Alþýðublaðið - 30.11.1972, Qupperneq 3

Tweedsmuir bauðst
til að fresta heimför
i'frétt okkar í gær af lyktum landhelgisfundarins,
gátum við hvorki vegna rúms né fíma sagt sæmilega
rækilega frá fundi þeim, sem breska samninganefnd-
in, með lafði Tweedsmuir í fararbroddi, efndi til þá
um kvöldið. Héreru sjónarmið Bretanna í stuttu máli,
eins og þau komu fram á fyrrnefndum fundi:
Lafði Tweedsmuir, aðstoðar-
utanrikisráðherra Breta, sagði
á blaðamannafundi á heimili
brezka sendiherrans i Reykja-
vik að loknum landhelgisvið-
ræðunum á þriðjudagskvöld, að
hún hefði lýst sig reiðubúna til
að dvelja hér á landi fram að
helgi, ef islenzku viðræðunefnd-
inni dygði sá timi til að athuga
nánar siðustu tillögur brezku
viðræðunefndarinnar um
bráðabirgðalausn landhelgis-
deilunnar.
Á blaðamannafundinum sagði
Tweedsmuir, að sér væru það
mikil vonbrigði, að ekki hefði
tekizt að ná samkomulagi við is-
lenzku rikisstjórnina á viðræðu-
fundunum á mánudagog þriðju-
dag.
Auk lafði Tweedsmuir voru á
blaðamannafundinum sendi-
herra Breta á íslandi, John
McKenzie, Curtis Keeble, ráðu-
neytisstjóri, og John Graham,
fiskimálastjóri Bretlands.
Tweedsmuir sagði, að mark-
miðið hefði verið að komast að
bráðabirgðasamkomulagi fyrir
brezka togara, þannig að þeir
gætu haldið áfram veiðum á
íslandsmiðum, þangað til end-
anleg lausn fyndist og i ljós
kæmi, hvort lögmæti útfærslu
fiskveiðilandhelginnar i 50 sjó-
milur stæðist fyrir alþjóðalög-
um.
Frúin rakti gang landhelgis-
viðræðnanna á fyrri stigum á
blaðamanafundinum og benti á
úrskurö Haagdómstólsins, sem
væri á þáleið, að Bretum væri
heimilt að veiða allt að 170 þús.
tonn á ári og Islendingum væri
óheimilt að trufla veiðar
brezkra skipa hér við land.
Lafði Tweedsmuir kvað
brezku sendinefndina lita svo á,
að siðustu tillögur Islendinga,
sem fram hefðu komið á fundin-
um á mánudag, hefðu i reynd
þau áhrif, ef samþykktar yrðu,
að brezkum togurum yrði mein-
aður aðgangur að svæðum, þar
sem 50% af ársafla þeirra
fékkst 1971. Þar bættist við, að
friðun sérstakra svæða gegn
ákveðnum veiðarfærum, myndi
enn draga úr aflalikum brezkra
skipa um 10-15%.
„Veiðitakmarkanirnar
samkvæmt þessum tillögum
gætu fullt eins skorið aflann nið-
ur um 70% ”, sagði lafði
Tweedsmuir og tók ennfremur
fram, að samninganefndirnar
hefðu ekki verið sammála um
útreikninga i þessu efni, en is-
lenzka nefndin hefði talið, að
samkvæmt tillögunum gæti
orðið um 35% niðurskurð að
ræða.
Þá upplýsti frúin, að brezka
sendinefndin hefði lagt fram til-
lögu um svæðiskerfi og tima-
bundnar lokanir á svæðunum,
þar sem gert væri ráð fyrir, að
mætzt yrði á miðri leið i afla-
mörkunum, sem embættismenn
beggja landanna hefðu rætt um i
október. Aflamörkin, sem þá
hafi verið rætt um, væru frá 17-
25%, en meðaltalið hefði orðið
21%, sem afli brezku togaranna
myndi minnka um.
