Alþýðublaðið - 19.10.1973, Blaðsíða 5

Alþýðublaðsútgáfan hf. Stjórnmálaritstjóri Sighvatur Björgvinsson. Fréttastjóri
Sigtryggur Sigtryggsson. Ritstjórnarfulltrúi Bjarni Sigtryggsson. Ritstjóri og
ábyrgðarmaður Freysteinn Jóhannsson. Aðsetur ritstjórnar, Skipholti 19. Sími
86666. Afgreiðsla: Hverfisgötu 8-10. Sími 14900. Auglýsingar: Hverfisgötu 8-10. Sími
86660. Blaðaprent hf.
LOFORÐIN OG EFNDIRNAR
A meöan núverandi fjármála-
ráðherra, Halldór E. Sigurös-
son, var aöaltalsmaöur Fram-
sóknarflokksins sem stjórnar-
andstööuf lokks i rfkisfjár-
málunum, gagnrýndi hann þá-
verandi rikisstjórn oft og. ákaft
fyrir aö ieggja of þunga skatta á
fólkið I landinu. Einkum og sér i
lagi fór Halldór E. Sigurösson
höröum oröum um söluskattinn
og hvatti hvaö eftir annað til
þess, aö sá skattur yröi stórlega
lækkaöur.
Svo komst Halldór E. Sigurös-
son i aöstööu til þess aö hafa
sjálfur áhrif á þesi mál. Flokk-
ur hans, Framsóknarflokkurinn
varö fory stuflokkur rikis-
stjórnar og Halldór sjálfur
geröist fjármálaráöherra. Og I
upphafi þess starfsferiis slns
gaf hann ásamt samstarfs-
mönnum sinum ýmis loforð.
A biaösiöu þrjú I stjórnarsátt-
málanum — loforðakveri rlkis-
stjórnarinnar, sem menn voru á
sinum tima hvattir til þess aö
lesa kvölds og morgna —
stnendur orörétt:
„Rikisstjórnin mun m.a. beita
sér fyrir eftirtöldum ráöstöf-
unum i efnahagsmálum: ..........
5. Aö söluskattur á ýmsum
nauðsynjavörum veröi felldur
niöur”.
Hvernig hefur rikisstjórnin
svo staöiö viö þetta loforð sitt —
og hvernig hefur Halldór E.
Sigurðsson staöiö viö margl-
trekuö fyrirheit sln frá stjórnar
andstöðuárum slnum um aö
iækka söluskattinn?
A röskum fjórum mánuöum
þessa árs hefur rikisstjórnin
tvivegis ráögert aö hækka sölu-
skattinn — einu sinni meö
bráöabirgöaiögum og einu sinni
nú i fjáriagatillögum slnum.
Eins og Alþýöublaöiö sagöi
frá i sumar — og Bjarni
Guðnason, alþm., staöfesti i
ræöu sinni i útvarpinu i gær,
ráðgeröi rikisstjórnin nú I
byrjun sumars aö setja bráöa-
birgöaiög, sem geröu ráö fyrir
margvislegum hækkunum á
skattheimtu — m.a. eins
prósentustigs hækkun á sölu-
skatti. Þessum ráöageröum
sinum haföi rlkisstjórnin gengiö
frá i bráöabirgöaiagaformi, en
heyktist á að hrinda þeim I
framkvæmd, þegar stjórnar-
þingmaöurinn Bjarni Guönason
neitaöi aö styöja þær. En söm
var hennar gerö. Hún vildi enn
frekari hækkun skatta, þ.á m.
söluskatts, og Bjarni var þaö
séöur að hafa meö sér heim frá
viöræðum viö fjármálaráðherra
bráöabirgöalagadrögin sem
sönnun fyrir ráöageröum rlkis-
stjórnarinnar.
Röskum fjórum mánuðum
siöar kom Alþingi saman og
fyrsta verk rikisstjórnarinnar
var aö ieggja fyrir þingiö frum-
tiiiögur sinar um fjáriagagerö. t
þeim tillögum kemur m.a. fram
sú ósk rikisstjórnarinnar, aö
söluskattur veröi hækkaöur
strax um næstu áramót. En nú
dugar henni ekki eins prósentu-
stigs hækkun, eins og I júnlmán-
uöi s.l. Nú vill hæun hækka sölu-
skattinn um tvö prósentustig og
raunar heldur meira, þvl hún
ætlast tii þess aö söluskattur
veröi 15% þrjá fyrstu mánuöi
ársins 1974. a.m.k.
