Alþýðublaðið - 07.01.1973, Blaðsíða 2

Rústirnar
í Róm eru
að hrynja
í rústir!
Útblástursgastegundir frá bil-
um éta sig inn i hina miklu og
frægu riddaralikneskju úr
bronse, af Markúsi Áreliusi
keisara, sem prýðir Campidog-
lio-torgið. Eins fer um Via
Appia, elzta steinlagða stræti
sem um getur i heiminum, og
rústir hringleikahússins Koloss-
eum, frægustu byggingarústir
frá þvi á blómaskeiði Róm-
verja, hið gasmegnaöa loft tærir
sundur steininn. Vegna hættu á
hruni er feröalöngum nú þegar
varnað aðgangs að vissum hluta
rústanna, en þær hafa alla tið
dregið að sér fleiri ferðamenn
en flest það annað, sem Róma-
borg hefur að bjóða.
Sjálfir standa ttalir ráðþrota
og hjálparvana gagnvart hinni
öru hrörnun og eyðileggingu
frægustu og stórfenglegustu for-
tiðarminja sinna. Siðasta sum-
ar, sem var hið votviðrasam-
asta er komið hefur á Italiu sið-
ustu 99 árin, hefur illgresið
hvarvetna skotið rótum i hinum
fornu rústum, i hverri sprungu
og rifu á hinum þúsunda ára
gömlu múrveggjum þar sem
ræturnar sprengja og kljúfa út
frá sér eins og fleygar, þegar
þær gildna, og stuðla þannig að
hægfara en óhjákvæmilegri
eyðileggingu þessara óbætan-
legu fortiðarminja.
Enn meiri er þó eyðilegg-
ingarmáttur gasmengunarinn-
ar i loftinu, sem leikur um þess-
ar fortiðarminjar — mengunar-
innar frá útblæstri hinna ótal
bila, sem bruna um stræti
borgarinnar eilifu dag og nótt.
Og loks er svo það, að þarna
skortir alla lagfæringu og við-
hald — og það riður baggamun-
inn.
t þessu landi sem er auöugara
að fortiðarminjum, fornum
listaverkum og öðrum óbætan-
legum, fornum menningarfjár-
sjóöum, eru nú um þrjú þúsund
likneskjur og minnismerki und-
Hinum heimsfrægu rústum
Kolosseum-hringleikahússins
verður sennilega lokað alger-
lega fyrir ferðamannastraumn-
um innan skamms, vegna hættu
á hruni úr múrnum, en þetta
hringleikahús var reist fyrir um
1900 árum.
Enn geta þó ferðalangarnir
fengið að skoða hið fornfræga
hringsvið, ef þeir halda sig inn-
Auglýsingaspjöld vara ferða-
iangana á þrem heimsmálum
við þeim hættum sem hvarvetna
má gera ráö fyrir á hinum forn-
fræga Forum Romanum — þar
má gera ráð fyrir að steinblokk-
ir hrynji úr hinum hrörlegu
múrum eöa steinsúlur velti um
koll. Slikt er tómlæti róm-
verskra og italskra valdhafa
gagnvart hinum óbætaniegu
fornaldarminjum.
Yfir 1700 ára hefur riddaralik-
neskjan af Markúsi Áreliusi
keisara staðiö þarna og ekkert
unnið á bronzinu, sem hún er
steýpt úr. En nú hefur gas-
mengunin frá útblæstri bila og
reykháfum efnaverksmiðja
myndaö slika tæringu i brons-
inu, aö hið forna likneskja riðar
senn til falls.
ir bráðum skemmdum, þar af
um 500 i Rómaborg einni. Þann-
ig er það á hinu mikia og forna
torgi, Forum Romanum, þannig
er það um hina frægu byggingu,
Basiliku Santa Maria Maggiori
og Spænsku þrepin. Arlega
leggja ferðamenn svo milljón-
um skiptir leið sina þarna um
garð, og aliskonar þjónusta við
þá er ein tekjumesta atvinnu-
grein þjóðarinnar.
Um það bil 5000 ferðamenn
koma daglega og skoða
Kolosseum að meðaltali. Þær
voldugu rústir standa ferða-
mönnum opnar enn að visu, en
þó ekki nema að nokkrum hluta.
Þeir veröa að ganga inn á hið
mikla hringleikasvið, sem
Flavius keisari lét gera, um af-
girtan gangveg, þar sem rán-
dýrunum var áður sleppt laus-
um, ýmist gegn hinum hraustu
og harðskeyttu skilmingaþræl-
um, gladiatorunum, eða
varnarlausum kristnum körlum
og konum, rómversku keisurun-
um, hirð þeirra og þegnum i
Róm til kærkominnar dægra-
styttingar.
