Alþýðublaðið - 17.11.1971, Blaðsíða 7

'AlíRYÖIii
BI^OJOÍ
CtS. Alþýlnflakkvtu
Ritstjórl:
Sighvatar Björgvtnsaoa
Grunnið allt
í gær skýrði Alþýðublaðið frá álýkt-
un, sem gerð var um landhelgismálið á
aðalfundi Útvegsmannafélags Vest-
fjarða, þar segir m.a. orðrétt svo:
„Útvegsmannafélagid leggur ríka á-
lnerzlu á, að þegar Alþingi tekur end-
anlega ákvörðun um þessa útfœrslu, þá
verði fiskveiðilandhelgin miðuð við yztu
mörk landgrunnsins eða 400 metra jafn-
dýpislínu, en þó hvergi nœr landi, en
50 sjómílur frá grunnlínum.“
Um útfærslutillögu ríkisstjórnarinnar
segir svo í samþykktinni:
„Þar sem komin er fram á Alþingi
þingsályktunartillaga um að yztu mörk
fiskveiðlandhelginnar verði miðuð við
50 sjómílur frá grunnlínupunktum, þá
vill Utvgsmannafélag Vestfjarða ekki
láta hjá líða að benda á þá stórkostlegu
hættu, sem felst í þvi að láta nokkurn
hluta af landgrunninu verða áfram utan
fiskveiðilögsgunnar. Þetta gæti haft
alvarlegar afleiðingar fyrir dllt atvinnu-
líf á Vestfjörðum, þar sem staðhættir
valda því, að verulegur hluti af yztu
brún landgrunnsins út af Vestfjörðum
verður utan 50 sjómílna markanna. —
Þarna ber og að hafa í huga, að þar eru
ein beztu fiskimið í Norður-Atlantshafi
sem er landgrunnsbrúnin, er snýr að
hafdýpinu mili Islands og Grænlands
og þar með hluti af hinum víðfrœgu
Halamiðum.“
Síðar í ályktuninni benda vestfirzku
útgerðarmennirnir á það, að einmitt til
þessara staða sé að vænta stóraukinnar
ásóknar erlendra fiskiskipa þegar
þrengt hefur verið að veiðimöguleikum
þeirra annars staðar á íslandsmiðum.
Þannig eru skoðanir útgerðarmanna
á Vestfjörðum. Sömu skoðun hefur
stjóm Fjórðungssambands Vestfjarða
látið í Ijós og einnig bæjarstjórn ísafjarð
ar, — þar á meðal fulltrúi flokks Lúð-
víks Jósefssonar, Alþýðubandalagsins, í
bæjárstjórninni. Þá gerðu útvegsmenn
á Snæfellsnesi á fundi nýlega efnislega
samhljóða samþykkt, þar sem þeirri
stefnu ríkisstjórnarinnar er mótmælt,
að láta væntanlega útfærslu aðeins mið
ast við 50 mílur.
f breytingartillögu þingflokks Alþýðu
flokksins við þingsályktunartillögu rík-
isstjórnarinnar um útfærslu landhelg-
innar felst aðeins ein breyting á þeirri
stefnu, sem ríkisstjórnin hefur. Og hún
er sú, að í stað 50 mílna útfærslu verði
Iandgrunnið allt sett undir íslenzk yfir-
ráð og landhelgin miðuð við 400 metra
jafndvpislínu, en þó hvergi nær landi,
en 50 siómílur frá grunnlínum. Þessi
stefna Albvðuflokksins á einróma fylgi
íbúa Vesturlands og Vestf jarða. eins og
dæmin begar sanna, og Albvðublaðið
trúir því ekki að órevndu, að ríkis-
stiómin ætli sér að hafa þær almennu
skoðanir að engu.
