Alþýðublaðið - 05.08.1971, Síða 7

Gylfi Þ. Gíslason skrifar:
LYÐRÆÐI
KOMMUNIS
□ Fyrir ■nofckrium mánuðum
áttum við Magnús Kjart.ansson
orðaskipti hér í blaðinu og í
* Þjóðviljanum um lýðræðis-
j afnaðarsteifniu og kommún
ismia. Eg minnti á, að eins og
allir, seim láta siig' Það nokkru
skiipta, vita, gerðist Magnús
Kjartamsson komimúnisti þeg-
ar á skólaánuim síniun. Að
gefnu tilefni lék mér foi-vitni
á, hvort á þessu hefði orðið
breyting, jþ. e. hvort hann
heif'ði á síðári árum tekizt að
hneágjast að lýðræðiisjatfnaðar-
stefnu, seffn ég fyrior mítt leyti
hetfði tekið að aðlhyllast um
svipað leyti og Magniús tók
trú sína á kommúnism'a'nn.
Mergur þessa mális var í raun
og veru ekki piersónulegtar
skoðanii- tveggja mianna, held-
ur almenn umræða um mis-
mun gerólíki-a skoöana á þjóð-
féfagsmálum og af miruni háli'u
tilrau'n til þess að gera ljóst,
að sérhver maður er annað
hvort lýðræðisjafnaðarmaður
(sósíaldiemókrati) eða komm-
únisti — nema hann sé hvor-
ugt.
LoSin svör
Magnús Kjartansson gaf eft
ÍTmiauiilega loðin svör. Hann
sagiðis’t vex-a „sósíalistd" byggja
skoðanir eínar í þjóðfélagsmál
um á hinum vísindalega sósíal
isma þeirra Marx og Engels. í
tedð'inni kom hann upp um
einstaka fáfræði sína um nú-
tímiaþjóðfélagsfræði með því
að staðhæfa, að til væru vís-
indaleg lögimál í þeim eiflnum,
eins og í náttúruivíisindium. —
Orðið „sósíalisti“ er notað í
mörgium málum í mismunandi
merkángu eða réttax-a sagt: —
Það hetfur ekki skýrt afmark-
aða mierkinigiu. Brésnev og Mao
tölja sig báðir vera sósíalista.
Til eru flokkar lýðræðisjafin-
aðarmannia eða sósíaldemó-
krata, siem nefna sig sósía'l-
istaifilokka, svo seim franski
jafnaðarmannaflokkurinn. All-
ir mura þó gex-a sér ljóst, að
g ru udval la nnu nur er á skoð
unuim leiðtoga kommúnista-
íiokkanna í Sovétríkjunum og
Kína og hins fransfca flokks
lýðræðilsjafnaðarmanna. ÍÞað,
að segjast viera ,,sósíalisti“,
þegar spurt er um afstöðu til
iýðræðisjafnaðarstefnu og
konunúmisma, er þvf að svara
út í hött.
Ýmsir sem verið hafa komm
úmistar í áratugi, gera nú gæl-
ur við ex-ienda jafnaðarmianna
flokka, (ég nöta orðið jafn-
aðarmannaflokkur um sósíal-
demókrataflokka ,enda er það
samræmi við íslenzka mál-
venju). Aliþýðu'bandalagið hef-
ur m.a. skrifaið ýmsum þeiri-a
um ágæti sitt. En hvens vegna
vilja þessir menn reyna að
komast lijá því að taka skýra
afstöðu til jaflnaugljóss gx-und-
valiaratriðis í þjóðifélagsmál
um og andstæðlan milli sósíal-
demótoratískrar stefnu og
kommúnistíski'ar er? Eitthvað
hlýtur að liggja til grundvall-
ar.
Ásakanirnar á Alþýðuflokkinn
Það er kunnara en frá þurfi
að segjia, hvað Alþýðubanda-
lagið hefur fundið Alþýðu-
flokknum til foráttu á undan-
förtnum áratugum eða allar
götur síðan Sósíalistaflokkur-
inn var stofnaður 1938. Sagt
hefiur verið, að ATþýðuflokkur
inn hafi svikið upphaflegar
hugsjónir sínar. Hann hafi fall
ið frá því að afneima ríkj-
andi þjóðskipulag, en Lagt í
staðiffm áhei-zlu á endurhætur
á því. Hann hafi faltLið frá bar
áttu í þágu launlþeganna og
starfað með ríkjandi öflum í
þjóðféláginu. Hann hatfi snú
ist til hægri. Hann grundvaiii
ekki stefnu sína á hinum vís-
indalega sósíalisirrta. Auk þess
sé lxaruij fylgjandi hernaðar-
bandaiögum o.g miarkaðjebanda
lögtum. Hann sé m. ö. o. ekki
sósíalistískur" flakkur.
