Alþýðublaðið - 18.10.1973, Blaðsíða 2

Allt of faar hitaeiningar
sóttar í ávexti og grænmeti
Norskir næringarsérfræðingar á einu máli um að
auka beri neyslu á þessum fæðutegundum.
Hvernig skyldum við vera þar á vegi stödd?
Enda þótt neysla ávaxta og græn-
metis hafi aukist i Noregi á undan-
förnum árum, telja næringarsérfræð-
ingar þar, að þessar mikilvægu fæðu-
tegundir skipi ekki eins veglegan sess
i daglegu mataræði og almenn heil-
brigði krefjist. Hvað grænmeti snert-
ir, þá heíur næringarmálaráðið
norska ákveðið, að hver einstakling-
ur eigi að neyta að jafnaði minnst 200
gr daglega.
Það yrðu um 73 kg af
grænmeti á hvern fjölskyldumeðlim
yfir árið — en eins og er þá neytir
hver norskur einstaklingur ekki
nema 35 kg yfir árið að meðaltali.
Þaö liggja margar orsakir til
þess að talið er æskilegt, að þjóðin
neyti meira af grænmeti og á-
vöxtum, að þvi er þetta sérfræð-
ingaráð segir, en aðalatriðið er ,
að þær fæðutegundir innihalda
nauðsynlegustu fjörefnin og
steinefnin. Þær veita mataræðinu
þá fjölbreytni, sem einkum er
mikilvæg fyrir meltinguna, en
meltingartregðan er að verða
einhver útbreiddasti og hvimleið-
asti sjúkdómur i hverju vel-
ferðarríki nútimans, segja norsku
sérfræðingarnir. Auk þess veitir
grænmetið og ávextirnir tönnun-
um nauðsynlega áreynslu.
Kartöflurnar eru enn sú tegund
grænmetis, sem mest er neytt i
Noregi. Æskilegasti skammtur-
inn af kartöflum er um 500 gr á
hvern einstakling á dag, eða 180
kg á hvern einstakling yfir árið.
En að undanförnu hefur kartöflu-
neyslan farið stórum þverrandi.
Arið 1955 var hún 92 kg á hvern
landsmann, en árið sem leið ekki
nema 83 kg.
Neysla ávaxta og berja hefur
aftur á móti aukist nokkuð, jafnt
og þétt eða úr 41 kg á hvern ein-
stakling árið 1955 i rúmlega 68 kg
siðastliðið ár, en sérfræðingarnir
telja að enn skorti talsvert á að
hinu æskilega neyslumarki sé
náð. Einungis 10% af hitaeininga-
þörf sinni fær þjóðin úr grænmeti
og ávöxtum, en hinsvegar fær hún
22% úr feiti — svo sem smjörliki,
smjöri, rjóma og matarolium.
Þegar þeir norskir kaupmenn,
sem einkum versla með græn-
meti og ávexti hefja að öllum lik-
indum á næstunni auglýsingaher-
ferð fyrir aukinni sölu, hafa þeir
næringarsérfræðingana að bak-
hjarli. Þeir hafa hvað eftir annað
áður lagt áherslu á mikla þörf
fyrir breytt mataræði, og þá, eins
og nú, sér í lagi á aukna neyslu
grænmetis og ávaxta.
En það er ekki einungis i Nor-
egi, sem sérfræðingar á þessu
sviði láta til sin heyra, heldur
hafa og sænskir sérfræðingar haf-
ið áróður fyrir breyttu mataræði.
Þar hefur sú stofnun, sem um þau
mál fjallar á vegum heilbrigðis-
málaráðuneytisins, sett það mark
að auka þjóðarneysluna á græn-
meti um 100%, á timabilinu
1974-1980, en um 50% hvaö ávext-
ina snertir. Hefur stofnuninni
verið heitið allriflegum, efna-
hagslegum stuðningi til að vinna
að framkvæmd málsins.
Og öllum ber saman um það,
lærðum sem leikum, að það sé
auðvelt að framreiða bæði græn-
metið og ávextina i ótal tilbrigð-
um, jafnt á matborðið á virkum
dögum og hátiðisdögum, þannig
að fólk fái ekki leiða á þvi góð-
meti. Þar er ekki einungis um að
ræða hollan mat, heldur mun sið-
ur fitandi en margflestar aðrar
fæðutegundir, og það hefur sinn
kost einmitt nú, þegar allir þegn-
ar velferðarrikjanna ganga si og
æ með hitann i haldinu út af linun-
um.
Joan Kennedy
skemmtir sér
Joan Kennedy, hin 37 ára
gamla eiginkona kins rösklega
fertuga Edwards Kennedy,
hefur skemmt sér stórkostlega i
Evrópu. Nú sem stendur er
fylgdarmaður hennar italskur
gleöidrengur, sem hún hitti i
Feneyjum.
