Alþýðublaðið - 07.03.1973, Blaðsíða 5

Alþýðublaðsútgáfan hf. Stjórnmálaritstjóri Sighvatur Björgvinsson.
Fréttastjóri Bjarni Sigtryggsson. Ritstjóri og ábyrgðarmaður
Freysteinn Jóhannsson. Aðsetur ritstjórnar Hverfisgötu 8-10. Sími
86666. Blaðprent hf.
LIFSNEISTINN ER LÖNGU KULNAÐUR
Þaö kom glögglega I Ijós I út-
varpsumræöunum I fyrrakvöld
hversu alger upplausn er komin
I stjórnarliöiö. Jafnvel f út-
varpsumræöum geta stjórnar-
sinnar ekki leynt þeim áköfu og
illvigu deilum, sem komnar eru
upp f liöi þeirra. Almenningur á
tslandi þarf ekki lengur aö hafa
orö stjórnarandstæöinga einna
fyrir þeim. Stjórnarsinnar
vöröu f fyrrakvöld álika löngum
tima til þess aö skamma hvor
annan ýmist opinskátt eöa undir
rós og þeir notuöu til þess aö
reyna aö svara ásökunum
stjórnarandstæöinga. Og nú er
svo komið fyrir Bjarna Guöna-
syni, sem fyrir örfáum vikum
hætti aö styöja þingflokk Frjáls-
lyndra, aö hann er i raun og
veru hættur aö styöja rfkis-
stjórnina lika, þvi hann notar
hvert tækifæri til þess aö af-
segja alla ábyrgö á geröum
hennar og lýsti þvi yfir I umræö-
unum, aö hann myndi sitja hjá I
atkvæöagreiöslunni um van-
trauststillögu Sjálfstæöismanna
á rlkisstjórnina. Og þær eru i
raun réttri miklu fleiri fjaörirn-
ar, sem fallnar eru úr ham
rikisstjórnarinnar, en Bjarni
Guönason einn. Sá er aöeins
munurinn, aö hann hefur haft
uppburði i sér til þess aö segja
þaö, sem fjöidann allan af svo-
kölluöum stjórnarsinnum innan
þings og utan dauölangar til
jjess aö lýsa yfir opinberlega.
Þaö er staöreynd, sem Gylfi
Þ. Gislason, formaöur Alþýöu-
flokksins, sagöi i ræöu sinni: ts-
land er nú stjórnlaust land.
Landiö hefur veriö stjórnlaust
um nokkurt skeiö. Eins og
fjöldamörg dæmi sýna er engin
samstaða lengur fyrir hendi i
rikisstjórninni um afdrifarik
mál. Hvaö eftir annaö hefur
rikisstjórnin lagt fram innan
þingsins hugmyndirog tillögur i
stórmálum, sem hún hefur
skömmu siöar neyöst til þess aö
falla frá vegna þess, aö hennar
eigin menn vildu ekki vera meö.
Þetta eru staöreyndir og dæmin
á allra vitoröi. Hvernig er hægt
aö ætlast til þess aö svona rikis-
stjórn geti stjórnaö landi? Enda
getur hún þaö ekki.
Þaö er langt siöan rikisstjórn
Ólafs Jóhannessonar féll aö
velli. Hún hefur um talsveröa
hriö veriö aö lifa sjálfa sig —
veriö eins og draugur upp úr
öörum draug, svo notuð sé vel
þekkt samliking frá núverandi
samgönguráöherra aö visu um
annan sögö. Og þvi fyrr, sem
ráöherrarnir viöurkenna þá
staðreynd, aö ekkert lif leynist
lengur meö þeirri rikisstjórn,
sem þeir eru aö burðast viö aö
vera i, þeim mun betra fyrir
þjóöina.