samningamálumá
□ Þingið fagnar yfirlýsingum
núverandi ríkisstjórnar um að
!hún líti á sig sem rikisstj órn
vinnandi fólks í landinu, og
væntir hins bezt,a af samstarfi
við hana. Þingið álykitar, að
samstarf verði að byggjast á
því, að verkalýðssamtökin starfi
á þann hátt, að raunVemlegur
vilji hinna almlennu meðlima
samtakianna komi sem skýrast
í ijós og móti stefnuna á hverj-
um tíma. Þingið varar við hvers
konar samningum, sem ekki
eiga sér eðlilega stoð í vilja
fóikí-ins og grunn!eininguin sam-
taka þess. Þingið telur, að ein-
ungis með virku lýðræði í þeim
samtökum sé unnt að tryggja
farsæia samvinnu ríkisvalds og
vinnustétta um hagsmunamál
þeirra“.
Þetta eru lokaorð ályktunar
um kjaramál, sem samþykkt
var á 12. þingi Alþýðusam-
bands Norðurlands.
í ályktuninni er sérstaklega
fjallað um seinaganginn í samn
ingamálum verkalýðlshríeyfingar
innar við atvinnurekendur, sem
nú standa yfir og segir þar m.a.:
,Þá ályktar þingið að taka beri
án tafar tii athugunar alla raun
hæfa möguleika til að fyrir-
byggja, að gerð samninga, drag-
ist óhæfilega á langinn, í því
efni verði allt athugað og höfð
eðlilega samráð við ríkisstjórn-
ina og önnur hugsanleiga vel-
viljuð öfl í þj óðifélaginu. Þingið
álftur einnig rétt, að krafizt
verði, að gildiistími samnings um
kaup verði frá 1. október s.l.,
og að Verkalýðsfélögin afli sér
hið fyrsta heimilda tE vinnu-
stöðvana". —
DR. BAGDANOV — YFIRMAÐUR SOVEZKA
HAFRANNSÓKNARRÁÐSINS:
FISKVEI0UM I 4
□ Einn af blaðamönnum Ar
beidierbladet í Noregi Ebnst
Aune var nýlega á ferð í
.Sovéti jkjunum, þg áltti þá
viðtöl við ýmsa m;enn þar í
landi. Meðal þeirra var dr.
Bagdanov, yfirmaður sovézka
hafrannsóknarráðsinls, og ræð
ir blaðamaðurinn Þar við
hann um fiskveiðar Sovét-
ríkjanna og fleira og segir
dr. Bagdanov þar meðal ann
ars, að norskur fiskur njóti
mikilla vinsælda þar og sé
innfluttur til Sovétríkjanna,
þar sem Sovétmenn eru ekki
sjálfum sér nógir á þeim vétt
vangi. Þetta kemur þó ekki
vel heim við það, sem nýlega
var sagt í fréttum hér heima,
að ísiand væri eina landið í
Evrópu, sem seldi fisk og
fiskafurðir til Sovétríkjanna.
En hvað um það. Vitðalið við
dr. Bagdanov fer hér á eftir.
— í heimi, þar sem Skortur
er á hitaeiningum, er það
hrein heimska að einstök
'lönd séu með allt að 50 sjó-
mí'lna fiskveiðilögsögu. Mörg
'hinna fátækustu landa girða
af sín góðu fiskimið. Sjálf
hafa þau enga möguleika til
að notfæra sér auðlindir hafs
ins. Þau eiga engin fiskisktp
og engaT verksmiðjur. Við
gætum kannski hjálpað þess-
um þjóðum Vegna okkar
stóra, nýtízkuilega fiskiflota.
Og flestar hafa þær ríka þörf
fyrir matvæli.
Það er forstöðúmaður so-
vézka hafrannsóknarráðsms
dr. Bagdanov, sem segir þessi
orð og hann bætir við.
