Alþýðublaðið - 24.12.1973, Síða 3

brugðið til beggja vona)
er kaupfélag, og að lok-
um stakk ég höfðinu inn í
byggingu eina, sem var
merkt þannig stórum
stöfum. Ég kallaði til
tveggja stúlkna, sem sátu
uppi á búðarborði í mak-
indum, og spurði hvort
ekki væri hægt að finna
einhvern i þessum f jand-
ans bæ, sem kynni að
flytja annað en þorsk.
Þeim hefur víst þótt
spurningin eitthvað und-
arleg, þvi þær litu fyrst á
mig en síðan hvor á aðra
og brostu vandræðalega.
— Nú hef ég móðgað þær,
hugsaði ég með mér. Lik-
lega eiga þær menn, sem
einmitt kunna ekki að
flytja annað en þorsk, og
auk þess má mjög senni-
lega ekki bölva þorskin-
um á svona stöðum,
fremur en kúnni i sveit-
inni.
Og það kom éinmitt í
Ijós, að eiginmenn þeirra
beggja óku þorski á vöru-
bílum, en annar þeirra
hafði aukavinnu af þvi að
skjóta fólki um ná-
grannasveitirnar, þegar
stund gafst frá þorsk-
flutningunum. En þorsk-
urinn hafði forgang eins
og alltaf, svo ég varð að
bíða fram að kvöldmat
eftir þessari ferð.
Á slaginu sjö tók fólkið
að streyma úr frystihús-
inu, og á svipstundu varð
þorpsgatan full af fólki,
— kvenfólki á öllum aldri
í sloppum, sem einu sinni
voru hvitir, og með ein-
hverskonar húfur ofaná
hárgreiðslunni. Hvort-
tveggja upphaflega ætlað
Strandferðaskipið var
farið, og ég stóð einn á
hafskipabryggjunni, ó-
lánlega vaxinn unglingur
kominn beint úr höfuð-
borginni. Ég var eini far-
þeginn, sem fór i land á
þessum stað, og á því var
ég ekkert hissa — mér
fannst einhvern veginn,
að þangað hefðu menn
ekkert annað að sækja en
þorsk, sem raunar er
ekkert athugavert, hafi
menn eitthvað við slika
skepnu að gera.
Þeir sem voru mér
samferða á strandferða-
skipinu höfðu greinilega
ekkert að gera við þorsk,
en á þessum stað er hann
álitinn mun merkilegri
skepna en aðvifandi ungl-
ingur með eina ferða-
tösku. Slíka gripi er ekki
hægt að selja til útlanda
fyrir stóran pening, og
það lá við, að ég óskaði
mér þess að vera orðinn
þorskur. Þá hefði ég að
minnsta kosti vakið ein-
hverja athygli í plássinu,
en þetta þorp var eins og
önnur fiskiþorp að því
leyti, að utan dyra sást
ekki sála nema i grennd
við frystihúsið, og þeir
sem þar eru hugsa ekki
um annaðen þessa marg-
nefndu skepnu.
Eftir mikið rölt um
þorpsgötuna ákvað ég að
yfírvinna minnimáttar-
kenndina gagnvart þess-
um Ijóta fiski og reyna að
ná beinu sambandi við
fólk. Ég sá það af
hyggjuviti minu, að eini
fasti punkturinn í tilveru
sem þessari (fyrir utan
þorskinn, sem þó getur
EFTIR ;
ÞORGRIM
GESTSSON
HEFND
ÞORSKSINS
EÐA
ILLÞEFJANDI
HUGSJÚN
til, að þorskurinn ó-
hreinkaðist ekki í með-
förum. Karlmennirnir
örkuðu sér á báti i niður-
brettum klofstígvélunum
og fæstir með höfuðfat.
Einhversstaðar inn á
milli fólksins kom stór
vörubill, og hann stoppaði
fyrir framan kaupfélag-
ið. Siorið rann af pallin-
um og blandaðist rykinu á
götunni, svo úr varð
drulla, sem er í einna
mestum metum i islensk-
um sjávarplássum, næst
á eftir slorinu hreinu og
ómenguðu.
