Helgarpósturinn - 09.01.1997, Qupperneq 22

22

RMIVmJDAGUR 9. JANÚAR1997
Rómantík
OttHO'
Alchemist
Paulo Coehlo
Harper Collins 1994
Snildarveik!
The Alchemist eftir Paulo Coehlo
kom fyrst út áriö 1988. Hún er upp-
runalega skrifuö á portúgölsku en var
fljótlega þýdd á ensku. Hún fór strax i
fyrsta sæti metsölullsta um allan
helm og Paulo Coehlo nýtur nú
heimsfraagöar og viróingar hvarvetna.
Fyrlr nokkru var fjalloö um The Pil-
grimage eftir Coehlo í þessum dálki.
Paulo Coehlo er vel aö frægöar-
Ijómanum kominn þvi The Alchemlst
er T einu oröi sagt frábær bók. Þetto
er ævintýrasaga unga fjárhiröíslns
Santiagos, sem 1 staö þess aö ger-
ast prestur ákvaö aö feröast um meö
sauöfö sitt. Hann ákveöur aö feröast
yfir veröldina þvera til þess aö finna
fjársjðö og endar ferö hans i eyði-
mörkum Egyptalands, þar sem hann
ber augum hina störkostlegu pýra-
mida. Ekki finnur hann fjársjóöinn og
heldur þvi til baka og þar finnur hann
lausnina sem hann haföl leitaö aö.
Boöskapur bökarinnar cr kristilegur
og skreyttur ýmsum dæmisögum,
sem auka mjög gildi hcnnar.
Sagan er full af töfrum og lyftir les-
andanum upp i nýjar hæölr; hún
hreyfir mjög viö honum og blýtur aö
snerta hjörtu allra sem hana leso,
Coehlo er þó aöallega aö segja
fólki aö þaö megi aldrei missa sjónar
á Uraumum sínum, þvl þeirgetajú
alltaf ræst.
Paulo Coehlo er snillingur og þessi
fyrsta bðk hans er snllldarverk sein
engínn ætti aö láta framhjá sér fara.
Bókin er 177 siöur, fæst hjá Máli
og menrtingú og kostar 1.410 krónur.
Spenna

Who Killed Jesus?
John Dominic Crossan
Harper Collins 1995
gyðirgahaturs
Who Killed Jesus? er nýjasta stór-
verk Bandarlkjamannsins Johns Dom-
inlcs Crossan, en hann er prófessor I
trúarttragöafræöum víö háskóla í
Chlcago. Fyrri bækur Crossans hafa
notlö mikllla vinsælda og má t.d.
nefna Itækurnar The Hlstorical Jesus,
Jesus: A Revolutionary Biography og
The Essentiai Jesus.
í bókinni Who Killed Jesus? tekur
Crossart pislarsöguna fyrir. Jesús er
leiddur fyrir rómverska landstjórann,
sem lýsir hanri saklausan. en mann-
fjóldinri, höpur gyöinga, lýsír hann
sekan og vill hann krossfestan. Fótk-
iö hefur þetur og Jesús ér krossfest
ur. Er þetta atvik rómversk söguleg
staöreynd eöa kristllegur áróður?
Pessi spurning er grunnspurning bök-
arinnar og rauöi þráöur hennar út i
gegn. Crossan veltir þvl fyrlr sér hvort.
nýja testamontiö sé samiö til þess
aö stýöja lýsingar á Messlasl í gamla
testamentinU. Crossan leltar uppruna
gyöingahaturs og eins og góöum \
fræölmönnúm er elnum laglö þá svar-
ar Itarm mörgurn spumingum en
kvelkir um leiö margar.
Who Kilied Jesus? er afskaplega
vel skrifúö bók en efnlö er tyrfiö og
reynir mjög á lesandarm viö lestur
hennar. Hér er hins vegar á ferölnni
bók fyrir alla sern hafa áhuga á trúar-
bragöasögu.
Bókln er 227 siöur, fæst hjá Máll
og menningu og kostar 1.740 krónur.
