Helgarpósturinn - 20.02.1997, Blaðsíða 9

FIMMTUDAGUR 20. FEBRÚAR1997
9
Svanbjörg H. Einarsdóttir hitti tyrir áhugavert fólk þegar hún kynnti sér trúarhópa sem
tengjast sjónvarpsstööinni Ómega. Eitt og annaö kom þó á óvart, til dæmis tungumáliö sem
þar var talaö...
s j pnva
áíslan
s
Mýlega gerði ég þá uppgötv-
un að ég næði íslensku
kristniboðs- sjónvarpsstöðinni
Ómega inn í stofu til mín. Við
það að horfa á útsendingar
stöðvarinnar uppgötvaði ég að
ég lifi í myrkri! Hver og ein ein-
asta manneskja sem birtist á
skjánum hefur sagt mér þessi
tíðindi. Það undarlega er að ég
hef aðallega fengið þessi skila-
boð á ensku. Benny Hinn
sendi mér þessi skilaboð, líka
Jan og Paul Crouch og fleiri
sem ég kann ekki að nefna.
Fyrstu dagana horfði ég
spennt og full áhuga á útsend-
ingar Ómega. Ég hafði aldrei
fyrr séð jafn einkennilegt sjón-
varpsefni. Að öðrum þáttum
ólöstuðum ber þó þátturinn
Praise the Lord af öðru efni
stöðvarinnar. Ég mæli eindreg-
ið með þessum þætti og^skil
raunar ekkert í því að hann
skuli ekki hreinlega hafa slegið
í gegn.
Umgjörð þáttarins er stórt
svið með rauðu teppi. Sviðið
er búið húsgögnum og minnir
um margt á stofuna í sjón-
varpsþáttunum Dallas, nema
hvað ólíkt ósmekklegra. Eldur
logar í arni, gyllt ljón hvílir
makindalega við eldinn, stór
hvítur flygill nýtur sín einkar
vel, hringsófi af stærstu gerð
og blóm sem eru svo lífleg að
líklega hafa þau aldrei verið á
lífi. Inngangurinn á sviðið er
stór og glæsilegur stigi. Niður
þennan stiga svífa stjórnendur
þáttarins, hjónin Jan og Paul
Crouch. Paul minnir helst á læ-
vísan sölumann og í útliti er
Jan kona hans einhvers konar
sambland af smábarni um sex-
tugt og skækju. Hún klæðist
gjarnan flegnum aðskornum
bleikum kjólum, skreyttum
marglitum perlum og steinum.
Hárið (eða hárkollan) er plat-
ínuljóst og lyftist glæsilega frá
höfðinu og hrynur síðan í
óhagganlegum lokkum niður á
herðar og ætíð er hún með
slaufu í hárinu. Jan hefur
greinilega efnast vel á mark-
aðslögmálum trúarinnar því
hún hefur haft fjárráð til að
fara í andlitslyftingu og það lík-
lega fleiri en eina.
Þessi glæsilegu hjón fá í sóf-
ann til sín gesti sem segja frá
innihaldslausu lífi sínu þar til
þeir frelsuðust. Frelsunin virð-
ist oftast hafa átt sér stað fyrir
tilstuðlan sjónvarpsins, enda
eiga Bandaríkjamenn ófáa
sjónvarpsklerka eins og áhorf-
endur Ómega ættu að þekkja.
Inn á milli eru sungin eins kon-
ar flugvallar- og lyftulög eða
kántrílög með trúarlegum
texta. Þetta er ekki rismikil
tónlist og er hún raunar
stærsti ágalli þessa prýðisþátt-
ar.
Einhverjum hlýtur að finnast
Jan og Paul traustvekjandi og
hugguleg þótt ég eigi í erfið-
leikum með að skilja það. Þeg-
ar ég horfi á þau hjónin sé ég
fólk í sjóbissness sem selur og
matreiðir trú ofan í lítt mennt-
aða og áhrifagjarna Banda-
ríkjamenn. Því á ég bágt með
að skilja hvað þetta efni hefur
að gera hingað til lands nema
sem einhvers konar „fríksjó"
og sem slíkt hefur þátturinn
gildi. Það kom mér því nokkuð
á óvart að efni þetta hefur haft
mikil áhrif og þó nokkuð marg-
ir íslendingar hafa frelsast við
að horfa á þessa þætti að sögn
Eiríks Sigurbjömssonar sjón-
varpsstjóra. Þetta veldur
óneitanlega áhyggjum um
greindarstig hinnar íslensku
þjóðar.
