Helgarpósturinn - 14.03.1996, Síða 7

FlMIVmiDAGUR 14. MARS1396
7
ar sulla að vísu mikið í bjór en
þeir drekka bara allt öðruvísi
en íslendingar.
Pressan getur þó stundum
verið gífurleg á mönnum að
standa sig. Oft, sérstaklega
þegar illa gengur, leita menn í
áfengið til að losna undan
álaginu. Ég nota áfengi þó
aldrei á þennan hátt. Maður
tekur því sem gerist og reynir
bara að gera betur. En að
detta í það til að losna frá
álaginu það er ekki mín leið.
Til eru mun betri og árangurs-
ríkari leiðir til að slaka á held-
ur en að drekka.
Ég tel alveg tvímælalaust að
þeir sem stunda íþróttir lendi
mun síður í einhverju rugli en
þeir sem ekki stunda neina
íþrótt. Mér finnst að það
mætti nota íþróttir mun meira
sem forvarnarstarf gegn vímu-
efnanotkun. Það þyrfti að
vinna betur í yngri flokkunum,
en mér finnst stundum eins og
að þeir verði útundan í starf-
semi íþróttafélaganna. Halda
krökkunum við íþróttir, því þá
er minni hætta á að þeir lendi
á glapstigum," segir Sigurður
Sveinsson að lokum.
Gamli iandsliösmarkvöröurinn
Ólafur Benediktsson fór í áfeng-
ismeðferö fyrirfimmtán árum.
Neyslan var þá farin aö taka drjúg-
an toll, bæöi í einkalífinu og hand-
knattleiknum. Hann kann ófagrar
sögur af drykkju íþróttamanna:
„Áfengi var
notað til að
peppa upp
móralinn“
*
Olafur Benediktsson, eða
Óli-ver eins og hann var
stundum kallaður, lék lengi í
marki meistaraflokks Vals og
gerði garðinn frægan sem að-
almarkvörður íslenska lands-
liðsins um
árabil. Ólafur
fór í áfengis-
meðferð fyrir
um 15 árum,
þá tuttugu og
átta ára. í
framhaldi af
því ákvað
hann að
hætta að
spila með
landsliðinu. „Ég tók þá ákvörð-
un að breyta um áherslur í lífi
mínu og fara að sinna því sem
hafði setið á hakanum hjá
mér,“ segir Ólafur. „Áfengis-
neyslan var farin að trufla mig
mikið, bæði í einkalífinu og í
handboltanum. Það var kom-
inn tími á að ég gerði eitthvað
í því.
Ég fór í meðferð í febrúar
1981 og hef aldrei séð eftir því.
Félagarnir í handboltanum
tóku þeirri ákvörðun bara
nokkuð vel, því menn sáu að
drykkjan var farin að trufla
mig. Þó svo að ég drykki svo
til eingöngu um helgar var
drykkjan farin að taka sinn
toll. 18-19 ára hristi maður
þynnkuna af sér á einum degi
en í lokin fóru alltaf nokkrir
dagar í að ná sér eftir helgar-
skemmtunina.“
Ólafur byrjaði að leika með
meistaraflokki sautján ára að
aldri og var yngstur í hópnum.
„Á þessum tíma var annar
hugsunarháttur en gengur og
gerist, að ég held, í dag,“ segir
hann. „Þá þótti sjálfsagt að
detta í það eftir leiki og menn
gerðu það óspart. Á vissan
hátt var áfengi notað til að
peppa upp móralinn hjá leik-
mönnum ög þjappa þeim sam-
an. Ég datt því inn í þetta
mynstur á unga aldri og líkaði
vel.
í keppnisferðalögum héldu
menn sig frá áfengi á meðan á
keppninni stóð en eftir á var
heldur betur tekið til við að
halda upp á sigurinn eða

en aðrir. Þeir halda því frekar
hópinn og skemmta sér meira
en gengur og gerist hjá liðinu
öllu. Ég var tvímælalaust einn
af þessum djammboltum. Auð-
vitað er margt annað gert til
að styrkja liðsandann en að
nota áfengi, en það kemur
mjög oft við sögu.
