Alþýðublaðið - 08.09.1970, Qupperneq 7

□ Hvað er að frétta af mál-
efnum ykkar bænda hér á Vest
fjörðum? Svo er að sjá á blaða-
skrifum, ssm. kal hafi farið mjög
illa með túnin hjá ykkur nú, og
þið séuð einna verst settir af
bændum á landinu hvað það
varðar?
— Já, það er rétt, að árferðið
hér hjá okkur hefur verið ákaf-
lega slæmt. Hins vegar er ástand
ið elckii lakast í minni sveit. Þar
mun það vera' betra, þegar á
heildina er litið, en annars stað-
ar i fjórðungnum. Að vísu eru
tveir iþrír bændur í mirini sveit
ákaflega illa settir þar sem tún
þeirra hafa atveg brvgðizt, en
þegar á beildina er liíið ,er á-
standið ekki mjög slæmt mið-
að við að.rar sveitir hér vestra.
— En miðað við síðustu ár?
— Undanfarin ár hafa ver.ið
okkur frekar erfið. En ég tel þó
að a. m. k. hiá okkur sé ástand- ,
ið betra nú í ár en undanfarið
og þá ekká sízt vegna þess, að
þá var um mjög mikla erfið-
leika að ræða.
— Er þá jafnvel meiri heyfeng
ur hjá yitkur nú en í fyrra?
— I heildina er heýfengurinn
sennilega meiri nú, 'en þó sér-
staklega að nú höíum við feng-
ið heyið miklu betur verkað en
áður.
— En heyfengurinn er þó
minni en í meðalári?
— Já, imiklu minni.
i
Ræktun sífellt vaxandi '
— Hvernig hafið þið brugðizt
við minnkandi heyfeng? Hafið
þið orðið að fækka eitthvað bú-
stofni ykltar?
— Það hefur nú ekfci verið
gert, vegn.a þess að ræktun er
alltaf að aukast og bændur eru
ákaflega bjartsýnir og framgjam
ir hvað iþví viðvíkur að síækka
t’ún sín. Það er alveg óhætt að
segja það, að bændur í mínu
héraði .eru nú með miltlu stærri
tún en þeir höfðu fyrir örfáum
árum, en aftur hefur heyfengur
minnkað af hverjum hektara
ræktaðs lands þannig að þó að
túnin hafi stækkað um heáming
hefur heyfengur lítið sem ekkert
aukizt.
— Sláið þið há núna, eða ein-
sláið þið túniin.
— Það hefur ákaflega lítið
verið hægt að slá há, þvi tún
hafa sprottið svo seint,
—Svo við víltjum að öðru.
Þú hefur tekið mikinn þátt í fé
lagsstörfum í byggðarlagi þínu,
— ert m. a. oddvili í sveit þinni,
eða er eltki svo?
— Jú. ég er oddviti í sveitinni,
en ég vil taka það fram, að ég
er þar efcki sem pólitískur, aðili
og bauð mig ekltj, fram .fyrír
neinn pólitískan flokfc. Það var
eltki . flo.kksframboð í sveitinni
heádur samstaðavm uppstiáli.ngu
og ég ilenti þar inn á þessum
l'sta en alás eklti sem Alþýðu-
floíkksmaður. Hins vegar tek ég
það-fram að ég er og vona til
þess að verða alltaf', Alþýðu-
flokksmaður. Það er öilum ljóst,
enda hef ég enga duá dregið á þá
a'fstöðu mína.
Rriðjudagur 8. september 1970 7
Krislján Þórðarson, bóndi á Breiðalæk á Barðasfrönd;
JAFNAÐARSTEFNAN A
ERINDI VIÐ BÆNDUR
íbúar dreifbýlisins
annars flokks borgarar
í menntunarmál'um
— Þú ert líka formaður skóla
nefndarinnar jafnframt iþiví að
vera oddviti. Eruð þið með ein
hverjar framkvæmdir í skóáa-
málum á döfinni nú?
