Alþýðublaðið - 22.03.1973, Blaðsíða 4

BROS
Yfirlæknisstaða
við lyflækningadeild Sjúkrahúss
Akraness.
Staða yfirlæknis við lyflækningadeild
Sjúkrahúss Akraness er laus til umsókn-
ar. Umsækjendur skulu vera sérfræðingar
i lyflækningum.
Umsóknarfrestur er til 24 april, en staðan
veitist frá l.mai næst komandi. Umsóknir
stilaðar til stjórnar Sjúkrahúss Akraness,
skulu sendar skrifstofu landlæknis.
Nánari upplýsingar hjá forstöðumanni
sjúkrahússins.
Stjórn Sjúkrahúss Akraness.
Bílstjóri
Maður óskast til starfa við akstur á
vörubil og við lagerstörf.
Upplýsingar gefnar i vöruafgreiðslu, ekki
i sima
HF. HAMPIÐJAN
Stakkholti 4.
Viljum ráða
starfsmenn
STÁLVER SF.
Funahöfða 17,
Ártúnshöfða.
Simar 30540 — 33270.
Óskum eftir að ráða
rennismið, rafsuðumann
og aðstoðarmenn
VÉLAVERKSTÆÐI
SIG. SVEINBJÖRNSSONAR HF.,
Arnarvogi, Garðahreppi, simi 52850.
FOLK I FRETTUNUM
AKIO MORITA - HINN
IAPANSKI STÓR-
FYRIRTÆKJASMIDUR
Það vörumerki, sem skráð er
i flestum löndum, er SONY, en
segulbönd með þessu vöru-
merki, trinitron sjónvarpstækin
með hinum framúrskarandi
chromatron-myndskermi,
transi.storútvarpstæki og önnur
smærri rafmagnsáhöld eru seld
i 147 löndum. Með gæðum fram-
leiðsluvöru sinnar hefur þetta
japanska fyrirtæki gert meira á
umliðnum 10 árum en nokkurt
annað japanskt fyrirtæki til
þess að breyta áliti heimsins á
Japan, sem útflytjanda á
ódýrum eftirlikingum af vest-
rænni framleiðslu.
Masaru Ibuka og Akio Morita
heita eðlisfræðingarnir tveir
sem stofnuðu saman SONY-fyr-
irtækið og stjórna þvi enn. Þeir
sækja hugmyndir sinar ekki i
framleiðsluvörur, sem nú þegar
eru á markaðinum, heldur i
framúrstefnu tækniuppfinn-
ingar, sem enginn hefur enn
fundið praktisk not fyrir.
Þessar uppfinningar betrum-
bæta þeir og aðlaga þær til notk-
unar í nýjum framleiðslu-
vörum. A meðan Ibuka litur
eftir deildunum, sem fást við
rannsóknir og tilraunir er
Morita — sem er glöggskyggn
heimsborgari —' sá, sem ber
ábyrgðina á hönnun, sölustarf-
semi og markaðsstjórn SONY-
fyrirtækisins.
Akio Morita, en nafn hans
merkir „frjósamur hrisgrjóna-
akur”, á ætt sina að rekja til
fjölskyldu, sem efnaðist á
bruggun á „saki” — japönsku
hrísgrjónabrennivini. Þar sem
hann var elstur þriggja bræðra
og þvi útvalinn til þess að
stjórna f jölskyldufyrirtækinu,
sá faðir hans um að veita honum
uppeldi, sem vel hentaði slikri
framtið. En allt frá blautu
barnsbeini var áhugi Akio
Morita á rafeindafræðinni og
hann var aðeins smástrákur,
þegar hann sjálfur teiknaði og
smiðaði eigin sendistöð. Að
lokum samþykkti faðir hans að
næst elsti sonurinn skyldi taka
við stjórn fjölskyldufyrirtækis-
ins, en Akio Morita skyldi fá að
fara i hinn keisaralega háskóla i
Osaka, þar sem hann lagði
stund á eðlisfræði og lauk prófi
árið 1944.
Að prófi loknu var hann strax
skikkaður til starfa við tilrauna-
stofnun japanska sjóhersins og
fékk þar liðsforingjanafnbót.
Þar kynntist hann Ibuka, sem
var yfirverkfræðingur. Að styr-
jöldinni lokinni fékk hann
kennarastöðu við háskólann i
Tókió, en þar sem fyrirskipanir
bandarisku hernámsstjórnar-
innar bönnuðu öllum uppgjafar-
liðsforingjum að gegna
kennarastöðum varð hann að
láta af þvi starfi. Þá var það,
sem hann og Ibuka með hjálp ca
45 þús. króna, er Morita hafði
fengið hjá föður sinum, stofn-
settu fyrirtæki til þess að fram-
leiða rafeindatæki.
Húsakynni þessa nýja fyrir-
tækis voru fyrst um sinn i
sundursprengdu ibúðarhúsi i
Tókió, en árið 1947 fluttu þeir
félagar ásamt 50 starfsmönnum
sinum I gamlan hermanna-
bragga i útjaðri Tókió. Fyrsta
framleiðsluvaran var volt-
mælar og ýmsir smáhlutir til að
nota fyrir póstþjónustuna og út-
varpið.