50 MILNA REGLUGERÐIN
ER ADEINS PAPPÍRSGAGN
ÞAÐ VAR ALÞÝÐUFLOKKURINN SEM KOM í VEG FYR-
IR AÐ ÓHÓFLEGAR KRÖFUR RÍKISSTJÓRNARINNAR
UM ÁLÖGUR Á ALMENNING UNDIR YFIRSKINI EYJA-
HJÁLPARINNAR NÆÐU FRAM AD GANGA Á ALÞINGI
Hér á eftir veröa rakin nokkur
atriöi úr útvarpsræöu Gylfa Þ.
Gislasonar i fyrrakvöld um van-
trauststillögu Sjálfstæöismanna á
rikisstjórnina. A morgun veröur
greint frá ræöu slðari ræöumanns
Alþýöuflokksins viö útvarpsum-
ræöurnar, Stefáns Gunnlaugsson-
ar.
Meðal þeirra mála, sem Gylfi
Þ. Gislason ræddi einna ýtarleg-
ast, var landhelgismálið. Um þaö
fórust honum m.a. svo orð, að
enginn ágreiningur hafi verið
meðal íslendinga um, að nauðsyn
sé og hafi verið á stækkun fisk-
veiðilögsögunnar við island. Al-
þýðuflokkurinn hafi talið og telji
að miða hafi átt við landgrunnið,
en ekki ákveðin fjarlægðarmörk,
þvi auðveldara sé að renna rök-
um undir slika útfærslu.
— En látum það vera þótt
rikisstjórnin hafi kosið að fara
aðra leið I þessum efnum, sagði
Gylfi. Alþýðuflokkurinn hefur
viljað stuðla að þjóðareiningu um
þetta mál og þvi heilshugar stutt
þá stefnu ríkisstjórnarinnar að
stækka fiskveiðilögsöguna i 50
milur. Alþýðuflokkurinn hefur
einnig forðazt allar deilur um
meðferð málsins á innlendum
vettvangi i þvi skyni að aðstaða
rikisstjórnarinnar gagnvart öðr-
um þjóðum yrði sem sterkust.
Siðan sagði Gylfi: Nú er hins
vegar ekki hægt að komast hjá
þvi að segja, að rikisstjórnin hef-
ur haldið illa á málinu. I raun og
veru hefur islenzka fiskveiðilög-
sagan ekki stækkað neitt. Eftir að
reglugeröin um 50 milna land-
helgi tók gildi hafa erlend veiði-
skip sótt meiri afla á íslandsmið
en á jafnlöngum tima fyrir gildis-
töku reglugerðarinnar. Reglu-
gerðin hefur fram til þessa þvi
miður veriö pappirsgagn eitt.
Höfuðröksemd Islendinga i
landhelgismálinu hlýtur að sjálf-
sögðu að vera nauðsyn á friðun
fiskistofna við island og verndun
uppeldisstöðva, sem verið hafa i
hættu á undanförnum árum.
Jafnhliða stækkun fiskveiðilög-
sögunnar hefði rikisstjórnin að
sjálfsögðu átt að beita sér fyrir
aukinni verndun fiskistofna og
friðun veiðisvæða. Ekkert hefur
verið aðhafzt i þeim .efnum.
Þá hefur rikisstjórnin i meira
en ár átt i samningum við rikis-
stjórnir Stóra-Bretlands og Vest-
ur-Þýzkalands án þess að nokkuö
gangi né reki og ef það kynni nú
að reynast rétt, sem liklegt er tal-
ið, að rikisstjórnin hafi ekki i
hyggju að senda neinn málsvara
til þess að flytja mál Islendinga
fyrir Alþjóðadómstólnum i Haag
eftir að hann hefur kveðið upp úr-
skurð um að hann hafi lögsögu I
deilumáli íslendinga, Breta og
Þjóðverja um stærð fiskveiðilög-
sögunnar, þá er hætt við, að það
verði Islendingum til þviliks á-
litshnekkis út um viða veröld að
erfitt verði fyrir að bæta siðar-
meir.