Bandariskur margmilljónari,
Thomas Merrick að nafni, hefur
boðist til að bjarga hinum forn-
fræga hringleikahúsi frá eyði-
leggingu, en aðeins með vissum
skilyrðum. Hann býðst til að
kaupa hinar fornu rústir á eina
milljón dollara, láta endurreisa
þær og lagfæra eftir þvi sem
með þarf, og láta siðan ferðá-
langana greiöa viðgerðarkostn-
aðinn með aögangseyri sinum.
Borgarstjórnin i Róm og aðrir
viðkom. valdhafar töldu þetta
tilboð milljónamæringsins bæði
óviðeigandi og særandi — eins
eftir að hann hækkaði tilboð sitt
i tiu milljónir dollara. Samt sem
áður geta viðkomandi valdhafar
ekki lagt fram nauðsynlegt fé til
að standa straum af áætluðum
viðgerðarkostnaði — þó að ekki |
væri gert nema það allra nauð-;
synlegasta til að stöðva eyði- i
Kona fædd undir
KRABBAMERKI
Heimiliö og fjölskyldan er þeirri
konu yfirleitt hiö mikilvægasta
og öll heimilisumsjá fer henni
vel úr hendi. Hún þarfnast ör-
yggis og verndar, og leitar yfir-
leitt hvoru tveggja i hjónaband-
inu. Hún er oft geðrik og fýsna-
heit, en á stundum ærið mis-
lynd. Hún á það til að vera ást-
rik og opinská öðru veifinu, en
siðan þegjandaleg og afundin og
frábitin öllum ástaleik, án þess
nokkur ástæða virðist fyrir
hendi. Vegna skorts hennar á
öryggiskennd getur hún orðið
mjög háð eiginmanni sinum.
Hún gerir oft miklar kröfur, og
þá einkum til eiginmanns sins,
og getur orðið fyrir miklum
vonbrigðum ef hann uppfyllir
þær ekki. Hún mótast mjög eftir
þeim áhrifum, sem hún verður
fyrir af hálfu fjölskyldu og vina
og tekur mikiö tillit til skoðana
þeirra. Hún getur verið drottn-
unargjörn og ráðrik við maka
og ástvini, og oft bregöur fyrir
þrákeikni i skapgerð hennar.
Nokkuð getur dregið úr mis-
lyndi hennar þegar þær kröfur,
sem hún gerir varðandi öryggi
sitt, hafa verið uppfylltar. Hafi
hún gefið manni hjarta sitt,
kemur það naumast fyrir að hún
yfirgefi hann, nema hann
bregðist henni i meira lagi.
Yfirleitt er hún manni sinum trú
og traust fjölskyldu sinni og um-.
hyggjusöm. Hún er mjög barn-
góð og eignast oft stóra fjöl
skyldu. Hún er gædd mjög
sterkri ábyrgðartilfinningu, og
hún er fús að helga heimili sinu
og fjölskyldu allan tima sinn, ef
þessgerist þörf. Vegna þess hve
tilfinningar eru oft innibyrgðar,
hættir henni við að imynda sér
mótgerðir og móðganir og taka
sér slikt nærri.
Krabbamerkiskona og
karl-
maöur, fæddurundir
HRÚTSMERKI,
21. marz—20. april.
Þó að karlmaður þessi sé i eðli
sinu og skapgerð all ólikur
henni, er ekki þar með útilokað
að þau geti orðið hamingjusöm
saman. Hann mun að visu þurfa
að gæta tungu sinnar, vegna
þess hve auðsærö hún er og hve
henni hættir við að taka nærri
sér imyndaðar móðganir. Hún
er oftast nær ágæt húsmóðir,
stjórnar öllu heimilishaldi af
mikilli prýði en mundi taka hon-
um öll afskipti heldur illa upp.
Ef til vill sættir hann sig ekki vel
við móðurlega umsjá hennar, og
auðsýni henni ekki þá athygli og
þakklæti sem hún álitur sig
eigaskilið. Hann er dugmikill og
athafnasamur, og mundi eflaust
fást viö ýmsar framkvæmdir,
sem ekki tækju til hennar. Ýmis
vandamál gætu þvi sagt til sin i
sambúðinni, en það mætti leysa
þau friðsamlega og á viðunandi
hátt, ef bæði vildu til þess nokk-
uð á sig leggja.
Krabba merkiskona og
karl-
maöur fæddur undir
NAUTSMERKI,
21. apríl—21. maí.
