandi samning-
um vegna sérstöðu okkar og
sérhagsmuna. Slíkir samningar
hafa tekizt, sem eru íslending-
um aðgengilegir og á þessum
meginforsendum hefi ég mynd-
að mér þá skoðun, að við úg-
um að gerast aðilar að Fríverzl
unarsamtökunum með þeim
kjörum, sem okkur standa nú
til boða.
Framhald á bls, 11.
Hagnús Geirsson:
„Ástandið getur
varla versnað"
i
i
i
j
í
i
!
I
Magnús Geirsson, formaður
Félags íslenzkra rafvirkja,
sagðist á þessu stigi máls litið
geta sagt um kosti eða ókosti
varðandi EFTA aðild, en varla
gæ.ti ástandið versnað, þar sem
10% af félagsmönnum starfa
nú erlendis og 10 rafvirkjar
eru nú skráðir atvinnulausir.
Magnús kvaðst óttast að um
áramótin fjölgaði atvinnulaus-
um rafv. þar sem ekki er vitað
um nein meiriháttar verkefni og
rafvirkjum verði þá sennilega
sagt upp við Búrfell og í skipa-
smiðastöðinni á Akureyri þar
sem flokkur rafvirkja er nú að
ljúka við sín verkefni í hinu
nýja strandferðaskipi Heklu.
Rafvirkjarnir 40, sem nú
starfa ytra, eru flestir í Dan-
mörku og Svíþjóð, og er stærsti
hópurinn ráðinn hjá Burmeist-
er & Wain skipasmíðastöðinni
til óákveðins tíma. Magnús
gerði ráð fyrir að félagið þyrfti
að beita sér fyrir að koma fleir-
um til vinnu erlendis á næst-
unni, ef ekki yrði breyting þar
ÍÉ
I
I
á. — SJ.