„Það var skýr skoðanamunur
á útreikningum ogvarðandi
áhrifum svæðaskiptingar og
timabundinna veiðiheimilda, en
báðir aðilar viðurkenndu, að
þessir útreikningar væru vafa-
laust ónákvæmir. Stungum við
þvi upp á þvi, að nákvæmum að-
ferðum yrði beitt til að meta
takmarkanir á heildarafla-
magni okkar með þvi að miða
við ákveðinn dagafjölda, sem
hvert skip yrði á Islandsmiðum.
Við lögðum fram tillögu i þessu
efninákvæmlega útfærða. Ahrif
hennar yrðu, að veiðisókn okkar
Dómstóllinn tók
með silkihönzkum
á klámspjöldunum
minnkaði um 10% á ári miðað
við meðaltal áranna 1965-1969.
Við áætlum að aflaminnkunin
samkvæmt þessar tillögu yrði
um 25% miðað við ársaflann
1971 og ársaflinn færi niður i 156
þús. tonn.en i úrskurði Alþjóða-
dómstólsins er talað um 170
þús. tonn”.
Tweedsmuir kvað islenzku
viðræðunefndina ekki hafa talið
sig geta samþykkt þetta eins og
það lægi fyrir, en þvi hins vegar
lýst yfir, að tillagan muni at-
huguð nánar. —
Nýlega kom til kasta sakadóms
aðtulka og skýra kæru á hendur
tveim mönnum fyrir að láta
prenta myndaspjöld með
„ýmiskonar samfaraleik” og
dreifa þeim , m.a. til sölu i
tizkuverzlun. Má ætla, að tiðar-
andinn hafi rýmkað mörkin i
þessu efni frá þvi sem einu sinni
var. A.m.k. var atferli þetta ekki
talið refsivert, en frá þvi segir
nánar hér á eftir.
Miðvikudaginn 29. nóvember
s.l. var i sakadómi Reykjavikur
kveðinn upp dómur i máli, sem
höfðað var af ákæruvaldsins
hálfu á hendur tveim mönnum
hér i borginni.
Var þeim gefið að sök að hafa
látið prenta 2000 spjöld „plaköt”,
með klámfengnum myndum á.
Hefðu þeir komið nokkrum hluta
upplagsins til sölu i einni tizku-
verzlun ungs fólks hér i Reykja-
vik i janúar s.l. og ennfremur
gefið nokkurt magn.
Spjöldin voru veggspjöld 78 x 53
cm að stærð, og á hverju þeirra
voru 12 skuggamyndir, sem
sýndu karl og konu að ýmiskonar
kynferðisleik, en i vinstra horni
hverrar myndar voru stjörnu-
merki.
1 forsendum dómsins segir
m.a.: „Ekki verður séð, að vegg-
spjald þetta helgist af neinum
listrænum tilgangi, né heldur
neinum öðrum tilgangi en þeim,
að gera nefndar myndir að sölu-
varningi... Af hálfu ákærðu hefur
ekki verið bent á neitt sem hér á
landi hefur verið gefið út mynda-
efnis er gangi jafn langt eða
lengra i klámkennda átt. Þykir
dóminum ekki rétt, að hann gangi
fram fyrir skjöldu til þess að
rýmka mörkin f þessum efnum”.
Samkvæmt þessu taldi dómur-
inn veggspjöldin vera klám og
ákærðu hafa gerzt brotlegir gegn
210 gr. almennra hegningarlaga
nr. 19. 1940.
Þvi næst segir dómurinn: „Með
tilliti til þess að skiptar skoðariir
geta verið um hvað teljast skuli
klám, og að ákærðu kunna að
Hinn 23. okt. var kveðinn upp
Hæstaréttardómur i máli út af
galla á bifreið, sem keypt var
hinn 27. september 1968. Verður
ekki betúr séð af niðurstöðum
bæði Héraðsdóms og Hæstarétt-
ar, en að kaupandi bifreiðar hafi,
með þvi að undirrita ábyrgðar-
skirteini, afsalað sér þeirri vernd,
sem landslögum er ætlað að
tryggja honum.