— Við erum ekki með skóla
í byggingu, — við kennuím í fé-
lagsheimjlínu og höfvm áieiman
akstursskóáa —, en við erum áð
■fara að hefiast handa um bygg-
ingu kennarabústaðar. Við ætl-
uðum að hefia byggingafram-
kvæmdirnar í sumar, en það hef
ur ekki verið hægt, þar sem m.
a. hefur staðið á teikningum
’fyrir liúsið.
Þetta hús er ætlað fyrir skóla
stjóra og fjölskyldu hans ásamt
herbergi fyrir einn kennara.
— Hvað eru mörg börn í skól
anum?
— Úr 'heimahreppnum voru
45 börn á fræð.-liuskyádualdri. Til
viðbótar tókum við í skóiann tvö
börn úr Múáahrepni og eitt barn
úr Ketildalahreppi.
En fyrst við erum ó annað
borð að ræða um skólamál, þá
’Viidi ég giarna koma að nokkr-
um orðúm um skóáamál í dreif-
býlinu. Eins og kunnugt er njóta
bcrn víða í dreifbýii ekki lög-
boðinnar fræðslu. Svo hefur
einnig verið til skamms tíma
hjá okkur en nú hefur okkur
tekizt að koma því í kring, að
börnin okkar njóta kennslu til
unglingaprófs og fá því lög-
boðna fræðslu eins og börnin í
bæjun;uim, nióta. Þetta hefur
lengi verið eitt helzta baróttu-
mál skólanefndarinnar og mik-
ið áhugamál mitt og fyrir vel-
vild msnntamálaráðherra, Gylfa
Þ. Gíslasonar og fyrirgreiðslu
ars flokks borgarar með tilliti
itil menntunarmála.
Lógmarksmenntunin. sem
krafizt er til flestra starfa og
nær allrar skólagöngu er ung-
lingapróf. Barnapróf nægir þar
ekki. Börn.unum í dreifbýlinu
sem ekki hafa getað notið lög-
l'oðins náms og aðeins 'hafa get-
þau til þess að geta aðeins sinnt
þeim störfum er þa,u fullorðn-
ast. &em mjnnsta þekkingu þarf
til að gegna og lakast eru borg-
uð.
Meðan slíkt ástand er við lýði
ríkir ekki jafnrétti á íslandi og
það, að börn í dreifbýli öðlist
scmu aðstöðu til náms 02 önnur
í.lenzk bö--n er að mínu viti
eitthvert sjálfsagðasta réttlætis-
mál fólksins úti á landi og það
baráttumál, sem það á að setja á
oddinn.
Við í minni sveit höfum nú
fengið þessu baráttumáli okkar
framgengt og vil ég í bess.u, sam
bandi hvetia a'lla aðx-a íslend-
inga til þsss að gefa hessu rétt-
indamáli barnanna i dreifbýlinu
og fjölskyádna þeirra ga.um.
□ Nú um helgina var haldinn ftuidur í kjördæmis-
ráði Alþýðuflokksins á Vestfjörðum. — Á fundinum
ræddi blm. Alþýðublaðsins við nokkra Vestfirðinga
og birtist hér fyrsta viðtalið. Fleiri viðtöl við kjör-
dæmisráðsmenn munu koma í blaðinu næstu daga.
'hans hefur okkui- nú tekizt að
ná settú maiiki í þessum: efnum.