Nokkrar reglur eru til sem
menn eiga ekki að brjóta. Til
að mynda að neyta ekki áfeng-
is fjóra daga fyrir leik. Það
versta er að stundum eru fjór-
ir dagar bara ekki nóg til að
jafna sig eftir drykkju helgar-
innar, þannig að maður var
ekki eins ferskur og maður
hefði átt að vera í sumum
leikjunum. Stundum mætti
maður jafnvel nokkuð illa fyr-
irkallaður á æfingar, sem var
mjög slæmt, því ekki næst
mikill árangur ef maður er
þunnur á æfingunum. Ég hef
verið áminntur af þjálfurum og
félögum og lofað öllu fögru.
Það stóð svo kannski í ein-
hvern tíma en auðvelt er að
gleyma öllum fögru fyrirheit-
unum þegar skemmtunin er
annars vegar.
íþróttir eru og hafa alltaf
verið stór hluti af lífi mínu og
ég þurfti oft að haga drykkj-
unni eftir dagskránni í fótbolt-
anum. Ég er sannfærður um
að fótboltinn hefur haldið aft-
ur af drykkjunni hjá mér, því
maður varð að standa sig og
stramma sig af. Ég var samt
alltaf að sulla þegar tími gafst
til. Til að mynda notaði ég
tækifærið þegar ég var meidd-
ur og drakk. Svo vorkenndi
maður hinum fyrir að mega
ekki drekka. í stað þess að
vera heima og hugsa vel um
sig var farið á fyllerí," segir Ól-
afur.
„Ég ákvað eftir vandlega
umhugsun að fara í áfengis-
meðferð í vetur þar sem mér
hafði ekki tekist að ná tökum á
þessu upp á eigin spýtur og sé
ekki eftir því. Eg er strax far-
inn að finna hve gott það er að
vera laus við áfengið. Líkam-
inn er til að mynda inun betur
á sig kominn en áður. Ég finn
að árangurinn er stöðugt að
aukast, ekki eins og hér áður
fyrr þegar ég náði einhverjum
árangri, datt svo í það og
þurfti að byrja svo til upp á
nýtt. Nú er ég kominn aftur í
landsliðshópinn. Það get ég
örugglega þakkað að miklu
leyti því að ég er hættur að
drekka.
Ég hef séð mjög góða ein-
staklinga sem hættu íþrótta-
iðkun vegna áfengis. Tóku
áfengið fram yfir. Þeir höfðu
hreinlega ekki þol til að sinna
hvoru tveggja. Ég hef jafn-
framt séð menn sem hafa lagt
áfengið til hliðar, tekið sig á og
„Kominn í
landsliðshóp-
inn eftir að
hafa hætt að
drekka“
Olafur Gottskálksson er
íþróttamaður af guðs náð.
Hann spilaði lengi með úrvals-
deildarliði Keflavíkur í körfu-
bolta og spilaði í unglinga-
landsliðum. Hann valdi fót-
boltann fram
yfir körfu-
boltann og er
nú markvörð-
ur ÍBK. Ólafur
hefur leikið
nokkra Iands-
leiki í fótbolta
og er nú einn
þriggja mark-
varða sem
valdir hafa
verið til æfinga í landsliðs-
hópnum. Ólafur er einnig einn
þeirra sem lent hafa í klóm
Bakkusar.
„Það er alveg á hreinu að
áfengi og íþróttir eiga alls
enga samleið," segir Ólafur.
