Alþýðublaðið - 23.03.1973, Blaðsíða 4

„Óhætt er að fullyrða, að kol-
munninn verður nýttur i stórum
stil á næstu árum, ekki aðeins til
bræöslu heldur einnig til mann-
eldis. Við þær veiðar á
Guðmundur eftir að sanna enn
betur gildi sitt sem gott afla-
skip”.
Þannig komst Páll
Guðmundsson, útgerðarmaður,
að orði i samtali, sem blaða-
maður Alþýðublaðsins átti við
hann og Hrólf Gunnarsson,
skipstjóra og aflakóng á
Guðmundi RE-29 i gær, en þeir
tveir eru eigendur skipsins.
Eftir þriggja vikna úthald
kom Guðmundur i fyrradag inn
til heimahafnar sinnar i
Reykjavik og fengu skipverjar
sólarhrings fri, en um hádegi i
gær lagði Guðmundur úr höfn til
nýrrar atlögu við loðnuna.
Eins og kunnugt er hefur
ekkert veiðiskip fært eins
mikinn afla á land á yfir-
standandi loðnuvertið og Guð-
mundur RE-29, eða samtals
13.800 tonn, og er útflutnings-
verðmæti aflans talið vera um
2,5 milljarðar króna.
,,bað er ekki gott að spá neinu
um það, hvenær loðnuvertíðinni
ljúki”, sagði Hrólfur i sam-
talinu, ,,en sjálfsagt fer nú óð-
um að styttast i henni. Við höld-
um áfram, meðan veiðist, en
þeir hafa verið að fá’ana á
svæðinu frá Hafnarbergi og
austur fyrir Vestmanna-
eyjar”, og bætti við:
,,'Það er auðvitað spurning,
hve lengi islenzku skipin geta
haldið loðnuveiðum áfram. Ef
til vill geta stór skip á borð við
þetta, sem er um 800 lestir,
haldið loðnuveiðum áfram við
Grænland, en þar kann að leyn-
ast loðna, sem litið eða ekkert er
nýtt af öðrum. Þess ber að geta i
þessu sambandi, að Norðmenn
hafa verið að veiða á loðnu á
þeim slóðum, sem við sóttum
sildina á, fyrir 6-8 árum”.
Varðandi yfirstandandi vertiö
kvaðst Hrólfur, skipstjóri, vilja
láta koma fram: „Tvimæla-
laust er góðri skipulagningu á
löndun fyrir að þakka, hve
mikill loðnuafli er nú kominn á
land. Verksmiðjukosturinn i
landi hefur aldrei verið nýttur
eins vel á loðnuvertið og i vetur
og loðnumiðin hafa aldrei verið
fullnýtt fyrr en i vetur, þó að það
hefði verið hægt áður”.
Aðspurður um afkomu út-
gerðar og sjómanna svöruðu
þeir tvimenningar, Páll og
Hrólfur: „Hún hefur verið góð,
en þennan pening hefði lika
verið hægt að taka inn i landi.
Væri afkoman ekki góð á afla-
hæsta skipinu, væri enginn til
sjós. Annars fer ágóðinn ekki
nema aö hluta til okkar. Ein-
hverjir fá meiri hagnað en við,
þvi að verðmæti aflans, sem við
komum með á land, liðlega
þrefaldast, þegar hann er
orðinn að útflutningsvöru”.
Þess skal getið, að
Guðmundur RE-29 sýndi ágæti
sitt strax á sildveiðunum i
Norðursjó i fyrrasumar og á
hann hæstu sildarsölu, sem
nokkurt islenzkt skip hefur náð i
Danmörku, er hann seldi eitt
sinn afla eftir eina veiðiferð
fyrir liðlega 3 milljónir króna. —
— segir Páll Guðmundsson útgerðarmaður og Hrólfur Gunnarsson, skipstjóri á
Guðmundi RE og aflakóngur
ÍBUHR ORVRKIA BRATT
ORDKAR 244 f HATÚNI
Styrktarfélag vangefinna 15 ára í dag
Læknir getur
lokið allt
að þrem
fóstur-
eyðingum a
klukkustund
Við sæmilegar aðstæður getur
læknir framkvæmt þrjár til
fimm fóstureyðingar á klukku-
stund. Það er ekkert i veginum
fyrir þvi að meöhöndla konur „á
færibandi” af fullri ábyrgð, ef
öll varasöm og erfið tilfelli eru
greind frá áður.
Þetta segir i grein i nýút-
komnu tölublaði af Vikuriti
lækna i Danmörku. Þar segir
dr. Erik Gregersen frá þvi,
hvernig fóstureyðingar hafi
verið meðhöndlaðar á þennan
hátt á héraðssjúkrahúsinu i
Gentofte: Konurnar koma
fastandi til sjúkrahússins að
morgni dags, leggjast undir
aðgerðina og er ekið heim af
sjúkrahúsinu siðdegis. Aður
hefur það verið tryggt, að ein-
hver sé heima til þess að taka á
móti konunni og hlynna að
henni. Um það bil 80% allra
fóstureyöinga eru framkvæmd
á þennan hátt, og áhættan
veröur engu meiri meö þvi móti.
1 umsögn um fóstureyðingar-
grein þessa i læknatimaritinu
ritar Poui E. Lebsch,
yfirlæknir:
— Það bezta væri, ef konan
sjálf gæti orsakaö fósturlátið
strax eftir að hún hefur ákveðið
ekki aö fæða barnið. Ef til vill
veröur [ framtiðinni hægt að
prófa aðferöir, sem gera þetta
unnt — t.d. mcð fastákveönum
hormónagjöfum.