Stjórnarfrumvarp um veösetningu kvota
Skiptar skoðanir inn-
an Framsóknarflokks
isólfur Gylfi Pátmason: „Enn
etóó alveg sannfaarður'
JW er a» *****
■»2!» i fnœivarptira og við «» -n»
hjajtA 'váwx er ég enn éó&
ti-röur en .tór ^ Æ
50 prósent
MH-inga
hata neytt
ólöglegra
vímuetna
í nvútanna o$ vtgteKU at«n*lo«»
MtMnda v.ð Merint.iikötann viö
Hamnhllö er »•' ",
. A-nukiíí.« töonuna *
«róa'fj*i í WWerat <>* Jff*1#!*
milrrtetoltap. Könrmnín ví.r k«ö
fvrir <00 MH- utr>
þingmaövr flokksiw. ena.hef"
secit þitr breyungar sem 4 þ't h«
«n«W vera t.lbóm Utmra
«2 leter annar þtagsnaðar, r
atoarlWtoto Wspnðw ®
sína á! stjóowrfnaBVSips ntn veösetn
Í kvöu. Sottar btrwgur <r «m*
FramsöknsrflokksÍBS vegna trum ____ B,
varpsnis. Andstaöa víð fruinvurpiö M sigmlMldsson, scm reyndar
vsul t» breytmgar *« t e» Magnús t alstWu
á þvi, fyrir tíl«*»“**£: S Og 4" •» mrö bmytinpnum
grimssoaafv ,»ég htf vcr nwJiu vartdamálm úr ^
tkoðunw *kk. ^ Sj8 ba
kvðw.“ sagði Magcus bttfánsson-
■Tveir slökkviliösmenn afsalaseryfr-
mannastööu til að komast undan þvi að
svara neyðarlínunni
Bullandi óánægja
meðal slökkviliðs-
manna
- sefltt Björn Bjðmsson fulltrút s
__________________
...,,u.v,,iiiA:rrirmn3
Alvara
p
Krötum illa vid pólitík?
_ ■ B a | ■ x | vanonr AlhvrSnflnHrcmannA ncr
Fjolmiðlar
Samkvæmt fréttum vofir yfir
sú hætta, að forysta Al-
þýðuflokksins ætli að fremja
eins konar „harakíri" og losa
sig við Alþýðublaðið. Um
margra ára skeið hefur verið
rætt um það í flokkunum, að
stjórnmálaflokkar eigi ekki að
gefa út blöð og kratar hafa oft
ályktað um þörf endurskoðun-
ar á rekstri Alþýðublaðsins.
Þessi umræða hefur verið svo
áleitin, að blaðið hefur liðið fyr-
ir stefnuleysi og útgáfan ein-
kennzt af því að vera eins kon-
ar bráðabirgðarekstur. Annars
á ég erfitt með að skilja hvers
vegna pólitík er svona illa liðin
og talin ósamþýðanleg blaðaút-
gáfu — og jjað í stjórnmála-
flokki! Núna virðast einstak-
iingar vera komnir á kreik í Al-
þýðuflokknum, sem vilja kom-
ast yfir útgáfustyrk ríkisins og
verja honum með öðrum hætti
til annars konar útgáfustarf-
semi fyrir flokkinn.
í eina tíð var Alþýðublaðið
eitt öflugasta dagblað landsins,
en um margra ára skeið nú hef-
ur blaðið gengið í gegnum
hreina og beina niðurlægingu.
Undanfarin tvö ár hefur Hrafni
Jökulssyni tekizt að lífga blað-
ið við og var svo komið, að
meira var vitnað í Alþýðublað-
ið en flest önnur blöð. Blaðið
átti að vísu langt í land með að
verða blað með blöðum en það
var á réttri leið. Einkum var Al-
þýðublaðið orðið skemmtilegt
og snaggaralegt í pólitískum
fréttum. I því efni kom blaðið til
dyranna, eins og það var klætt
mr~—vk
Wjm 1
fv
v%?é
Halldór Halldórsson
skrifar
sem pólitískt málgagn. Nú er
lag að byggja upp Alþýðublað á
þeim grunni, sem þó er búið að
byggja. í þessum pistlum hefur
oft verið vakin athygli á þeirri
hættulegu fákeppni, sem ríki á
blaða- og ljósvakamarkaðnum
hérlendis. Kratar ættu að hafa
það hugfast.