Jafnframt hefur því Verði
haldið firam, að Alþýðuflokk-
urinn hafi ekki Ihliðistæða
stefnu og sósialtíemókrata-
flokkar hiaina Norðui-landanna
eða Vestur-Evrópu yfir höfuð
að tala. Alþýðubandaiagið sé
í raum og veru hliðstæður
floikkiur.
Kommi skrifar í „AKTUELT"
Fyrir skömmu átti danski
Sósíaidemótox-ataflokkui'inn 100
ára afmæli. í tilefni þess bauð
aðatalálga'gn flokksins, AKTU-
ELT, formanni dansfca Komm-
únistaflokksins, Knud Jesper
sen, að skrifa stutta gi-ein í
b’laðið. Hún rleyndist mjög lær
dómsx-ík. Fyrirsögn gi-einar-
innar var: „SannköUuð „Dan-
mörk fólksins“ á affi vera sós-
íalistísk, ekki sósíaldemókrat-
isk“. (Menn taki eftir, að for-
maðu'i- dainska Kommúnista-
flokksins fylgir stefnu, sem
liann kallar „sósialistísk“,
eins og Magnús Kjartansson
ka'llar sína stefinu. Daninn
reynist hins vegar vita, að
það er munur á því, sem hann
kallar „sósíaldemókratíSkt og
,,kommúnistískt“.) — Greinin
hiefst þannig:
„Hundraffi ár eru síðán
Sósíaldemókrataflokkurinn í
Danjtnörku var stofnaffiur. Þaffi
var baráttan gegn auffvaldiuu,
stéttabaráttan og sósíalisminn
sem takmark, er skapaffii
traust á flokknum hjá vetrka-
lýffinum.
En brátt hófst barátta um,
hvað’a stefnu Sósíaldemókrata
flokkurinn skyldi fylgja og
bvert skyldi vera takmark bar
áttu hans. Endurbótasinnarnir
sigruffu og ráku byltingarsinn
ana úr flokknum, meffal ann-
arra Gerson Trier. Sósíaldemó
krataflokkurinn hefur aldrei
fiylgt meginreglum hins vís-
indalega sósíaUsma, og nú yf-
irgaf hann leiff stéttabarátt-
unnar til Þess aff öfflast viffur-
kenningu hitnnar ríkjandi
stéttar.
Þetta og samþykkiff á fjár-
veitingum til hersins í heims-
styrjöldinni fyrri, þegar ekki
var staffiff viff gefin loforff um
hina alþýffusinnuffu baráttu
gegn styrjöldinni, er aðalá
stæöa þess klofnings, sem
varð. Ábyrgðin á henni hvílir
því þungt á hinum hundrað
ára gamla flokki! (Upphrópun-
armerkiff er höfundarins.)
Sósíaldemókrataflokkurinn
varff voldugur flokkur. En
valdiff var notaff til Þess aff
stjórna kapitalismanum. 1 staff
afná,ini lýðræðis og þjóð-
íegs sjaifsakvoröunarréttar,
sem einokunarmingarnir
steina að í Einanagsoandaiag-
inu.‘‘
stéttabaráttu kom stefna inn-
anlandsfriðar og „tekju-
stefna". Horfiff var frá hinum
réttmætu kröfum um afvopn-
un. í staff þeirra kom NATO
og vígbúiiaffaraeði.
Því miffur fylgir Sósíalde,mó
krataflokkurinn enn þessari
hættulegu stefnu, gerir banda
lag viff hægri öflin og berst
gegn vinstri öflunum, og í dag
leítar hann eftir afsökunum
fyrir því, aff afsala lýðræðis-
legum. réttindum í hendur
Efnahagshandalagsins. Sósíal-
demókrataflokkurinn hefur
orðið stór, en stefnulaus flokk
ur, sem hefur svikiff upphaf-
legar hugsjónir sínar og hag
ar sér í ósamræmi viff undir-
stöffuerfffavenjur sínar. Reynt
er aff afsaka þessi svik meff
tali um þann mikla árangur,
sem Sósíaldemókrataflokluir-
inu lieifur náff. En staffreynd-
imar stað'festa ekki þessa
glæsimynd."