Konur I fóstureyðingahug-
leiðingum, sem leita á vit
sjúkrahúsa á aö sjálfsögðu að
meðhöndia alveg jafn vel og
aðra sjúklinga. Samfélagið,
sem setur ákveðin lög, verður
að sjá til þess, aö þeim sé hægt
að framfylgja án þess að það
geti skaðað aðra sjúklinga.
En vitað er um fjöldann allan
af atvikum erlendis frá, sem
sýna, að hægt er að framkvæma
fóstureyöingu án þess aö til
þurfi aö koma sjúkrahússvist —
með staödey fingu. Þegar
konurnar eru fræddar á þvi, að
staödeyfing sé mun hættu-
lausari en svæfing hafa flestar
þeirra ekkert á móti stað-
deyfingu. Að lokinni aðgerðinni
eru aðeins örfáar, sem kvarta
um sársauka, ritar Lebsch yfir-
iæknir.
Styrktarfélag vangefinna á 15
ára afmæli i dag, en stofnfundur
þess var haldinn i Reykjavik 23.
marz 1958.
Markmið félagsins frá upphafi
hefur veriö að vinna að þvi, að
komiö verði upp nægilegum og
viðunandi hælum fyrir vangefið
fólk, sem nauðsynlega þarf á
hælisvist að halda. Ennfremur að
vangefnu fólki veitist ákjósanleg
skilyrði til þess að ná þeim
þroska, sem hæfileikar þess
leyfa, að starfsorka vangefins
fólks verði hagnýtt, að einstak-
lingar, sem vilja afla sér mennt-
unar til að annast vangefið fólk,
njóti riflegs styrks i þvi skyni, og
að lokum er markmið félagsins
að annast kynningu á málefnum
vangefinna með útgáfustarfsemi
eða d annan hátt.
Sama ár og Styrktarfélag van-
gefinna var stofnað voru sam-
þykkt á Alþingi lög um aðstoð við
vangefið fólk, sem samkvæmt
þessum lögum var stofnaður
Styrktarsjóður vangefinna með
gjaldi af öli og gosdrykkjum, sem
framleitt er hér á landi.
Fé sjóðsins er varið til að reisa
eða endurbæta stofnanir fyrir
vangefið fólk en félagsmálaráð-
herra ráðstafar fé sjóðsins að
fengnum tillögum stjórnar
Styrktarfélags vangefinna.
Tekjum Styrktarsjóðsins hefur
verið þannig variö á undan-
förnum árum:
Við rikishælið i Kópavogi var
fullgert elzta vistmannahúsið,
byggt fbúðarhús fyrir starfs-
fólkið, byggð vistmannahús og
byggð lækna- og stjórnunar-
bygging með skólastofum fyrir
gæzlusystur eða fóstrur, m.ö.o.
þroskaþjálfaskóli.
A Kópavogshælinu dvelja 182
vistmenn, en hælið er talið ofsetið
um 30 vistmenn.
A hælinu að Sólheimum i
Grimsnesi var byggt mötuneyti,
styrkir veittir til byggingu skóla,
byggingu vistmannahúsa fyrir
12-14 manns og til starfsmanna-
húsa, sem nú eru i smiðum. Vist-
mannafjöldi á Sólheimum er um
eða yfir 40 manns.
A hælinu i Skálatúni voru byggð
tvö starfsmannahús. Annað
þeirra var fullgert á s.l. ári, byggt
vistmannahús fyrir 30 vistmenn
með eldhúsi, borðstofum, skóla-
stofum og öllu tilheyrandi fyrir
stofnunina og endurbætur gerðar
á gamla vistmannahúsinu. 1
Skálatúni eru nú rúm fyrir 55
vistmenn.
Á Akureyri var byggt hæli fyrir
vangefna ásamt ibúðum fyrir
starfsfólk, skóla-og vinnustofum.
Hælið á Akureyri rúmar 50 vist-
menn.
Þá hafa verið veittir styrkir i
Styrktarsjóðnum til bygginga
dagvistarheimila Styrktarfélags
vangefinna.
Hælin að Sólheimum, Skála-
túni, Akureyri og Tjaldanesi eru
öll sjálfseignarstofnanir, en
Styrktarfélag vangefinna rekur
dagvistarheimilin Lyngás og
Bjarkarás fyriri eigin reikning.
Þegar á fyrsta starfsári var
ákveðið af hálfu félagsins að
koma á fót leikskóla fyrir van-
gefin börn. Nokkru siðar réðst
félagið i byggingu dagvistar-
heimilisins i Lyngási og hóf
rekstur þess 1. júni 1961. Heimili
þetta hefur rúm fyrir 40 vist-
menn, en þar hafa verið allt að 58
vistmenn.
Nokkru siðar réðst félagið i
byggingu annars dagvistarheim-
ilis i Reykjavik, og hóf það
rekstur fyrir rúmu ári. Heimili
þetta heitir Bjarkarás og er þar
rúm fyrir 52 vistme.m og sækja
nú heimilið 32.
Styrktarfélag vangefinna er
aðili að öryrkjabandalagi
Islands. Eins og kunnugt er hefur,
bandalagið byggt 160 ibúðir, sem
leigðar eru öryrkjum i tveimur
háhýsum við Hátún i Reykjavik
og hafið byggingu 84 ibúða háhýs-
is til viðbótar á sama stað.
Föstudagur 23. marz. 1973