Frjáls, óháð
og pólitísk safnaðarrit
Jón Baldvin Hannibalsson,
fyrrverandi formaður Alþýðu-
flokksins, velti þessum útgáfu-
málum talsvert fyrir sér. Niður-
staðan varð sú, að Alþýðu-
flokkurinn ætti að gefa út „póli-
tískt safnaðarrit“. Slík blöð
geta verið góð fyrir sinn hatt.
Þau eiga bæði rétt á sér og eru
nauðsynleg. Ég efa ekki, að
reynt sé af krafti að sannfæra
Sighvat Björgvinsson, núver-
andi formann, um að rétt sé að
leggja Alþýðublaðið niður. í
nafni virkra skoðanaskipta
skulum við vona, að Alþýðu-
blaðsritstjórinn fyrrverandi
hviki hvergi.
Mér er nær að halda, að svo-
kallaður „viðtekinn sannieik-
ur“, sem talsvert bar á hjá
hægri mönnum einkum, fyrir
nokkrum árum, um að pólit-
ísku hugtökin „hægri“ og
„vinstri" væru úrelt, hafi átt
✓
„I eina tíð var
Alþýðublaðið eitt öflug-
asta dagblað landsins, en
um margra ára skeið nú
hefur blaðið gengið í
gegnum hreina og beina
niðurlægingu. “
ríkan þátt í því að grafa undan
flokksblöðunum. Blaða- og
fréttamenn segja fréttir fyrst
og fremst eftir eigin sannfær-
ingu, hvort sem þeir starfa fyr-
ir hægrisinnaðan eiganda fjöl-
miðils eða stjórnmáiaflokk á
vinstra kanti. Fjölmiðill dregur
samt ávallt dám af eiganda sín-
um, hvort sem um flokksblað
er að ræða eða fjölmiðil í
einkaeigu („frjálsan og óháð-
an“). Ritstjórnarfrelsi er marg-
slungið hugtak.
Hérlendis er brýn nauðsyn á
því, að vinna gegn því kyrking-
arvaldi, sem örfáir fjárafla-
menn hafa á u.þ.b. 80-90% af
blaðamarkaðnum. Þótt Al-
þýðublaðið sé bæði lítið og
sjaldséð er það þó altént vett-
vangur Alþýðuflokksmanna og
annarra jafnaðarmanna. Skiln-
ingur á nauðsyn þess að eiga
sér slíkan vettvang virðist vera
fyrir hendi hjá Alþýðubanda-
laginu, sem stendur fyrir út-
gáfu Vikublaðsins og hyggst
gera áfram.
Skoðanafrelsi og fákeppni
Þessa dagana er í tízku að
ræða samvinnu- og sameining-
armál íslenzkra vinstrimanna,
þ.e. jafnaðarmanna í Alþýðu-
flokki, Aiþýðubandaiagi og
Kvennalista. Ef þessir hópar
geta komið sér saman gæti nið-
urstaðan orðið sú, að til yrði
sameinaður fiokkur eða flokka-
bandalag upp á a.m.k. 35-40%
fylgi. Þá skapast efnahagslegur
grundvöllur fyrir gott dagblað
með vinstrisinnaða ritstjórnar-
stefnu og almenna og óhlut-
dræga fréttaþjónustu. Slíkt
blað fengi efalítið góðan hljóm-
grunn. í krafti pælinga af þessu
tæi væri það ákaflega óráðlegt
að leggja Alþýðublaðið niður.
Viturlegra væri að Alþýðublað-
ið yrði innlegg í dagblað sam-
einaðra jafnaðarmanna.
ÞrælpólKískur pistill
Alþýðuflokknum ber nánast
skylda til að gefa út Alþýðu-
blaðið. Margan manninn óar
við þeirri hugmynd, að DV-
Stöðvar mö-veldið láti fjölmiðil
sinn Dag-Tímann kokgleypa Al-
þýðublaðið. Samþjöppunin á
fjölmiðlamarkaðnum er þegar
orðin stórhættulega mikil og
sú staðreynd er pólitískt
,Bók sem skiptir máll
Hjörleifur Guttormsson alþingismaður
Þær bækur sem haft hafa
hvað djúptækust áhrif á
mig eru verk Laxness; Sjálf-
stœtt fólk, Heimsljós og ís-
landsklukkan. Ég las þessar
bækur á menntaskólaárunum
og heillaðist af efni þeirra,
mál og stíl en síðast en ekki
síst húmanismanum sem í
þeim ríkir. Við lestur þeirra
jókst trú mín á íslenskan mál-
stað og menningu og vafalítið
höfðu þær einnig óbein áhrif á
pólítíska afstöðu mína. í þess-
um bókum eru svo
listiiega ofin saman
þjóðleg gildi og al-
þjóðleg. Ég les allt-
af þessar bækur af
og til mér til Jiugar-
hægðar.“
STU DS i
TERKEL!