Strax fóru að ganga um það
sögur i Bandarikjunum, að
hjónaskilnaður væri yfirvof-
andi. En Edward Kennedy sló á
allan slikan söguburð, þegar
hann sagði nýlega i viðtali við
Daily Mirror i London:
— Konan min var á tónlistar-
hátið i Salzburg. Að þvi loknu
heimsótti hún nokkra vini i Fen-
eyjum.
En samkvæmt sögusögnum,
sem ganga i Washington og
London, er ýmislegt meira i
málinu fólgið. Alveg eins og
Jaqueline og John F. Kennedy á
sinum tima uröu sammála um
að lifa hvort sinu lifi, hafa þau
Joan og Edward Kennedy auö-
sjáanlega komið sér saman um
slikt hið sama.
Og á meðan dreift er um allan
heim ljósmyndum af Joan þar
sem hún stigur dans i nætur-
klúbbunum situr Edward um
kyrrt heima i Bandarikjunum
Aður var það hann, sem var úti
um hvippinn og hvappinn og
lifði lifi sinu ”til hliðar við” fjöl-
skylduna.
Að sögn breskra blaða hefur
Joan nú fengið meira en nóg af
rólegheitum heimilislifsins.
Aður stóð hún ávallt við hlið
manns sins, þegar eitthvað var
honum andstætt. Það gerði hún
einnig árið 1968, eftir hið
hörmulega slys þar sem Mary
Jo Kopechne lét lifið eftir sam-
kvæmi i Massachusettes.
Það, sem heldur hjónaband-
inu nú saman, er það stjórn-
málalega tillit, sem taka
verður. Eins og nú standa sakir
er Edward Kennedy liklegasti
frambjóðandi Demókrata við
næstu forsetakosningar i
Bandarikjunum. En það væri
með öllu útilokað, ef fjölskyldu-
lif hans væri allt lagt i rúst með
hjónaskilnaði.
Nýtt í ullariðnaðinum
Prjónaflíkur, sem þola þvott í vélum
Settu ullarpeysuna i þvotta-
vélina, þegar hún er oröin
óhrein. Hún þolir það og verður
sem ný — vel að merkja ef
garnið, sem peysan er prjónuð
úr, ber merkið Superwash. Það
merkir, að garnið hefur fengið
sérstaka meðhöndlun, sem fag-
menn i IWS — International
Wool Secretariaty — hafa
fundið upp.
Ull er náttúrBegt efni, létt i
vinnslu og þægilegt i að vera, en
fólk hefur ávallt þurft að fara
ákaflega varlega með ullarföt i
þvotti, svo þau aflagist ekki —
hlaupi ekki, togni eða lóist. 1
mörg ár hefur sérmenntað fólk
á vegum IWS unnið að þvi að
gera ullina þvotthæfa meö við-
varandi meðhöndlun gegn
hlaupi, sem ekki breyti eigin-
leikum ullarinnar. Nú hefur
árangur náðst og i Englandi
hafa garnverksmiður þegar
hafið framleiðslu á prjónuðum
flikum og garni, sem þolir þvott
f þvottavél. Þar sem Islend-
Superwash er kenniorðið
ingar flytja talsvert inn af
prjónaflikum frá Englandi liður
sennilega ekki á löngu áður, en
slikar þvottekta ullarflikur fara
aö fást i verslunum hér.
Það er sama frá hvaöa fram-
leiðanda varan er. Ef hún ber
merkið Superwash i vörumerki
sinu þá táknar það að ullin sé
þvottekta og þoli þvott i vélum.
Hvað merkir
Superwash?
Superwash er ný aðferð, sem
geir ull þvottekta. t stórum
dráttum er meðhöndlunin röð
nokkuð flikinna ráðstafana, sem
miða að þvi að þekja uilarhárin
með örþunnu lagi af sérstöku
efni sem ekki helypir varni —
og þá ekki heldur óhreinindum
— að uilarhárunum sjálfum.
Aðferð þessi er varanleg og
endist svo lengi sem ullarflikin
endist. UUin heldur samt ailri
sinni mýkt, litektun og styrk-
leika. Hún vcrður meira aö sgja
frekar sterkari en hitt við með-
höndlunina.
En ckki má þvo þessar flikur i
heitara vatni, en 40 stigum á
Celcius.
Hafnarfjarðar Apótek
Opið öll kvöld til kl. 7
Laugardaga til kl. 2
Helgidaga kl. 2 til 4.

SÆLGATISOCBO
Skipholt 29 — Sími 244G6
BLOMAHUSIÐ
simi 83070
Skipholti 37
Opið til kl. 21.30.
Einnig laugardaga
og sunnudaga.
kTEL 14444*25555
imm
BlLALEIGA car rental
0
Fimmtudagur 18. október 1973