Alþingi Islendinga samþykkti
aðild að dómstólnum og sam-
þykktum hans um leið og það
samþykkti aðild Islendinga að
S.Þ. skömmu eftir striöið. Að
sjálfsögðu getur þjóðin neitað þvi,
að dómurinn hafi lögsögu i máli,
sem hana snertir. Hún getur einn-
ig neitað að hlita úrskurði dóms-
ins, af þvi að hann sé byggður á
röngum forsendum. En ef tslend-
ingar senda nú engan fulltrúa til
þess að flytja mál sitt, þá yrði það
i fyrsta skipti i sögu dómsins, sem
slikt gerðist. Það gæti engu öðru
áorkað en að skaða málstað okk-
ar sjálfra, fyrir utan þann álits-
hnekki, sem þvi yrði samfara.
Málflutningur fyrir dómnum fæli
ekki i sér neina viðurkenningu á
réttmæti úrskurðar dómsins á
sinum tima. Enda hefur Islenzka
rikisstjórnin mótmælt lögsögu
dómsins. Ef við á hinn bóginn trú-
um á réttmæti málstaðar okkar,
eins og við sjálfsögðu gerum, þá
getur málflutningur aldrei orðið
til annars en góðs eins. Og jafnvel
þótt við þættumst hafa ástæðu til
þess að óttast að dómurinn kynni
að verða okkur óhagstæður, þá er
málflutningurinn gullvægt tæki-
færi til þess að koma því til leiðar,
að dómsuppkvaðning dragist.
öllum er ljóst, að timinn vinnur
með málstað Islendinga i þessu
máli, eins og fjölmargir atburöir
á alþjóðavettvangi hafa raunar
leitt I ljós. Það er mjög liklegt, að
væntanleg hafréttarráðstefna
S.Þ. geri ályktanir um fiskveiði-
réttindi strandrikja, sem gætu
haft veruleg áhrif á niðurstöður
dómsins. Ef islenzka rikisstjórnin
sendir engan fulltrúa til þess
að flytja hinn réttmæta málstað
Islands fyrir dómnum gæti svo
farið, að dómurinn felldi úrskurð
sinn jafnvel þegar á þessu ári. Og
þá einungis eftir að hafa hlýtt á
málflutning hinna færustu mál-
flutningsmanna af hálfu Breta og
Þjóðverja. Ég vil ekki trúa þvi
fyrr en ég tek á, að Islenzku ráð-
herrarnir séu svo skammsýnir og
ábyrgðarlausir aö vilja hætta á
það, að Alþjóðadómstóllinn felli
úrskurð i þessu lifshagsmuna-
máli Islendinga jafnvel þegar á
þessu ári eftir að hafa hlýtt á ein-
hliöa málflutning af hálfu Breta
og Þjóðverja, og án þess aö hag-
nýta sér það tækifæri, sem gefst,
til þess að draga úrskurð dómsins
á langinn um tvö til þrjú ár eins
og eflaust væri hægt með hyggi-
legum málflutningi, þegar Is-
lendingar eiga á að skipa einum
færasta sérfræðingi veraldar I
málum, sem lúta að fiskveiðilög-
sögu, og væri honum vel treyst-
andi til þessaðhaldaáréttmætum
málstað okkar gegn málsvörum
Breta og Þjóðverja. Hér er sann-
arlega ekki um neitt smámál að
ræða. Hér er um að ræða mál,
sem örlög tslands gætu verið und-
ir komin um langan aldur. Hér
mun á það reyna hvers konar
menn sitja við völd á íslandi.
Vestmannaeyjavandinn
Siðar i ræðu sinni vék Gylfi að
atburðunum i sambandi við lausn
Vestmannaeyjavandans og tók
framferði rikisstjórnarinnar þar
sem dæmi um fálm hennar, ráða-
leysi og ósamstöðu. Hann sagði
m.a.:
I fyrstu tillögum rikisstjórnar-
innar voru ekki aðeins tillögur
um, að kauphækkuninni 1. marz
skyldi frestað, haldur einnig á-
kvæði um, að grunnkaupshækk-
anir skyldu bannaðar til septem-
berloka. Þar voru ákvæði um, að
kaupgjaldavisitalan skyldi skert,
um að söluskattur skyldi hækk-
aður um 2% og eignaskattur um
30%, en hins vegar engin ákvæði
um neina frestun á opinberum
framkvæmdum.