— Á síðasta ári nam heild-
arfiskafli heimsins 67 millj.
smálesta. Og innan fárra ára
verðut heildaraflinn orðinn
100 milljónir smálesta — já,
það verður ekki langt þang-
að til að fiskveiðiþjóðir heims
ins hafa náð því marki. Það
þarf því að gera þar ein-
hverja breytingu ef fisldstofn
ar í hafinu eiga ekki að eyð-
ast. Bezt væri að útiloka all-
ar veiðar á fiski í fjögur til
fimm ár. En því miður næst
ekki samkomulag um slíkt —
ekki mieðan mikil keppni er
um þann íisk, sem heimshöf-
in geta alið. í desember í ár
verður mikil fiskiráðstefna á
Moskvu og þar vonumst við
til að einhvern lausn finnist
á þessum miklu veiðum —
að minnsta kosti hvað Norð-
ur-Atlantshafi viðkemur.
Sovétrikin voru mesta fisk
veiðiþjóð í heimi síðastliðið
ár með yfir sjö milljón smá-
Idda afla. Við veiðum nú á
öllum heimsins höfum og fisk
veiðifloti okkar er mjög ný-
tízkulegur. Hann hefur verið
byggður upp síðustu fimmt-
án árin. Það er fjöldi af
nýjum úthafstogurum — allt
að 3000 smálestir að stærð
— verksmiðjuskip, flutninga-
skip og svo framvegis. Fyrir
árið 1956 veiddum við aðeins
„innlenda fiska“ það er að
segja, fiskuðum aðeins í sjó
við Sovétríkin.
Ég hef trú á því, að sú
samvinna, sem tekizt hefur
milli okkar oig Bretlands og
Noregs eigi eftir að bera ríku
legan ávöxt — en ég óttast
þó að hún komi ekki að fullu
gagni, þar sem aðrar stórar
fiskveiðiþjóðir, til dæmis
Japan, fara ekki í neinu eftir
Framhald á bls. 11.
□ I ályktunum fiskiráðstefnu
sem nýlega var haldin í Bremer-
haven í Þýzkalandi, er varað við
þeirri þróun að einstök ríki færi
út la.ndhelgi sína, og takmarki
þannig stórlega þau hafsvæði
sem leyfilegt sé að veiða á. Þetta
sé öllu alvarlegra með tiliiti til
þess, að þau ríki sem ætli sér
að færa út landhelginaí, hafi a-lls
ekki bolmagn til þess að nýta
fiskimið sín ein. Þetta vlerði til
þess að stórlega dragi úr fisk-
afla í heiminum í framtíðinni,
einmitt þegar mannkynið þa,rfn-
ist stöðugt aúkinnar fæðu. Er í
þessu sambandi bent á Suður-
Amleríkuríkin og ísland.
í ályktuninni er vítnað til áætl
unar Matvæla- og landbúnaðar-
sofnunar Samteinuðu þjóðanna
(FAO). Þar segir að með núver-
andi veiðitækni geti hafið gefið
af sér 140 milljón tonn fiskaf-
urða á ári, en veiðin árlega sé
nú ekki nema 68 milljón tonn.
Árið 1985 sé hins vegar reiknað
með að þörf ha'msins fyrir fisk-
afurðir verði ca orðin 140 millj-
ónir tonna, og möguleikar séu á
SEGJA ÞEIR í
BREMERHAVEN
því að hafið g,eti gefið af sér
svo miklar afurðir.
Hins vegar geti þær aðgerðir
sem ýmsar þjóðir hafa nú boðað,
þ. e. stækkun landhelginnar, leitt
tiil þess að ekiii sé möguleiki á
þvií að ná öllum þeim afla, það
sé einfaldlega ekki hægt að koni
ast að honum vegna þess að fisk
urtnn verði á svæði þar sem
bannað er að veiða.
Þá er í ályktuninni nánar vik-
ið að boðaðri stækkun íslenzkú
landhelginnar í 50 míiur 1. sept.
197'2, og sagt að hún geti haft
alvarlegar afleiðingar fyrir Breta
og Vestur-Þjóðverja, því þriðj-
ungur fisfcafla þessara þjóða sé
fenginn á miðunum við ísland.
