Helgarpósturinn - 20.02.1997, Side 10

10
m
FIMMTUDAGUR 20. FEBRÚAR1997
HELCARPÓSTURINN
Útgefandi: Lesmál ehf.
Framkvæmdastjóri: Árni Björn Ómarsson
Ritstjóri: Páll Vilhjálmsson
Prentvinnsla: Prentsmiðjan Oddi hf.
Skemmtist j ómmál
Stofnun Græningjaflokks komst á dagskrá í síð-
ustu viku fyrir tilstilli Össurar Skarphéðinssonar,
ritstjóra Alþýðublaðsins, sem tók baksíðuklausu
Helgarpóstsins um hugsanlegt samkrull Kvenna-
listaþingkvenna og Hjörleifs Guttormssonar og
gerði að forsíðuuppslætti.
Uppslátturinn var öðrum þræði óskhyggja rit-
stjórans og þingmanns Alþýðuflokksins sem er
ákafur talsmaður sameiningar vinstrimanna. Hjör-
leifur er á hinn bóginn tortrygginn á samstarf á
milli A-flokkanna og talar gegn því á vettvangi Al-
þýðubandalagsins. Tækist Össuri að skrifa and-
skota sinn inn í óstofnaðan Græningjaflokk væri
það einnar Alþýðublaðsfabúlu virði.
Hjörleifur er ekki vanur að skilja dómgreindina
eftir heima og þegar fjölmiðlar höfðu uppi á honum
kvaðst hann ekki áður hafa heyrt af Græningja-
flokki, hvað þá að hann legði á ráðin með stofnun.
Athyglin sem eljaraglettur þingmannanna fengu í
fjölmiðlum segir nokkra sögu um pólitískt and-
rúmsloft á vinstri væng stjórnmálanna. Eftirvænt-
ingin eftir sameiningu vinstrimanna, sem sigur
Reykjavíkurlistans kveikti, víkur hægt en örugglega
fyrir sniðugum uppákomum sem gera góðar fyrir-
sagnir en lítið innihald. Á þeim vettvangi standast
fáir Össuri snúning. í viðtali í Dagsljósi Sjónvarps-
ins við kollega sinn af Viðskiptablaðinu, Óla Björn
Kárason, sem er yfirlýstur sjálfstæðismaður, tókst
þingmanninum að snúa hversdagslegu viðtali upp í
frábæra afþreyingu. Spyrillinn var þvingaður í það
hlutverk að forða sér undan faðmlögum Össurar
sem vildi gera þá báða að frjálslyndum jafnaðar-
mönnum gegn boðum og bönnum. Óli Björn var við
það að detta úr stólnum er hann vék sér undan
áleitninni.
Stjórnmálamenn iðka gamanmál og sýna að þeir
taka sjálfa sig mátulega alvarlega. Mörgum hefur
tekist ágætlega upp á þessu sviði og er Davíð Odds-
son yngsta dæmið. Léttúðug tilsvör og smellnar at-
hugasemdir geta gert þurr og leiðinleg málefni
áhugaverð, þó ekki sé nema í stutta stund.
En það má ofgera skemmtilegheitunum. Stjórn-
málamenn eru ekki á framfæri almennings til að
segja gamansögur. Viðfangsefni stjórnmálanna er
að vinna úr hugmyndum og móta stefnu í þeim mál-
efnum samfélagsins sem hefð og lög mæla fyrir að
skuli vera á sviði hins opinbera. Vinstriflokkarnir
hafa ekki staðið sig sem skyldi að þessu leyti. Tími
þeirra fer mikið til í umræður um form og skipulag
en æ minna í efnislegan málflutning. Stjórnarand-
staðan á hverjum tíma verður að veita fram-
kvæmdavaldinu aðhald ef gangverk lýðræðisþjóð-
félagsins á að starfa eðlilega.
Ofgnótt gamanmála er ekki stílbrigði í stjórnmál-
um heldur hnignunarmerki.
Helgarpósturinn
Borgartúni 27, 105 Reykjavík
Sími: 552-2211 Bréfasími: 552-2311
Bein númen Ritstjórn: 552-4666, símbréf: 552-2311,
fréttaskotið: 552-1900, tæknideild: 552-4777,
auglýsingadeild: 552-4888, símboði (augl.) 846-3332,
dreifing: 552-4999.