THE ’STOftV OFOUK CtNTURY I
KV THOSt WHO‘Vt UVtJ> 1T |
iCÖmTnS
O F A G E !
___
Coming of Age
The Story of our
Century 6y those
who’ve Lived it
Studs Terkel
St. Martin’s Griffín
Amertsk
alþvdusagn-
IViAAll I IVcBaucl
gæðaflokki
Studs Terkel er útvarpsmaöur
í Chicago hversdagslega en aö
auki mikilsvirtur alþýöusagnfræö-
ingur sem sérhæfir sig í munn-
legri geymd sögunnar. Hann á aö
baki fjölda bóka og getur skreytt
sig meö Pulitzer-verölaununum.
Enginn í þessari bók er undir sjö-
tugu og hver um sig segir Iftið
brot af bandarískri samtíma-
sögu. Þarna er hvíti lögfræðing-
urinn Ernest Goodman, sem tók
aö sér mál svertingja og var út-
skúfaö en sigraöist á andstöö-
unni. Verkalýösforinginn Victor
Reuther, bróöir hins fræga Walt-
hers, stofnanda verkaiýösféiaga
bílaiönaöarins í Detroit, segir frá
sigrum og síöar niöurlægingu
samtaka launafólks. Jack Cull-
berg og Wallace Rasmussen rifja
upp tilveru forstjóra stórfyrlr-
tækja fyrr á öldinni. Estelle
Strongin er á níræöisaldri og
starfar sem veröbréfamiölari
meö döttur sinni.
Frásagnimar eru í (yrstu per-
sónu og ritstýrt af kunnáttu og
næmi. Á tiltöiulega fáum blaösíö-
um, þremur til fjórum, veröur til
minnisstæö skyndlmynd af ferli
fólks sem iiföi amefisku öldina.
Bókin fæst hjá Máll og
menningu og kostar 1995 kr.
vandamál. Kratar eiga að leysa
pólitísk vandamál en ekki auka
við þau! Þá er rétt að minna á,
að það er ekkert náttúrulög-
mál að vinstrimenn geti ekki
gefið út blöð eða rekið fjöl-
miðla.
Fyrir örfáum árum var ég
ekki þeirrar skoðunar, að
stjórnmálaflokkar ættu að gefa
út blöð. Þvert á móti. En ég hef
skipt um skoðun vegna fá-
keppni og geigvænlegrar sam-
þjöppunar á eignarhaldj blaða-
og ljósvakamiðla á íslandi.
Skoðanafrelsinu stendur ógn
af þessari þróun. Þá tel ég það
einfaldlega hollt fyrir litla þjóð,
sem er enn að fóta sig á lýð-
ræðinu, að eiga fjölbreytilegan
pólitískan skoðanavettvang,
hvort sem sá vettvangur er til
hægri, vinstri eða á miðjunni.
Pólitík af einu eða öðru tæi
ræður ávallt ferðinni á öllum
blöðum. Hérlendis gleymist
gjarnan að gera greinarmun á
flokkapólitík og pólitík sem
slíkri. Þessi pistill er t.d. ekki
flokkspólitískur. Á hinn bóginn
er hann þrælpólitískur, íhalds-
samur fyrir hönd Alþýðublaðs-
ins, framsækinn fyrir hönd fjöl-
breyttra skoðanaskipta.
Fjölmidlar í tölum
Daglegt magn auglýsinga í Rík-
isútvarpi og -sjónvarpi T klst.
og mín.: meðaltal
Ár RÚV -útvarp klst. mín. RÚV -sjónvarp klst. mín.
1936-40 0 14 0
1946-50 0 24 0
1956-60 0 42 0
1966-70 0 57 0 4
1976-80 1 7 0 10
1981-85 1 43 0 13
1991-94 1 19 0 15
Heimildir: Arsskýrslur Ríkisútvarpsins
og Hagstofa íslands.