Alþýðublaðið - 28.02.1973, Blaðsíða 7

þar sem hann var með nauða-
rakaðan kollinn (litla myndin að
ofanverðu) — en i Triple Echo
(stóra myndin) er hann mjög
stuttklipptur.
Einn starfsmanna við kvik-
myndatökuna sagði að með leik
sinum i Triple Echo hefði Oliver
tekizt að komast dýpra i mann-
legum ljótleika en nokkrum öðr-
um leikara fyrr eða siðar, — og
það væri ekki aðeins útlitið,
heldur likaminn og sálin. Allt
þetta sameinaðist i svo óhugn-
anlega ógeðslegri manngerð, að
það væri erfitt að imynda sér að
sú manngerð sé til I rauninni.
Það er ekki fegurðin,
sem dregur fólk i kvik-
myndahúsin að horfa á
brezka leikarann Oliver
Reed. Samt flykkjast á-
horfendur að sjá myndir
hans, og um þessar mund-
ir bjóða tvö Reykjavíkur-
húsanna upp á Oliver
Reed: Gamla bió með
myndina „Samsærið"
(The Sitting Target) og
Háskólabíó sýnir mynd-
ina „Morð eftir pöntun",
sem gerð er eftir sögu
Jack London: Morð hf.
En þó Reed sé langt frá þvi
að vera snoppufriður, þá er
hann sú stjarna, sem hvað örast
ris á himni kvikmyndanna i
dag, enda er hann frábær leikari
og býr yfir persónutöfrum,
hversu grimma og ógeðfellda
menn sem hann leikur í kvik-
myndunum.
Og ekki er hann elskulegri i
nýjustu mynd sinni, sem gerö
var i Englandi i fyrra: „Triple
Echo” (Þrefalt bergmál) og
sýningar eru nú hafnar á þar i
landi. Þar leikur hann liðþjálfa
sem hatar heiminn og er hatað-
ur af öllum undirmönnum sin-
um. Það hefur verið sagt i þess-
ari mynd túlki Oliver Reed ljót-
ari manngerö og ljótari mann,
en sést hefur I nokkurri mynd
fyrr, og var hann þó ekki beint
fallegur i myndinni Djöflarnir,
-segir
folk
um
Oliver
Reed

HJONABANDIÐ FER EKKI UR TIZKU — EN

• —',«jsulxí:.s3ító.L-.}}íí«*:KíT?5»sr>*«a4s*itiífci^
3f<ÍS^£ði£3!$8£!rðað29SSt

ÍIUIX
dp
ililál
SiíHj
t-.rn!:
ir-if;
;í#j
fcíál
œ
VIÐ
VERDUM
LÉTTARI
tj.>;
BARUNNI
Það hefur slaknað eilítið á spenni
treyjunni, en um leið eykst hættan
á nýrri strangtrúarhreyfingu
Þeim fer alltaf fjölgandi, sem
ekki lita tiltakanlega alvarleg-
um augum á eitt eða tvö vixl-
spor.
Það á jafnt við eldri og yngri,
hjónafólk og ógift, konur og
karla.
Ef til vill er það merki um
slika þróun hve lekandi breiðist
nú ört út á meðal unglinga, um
leið og dregur úr hættunni á
þungun.
Þar að auki hafa gerst merki-
legar breytingar á gagnkvæmri
afstöðu okkar.
Þannig kemst félagsfræðing-
urinn Eich Manniche að orði um
núverandi ásigkomulag i kyn-
ferðismálum.
En hann bendir einnig á það
með áherzlu: Það fyrirfinnst
engin skýrslugerð yfir þess
háttar athafnir.
Fljótlegra að
fá skilnað
Það, hve auðvelt það verður og
fljótlegt að fá skilnað, til dæmis
i Danmörku, samkvæmt þeirri
nýju hjúskaparlöggjöf, sem þar
er nú i undirbúningi, ber þvi
vitni að við á Norðurlöndum
gerumst léttari á bárunni.