Neytendasamtökin hafa sent
blaðinu fréttatilkynningu um
þetta mál. Er augljóst, að úrslit
málsins hafa svo mikla almenna
þýðingu, að full ástæða er til að
vekja athygli á þeim. Fer frétta-
tilkynningin hér á eftir:
Úrdráttur úr dómabók Bæjar-
þings Reykjavikur i bæjarþings-
málinu nr. 5928/1969.
Málavextir eru þessir:
Hinn 27. september 1968 kaupir
stefnandi bifreið af Moskvich —
gerð,........árgerð 1968, af
stefnda.
Sama dag undirritaði stefnandi
ábyrgðarskirteini, þar sem m.a.
segir, að ábyrgð stefnda renni út
eftir 6 mánuði frá afhendingar-
degi, en þó gildir hún aldrei fram
yfir 10.000 km. akstur. . . .
Stefnandi kveður nokkra smá-
vægilega galla hafa komið fram á
bifreiðinni. . . stefndi (Bifreiðar
og Landbúnaðarvélar) bætti
stefnanda þessa galla, og er ekki
deila um þá i máli þessu.
Það mun hafa verið i mai 1969
sem óeðlilega tók að heyrast i
drifi bifreiðarinnar. Kveðst stefn-
andi þá hafa farið með bifreiðina
á verkstæði stefnda. Hafi starfs-
menn hans fyrst talið, að ró, sem
heldur hjörulið á pinnjóninum,
væri laus. Hafi bifreiðinni verið
lyft upp til að athuga þetta, en þá
kom i ljós, að svo hafi ekki verið.
Kveður stefnandi starfsmenn
stefnda þá hafa sagt við sig, að
hann yrði að taka bifreiöina upp,
en sjálfir hafi þeir ekki viljað
gera það, þar sem þeir hafi talið
ábyrgðartimann út runninn. . . .
(Við athugun kom i ljós, að drif
bifreiðarinnar var óeðlilegt og
voru dómkvaddir matsmenn til
100 þúsundir hirtar - oa enainn tók eftir því!
Peningakassi, með um 100 þús-
und krónum i, „gufaði upp” á
skrifstofu Samábyrgðar Islands
að Lágmúla 9, i fyrradag.
Fólk var aö vinna á skrifstofunni
allan daginn fram á kvöld, en
þrátt fyrir það virðist einhverjum
hafa tekizt að laumast að borði
gjaldkerans, sem hafði brugðið
sér frá, og hiröa kassann.
Gjaldkerinn hafði hann uppi
við, en um klukkan fjögur þurfti
hann að skreppa frá og kom ekki
afturfyrren kl. 19.30. Sá hann þá,
að kassinn var horfinn, en hélt að
einhver annar starfsmaöur fyrir-
tækisins hefði tekið hann og sett
til hliðar. Þvi varð ekki ljóst
hvernig komið var fyrr en i gær-
morgun.
100 þúsund krónurnar voru i
peningum, og fleiri skjöl voru i
kassanum. Mikill umgangur er
þarna um húsið, enda nokkur
hafa haft nokkra ástæðu til að
ætla að gerð og dreifing fyrr-
greindra veggspjalda væri innan
marka þess, sem leyfilegt væri
talið, þykir mega ákveða að þeim
skuli eigi refsing gerð.”
Veggspjöld þau, sem saka-
dómurinn hafði lagt hald á, 1603
að tölu, voru upptæk gerð.
Ennfremur var ákærðu gert að
greiða allan kostnað sakarinnar,
þar með talin málsvarnarlaun
skipaðs verjanda þeirra, Jón E.
Ragnarssonar , héraðsdómslög-
manns, kr. 20.000.00
Dóm þennan kváðu upp Þórður
Björnsson yfirsakadómari sem
dómsformaður og meðdómendur
BjörnTh. Björnsson listfræðingur
og Knútur Hallsson skrifstofu-
stjóri i menntamálaráðuneytinu.