Síðár í greininni segir:
„Innan verkalýðsstéttarinn-
ar eru tveir strau,mar, annar
cndurbótasinnaffur — sósíal-
demókratískur, hinn hylting-
arsinnað'ur — kommúnistísk-
ur. Þrátt fyrir andstæður verff
um viff aff finma leiff aff mynd-
un sameiginlegrar ríkisstjórn-
ar til sannrar verkalýffsstefnu,
meff sósíalismann aff mark
miffi. Sósíaldemókrataflokkur-
inn getur haft úrslitaáhrif í
þessu sambandi, ef hann —
ásamt okkur — vill berjast
fýrir því að’ afvopna land okk-
ast meff öllum ráðu,m gegn
því afnámi lýðræðis og þjóff-
ar, hverfa úr NATO og berj-
ast meff öllum ráffum gegn þvi
Sjá menn ekki skyldleikann?
Svo mörg eru Þau oið. Sjá
menn kannske einhvern skyld
lexka mieð orðum formanns
danska Kommún iíst ai lokks i ns
og orðum Magnúsar Kjartans-
sonar og' skooa'iiiauræ&ra hans
í Alþýðubandalaginu? Og
hvort lixnnst moirmum flrekar
nne'gi tðlja Magnús Kjartans
son skoóanabróður íoi-manns
Kom'múniistia'flo'kksins, Kruud
r-iesperdc'n, eoa íor'manns sos-
ía'ldeimékrataiflokiks, Jeins
Ot'to Krag? Er ekki ísTenzka
Alþýðuitokknium og dansna
saimieilgxraiegt í augu-m Knud
Sósíáidemóki'a.tafilokknum það
Jespersieras og Magnúsar Kjart
anissomatr, að haí'a S'Vikið’ upp-
haitiega stefnu sína, vera
stefnulaus, gleiia bandailag við
hægri öfl, starfia eikki á grund
ve!xli hins vísinid'alega sósíal-
isma ,hafa tekiið uimibætur
franx yfir stéttabai-áttu, styðja
NATO og vilja af'sala sjálfs-
ákv'örðunarrétti í h.endur við-
skiptasamita'ka? Menn taki eft
ir því, að danski kommiúinistia-
leiotoginin vill samt mynda
stjórn með sósíalde/mókirötuin,
vel að merkja, 6f þeir vilja
iaúast á varnarleyB’i, úrsöign
úr NATO og andstöðu við
Eí'naha'gsbandalagið. Kannast
menn' nokkuð við slíkar kröf
ur af hálflu Alþýðuband'alags-
ins? Danski Sósíaldemókrat.|-
flokkurinn hefur engri þeirra
anzað. Verður hið sama sagt
um alla íslenzka flokka?
Þ;eir, se'm deila á sósíáldemó
kratís'ka flokka mieð þeim rök
um, sem að framan gx-eihi,r
eru um víða verölld kallaðir
kommúnistar. Knuú Jespersen
gerir þáð sjál'fiur, þótt hann
noti orðið sósíalismi jöfnum
höndum um stefnu sína. Hann
hefur það ennfx-emur fram yf-
ir Magi.jús Kjariansson og
skoðanabræður bans, að hann
gerir s-ér grein fyrir munin-
um á sósía'ldEimC'kraiiskri og
kv.!.i.n.úniscís'kri s.ei-nu, en
reynir ekki að draga fjöður yf-
ir hana n..ð því að kalla
steirju sT.a ,,:scsíalistískia“..
Hcíi.i notar orðiö „sósíalismi"
aini'axuJdga í Sv'xija merkingu
og „toommunusmi", enda er
það algienigt.
Til umhugsunar
Vonandi vekui- það ein-
hverja til umhugsunar, að á
100 ára afmæli dainska Sósíal-
demókrataflokksins skul'i hann
af hálfu daniska Kommúnista
filokksins vera gagnrýndur
mleð n'ákvæmlegia stama hætti
og með sömu x-ökum og Alþýðu
filokkurinn hlefiur verið og er
gagnrýindur af hálfiu: Alþýðu-
bainidiala'gsins', rökum sem um
víða veröld eru kennd við
kommúnisma. Dan'ski Sósíal-
demóki'ataflokkurinn, sem
ekki aðeins íslenzlcum Aiþýðu
filokksmönnuim, heldur m'örg-
Framih. á bls. 2.
Fimmtudagur 5. ágúst 1971 ?