Alþýðublaðið - 28.11.1974, Síða 5

■ Útgefandi: Blað hf.
Ritstjórar: Freysteinn Jóhannsson (ábm.)
Sighvatur Björgvinsson
Auglýsingastjóri: Fanney Kristjánsdóttir
ASsetur ritstjórnar: Skipholti 19, simi 28R00
Augiýsingar: Hverfisgötu 8—10, sími 28660 og 14906
Afgreiðsla: Hverfisgötu 8—10, sími 14900
Prentun: Blaðaprsnt
(SLAND ER EKKI BRASKVARA!
„Alþingi ályktar, að stefnt skuli að þvi, að allt
land verði alþjóðareign — eign rikis og sveitar-
félaga — en bújarðir verði i eigu bænda, þegar
þeir kjósa þann hátt fremur en að hafa lönd sin á
erfðafestu. Riki og sveitarfélögum skal þó
tryggður forkaupsréttur að öllu landi.
Alþingi ályktar að leggja fyrir rikisstjórnina,
að hún láti sérfróða menn semja frumvarp að
lögum um eignarráð og eignarréttindi þjóðar-
innar yfir byggðu landi og óbyggðu, fallvötnum,
jarðhita og hvers konar námum og vinnslu verð-
mæta úr jörðu, sem ekki eru þegar i eigu rikis
eða sveitarfélaga. Glöggt verði kveðið á um,
hvernig landareign og landnytjar skuli reiknast
fyrir”.
Þannig hljóðar þingsályktunartillaga, sem
allir þingmenn Alþýðuflokksins hafa endurflutt
á Alþingi um eignarráð þjóðarinnar á landinu,
gögnum þess og gæðum. Fyrri ályktunartillögur
þingmanna Alþýðuflokksins um sama efni hafa
ekki hlotið afgreiðslu. En tillaga Alþýðuflokks-
manna nú er heldur styttri og einfaldari i snið-
um en hinar fyrri. Hins vegar er boðskapurinn
sá sami og áður.
Tillögur Alþýðuflokksins um eignarráð þjóð-
arinnar á landinu, gögnum þess og gæðum, hafa
eins og fyrr segir ekki hlotið afgreiðslu, en mætt
harðri andstöðu einkum frá þingmönnum nú-
verandi stjórnarflokka. Á hinn bóginn hefur til-
löguflutningur Alþýðuflokksins um þetta efni
vakið mikla og óskipta athygli meðal þjóðarinn-
ar. Þar á boðskapur Alþýðuflokksins mikinn og
vaxandi hljómgrunn.
Alþýðuflokkurinn litur svo á, að það striði
gegn hagsmunum alþjóðar — þjóðarheildarinn-
ar — og réttarkennd alls þorra landsmanna, að
land- og lóðaeigendur geti án minnstu hlutdeild-
ar þeirra sjálfra stórhagnast á aðgerðum hins
opinbera, svo sem skipulagningu þéttbýlis,
vatnstöku, nýtingu varmaorku, flugvallargerð,
vegalagningu o.s.frv. i þágu almennings. Umtal
um, að ein bújörð i nágrenni Reykjavikur kunni
að seljast fyrir 1500 milljónir króna, þegar
hennar er þörf undir ibúðahverfi, er aðeins nýj-
asta og grófasta dæmið um ástand þessara mála
og það fáránlega óréttlæti, sem það getur leitt af
sér.
Núverandi ástand i þessum málum kallar á
mikinn háska fyrir landbúnaðinn i landinu i
kapphlaupinu um veiðiár og jarðir, sem veiði-
réttur heyrir undir. Efnamenn þéttbýlis keppast
nú um að ná undir sig slikum jörðum og raunar
mörgum öðrum, ekki til þess að búa á þeim og
stunda landbúnað, heldur til þess eins að nýta
hlunnindi, geyma fé sitt, uns þeir geta stórgrætt
á braski með jarðirnar siðar meir. Ekkert er þvi
til fyrirstöðu eins og málum er nú háttað, að er-
lendir auðkýfingar með islenska staðgengla að
leppum geti keypt upp jarðir meðfram veiðiám
eða aðrar jarðir, sem þeir kynnu að girnast.