Netfang: hp@this.is
Áskrift kostar kr. 800 á mánuði efgreitt er með
greiðslukorti, en annars kr. 900.
m...
eigmhagsmuni og skoðanir
Cagnmerkur háskólaborgari
og sósíaldemókrat, Guð-
mundur Ólafsson, sat á dög-
unura í laufskála Rásar I og tal-
aði þannig að manni kom í hug
gömul vísa um annan Guð-
mund, sem líka var sósíal-
demókrat.
Vísan er svona:
Gvendur bjó í brauðdegi.
Bulli spjó í útvarpi.
Stamaði hjó og hakkaði.
Hélt í rófu á Sveinbirni.
Guðmundur Ólafsson
stamar að vísu ekki, heldur er
hann fjarska vel mæltur og hef-
ur snaggaralega framsetningu
á afstöðu sinni. Tekst líka oft
að virðast þó nokkuð sjálf-
stæður í skoðunum.
Samt grunar mig að hann
gæti hafa verið að halda í róf-
una á einhverjum voldugum
aðila þegar hann snerist gegn
náttúruverndarsjónarmiði
Kjósverja og fleiri sem búa í
námunda við fyrirhugaða ál-
verksmiðju á Grundartanga og
hafa viðurværi sitt af búskap
eða þjónustu við ferðamenn
(en sjónarmið þeirra voru
mjög uppi á borðinu um þær
mundir sem GÓL var kallaður í
laufskálaþáttinn, og höfðu
fengið meira rúm í fjölmiðlum
en ráðuneyti iðnaðarmála
þótti sanngjarnt).
Um afstöðu Græningjanna f
Kjósinni sagði Guðmundur
þetta meðal annars (til kvadd-
ur í laufskálaþáttinn og sérlega
aðspurður):
- Iss, þetta eru bara eigin-
hagsmunasjónarmið hjá
bændunum þarna í Kjósinni!
Þetta sagði hann með radd-
blæ sem gaf til kynna þó
nokkra fyrirlitningu.
Það gat hann alveg látið
vera.
Ég held nefnilega að maður
sem talar jafn greindarlega og
GÓL hljóti að vita um þá ein-
földu staðreynd lífsins að
skoðanir og afstaða fólks er
I !1 Þorgeir
I **or9e'rson
barasta birtingarform hags-
muna þess.
Einkanlega þegar verið er að
ræða um jörðina sem menn
standa á.
Jafnvel við, sem enga hag-
fræðimenntun höfum, sjáum
vel að deilan um græna jörð
eða mengaða stendur á milli
lífshagsmuna jarðarbúa ann-
ars vegar og verslunarhags-
muna fárra iðnjöfra (og ríkis-
stjórna) hins vegar.
Að því leytinu er líkt á kom-
ið með deiluaðiiana báða.
Munurinn er hins vegar sá
að verslunarhagsmunir iðn-
jöfranna (og ríkisstjórnanna)
eru skammtímasjónarmið en
hagsmunir jarðarbúa byggjast
yfirleitt á langtímasjónarmið-
um. Enda er gróðinn af því sem
mengar jörðina miklu fljóttekn-
ari en ábatinn sem fæst af því
að rækta hana með náttúrlegri
hægð.
Með því að hafa hagsmuna-
tengsl langtímasjónarmiðsins í
flimtingum en láta þess ógetið
að hagsmunir stjórni líka
skammtímasjónarmiðinu hef-
ur GÓL í raun tekið afstöðu til
deilunnar í krafti síns fræði-
lega átorítets.
Nú er ég ekki að segja að
það sé beinlínis óeðlilegt að
háskólamaður fylki sér í raðir
skammtímasjónarmiðsins á
móti langtímasjónarmiðinu.
Hefðin segir að svo eigi að
vera.
Það hjálpar Guðmundi líka
að hnykkja á þessum ummæl-
um sínum að þeir langtíma-
sjónarmiðsmenn úr Kjósinni
hafa yfirleitt stutt mál sitt
skammtímarökum.
Hvernig sem á því stendur.
Næsti leikur þeirra skamm-
tímasjónarmiðsmanna kom
(eðlilega) frá Akranesi þar sem
bæjarstjóri og aðrir fyrirmenn
hafa stofnað til víðtækra undir-
skrifta undir kröfuna um ál-
verksmiðu á Grundartanga
þegar í stað.
Á almennum fundi um þessi
mál studdu menn skammtíma-
sjónarmið sín með langtíma-
rökum.
„Aðrar heimildir sem ég
treysti jafn vel segja
mér að læknisskoðanir
á starfsmönnum álverk-
smiðjunnar í Straumsvík
hafi leitt í ljós stein-
lunga á mismunandi
stigi (og fleiri lungna-
sjúkdóma) í öllum þeim
sem unnið hafa einhver
ár í því iðjuveri. En
þessar rannsóknir hafa
verið gerðar á vegum
ríkisins og eru því trú-
lega leyndarmál.“
Hvernig sem á því stendur.