Hin fræga bókaþjóð hefur
sett ofan og misst alla gagn-
rýna hugsun! Eiríkur kemur
með þau rök á móti að það sé
ekki umgjörðin heldur inni-
haldið sem skipti máli og bætir
því við að við verðum að fyrir-
gefa þessu fólki útlitið því
Crouche-hjónin séu yndislegt
fólk og einlæg í trú sinni. Lík-
lega er það rétt hjá Eiríki og ég
er örugglega full fordóma, en
mér finnst dapurlegt að íslend-
ingar finni sína trú í lágkúru-
legu söluglamortrúboði. Trú-
arleg sjónvarpsstöð á aftur á
móti fullan rétt á sér eins og
annað, en hvers vegna þarf ís-
lenska trúarstöðin að vera am-
erísk? Ég á erfitt með að skilja
andleysi þessa andans fólks.
Af hverju hefur guð ekki leið-
beint þeim um hvernig gera
megi þokkalegt sjónvarpsefni?
Sjálfsmorðsandinn
Einu sinni þekkti ég mann.
Honum leið ósköp illa og tók
loks það skref í viðleitni sinni
fyrir betri líðan að frelsast. Ég
hugsaði með mér að það væri
gott; vonandi létti það hans
þungu lund. Hann fór á sam-
komur og talaði mikið um Guð.
Hann talaði raunar bara um
Guð og hann vildi að ég frels-
aðist. Eg var þvi mótfallin og
reyndi að rökræða við hann.
Það gekk afar illa. Ég lifði í
myrkri og líf mitt var lítils
virði, að hans áliti. Ég var
ósammála og fannst ég lifa
góðu lífi. En hann vissi betur.
Þegar svo er þá er tilgangs-
laust að reyna að rökræða.
Hann sá að í mér bjó illur andi.
Það fannst mér skrítið. Ég vissi
að mig vantaði mikið upp á
fullkomleikann en það á við
um flesta. Þetta gat bara endað
á einn veg, við hættum að tala
saman. Þessi maður er núna
dáinn. Hann framdi sjálfsmorð.
Hann var alvarlega þunglynd-
ur og var það raunar áður en
hann gekk í söfnuðinn. Trúin
megnaði ekki að bjarga honum
frá myrkri hugans. Söfnuður-
inn reyndi að særa úr honum
illa andann sem olli vanlíðan-
inni en það dugði ekki til. Ég á
erfitt með að sætta mig við
dauða kunningja míns og að
mér læðist sú hugsun að ef
hann hefði tekið ábyrgð á eigin
lífi og leitað sér lækninga þá
væri hann kannski ofan mold-
ar. Prozac eða skyld þunglynd-
islyf hefðu ef til vill verið sterk-
ara meðal gegn hinum „illa
anda“, sem við sem búum í
myrkrinu felum í búning sjúk-
dómsheitisins þunglyndi. En
safnaðarfélagar hans telja að
sjálfsmorðsandinn hafi hlaup-
ið í hann. Nú er ég ekki að
plata því þau trúa á sjálfs-
morðsandann.
Sumum hjálp en öðrum
dauði
Annan mann þekkti ég. Djöf-
ullinn hafði náð kverkataki á
þeim dreng því hann var ekki
bara drykkfelldur heldur hafði
skrattinn umsnúið honum og
gert hann að kynvillingi. Hann
hefði getað gerst venjulegur
hommi og farið í áfengismeð-
ferð en hann fór ekki þá leið.
Hann frelsaðist. Hann hætti að
drekka og það var gott. En
sveinþelið bráði ekki af hon-
um. Söfnuðurinn reyndi að fá
Guð í lið með sér til freista
þess að fá burt hinn illa anda
sem orsakaði kynvilluna. Um
tíma virtist hann hafa „lækn-
ast“ en að lokum gat hann ekki
meir, affrelsaðist og fór af
landi brott. Þetta eru ekki
skemmtilegar sögur og þær
urðu þess valdandi að ég var
haldin verulegum fordómum í
garð þessarra safnaða. Hitt er
svo annað mál að ég veit líka
um fólk sem hefur frelsast,
gengið í einn af hinum frjálsu
trúhópum og líður miklu betur
en áður. Ég þekki pilt sem var
alki og dópisti en er nú frelsað-
ur. Frelsun hans og innganga í
samfélag trúaðra var mikil
guðsblessun fyrir hann og fjöl-
skyldu hans. Af þessu má
draga þá ályktun að þessir
söfnuðir geti verið hjálp fyrir
suma en jafnvel þýtt dauði fyr-
ir aðra.