Hanne Budtz, þjóðþingsmað-
ur ihaldsflokksins og meðlimur i
nefnd þeirri sem undirbýr hina
nýju hjúskaparlöggjöf að undir-
lagi dómsmálaráðuneytisins,
hefur gert það að tillögu sinni að
unnt verði að ganga frá hjóna-
skilnaöi samdægurs, séu báðir
aðilar þvi samþykkir og það þó
aö hjónabandið sé ekki barn-
laust.
Sú tillaga gengur lengra en á-
kvæðin i sænsku hjúskaparlög-
gjöfinni, sem að visu leyfir
hjónaskilnað ,,á stundinni”, en
þó þvi aðeins að hjónin séu
barnlaus.
Hvinuríeyrum...
Og félagsfræðingurinn danski,
Erich Manniche segir:
— Ef það er hin „eina og
sanna ást”, með hvini i eyrum
og máttleysi i hnjánum, sem
gripur viðkomandi, ættu þau að
vera skylduð til að panta hjóna-
vigsluna með misseris fyrir-
vara. Það mundi áreiðanlega
draga til muna úr hlutfallstölu
hjónaskilnaða. Hjónum I þeim
flokki mundi ég ekki hika við að
veita skilnað sama daginn og
þau færu fram á það.
Formaður áður nefndrar
nefndar, sem vinnur að hinni
nýju hjúskaparlöggjöf f Dan-
mörku, N.C. Bitch, deildarstjóri
i dómsmálaráðuneytinu, kemst
þannig að orði:
— Við gerum okkur vonir um
að geta látið frá okkur fara
álitsgerð áður en árið er á enda,
og það verður ekki nein venju-
lega álitsgerð. Þvert á móti á
hún að leggja grundvöllinn að
umræðum meðal almennings og
i námsflokkunum. Siðan getur
dómsmálaráðherrann ef til vill
sagt með sanni, að niðurstöð-
urnar liggi svo ljóst fyrir að i
lagi sé að leggja lagaframvarp
ið fram.
Strik í reikninginn.
Jafnframt er svo farið fram á
j>aö við Félagsmálastofnunina
dönsku, að hún lát fram fara at-
hugun á þekkingu almennings
á hjúskaparlöggjöfinni, og af-
stöðu almennings til hennar.
Þegar árangurinn af þeirri at-
hugun liggur fyrir, verða niður-
stöðurnar brotnar til mergjar
og vafalaust leiðir það til laga-
breytinga.
Það hefur þó gert nokkurt
strik i reikninginn, að nú vilja
sænskir lika koma nýrri hjú-
skaparlöggjöf á hjá sér og þegar
farnir að undirbúa hana.
Sæti sænska frumvarpið ekki
sérstakri mótspyrnu, tekur það
gildi á næsta ári.
Upphaflega var það tilgang-
urinn að hjúskaparlöggjöf á
Norðurlöndunum yrði sam-
ræmd. Norðmenn og Finnar eru
þar samferða Dönum aö þvl

leyti til, að nefndir vinna að
undirbúningi nýrrar löggjafar.1
Að þvi er N.C. Bitch deildar-
stjóri upplýsir, starfa og tvær
undirnefndir að undirbúningi
hinnar nýju hjúskaparlöggjaf-
ar, önnur sem athugar efna-
hagsleg skilyrði, hin skilnaöar-
skilmála.
Aldrei verið tekið
alvarlega
Vaxandi lauslæti og framhjá-
hald þýðir ekki að hjónabandiö
hafi gengið sér til húðar sem fé-
lagsleg stofnun. Ollu heldur að
það sé þörf nýrra hátta með til-
liti til nýrra og breyttra tima.
— Sjötta boðorðiö, sem legg-
ur bann við hórdómi með eigin-
konu náungans, hefur aldrei
verið tekið mjög alvarlega af
öllum almenningi, segir Erik
Manniche.
Og hvað auknu lauslæti hjá
forystuþjóð klámspjallsins,
Dönum, við kemur, þá sanna
kirkjubækur að á árunum
1650-1880 var 50% þeirra brúða,
sem leiddar voru upp að altar-
inu, komnar misjafnlega langt á
leið. Nú eru þó ekki nema 20%
brúðanna vanfærar! .