Transistorinn — islenzkt
nýyrði: smárinn — var fundinn
upp i Bell-tilraunastofnuninni i
Bandaríkjunum og fyrst framan
af var litið á hann sem algerlega
ónothæfan i venjulegar fram-
leiðsluvörur, en Ibuka taldi, að
hann mætti örugglega nota i
útvarpsviðtæki og keypti réttinn
til þess að mega hagnýta sér
einkaleyfið. Arið 1955 hafði
þeim félögum lánazt að búa til
sitt fyrsta transistor-útvarps-
tæki, árið 1957 kom frá þeim
fyrsta vasa-útvarpstækið og
fyrsta transistorútvarpstækið
með FM-bylgju árið 1958. SONY
fylgdi svo fljótlega á eftir með
fyrsta transistor-sjónvarps-
tækið 1959, og fyrsta transistor-
segulbandstækið árið 1960.
Aðeins einu ári seinna kom svo
SONY með fyrsta transistor-- =
ferðasjónvarpstækið á mark-
aðinn.
Morita, sem hafði rannsakað
markaðinn og sölutæknina i
Bandarikjunum, Kanada og
Evrópu allt frá árinu 1953, bjó i
byrjun 6. áratugsins i 15 mánuði
með fjölskyldu sinni i New-
York, á meðan hann var að
stofnsetja ameriskt dótturfyrir-
tæki SONY. Arið 1963 varð
SONY svo fyrsta japanska
fyrirtækið, sem bauð hlutabréf
sin til sölu á hlutabréfamark-
aðinum i Bandarikjunum.
SONY var fyrsta fyrirtækið til
þess að setja á markaðinn i
Bandarikjunum árið 1965 mynd-
s e g u 1 b a n d s u p p t ö k u til
„heimilisnotkunar”. Aðeins
einu ári siðar sendi fyrirtækið á
markaðinn myndsegulbands-
upptökutæki fyrir litmyndir og
fyrsta 7 tommu litsjónvarps-
tækið kom á markaðinn frá
fyrirtækinu árið 1967, svo
nokkur dæmi séu nefnd um
hinar nýrri framleiðsluvörur
SONY.
A 6. áratugnum gerðu
visindamenn SONY-fyrirtækis-
ins tvær mjög mikilvægar upp-
götvanir, — önnur þeirra var
senditæki, sem ekki var stærra
en skyrtutala, hin var Chrom-
atron-myndrörið fyrir litsjón-
varpstæki. Fyrirtækið hafði
keypt einkaleyfisréttinn á
cromatron af Paramount-kvik-
myndafélaginu og notað 12
millj. dollara til frekari tilrauna
og rannsókna á fyrirbrigðinu
áður en það setti árið 1969 á
markaðinn Trinitron-litsjón-
varpstækin með Chromatron-
rörinu.
SONY- fyrirtækið rekur
verksmiðjur sínar samkvæmt
japanskri hefð, en samt sem
áður er SONY það fyrirtæki,
sem gert hefur fleiri umbætur
með vestrænu sniði á rekstri
sinum, en nokkurt annað fyrir-
tæki i Japan. Meðal annars hafa
þeir innleitt alveg nýja siðvenju
i Japan um, hvernig fólk
hækkar ábyrgð og stöðu innan
fyrirtækisins. Þar er það bara
hæfnin og dugnaðurinn, sem
gilda.
Akio Morita er hvithærður,
grannvaxinn maður 172 cm á
hæð. Hann er sagður vera glað-
lyndur, opinskár og heiðarlegur
náungi. Hann kvæntist i mai
árið 1950 og á þrjú börn. Fjöl-
skyldan býr á iburðarmiklu
heimili i japönskum stil sem er
aðeins örfáa kilómetra i burtu
frá skrifstofubyggingu SONY i
Tókió. Akio Morita eyðir um
þriðjungi tima sins i ferðalög og
hefur farið með flugvél yfir
Kyrrahafið til Bandarikjanna
lOOsinnum. Honum þykir góður
matur, sem matbúinn er á vest-
ræna visu, finnst glóðarsteikt
nautakjöt sérlega gott og þykir
gaman að leika á glymskratta.
Jafnvel þótt hann að ýmsu leyti
sé maður tveggja siðmenninga
— vestrænnar og austrænnar —
talar hann þó frekar bjagaða
ensku, vegna þess að hann lærði
tungumálið af manni, sem
sjálfur hafði numið það af
bókum. Morita hefur enga þörf
fyrir áhugamál til hi;ðar við
aðalstarfið. Hann fær n eira en
nóg út úr starfi sinu og vinnur
venjulega 12 kls.t. á degi
hverjum. En á sama hátt og
flestir aðrir japanskir við-
skiptahöldar leikur hann golf af
og til.
Gunnar Haraldsen.
Bl
Fimmtudagur 22. marz 1973