Þaö myndi æra óstöðugan aö
fara aö telja upp ailar brigöur
rikisstjórnarinnar. Listinn yfir
hennar sviknu loforð yröi
næstum þvi jafn iangur og
iistinn yfir allar verö-
hækkanirnar á stjórnartimabiii
hennar. En samt er rétt og skylt
aö vekja af og til athygli á ein-
stökum loforðum hennar og
hvernig hún hefur snúiö
efndunum gersamiega öfugt viö
fyrirheitin. Sagan um sölu-
skattinn er eitt dæmi um þaö.
BJÚRGVIN GUÐMUNDSSON MÆLIR FYRIR HINU NÝJA STEFNUMALI ALÞÝÐUFLOKKSINS í BORGARMALUM REYKJAVÍKUR
BORGARALYSRÆOII REYKJAVIK!
A fundi borgarstjórnar Reykja-
vikur í gær mælti Björgvin Guð-
mundsson, borgarfulltrúi Alþýöu-
flokksins, fyrir tillögu, sem flutt
er I anda hinnarnýju stefnu um
borgarlýðræöi, sem Alþýðuflokk-
urinn i Reykjavik hefur hafiö bar-
áttu fyrir i borgarmálunum.
Tillaga Björgvins hljóðar svo:
„I. Borgarstjórn álitur að auka
þurfi og bæta samskipti borgara
Reykjavlkur og stjórnenda
Reykjavikurborgar I þvi skyni að
auka áhrif borgaranna á stjórnun
Reykjavikurborgar og fyrirtækja
hennar svo og til þess að bæta
þjónustu borgarinnar við borg-
arana almennt.
II. Borgarstjórn samþykkir
eftirfarandi:
— að stjórnkerfi borgarinnar og
starfstilhögun ýmissa æðstu
embættismanna borgarinnar
verði breytt á þann veg, að valdi
verði dreift og kerfið þjóni betur
hagsmunum hins almenna
borgarbúa en það gerir nú. M.a.
hafi æðstu embættismenn borgar-
innar reglulega fundi með
hverfasamtökum borgarbúa.
Ýmsar þjónustustofnanir borgar-
innar setji upp útibú i hinum nýju
hverfum borgarinnar.
aðborgarráð og borgarstjórn en
ekki einungis borgarstjórnar-
meirihlutinn ásamt borgarstjóra
efni til funda með borgarbúum
um einstök mál, þarsem skipst sé
á upplýsingum og skoðunum.
— aðborgin beiti sér fyrir stofnun
hagsmunasamtaka meðal
borgarbúa i hverfum borgar-
innar. Arlega sé svo haldinn
fundur borgarráðs eða borgar-
stjórnar með forsvarsmönnum
hverfafélaganna til þess að ræða
ýmis sérmál hverfanna.
— að borgarstjórn auglýsi dag-
skrá borgarstjórnarfunda tíman-
lega i blöðum og útvarpi, svo
almenningi í borginni gefist tæki-
færi til þess að kynna sér dag-
skrármálin og mæta á fundum
borgarstjórnarinnar eða hafa tal
af borgarfulltrúum fyrir fund til
þess að koma sjónarmiðum
slnum á framfæri.
— aðborgin auglýsi fasta viðtals-
tlma borgarfulltrúa, veiti þeim
viðtalshúsnæði og greiði götu
borgarbúa, sem vilja ná tali af
kjörnum fulltrúum slnum.
— að borgarbúar fái jafnhliða
borgarstjórnarkosningum að
kjósa sér sérstakan umboðsmann
til þess að gæta réttar borgarbúa
gagnvart stofnunum borgarinnar
og veiti embætti hans jafnframt
borgarbúum upplýsingar um, til
hvaða borgarstofnana þeir eigi að
leita með erindi sin.
— að sett verði reglugerð um
upplýsingaskyldu borgarstofnana
og borgarembættismanna gagn-
vart almenningi og fjölmiðlum.