Þróunin á rætur sinar að
rekja til þess, að virðing alls al
mennings fyrir opinberu valdi
og valdsmönnum setti ofan á
hernámsárunum. Og það hefur
aukizt stööugt að miklum mun.
Hjónaskilnuðum
fer fjölgandi
Vixlsporin hafa sinar afleiðing-
ar, tala hjónaskilnaða hefur
aukizt að mun frá 1895 til 1950.
En hjónabandið er siður en
svo á undanhaldi. Meir en helm-
ingur þeirra, sem hefur prófað
það áður, prófar það aftur.
Hagskýrslurnar veita ekki
neinar upplýsingar um óskjal-
>>i> ;»j
föstu eða óformlegu hjónabönd-
in, en það er ekki neinum vafa
bundið að þau eru býsna mörg.
Og svo er það hin mörgu „sam-
býli”, sem fjöldi hjónafólks á
aðild að.
Erick Manniche telur, að
hjónaleysi, sem fara að búa
saman, gangi yfirleitt I hjóna
band eftir nokkur ár til að öðlast
öll sömu réttindi og „lögleg”
hjón. x
I hættu...
Hverskonar fólk er þaö, sem
hjónaskilnaðurinn vofir yfir
öðrum fremur?
Fyrst og fremst það fólk, sem
gengur of ungt i hjónaband.
Fljótlegra að skilja
samkvæmt nýrri
hjúskaparlöggjöf.
Sjaldgæfara að
brúður sé vanfær
Brúðir yngri en 20—22 ára taka
þar einkum áhættuna, svo og
karlmenn, yngri en 24—25 ára,
og hefur það verið sannað með
athugunum á hagskýrslum.
Sagt er að lik börn leiki bezt,
en ólikum getur einnig fallið
prýðilega saman. Þó hefur það
skilnaðarhættu i sér fólgna, ef
hjónin eru ólik hvað menntun
snertir, af ólikum stéttum eða
ólikum kynþáttum. Þegar kem-
ur til árekstra með þeim af
£Maistau}.
þeim sökum, getur það haft
skilnað i för með sér.
Og þeir sem vilja állta konuna
manninum undirgefna, geta
rekið sig harkaiega á annað i
hjónabandinu. Þaö er að verða
útdauð skoðun i Evrópu að eig-
inkonan eigi að vera einskonar
þerna mannsins, en þó eimir
eftir af henni enn.
Samkvæmt hagskýrslunum er
einnig sannað, að óstöðug at-
vinna eiginmannsins hefur
einnig skilnaðarhættu i sér
fólgna. Einnig vaktavinna.
Kemur fyriralla
Sölumenn, allir sem eru oft á
ferðalagi, kynnast stöðugt nýj-
um viðhorfum og nýjum mann-
eskjum, eiga á hættu að hjóna-
band þeirra fari út um þúfur.
Aftur á móti er það sjaldgæft
að farmenn og fiskimenn iendi i
hjónaskilnaði.
Sálfræöingurinn danski, Sten
Hegeler, kemst svo aö orði:
— Það merkilegasta, sem
gerst hefur siðustu 10—15 árin
er það, að okkur hefur leyfzt að
lifa kynlifi. Ekki svo að skilja að
hjónabandið sé þar með úrelt,
ekki heldur að vandamál þess
séu úr sögunni.
Við verðum að viðurkenna þá
staðreynd, að þróunin stefnir i
rétta átt, en er hægfara eigi að
siður. Það hefur verið slakað
nokkuð á spennitreyjunni, en«
persónulega kvlði ég þvi að ný
strangtrúarhreyfing sé í upp-
siglingu. En þaö er I alla staði
gagnlegt, að þessi mál skuli
vera rædd eins gaumgæfilega
og raunber vitni.
Meðal alls almennings rikir
sú skoðun, að I „sambýli” eigi
allir kynmök við alla, en „sam-
býlið” er einungis ný tilraun
varðandi hjúskaparformið, seg-
ir Steen Hegeler.