Þeir tilfærðu þann ávinning
sem börnum þeirra, barna-
börnum og barnabarnabörn-
um yrði að því að geta um alla
framtíð gengið að störfum í ál-
verksmiðjunni á Grundar-
tanga.
Þetta minnir á fleyga setn-
ingu sem héraðshöfðinginn
Jeggvan úr Bæ sagði á fundi í
Þórshöfn þar sem margir tæki-
færissinnar höfðu farið mærð-
arorðum um allt það sem þeir
vildu gera fyrir afkomendurna.
Þá stóð Jeggvan upp og
sagði.
- Ég skil þetta nú bara ekki.
Þið viljið setja okkur á höfuðið
til að gera allt þetta fyrir
óborna afkomendur. Hvað
hafa þeir eiginlega gert fyrir
okkur?
Að breyttu breytanda vildi
ég mega gera orð hans að mín-
um.
Heimildir sem ég treysti full-
komlega segja mér að fyrir þá
milljarða sem taka þarf að láni
vegna Grundartangaverk-
smiðjunnar nýju megi skapa
tíu sinnum fleiri ársverk í
nærri hvaða starfsgrein sem
er. Aðrar heimildir sem ég
treysti jafn vel segja mér að
læknisskoðanir á starfsmönn-
um álverksmiðjunnar í
Straumsvík hafi leitt í ljós
steinlunga á mismunandi stigi
(og fleiri lungnasjúkdóma) í
öllum þeim sem unnið hafa
einhver ár í því iðjuveri.
En þessar rannsóknir hafa
verið gerðar á vegum ríkisins
og eru því trúlega leyndarmál.
Vonandi hafa heimildar-
menn mínir misskilið þetta
allt.
Það verður þá leiðrétt
(nema ráðuneytin vilji enn
einu sinni treysta því að
gleymskan komi þessum full-
yrðingum fyrir kattarnef).
En á meðan þessar fullyrð-
ingar hafa ekki verið hraktar
þykir mér rétt að halda mig við
afstöðu Jeggvans úr Bæ og
segja við þá skammtímaspá-
mennina með langtímarökin:
- Ég skil þetta nú bara ekki.
Þið viljið eyða aurunum sem
gátu fært afkomendum ykkar
þúsund heilsusamleg æviverk í
það að drepa hundrað þeirra
Iangt um aldur fram (og láta
900 ganga atvinnulausa). Hafa
þessir afkomendur gert ykkur
eitthvað?
Frá lesendum
■ Sjómaður hringdi og hvatti
til frekari umfjöllunar um
kvótakerfið. Hann sagði órétt-
læti þess koma æ betur í ljós
og því færi fjarri að nokkur
sátt væri í sjónmáli um fisk-
veiðistjórnunarkerfi sem hygl-
aði hinum fáu.
■ Gestur á einum næturklúbbi
Reykjavíkurborgar vakti at-
hygli á því að faldar sjón-
varpsmyndavélar væru notað-
ar til að fylgjast með gestum
og gangandi. Hann leiddi líkur
að því að myndefnið væri tek-
ið upp á band og taldi rétt að
vera á verði gagnvart hugsan-
legri misnotkun.
■ Viðskiptavinur Kvikmynda-
sjóðs gagnrýndi að símsvari
sjóðsins svaraði á ensku og
upplýsingar um hvar væri
hægt að ná í starfsmenn sjóðs-
ins væru einnig á ensku.
■ Athugasemd um bókina The
Unconsoled eftir Kazuo Ishig-
uro sem kynnt var í síðasta
blaði: Bókin kom út hjá Bjarti
um síðustu jól undir heitinu
Óhuggandi í þýðingu Elísu
Bjargar Þorsteinsdóttur.
■ Liverpool-aðdáandi rak aug-
un í villu sem slæddist í stiga-
töflu enska boltans þar sem
stóð að Liverpool hefði aðeins
skorað fjögur mörk í úrvals-
deildinni en átti að vera fjöru-
tíu og tvö.
■ Lengi lifi indversk-íslensk
vinátta skrifar Francis Mat-
hews (45) frá Indlandi og ósk-
ar eftir pennavini sem skrifar
ensku. Heimilisfangið hans er
Dandeli Book MFG. co., Dan-
deli - 581325, Karnataka, India.