Svo er hins vegar ekki um
alla og víða í dreifbýli geta börn
•ekki notið lögboðinnar fræðslu-
en verða að láta sér nægja að
nema 'til barnaprófs. Meðan
slíkt ófremdarástand er við lýði
eru íbúar dreifbýlisins og börn
þeirra eiginlega eins konar ann
að þreytt venjulegt barnapróf,
eru jþví allar dyr lokaðar. Þótt
þau vildu leggia fyrir sig eitt-
hvert framhaldsnám bóklegt eða
verklegt, geta þau það ekki, því
þau hafa ekki lokið lögboðinni
fræðsluskyldu. Allar dyr eru því
lokaðar slíkum börnum og þjóð-
félagið hejfur í rauninni dæmt
þa J, fyrirfram lir lei'k, — dæmt
Rafvæðing 'aukin
á Vesttfjörðum
— En hvað er að frétta af
opinberum framkvæmdum í
sveit þinni á öðrum sviðum en
S'ltóla- og menntamálum?
— Við 'höfuim gert sérstaka
kröfu til bsss. að bætt verði úr
aðstöðu okkar í rafnragnsmálum.
Við sendum áskorun í vetur til
þingmanna Vestfjarðakjördæm-
is og ráðherra þess efnis. að raf-
magni yrði veitt til Barðastranda
hrepps. í sveitinni mun vera ,uwi
1,5 kilómetri á milli bæja, eða
innan við hað, og við telium, að
við eigum rétt ti'l þess að fá raf-
magn ekkert síður en aðrii’
sveitahreppar á landinu, sem
það hafa þegar fengið. Eru for-
dæmi fyrir því. að rafmasn 'hafi
verið lagt í 'hreppa, sem hafa
mun dreifðari byggð, en á sér
stað árjá okkur.
Við höfum enn ekki fengið
endanleg svör við bessari mála-
leitan en við heitum á þingmenni
okka- og ráðherra, að verða við
'ás'koruninni.
Jafnaðarstefnan á
erinidíi við bændur
— Nú ert þú Alíþýðu'flokfks-
maður cg bóndi, Kristján. Hvern
ig finnst hér það fara saman?
— Eg get ekkí séð annað en
það geti farið vel s'aman, þvi
ég tel að bændur og verkamenn
eigi allt sameiginlegt. Þeir eru
báðir . ra'-mverulega launamenn,
iþó Evo að bændur séu tal'dii’
atvinnuirekendur að hál'fu leyti
þá þurfa þeir að taka 'liaiun sín
ihjá öðrum, alveg eins og verka-
mennirnir við sjávarsíðuna.
Mér finnst það eðlilegt, þó
ég sé bóndi, að verkafólki þylti
erfitt að þurfa alltaf. þó að það
fái kauphækkun, að fá á sig
hækkað afurðaverð. En það er
nú svona í löguim, og kaup hónd.
ans verðmr að miða við eitthvað.
Mín skoðun er hins vegar sú,
að bændur og verkamenn geíi
leyst úr þessum 'hagsmunamál-
um sínum og vandkvæðunum,
sem þeim fylgja, sameiginlega
og að slíkt eigi þeia- að g’era. Að
mínu viti á sú áausn fyrst og
fremst að ibeinast að Iþví, a<3
læltika allan tilkostnað búanná,
en með því móti er unht að
áækáta afurðaverð verulega, með
an annað skipulag í landbúnað-
ai'málunr en nú ríltir, er eltki
teikið upp.
— Og að loátum, Kristján.
Hvernig tielur þú horfurnar vera
fyrir Alþýðufloátkinn í kjördæm
inu?
— Eg get ekki séð að það
sé neitt laltara útlit fyrir AI-
þýðufáoátkinn en áður. Eg held:
því fram. að hann geti verið
flokkur allra stétta og geti stutt
bæn.dur eltlti síður í þeirra liag's
. munaþarátlu en verkam'enn. Ein
rnáttvhér á • Vestfjörðum. ev stór
■hluti kjósenda bændur og á Vest
fjörðum eru flestir bændur smá
bændur, því aðstaða ler eltiki hér
fyrir stór bú. Boðskapur jafn-
aðarstefnunnar á fullt erindi til
þeifra ékkéfi síður en til Jauna-
manna við sjávarsíðuna. — SB