— að settar verði ákveðnar reglur
um ýmsa fyrirgreiðslu borgar-
innar við borgarbúa, — m.a. út-
hlutun lóða til ibúðabygginga og
undir verslunar- og atvinnustarf-
semi — I stað þeirra óljósu vinnu-
bragöa, sem nú rikja um sum þau
mál og hljóta að vekja tortryggni
almennings.
— að komið verði á atvinnulýð-
ræði I sem flestum greinum
reksturs Reykjavikurborgar. Þar
sem þvl verður við komið eiga
starfsmenn fyrirtækja á vegum
borgarinnar að fá fulltrúa I
stjórnum þeirra — ella skulu
myndaðar samstarfsnefndir
starfsmanna og fyrirtækja
borgarinnar um sameiginleg
hagsmunamál og sama máli
gegni um stofnanir borgarinnar.”
t framsögu sinni með tillögunni
nefndi Björgvin Guðmundsson
nokkur dæmi um þá erfiðleika,
sem borgarbúar eiga við að etja i
samskiptum þeirra við stofnana-
veldi Reykjavikurborgar. Hann
sagði m.a.:
Nýlega kom að máli við mig
borgari einn I þessari borg og
skýrði mér frá viðureign sinni —
eöa öllu heldur eltingarleik sínum
við einn af embættismönnum
Reykjavíkurborgar. Borgari
þessi kvaðst hvað eftir annað
hafa tekið sér leyfi úr vinnu til
þess að fara árla morguns á
borgarskrifstofu til þess að
freista þess a hitta umræddan
embættismann. En oftast var för
hans árangurslaus. Ýmist var
umræddur embættismaður ekki
viðlátinn — eða þá að biðstofa
hans var svo yfirfull af fólki, að
hann varð frá aðhverfa. Dag eftir
dag reyndi borgari þessi að
hringja I umræddan embættis-
mann en án árangurs. Hann var
ýmist á fundi eða tók ekki
simann. Og borgarinn gafst upp.
Þessi saga er ekki ný. Þið
þekkið áreiðanlega allir, góðir
borgarfulltrúar, svipaðar frá-
sagnir af viðureign borgara við
embættismenn borgarinnar...
...Við höfum nýlega lesið frá-
sagnir tveggja góðborgara
Reykjavikur af viðureign þeirra
viö embættismannakerfi Reykja-
vlkurborgar. Annar þessara
manna, skólastjóri hér i borg
hefur átt I viðureign við borgar-
yfirvöld i 20 ár og stöðugt reynt að
fá leiðréttingu mála sinna. En
hann hefur talað fyrir daufum
eyrum fram á þennan dag. Hinn
borgarinn, læknir hér I borg,
hefur átt skemur i viðureign við
borgaryfirvöldin en barátta hans
virðist einnig vonlaus. En þegar
borgarar , sem eiga nokkuð undir
sér eins og þessir 2 menn,verða að
gefast upp I baráttu sinni við em-
bættismannakerfið og fá ekki
leiðréttingu mála sinna enda þótt
réttur virðist hafa verið brotinn á
þeim, hvað þá um hina sem
minna eiga undir sér?
Er ekki eitthvað bogið við þetta
kerfi? Er ekki búið að snúa hlut-
unum við, þegar þeir, sem gegna
þjónustustörfum fyrir borgarana
eru sem herrar en borgararnir,
sem þeir eiga að þjóna verða að
krjúpa fyrir þeim til þess að fá af-
greiðslu mála sinna?
Ég segi jú. Kerfið er gallað.
Fyrirkomulagið er rangt og þvi
þarf að breyta. Og ég vil taka það
skýrt fram, að ég tel ekki að sökin
liggi hjá embættismönnunum
sjálfum — þeir reyna yfirleitt að'
vinna störf sin vel og samvisku-
lega. En það er kerfið, sem er
gallað...