Þá segir að lokum, að þetta sé
má'l sem taka verði mjög alvar-
legum tökum, því minnkandi
fiskafli leiði af sér enn meiri
skort á eggjahvítu en þega,r er
orðin í heiminum. —
Hvert á „hund-
urinrí' að fara?
□ Afhuganir hafa farið fram
að undanförnu á því, hvar væri
heppitegast að' leggja rafmaghs-
línu — eða svonefndan „hund“
— frá fyrirhugaðri stórvirkjun
við Sigöldu norður í land. Að
sögn Jakobs Gíslasonar orku-
málastjóra liggja enn ekki fyrir
neinar ákveðnar niðurstöður í
þessu efnd.
□ Það má mieð sanni segja, að
Kanaríeyjaferðir Flugfélags ís-
lands, sem befjast að nýju 16.
desemher n. k.f njóti vinsælda.
Fyrirhugaðar eru tíu ferðir til
Kanaríeyja í vietur og hefur stór
hópur fariþega verið bókaður í
þær allar. Fyrsta ferðin er að
sögn. Sveins Sæmundssonar,
blaðafu'lltrúa F. í., fullbókuð og
önnur ferðin — nýánsferðin, —
sm farin verður 30. desember,
er því sem næst fullbókuð og 98
eru bókaðir í férðina, sem hefst
13. janúar.
Flugféiagið tryggir gestum sín
um í þessum ferðum gistirými i
nýbýggðum ferðamannaíbúðum
íbúðarhúsum, raðhúsum, auk
þeirra gististaða, sem vinsælast-
ir reyndust í ferðunum. s. 1. vet-
ur.
S. 1. vetur efndi Flugfélag ís-
lands til níu ferða til Kanarí-
eyja og tókust þær í ,alla staði
mjöig vel. Samtals tóku‘750 ís-
lendingar þátt í þessum ferðum,
sem hóíust um áramóÞ
Nú hefur félagið gefið út, lit-
prentaðan bækling um. Kanarí-
eyjafferðirnar. M.a. er lýst dval-
arstöðum, ferðatilhögutm og verði.
Faimiðar í Kanaríeyjaferðir
Flugfélags íslands eru seldir hjá
öllum ferðaskrifstofum landsins.
Þess skal getið, að í sambandi
við • Ka'narieyjaflérðirnar veitir
félagið fárþ'egumi utan af landi
helmings afslátts' áf flugfargjöld-
um til og frá Reykjavík. —
í samtali, sem blaðið átti við
Jakoh, kom fram, að sú leið, sem
í fyrstu sé hafður augastaður á,
sé norður yfir Sprengisandi og
kæmi ldnan þá niður yfir há-
lendið innst í Eyjafirði. Fleiri en
einn staður kemur þó til greina.
EinTiig kom fram, að leiðin norð
ur Kjöl og niður í Skagafjörð
kemur lfka til greina. En ef sú
leið yrði valin verður yfir Qeiri
stór vatnsföll að fara, en ,sarpf
sagði orkumálastjóri, að ekki
væri ailger frégangissök að fara
þessa leið norður Kjöl,
Aðspurður um það, hvort ein
hverjir tæltnilegir örðugleikar
yrðu á því að koma við viðgerð-
um á raímagnslínunni yfir vetrar
mánuðina, sagði orkumálastjóri,
að vafalítið yrði að styrkja lín-
una sérstaklega á þeim kafla, sem
hún færi yfir hálendisbrúnina,
niður á láglendi. Hann kvaðst
ekki telja,. o.S nein vandkvæði
Framhald á bls, 11.
Hivers vegna er þá ekki
hægt að kaupa öll þau lyf,
sem við þörfnumst, án sani-
ráðs við lækni eða lyfjafræð
ing? Öll getum við svarað
þeirri spurningu; því áhrif
sterkra lyfja geta verið hörmu
leg.