„Ef menn kunna að drekka í
hófi og á réttum tíma er það ef
til vill ekki svo slæmt. Ég
drakk í óhófi og oft á röngum
tíma og það hefur heldur bet-
ur komið niður á íþróttaiðkun
minni. Ég sé það sérstaklega
eftir á. Algengt var hjá mér að
halda upp á sigurleiki og svo
eins að drekkja sorgum sínum
eftir tapleiki. Það er mikið um
að menn skelli sér á krá og fái
sér ölkollu til að lyfta upp
móralnum. Það hefur oft end-
að með fleiri ölkollum og
áframhaldandi djammi. Þetta
er að vísu misjafnt eftir liðum,
en það eru alltaf nokkrir innan
hvers liðs sem djamma meira
drekkja sorgunum. Það kom
nú fyrir að ég fékk mér í glas
fyrir leiki en það var aldrei vel
séð og í raun bannað. En það
var aldrei talið neitt tiltökumál
þótt maður skvetti í sig eftir
leiki eða mót.“
Ólafur segir að það hafi þótt
sjálfsagt á þessum tíma að
drekka og lítil umræða hafi
verið í gangi um alkóhólisma.
„Ef til vill hefur hugarfarið
breyst eitthvað frá því ég var
sem mest í íþróttunum, en
mörg dæmi sýna annað. í Vals-
heimilin.u er til að mynda
þessi fíni bar þar sem menn
geta fengið sér að drekka og
trúlega eru fleiri félög með
bari í félagsheimiium sínum.
Það er ekki alveg í samræmi
við hugmyndir mínar um
hvernig íþróttafélög eiga að
starfa en sýnir ef til vill hversu
stór hluti áfengisneysla er af
félagslífinu innan íþróttafélag-
anna,“ segir Ólafur Benedikts-
son að lokum.
Hinn fjölhæfi íþróttamaður Ólafur
Gottskálksson er í landsliðshópi
okkar T knattspymu. Ungur að
árum lenti hann í ógöngum vegna
áfengisneyslu, sem bitnaði á
íþróttaiðkuninni, en sá að sér í
vetur og fór í meðferð:
farið þá fyrst að springa út
sem íþróttamenn. Ég er von-
andi einn þeirra.
Ég er mjög ánægður með að
vera hættur að drekka. Lífið er
allt annað og betra. Sjálfs-
traustið er meira og mér finnst
ég vera fær í flestan sjó. Birkir
Kristinsson getur farið að vara
sig í markinu, því hér kem ég,“
segir Ólafur og brosir.
Knattspyrnufélag SÁÁ
er trúlega eina knattspyrnufélagið
í heiminum sem stofnað er út frá
áfengismeðferðarstofnun. Liðið
samanstendur af gömlum snilling-
um og efnilegum ungum strákum
sem eiga þaö sameiginlegt að
stríða viö áfengisvandamál:
„Maður
flosnaði upp
frá boltanum
vegna drykkju11
Enattspyrnufélag SÁÁ er
trúlega eina knattspyrnu-
félagið í heiminum sem stofn-
að er út frá áfengismeðferðar-
stofnun. Félagið er félagsskap-
ur karla og kvenna sem hafa
lent í áfengis-
eða vímu-
efnavanda,
farið í með-
ferð og hitt-
ast svo reglu-
lega til að
leika knatt-
spyrnu. Liðið
keppti í
fjórðu deild í
fyrra og mun-
aði minnstu
að það kæmist upp í þriðju í
fyrstu atrennu. „Liðið saman-
stendur af gömlum snillingum
og svo efnilegum ungum strák-
um sem duttu í það, segir
Björgvin Stefánsson, einn leik-
manna liðsins, og hlær. Mjög
stór hópur í liðinu hefur spilað
í fyrstu deild og nokkrir jafn-
vel komist í landsliðið. En allir
eiga það sameiginlegt að vera
edrú í dag.
Björgvin og Gísli Torfi
Gunnarsson, þjálfari Knatt-
spyrnufélags SAÁ, voru báðir
taldir nokkuð efnilegir sem
knattspyrnumenn og hefur
Gísli til að mynda keppt í
fyrstu deildinni í fótbolta. En
þeir lentu báðir í klóm Bakkus-
ar og lá leiðin hratt niður á við.