Að þvi búnu rakti Björgvin
ýmis atriði, sem gera þyrfti til
þess að bæta samskipti borgar-
anna og borgárstofnana. Hann
sagði m.a., að borgarbúar þyrftu
að eiga greiðari aðgang að
borgarembættismönnum m.a.
meö þvi, að þeir siðarnefndu færu
út I hverfin til viðræðna við fólkið
þar. Þá ætti borgin að koma á
viðtölum og fundum milli borgar-
ráðs, borgarstjórnar og almenn-
ings og auk þess þyrfti að breyta
stjórnkerfi borgarinnar I lýð-
ræðisátt með aukinni valddreif-
ingu og auknum áhrifnm borg-
aranna á stjórnun borgarinnar og
fyrirtækja hennar. Gerði Björg-
vin það m.a. að tillögu sinni I þvi
sambandi, að borgarfulltrúum
væri fjölgað upp I 21 eins og lög
leyfa til þess að borgarfulltrú-
arnir gætu sjálfir tekið virkari
þátt í nefndarstörfum á vegum
borgarinnar og einnig kvað hann
æskilegt, að fulltrúar borgar-
hverfa og hagsmunafélaga væru
teknir með I ýmsar nefndir
borgarinnar, svo sem nefndir um
skipulagsmál, atvinnumál,
fræðslumál, heilbrigðismál og
neytendamál. 1 lok ræðu sinnar
fjallaði Björgvin svo sérstaklega
um nauðsyn atvinnulýðræðis i
öllum rekstri borgarinnar og vék
svo að einstökum atriðum I tillög-
unni um borgaralýðræöi, sem birt
var hér í upphafi.
Frá Sambandi ungra jafnaðarmanna
HERINN BURT!
Alþýöubandalagiö, Samtök frjálslyndra og vinstri
inanna, Samband ungra Framsóknarmanna og Samband
ungra jafnaðarmanna munu gangast fyrir aimennum
fundum um herstöðvamáliö á átta stööum á landinu um
tvær næstu helgar.
Sunnudaginn 21. okt. veröa fundir á þremur eftirtöldum
stööum:
Selfossi, þar flytja ávörp þeir Ragnar Arnalds, Pétur
Einarsson og Halldór Hafsteinsson.
Sauöárkróki, þar flytja ávörp þeir Gunnlaugur
Slefánsson, Gils Guömundsson og Jóhann Antonsson.
Búöardal, þar sem ávörp flytja þeir Kjartan Ólafsson,
Lárus Guðjónsson og Kristinn Jónsson.
Sunnudaginn 28. okt. verða slöan fundir á Laugum,
Akureyri, ísafirði, Akranesi og i Keflavik.
Allir eru velkomnir á fundina, og þá ekki sist hernáms-
sinnar. Frjálsar umræður eru alls staöar fyrirhugaðar aö
ávörpum loknum.
Kjörorðið er: Hcrinn burt 1974.
Alþýöubandalagiö, Samtök frjálslyndra og vinstri manna
Samband ungra jafnaöarmanna Samband ungra
framsóknarmanna
FLOKKSSTJÓRNARFUNDUR
A
I KRISTALSSAL HOTEL LOFTLEIÐA NU UM HELGINA
Fullskipuð flokksstjórn Alþýðuflokksins er
kölluð saman til fundar i Kristalssal Hótel
Loftleiða nú um helgina. Fundurinn verður
settur kl. 2 e.h. á morgun, laugardag, og
stendur til kl. 6 þann dag. Á sunnudag hefst
fundur að nýju kl. 2 e.h. og lýkur kl. 6 e.h.
LAUGARDAGUR
1. FUNDURINN SETTUR
2. SAMEININGARMALIÐ OG STJÓRNMALAVIÐ-
HORFIN. Gylfi Þ. Gislason, formaöur Alþýðuflokksins,
flytur framsögu. Að lokinni framsögu hans verða frjálsar
umræður.
3. VERKALVÐS- OG KJARAMAL. Skúli Þóröarson, form.
Verkalýðsfélags Akraness, flytur framsögu. Verður hún
flutt um kl. 16. Frjálsar umræöur.
SUNNUDAGUR
1. UTANRtKISM AL. Benedikt Gröndal, varaformaður
Alþýðuflokksins, flytur framsögu. Framsaga hans verður
flutt I fundarbyrjun, kl. 14.00. Frjálsar umræður.
2. ÖNNUR MAL.
Gert er ráö fyrir þvi, aö fundi flokksstjórnarinnar ljúki kl.
18.00 og verða þá afgreiddar þær tillögur, sem kunna aö
hafa borist.
HKHBaMnHB
■Hoand

Föstudagur 19. október 1973