Þingflokkur Alþýðuflokksins
hefði út af fyrir sig getað fallizt á,
að Vestmannaeyjavandinn yrði
leystur með þvi einu að fresta
kauphækkunini 1. marz til hausts.
Enda hefði það fært Viðlagasjóði
2000 m.kr. tekjur eins og hann
loks fékk. En þingflokkur Alþýðu-
flokksins neitaði algerlega að
fallast auk þess á bann við grunn-
kaupshækkunum og hækkun sölu-
skatts og skerðingu kaupgreiðslu-
visitölu.Jafnframtkom svo i ljós,
að innan stjórnarflokkanna
sjálfra var alls ekki samstaða um
frumvarp það, sem rikisstjórnin
hafði afhent sjö manna nefndinni.
Rikisstjórnin hafði ekki sitt eigið
lið til stuðnings viö tillögur, sem
hún þó afhenti þingnefnd.
Næstu tillögur rikisstjórnarinn-
ar voru þær, að hækka skyldi
söluskatt um 3%, eignaskatt um
30% útsvör um 10% og nokkra
hækkun á aðstöðugjaldi. 1 hinum
siðari tillögum rikisstjórnarinnar
voru enn engar tillögur um frest-
un á opinberum framkvæmdum
eða framlög úr opinberum sjóð-
um þrátt fyrir tiu þúsund millj.
kr. hækkun á fjárlögum á tveim
árum.
Gagntillögur Alþýðuflokksins
voru þær, að söluskattur skyldi
hækkaður um 2% — eða 1%
minna, en rikisstjórnin lagði til —
eignaskattur skyldi hækka um
30%, útsvör um 10%, aðstöðu-
gjald skyldi hækkað og opinber-
um framkvæmdum skyldi frestað
sem næmi 450 m.kr. eða lækkun
söluskattsins úr 3% i 2%. Eftir
mikiö þóf varð samstaða um þá
tillögu Alþýðuflokksins, að sölu-
skattur skyldi ekki hækka nema
um 2%, en að opinberum fram-
kvæmdum skyldi frestað um 160
m.kr. og Atvinnuleysistrygginga-
sjóður skyldi leggja fram 160
m.kr. þannig að heildartekjur
Viðlagasjóðs yrðu nokkuð minni,
en upphaflega var gert ráð fyrir.
En aðalatriðið var þó, að sölu-
skatturinn var ekki hækkaður um
1% eins og rikisstjórnin hafði lagt
:il, heldur aöeins um 2%.
35. ÁRSHÁTIÐ ALÞÝDUFLOKKSFÉLAGS REYXJAVÍKUR
35. árshátið Alþýðuflokksfélags ReykjavikurverðurhaldiniGlæsibæföstudaginn9. marz n.k.
og hefst með borðhaldi kl. 19,30.
DAGSKRÁ:
1. Olof Palme, forsætisráðherra Svia og
heiðursgestur kvöldsins, flytur ávarp.
2. Guðrún Á. Simonar, óperusöngkona, syngur
við undirleik Guðrúnar Kristinsdóttur.
3. Flutt minni kvenna.
4. Dans tii kl. 2 við undirleik hljómsveitar
Hauks Morthens.
Veiziustjóri: Gylfi Þ. Gislason, form. Alþýðu-
flokksins.
Alþýðuflokksfólk! Miðar á árshátiðina verðaafhentir á skrifstofum Alþýðuflokksins,
Hverfisgötu 8-10, en skrifstofan veitir allar nán ari upplýsingar.
Miðvikudagur 7. marz 1973.
o