útúr bílnum snaraðist
stór maður, þéttur á velli.
Hann hvarf inn í kaupfé-
lagið en kom út aftur von
bráðar og benti mér að
koma. Ég settist uppí
vörubílinn ásamt bilstjór-
anum og konu hans, og
hann ók að húsi dálítið
uppi i fjallshliðinni. Þar
stóð mikill fólksbíll af
gamalli gerð, eða drossia
á máli heimamanna, og
hann sagði mér að setjast
inn. Ég ætlaði að nefna,
hvert ferðinni væri heitið,
en um leið og ég lét fall-
ast ofan í dúnmjúkt sætið
gaus upp rykmökkur óg-
urlegur, og orðin köfnuðu
á miöri leið, en að mér
setti mikinn hnerra. Ég
gat þó stunið þvi upp, eft-
ir að bilstjórinn hafði sett
bílinn i gang og horft
góða stund á mig í spurn.
Billinn þaut af stað með
miklum látum, og ég fann
þaö á öllu, að bílstjórinn
bjóst við næturvinnu i
þorskakstrinum. Ekki
minnkuðu lætin, nema
siður væri, og ég hafði
nóg aö gera með að halda
mér og horfði með nokk-
urri skelfingu á sjóinn
þjóta framhjá, stundum
alveg fast við veginn en
stundum langt fyrir neð-
an — svo lokaði ég augun-
um. Eftir svosem
stundarfjórðung komum
viö í lítið gil, og þegar út-
úr því var komið blasti
fyrirheitna landið við
sjónum: Lágt nes og hér-
umbil á þvi miðju þrír
bæir, hver um sig umluk-
inn vesældarlegum tún-
skækli; niðri við sjóinn
röð hrörlegra kofa,
skammt frá þeim enn
hrörlegri fiskhjallur, en í
fjörunni þrir trillubátar
og einn sýnu Ijótastur.
Nesið sjálft virtist
ákaflega lauslega tengt
við aðra hluta landsins
þar sem það skagaöi ein-
hvern veginn á ská úti
fjörðinn, og að baki nes-
inu reis alveg ótrúlega
hátt og bratt fjall, svo
bratt, að ógerningur var
fyrir ókunnuga að í-
mynda sér, að nokkuð
væri fyrir ofan það, og
því síður að baki þess.
Á þennan stað skilaði
þorskf lutningabilstjórinn
mér, nánar tiltekið fyrir
framan það eina af hús-
unum, sem virtist úr ein-
hverskonar steinsteypu.
og fannst mér það iofa
góðu. Ég setti upp heims-
mannssvip þarna i aftur-
sætinu þess fullviss, að á
þessum úrborurassi, sem
raunar lék meira en lítill
vafi á, aö tilheyrði um-
heiminum, hlyti mér að
verða vel tekið, heims-
manninum úr höfuð-
staðnum. Ég spurði hvað
túrinn kostaði. Þorsk-
f lutningabilstjórinn
nefndi svimandi háa tölu,
svo háa, að heimsmanns-
svipurinn gufaði einhver
veginn upp, og ekki bætti
úr skák, að hann nefndi
þessa tölu einsog hann
væri að setja upp verð
fyrir að f lytja þorsk, sem
hann umhugsunarlaust
sturtar ofani þró. Ég
taldi fram fjöldann allan
af blaum seðlum, sem
þorskf lutningabilstjórinn
tók viö og stakk í rassvas-
ann með yfirlætissvip
eins og það væri á mörk-
unum, að hann legði sig
niður viö að taka við seðl-
um með svona simpium
lit. Síðan ók hann af stað
með brauki og bramli, en
ég stóð eftir með töskuna
mina og mikla eftirsjá i
svipnum, þvi bláu seðlun-
um hafði fækkað ó-
hugnanlega i buddunni
minni.
Hversvegna i fjandan-
Jólablað 1973
o