Fyrir utan hættuna á ávana
hafa mörg lyf óheppilegar
hliðarverkanir, ef þau eru
tekin með öðrum lyfjum. Sum
þeirra geta jafnvel verið ban-
væn, ef þau eru tekin með
vissum matvælum. Til eru
dæmi um sjúkdómstilfélli þar
sem sjúklingar, sem voru að
taka lyf til að draga úr þung-
lyndi, dóu eftir að hafa etið
ost.
Þess vegna verður að hafa
nægt eftirlit með framleiðalu
og dreifingu lyfja, sem fund-
in eru upp.
Betri lyf og meira eftirlit
er það, sem raunar heíur ver-
ið stefnt að öldum saman.
Þegar árið 1240 gaf Friðrik
II. af Hohenstaufén út til-
skipun þess efnis að læknar
ættu ekki að búa tii eigin
lyf, en það yrðu apótekarar
að gera og þá sa,mkvæmt J'yr-
irmælabók.
í bók þessari var latneskur
texti, siem Nikuláls frá Saler-
no hafði skrifað. Nú á dögum
er í sérhverju landi til lyfja-
skrá, sem staðlar innihald og
áhrif lyfja. En undanfarin ár
hefur alþjóðanefnd sérfræð-
inga unnið að því að taka
saman bók um stöðlun lyfja,
isiem hljóta á viðurkenningu
úm a'lla Evrópu. Nefnd þ.essa
etofnaði Evrópuráðið í þeim
tilgangi að hún gæfi út lyfja-
skrá fyrir Eviúpu. Lyfjaskrá
þessi mun ákvarða staðla fyr-
ir efni, sem notuð eru í' lyf
í 17 aðildarrilkjúm Evrópu-
ráðliins. , |
Stuólar eru nauðsynlegir.
Nauðsynlegt er að hafa
þannig staðla til að framleið-
Höfundur: — Hr. E. N. BODEN,
ritstjóri „PHARMACEUTICAL
JOURNAL" (Lyfjafræðiblaðsins) í
London, samdi grein þessa sér-
staklega fyrir birtingu á vegum
Evrópuráffsins.
endur geti lagað lyf, sem stand
ast próf .hins opinbera eins Qg
nauðsynlegt er áður en sala
þeirra til almennings hefst. Á
herðum — lyfjaframleiðenda
hvílir mikil ábyrgð. Fram-
leiðsla lyfja er mjög flóldn
og á sérhverju stigi hennar
verður að efnagreina og prófa
aflt sem í þau fer. Síðan verð-
ur að búa til lyfjaform, —
blöndu, — töflu eða stungu-
'lyf, sem bezt hentar fyrir
tejúklinginn.
Oft er það svo, að lyfja-
skammtur er bókstaflega svo
'lítill, að hann sést rétt í smá
sjá. Þó þarf ef til vill að setja
hann í litla töfilu, sem allt urii
það ér mörg hundruð sinn'-
Framh. á bls. 11.
O Lyf eru óaðskiljaniegur
þáttur siðmenningar nútím-
ans. Með þeim er hægt að
bjarga mannslifum og draga
úr þrautum. Sumir þurfa að
taka lyf daglega til að við-
halda heilsunni. Nú til dags
eru lyf jafnv'el notuð til að
ákveða_stærð fjölskyldunnari
Og i framtíðinni má vænta
að lyfin verði enn mikils-
verðari.
Lyf geta bjargaff mannslífum og
þau draga úr þrautum. En af-
leiffingar misnotkunar sterkra
lyfja geta vsriff hörmulegar. Dag-
. lega eru börn færff í sjúkrahús
vegna bess aff þau hafa tekiff inn
töflurnar hennar mömmu effa
pillurnar hans pabba, sem óvart
voru á glámbekk. Og sum þeirra
deyja.
6 Miffvikudagur 17. nóv.1971
11 Miffvikudágur 17. nóv. 1971 7