Dúndrandi rokk
Ég var því hálfsmeyk þegar
ég fór á samkomu hjá Krossin-
um og vissi ekki hverju ég ætti
von á. Þetta var skrítin sam-
koma og líktist engri kirkjuferð
sem ég hef upplifað áður. Sam-
komusalurinn var pakkfullur
og upp á altari eða sviði var
hljómsveit sem spilaði dúndr-
andi rokk og fólkið söng; á
ensku! Sá sem leiddi sönginn
æpti í lok lagsins „praise the
lord, haleluja" og salurinn tók
undir halelújahrópin. Alla sam-
komuna á enda var verið að
hrópa halelúja en það var ekki
íslenskt halelúja heldur amer-
ískt haaaleilujaa! En tónlistin
var góð, dúndrandi rokk. Ég er
sammála Gunnari Þorsteins-
syni um að rokk er tónlist
Guðs ekki síður en önnur tón-
list. En einhvern veginn segir
mér svo hugur að megin-
ástæða þessa tónlistarvals sé
sú að það er miklu auðveldara
að koma fólki í múgsefjun með
rokki. Aftur á móti fannst safn-
aðarmeðlimum greinilega afar
gaman; þau veinuðu og döns-
uðu uppi á altari og sungu af
miklum móð, — aðallega á
ensku. Mín fyrstu viðbrögð
voru skelfing. Það sem ég var
að horfa á var múgsefjun og
múgsefjun hefur alltaf hrætt
mig.
Heimsendir og tvö hjörtu
Predikari dagsins var amer-
ísk kona, Judy nokkur Linn.
Hún söng fyrst kántrílög með
trúarlegum boðskap. Söfnuð-
urinn reisti hendur til himins,
söng með eða hreyfði varirnar
í bljúgri bæn. Judy Linn er
snaggaralegur kvenmaður og
hefur helgað líf sitt Guði árum
saman. Áður en hún frelsaðist
var hún þekkt söngkona og
sinnti ekki Guði en nú veit hún
betur.
Judy Linn segir að okkur
liggi á að frelsast því hún býst
við heimsendi árið 2000. Ég
vona innilega að hún hafi rangt
fyrir sér. En Judy náði vel til
fólksihs, sérstaklega með ein-
földum útskýringum sínum á
næringu litla hjartans sem
fæðist við frelsun. Þetta hjarta
þarf að næra til að það megi
dafna og ná yfirhöndinni á
gamla vonda hjartanu. Aum-
ingja ég — sem bara er með
eitt hjarta — fann hvernig það
sló ótt og títt. Ég, sem hafði æt-
íð verið ánægð með hjartslátt-
inn sem gaf svo vel til kynna að
ég væri á lífi, átti nú að finna
hvernig það dældi slæmu
blóði um æðar mínar. Judy
Linn spurði söfnuðinn „Do you
love me?“ Allir hrópuðu „Yes“,
nema ég. Ég átti ekki heima í
þessum sal þrátt fyrir að ég
væri með sítt hár og í síðu pilsi
líkt og allar hinar konurnar.
„Guði er það ekki þóknanlegt
að konan flíki líkama sínum og
Biblían leggur á það áherslu að
menn framgangi í klæðaburði
sínum af hógværð og lítillæti,"
segir Gunnar Þorsteinsson,
forstöðumaður Krossins.
„Burstaklippt kona í leggings
er ekki sú mynd sem Biblían
dregur upp af kristinni konu.“
Judy hélt áfram að tala og
syngja en ég fylgdist ekki leng-
ur með. Ég var orðin þreytt á
amerísk/íslenskum trúmálum.
Ég vaknaði þó aftur til lífsins
við það að konurnar fleygðu
sér skyndilega á sviðið. Sumar
titruðu og skulfu, sumar grétu
og Judy Linn gekk um og bless-
aði þær eða fyllti heilögum
anda. Gunnar steig upp á svið
og bað bænir með miklum há-
vaða og látum. Fólkið bað og
hrópaði. Gunnar talaði ekki
lengur íslensku. Önnur hver
setning var óskiljanlegt bull að
mér fannst. Seinna var mér
tjáð að hann hefði talað tung-
um. Það var þá að minnsta
kosti tilbreyting í því að hann
skyldi ekki tala ensku. Ég var
örmagna þegar ég kom af sam-
komunni.
Hvað svo sem segja má um
Krossinn eða aðra sértrúar-
söfnuði má ljóst vera að söfn-
uðurinn er virkur og skemmtir
sér og fær útrás á samkom-
unni. Eg geri mér líka grein fyr-
ir því að trú er markaðsvara og
hefur ætíð verið það. En ég á
bágt með að skilja af hverju
þetta fólk, sem hefur verið
snert af heilögum anda, fær
ekki líka yfir sig andagift hvað
varðar texta og sjónvarps- og
útvarpsefni. Ég vissi ekki að
Guð skildi bara ensku.