Ákærðu hafa óskað eftir þvi að
dóminum veröi skotið til
Hæstaréttar.
Frá sakadómi Reykjavikur.
NEYTENDASAMTÖKIN AÐVARA ALMENNING AÐ GEFNU TILEFNI
KEYPTI MEINGALLADAN BIL
-MÁ BERA TJÚNIÐ SJÁLFUR
þess að skoða, lýsa og meta til
verðs galla á drifi hennar svo og
annaö tjón vegna gallanna i
matsgerðinni segir m.a.):
Þetta kom i ljós við matsgerð-
ina. . . . Drifhús og mismunadrif-
hús illa hreinsað i upphafi. 1 ljós
kom að mikill steypusalli og bor-
spænir voru i oliunni sem af drif-
inu kom. Þessi óhreinindi hafa
fariö um alla slitfleti i drifinu og
skemmt þá. Við (matsmennirnir)
teljum með hliðsjón af þessu, að
eigandi geti notaö drifið einhvern
óákveöinn tima, en honum verði
bætt drifið sem svarar til 70% af
nýju drifi. . . . (Siðar komu i ljós
fleiri gallar á bifreið þessari, en
Framhald á bls. 4
fyrirtæki þar, og virðist einhver
hafa laumað sér inn á skrifstofu
Samábyrgðará timabilinu frá kl.
16 til 19,30 og haft kassann á brott.
Ef einhver kynni að hafa séð til
manns á þessum slóðum er hann
beðinn að snúa sér til rann-
sóknarlögreglunnar strax.
TORFU-
FUNDUR
OG BLYS-
FÖR
Torfusamtök heita samtök
áhugafólks um varðveizlu
Bernhöftstorfunnar, sein
verða stofnuð á morgun. Eftir
útifund, scm hcfst á Torfunni
sjálfri, verður farin blysför
um Austurstræti, Aðalstræti,
Pósthússtræti, Vallarstræti og
i Sigtún, þar sem samtökin
vcrða stofnuð. Öll félög innan
Bandalags islenzkra lista-
manna standa að stofnun
Torfusamtakanna, auk Félags
ungra jafnaðarmanna og
lleimdallar.
Torfusamtökunum er ekki
einungis ætlað að beita sér
fyrir verndun Bernhöftstorf-
unnar, sagði Guðrún Jónsdótt-
ir, formaður Félags íslenzkra
Arkitekta, á fundi með frétta-
mönnum i gær, heldur verður
verkefni þeirra I framtíðinni
að vera á verði I umhverfis-
málum borgarinnar almennt.
Við segjum nánar frá Bern-
höftstorfumálinu i opnu á
morgun.
Útifundurinn á Bernhöfts-
torfunni hefst klukkan 17,15
með þvi, að lúðrasveitin Svan-
ur leikur Dixilandlög, en siðan
setur fundarstjórinn, Harald-
ur ólafsson lektor, fundinn, en
ávörp flytja Þór Magnússon
þjóðminjavörður, Jónatan
Þórmundsson prófessor og
Páll Lindal lögfræðingur. Þá
verður fluttur leikþátturinn
Þröngsjá eftir Þórð Breiðfjörð
og Torfubragur, frumsamið
ljóð, og sennilega við frum-
samið lag.
Séð hefur verið til þess, að
fundurinn rekist ekki á hátiða-
höld stúdenta, en að sögn Guð-
rúnar þótti 1. des. af ýmsum
orsökum heppilegur dagur til
félagsstofnunarinnar.
Á fundinum kom fram, að
áhugi fólks fer sivaxandi, og
gjafir til styrktar Bernhöfts-
torfunni berist, m.a. hefur
Halldór Laxness gefið tuttugu
þúsund krónur, en ýms fyrir-
tæki hafa heitið fjárstuðningi
ef til þarf.
Fimmtudagur 30. nóvember 1972
o