„Maður klikkaði oft á krítískum
augnablikum, mætti þunnur á
leiki ef maður á annað borð
mætti,“ segir Gísli. „Ég er
fæddur og uppalinn á Blöndu-
ósi og lék með Hvöt í fjórðu
deildinni fyrir norðan. Fjórða
deildin í fótbolta gekk meira og
minna út á að detta í það, að
því er mér fannst. Menn voru
margir í fótboltanum út af fé-
lagsskapnum og þeirri
skemmtun og drykkju sem
honum fylgdi. Að leika fótbolta
var algjört aukaatriði hjá mörg-
um. Þegar ég var ungur leit ég
upp til þessara manna sem
voru í boltanum. Svo hitti mað-
ur þá á sveitaböllunum, þræl-
drukkna að skemmta sér. Þetta
voru fyrir-
myndirnar
sem maður
hafði.
Svona vildi
ég verða
þegar ég
yrði stór.
Ég veit um
lið sem eru
að falla úr
deildum og
skýringin er
einföld: Leikmenn eru stöðugt
að detta í það og sleppa ekki
helgi. Það gefur augaleið að
það gengur ekki til lengdar.
Leið mín lá svo til Akureyrar,
þar sem ég keppti með Þór í
fyrstu deild. Þar var allt öðru-
vísi tekið á málunum og aginn
mun meiri, fótboltinn tekinn al-
varlega og menn ekki sífellt að
skemmta sér. Þar þurfti ég að
taka mig meira á hvað varðar
drykkjuna, að minnsta kosti á
meðan á leiktímabilinu stóð.
En þegar því lauk tók ég til við
að skemmta mér.“
„Ég er uppalinn í fótboltan-
um hjá Leiftri á Ólafsfirði og
var farinn að æfa með meist-
araflokknum þar aðeins fimm-
tán ára,“ segir Björgvin. „Ég
fluttist síðan til Reykjavíkur og
fór í KR. Þetta var síðan svip-
að hjá mér og Gísla. Maður
flosnaði upp frá boltanum
hægt og rólega vegna drykkju,
mætti til dæmis illa á æfingar.
Maður hefur oft lent í brjál-
æðislegum partíum með öðr-
um leikmönnum og jafnvel
þjálfaranum og þá var ekki
verið að halda aftur af drykkj-
unni. Þetta er trúlega nokkuð
algeng aðferð á íslandi til að
hrista hópinn saman og fá
fram góðan móral hjá leik-
mönnum. Þetta kom manni
ekki á óvart þá, en þegar mað-
ur lítur til baka þá er þetta al-
veg fáránleg aðferð og margar
betri leiðir til að mynda góðan
samhentan hóp.“
„Þetta sem allir eru að segja,
að ef þú stundir íþróttir þá ná-
irðu árangri í lífinu, er ekki al-
veg rétt,“ segir Gísli. „Það á
heldur að segja: Ef þú stundar
íþróttir þá nærðu árangri ef þú
drekkur ekki. Það eru það
margir íþróttamenn sem ná
góðum árangri en misstíga sig
svo vegna áfengis eða annarra
vímuefna." „Áfengisneysla litar
allt íþróttalíf á íslandi og úr
því þarf að bæta,“ segir Björg-
vin. „Sumir nota íþróttirnar
sem afsökun fyrir drykkjunni.
Segja að það sé í lagi að
drekka því þeir séu í íþróttum.
Hengja sjálfsvirðingu sína á
íþróttaiðkunina eins og ég
gerði. Það er auðvitað fárán-
legt og gengur ekki til lengdar.
Alkóhólismi gerir engan
greinarmun á hvort maður
iðkar einhverja íþrótt eða
ekki.“
f