&
«>»**■/.
w;*.
vA.VÍ
**>Ml
I®
’Jstti;
rv.hvt
sfiírd
Éi
H
i ívr i
A.VÍÍÍ
yr*\) ►]
I
r.tíTi
í v' ) 1
r.iiií:
'P'r-Í
jl«!C
vXiy
m
ulr.'i
imj?3
jlrís;
: iLVL'
•rlÍB
■þx.
S
iÉi
gss
ilríii
iS§i
»T5?\i\
i
* ijt.it
ifnýv
Mí
K«v‘Ú.'
Tirkt
m
>;p
liiíj:
m
V'JU’.Í
JUTST
ííbrí
p
m
»
irfíu
xtrti:
íiiíjj
Eiturlyfjaneyzla bandarískra hermanna í Vestur-Þýskalandi fer ört vaxandi
Eiturlyfjafaraldurinn, sem eitt
inn geisaði meðal bandariskra
ermanna i Vietnam, herjar nú á
andarisku hersveitirnar i
Cvrópu og bera öll ummerki vott
m, að ástandið eigi enn eftir áð
ersna áður en vænta má, að aft-
ir fari að draga úr eiturlyfja-
leyzlunni. Þetta herma fréttir frá
lermálaráðuneyti Bandarikj-
inna i Pentagon.
Þvagsýni, sem tekin hafa verið
af bandariskum hersveitum i
Evrópu sýndu, að i október höfðu
u.þ.b. 3,8% hermannanna notað
eiturlyf, saman borið við minna
en 1% ári áður að þvi er opinberar
skýrslur frá Pentagon herma. 1
Vietnam hins vegar hafa niður-
stöðurnar snúizt við. Þar hefur
fjöldi eiturlyfjaneytenda minnk-
að niður 11,5% hermannanna I okt
s.l. úr 5,6% fyrir einu ári, en þar
var um algert hæðarmet að ræða 1
eiturlyfjaneyzlunni.
Aðal-ráðunautur varnarmála-
ráðuneytisins um læknisfræöileg
efni sagði i des. s.l., að tekizt hefði
að ná tökum á „algerlega óvið-
ráðanlegri” neyzlu heroins hjá
bandariskum hermönnum i Vlet-
nam, en verst var ástandið þar
snemma árs 1971.
Þá hefur aðalráðunautur Nix-
ons forseta um eiturlyfjavanda:
málin, Dr. Jerome Jaffe, endur-
tekið þessar góðu fréttir frá
heimavigstöövunum.
Dr. Jerome Jaffe segir, að það
sé „vonarglæta” um að neyzla
heróins i Bandarikjunum „kunni
að vera að dragast saman —
kunni aö vera á leiðinni niður”.
í viðtali sagði John K. Singlaub,
hershöfðingi i landhernum og að-
stoðarvarnarmálaráðherra, en
hann hefur sérstaklega með
höndum mál varðandi misnotkun
á áfengi og eiturlyfjum i hernum:
„Við höfum i höndum upplýsing-
ar um, að heróin sé að veröa vax-
andi vandamál i Evrópu”.
Aðrar opinberar heimildir
herma, að vandamálið stafi af
neyzlu opiata (opiums, heroins,
morfins og codeins), sem komi
frá Tyrklandi til Frakklands þar
sem eiturefnin séu fullunnin og
send á markaðí Norður-Ameriku.
Samræmdar athafnir lögreglu
hafi þrengt mjög að smyglinu yfir
Atlantshafið þannig að eiturlyfja-
sölumenn hafi að þvi er virðist
beint sölunni á hluta af varningi
sinum til Þýzkalands. Þar eru
bandarisku hermennirnir eftir-
sóttustu kaupendurnir, en þýzkir
heimamenn, sem eitt sinn voru
svo til alveg áhugalausir um
eiturlyf, virðast nú einnig hafa
freistast af eiturlyfjunum.
Miðvikudagur 28. febr. 1973
Miðvikudagur 28. febr. 1973