Það er margt sem mælir með
þvi að hjúskapur tækist með
þessum aðilum og ekkert lik-
legra en að þau geti orðið ham
ingjusöm i hjónabandinu. Hann
er eiginkonu sinni venjulega
Stjörnuspekin spurð
álits um sambúðina
mjög nærgætinn, og ástriki hans
og umhyggja mundi vekja með
henni öryggiskennd. Hann er
maöur heimiliselskur, og hæfi-
leiki hennar til að skapa rólegt
og vingjarnlegt andrúmsloft
innan fjögurra veggja heimilis-
ins mundi hann kunna vel að
meta. Þar sem hann er hvorki
gagnrýninn né strangur að
eðlisfari, ætti fátt að verða þeim
til sundurþykkju. Og þó að hún
gerist þegjandaleg mundi
hann ekki taka sér þaö svo ýkja
nærri — þögnin og kyrrðin á
ekkert illa við hann. Sennilega
myndi hann þiggja og kunna vel
að meta móöurlega umhyggju
hennar og nostur við hann, og
endurgjalda henni i rikum mæli.
Hugmyndaauðgi hennar og mis-
lyndi gæti fyrst og fremst orðið
honum til tilbreytni, og komið i
veg fyrir að honum leiddist og
fyndist hjónabandið fábreyti
legt. Hjónabandið gæti þvi hæg-
lega orðið þeim báðum affara-
sælt.
Krabbamerkiskona og
karl-
maöur fæddur undir
TViBURAMERKI,
21. mai—20. júní
Flest mælir gegn þvi að þessir
aðilar gangi i hjónaband. Það
gæti leitt af sér margvisleg
vandamál. Hann hefur öllu
meiri áhuga á andlegum félags-
skap en holdlegum vökum, og er
hætt við að hann fullnægði illa
þörfum hinnar tilfinningariku
og fýsnamiklu konu. Það er eins
vist að hann sætti sig illa við
móðurlega umhyggju hennar og
nostur, taki það sem ráðriki
hennar. Hins vegar er nokkurn-
veginn vist að hún kjósi heldur
að halda sig heima i kyrrð og
næði heldur en að þjóta með
honum um allar trissur i leit að
einhverju æsilegu og ævintýra-
legu. Honum gæti veizt örðugt
að skilja hana, þegar hún móðg-
ast að þvi er virðist að ástæðu-
lausu og dregur sig inn i skel
sina, þögul og þver. Hann er
yfirleitt ekki sérlega heimilis-
rækin, en hún oftast nær mjög
legginguna i bili, mundi það
kosta um fjörutiu milljónir
tekinn er af ferðalöngunum —
og hingað til hefur verið tekinn
til annarra nota. En gagnger
viðgerð mundi aldrei kosta
minna en 300 milljónir. Og ef
fullnægjandi viðgerö ætti að
fara fram á hinum 3000 minn-
ingarminjum öllum, sem liggja
undirbráðum skemmdum á öllu
landinu mundi sá kostnaður
nema þúsundum milljóna
króna. ,,Og itölsk stjórnarvöld
virðast ekki hafa minnsta áhuga
á verðveizlu þessara frægu og
óbætanlegu minja”, segir i
italska blaðinu, Paesa sera.
Þannig hefur það þó ekki allt-
af verið. Um það leyti sem unnið
var fyrst að skipulögðum upp-
greftri fornminja i landinu, eða
á 18. öld, var þessum fornu
ræðisherra sat að völdum, var
honum það mjög i mun að brýna
þjóðina til dáða með þvi að
halda hinum forna menningar-
arfi hátt á loft. Undir lok valda-
tima sins, 1943, varði Mussolini
meira fé til viðhalds þessum
menningararfi en allar rikis-
stjórnir þar i landi eftir strið
hafa varið til þeirra hluta sam-
anlegt.
Borgarayfirvöld og rikis-
stjórnir og þeirra ráðuneyti
hafa ekki getað sameinast um
nauðsynlegar aðgerðir, eða
komið sér saman um hvaða að-
ilar ættu að bera kostnaðinn,
eða hvernig bæri að skipta
honum. Þegar svo hefur verið
leitað til sjálfboðaliða siðustu
fjögur fimm árin til að reita
marka á ári, eða jafn mikið og
aðgangseyrir sá. nemur sem
mesta illgresið og lagfæra
sitthvað smávægilegt, voru þeir
með öllu vankunnandi, og gerðu
einungis að vinna meiri
skemmdarverk en til lagfæring-
ar, og hrundi viöa úr múrnum
þegar rætur illgresis voru rifnar
úr sprungunum.
Þegar siðastliðið rigningar-
sumar hrundu 30 m háir múrar
Caracalla-vatnsleiðslunnar og
súlur og steinbogar i rústum
hinna fornu bygginga á Pala-
tinsku hæðunum. Þá hrundi og
mikið af múrverki við efstu
sætaraður Kollosseum-hring-
leikahússins og þriggja metra
breið sprunga kom á múrana á
einum stað i 47 m hæð frá jörðu.
Og þá gerðist það, að Róm-
verjarnir, sem horft hafa á með
menningarminjum allur sómi
sýndur. Og þegar Mussolini ein-
Sunnudagur 7. janúar 1973