Nágrannar okkar á Norðurlöndum, Norð-
menn og Sviar, sömuleiðis Skotar og írar, sem
og Bandarikjamenn og Kanadamenn hafa ekki
talið sér henta að hafa eignarráð fallvatna svo
lausbeisluð eins og nú gerist hér á landi, en tekið
þau ýmist i rikiseign eða rikisumsjá til að
hindra brask einkaaðila með eftirsótt not
þeirra, en greiða arð til landeiganda, ef eru, eft-
ir arðskrá.
Hér er um að ræða sameiginlegt hagsmuna-
mál allrár þjóðarinnar. Það eru vissulega hags-
munir þjóðarheildarinnar, að landið sé ekki
braskvara i höndum peningaspekúlanta.
Sambandi ungra jafnaðarmanna
Umsjón: Lórus Guðjónsson
Ályktanir 28. þings S.U.J.
UM VERKALÍDSMÍL
1. Það blasir við, að útilokað
er fyrir þá sem lægst hafa laun-
in að framfleyta sér og fjöl-
skyldu sinni af dagvinnutekjum,
i hinni ört vaxandi dýrtið og
stórrýrnandi tekjum. Þvi þarf
Alþýðuflokkurinn að leggja höf-
uðáherslu á að stórbæta laun
hinna lægst launuðu, þannig að
dagvinnutekjur nægi til fram-
færslu meðalfjölskyldu. Til litils
hefur verið barist i áraraðir fyr-
ir 40 stunda vinnuviku, ef um
leið og hún er orðin að veru-
leika, verður að stórauka yfir-
vinnu til að geta framfleitt með-
alfjölskyldu, en sú staðreynd
blasir nú við fjölda heimila.
2. Unnið skal að lögfestingu 5
daga vinnuviku fyrir alla laun-
þega og ennfremur, að hver
vika i orlofi verði reiknuð sem
fimm virkir dagar. Lágmarks-
orlof er nú 24 virkir dagar. Eðli-
legt verður að teljast að orlofs-
dögum fjölgi með hækkandi
starfsaldri, og mætti i þvi sam-
bandi benda á, að i mörgum til-
fellum væri æskilegt að viðbót-
arorlof eldri starfsmanna væri
tekið að vetrinum.
3. Alþýðuflokkurinn skal með
öllum ráðum vinna að þvi, að
opinber gjöld verði ekki lögð á
ellilaun né nauðþurftartekjur i
neinum tilfellum.
4. S.U.J. hvetur jafnaðar-
menn til að vinna að þvi, að allir
lifeyrissjóðir launþega verði
verðtryggðir, þannig að greiðsl-
ur til lifeyrisþega haldist i sam-
ræmi við almennt verðlag eins
og það er á hverjum tima.
5. Komið verði á sérsköttun
hjóna sem einstaklingar væru.
Skattfrádráttur giftra kvenna
er vinna utan heimilis, var
hugsaður og reyndist i raun,
sem mjög hvetjandi afl til að ná
auknu vinnuafli út i atvinnulifið.
Full ástæða er til að ætla, að
einstæðar mæður, sem ekki geta
hjá þvi komist að vinna utan
heimilisins, til að afla sér og
börnum sinum lifsviðurværis,
ættu sem giftar konur að njóta
skattfrádráttar. Við skattlagn-
ingu verði og tekið tillit til ein-
stæðra feðra. Við nýsköpun
skattakerfisins ber að stefna að
þvi, að skattprósenta sé það lág
að hún fæli engan frá vinnu.
6. Þingið beinir þvi til Al-
þýðuflokksins að hann beiti sér
fyrir þvi, að skattalög og fram-
kvæmd þeirra verði tekin til
gagngerðar endurskoðunar og
lagfæringar.
7. S.U.J. gerir þá eindregnu
kröfu til heilbrigðis og öryggis-
þjónustu, að eftirlit á vinnustöð-
um verði hert og gert strangara,
meðal annars með þvi að fella
niður allar undanþágur frá
ákvæðum laga og reglna þar
um.
28. þing Sambands ungra
jafnaðarmanna varar við þeim
stefnuatriðum núverandi ríkis-
stjórnar, sem miða að þvi að
breyta verðbótakerfi (visitölu-
kerfi), sem gilt hefur, og breyta
þvi fyrirkomulagi sem gilt hefur
um gerð kjarasamninga. Þær
láglaunabætur, sem ákveðnar
voru með bráðabirgðalögum
rikisstjórnarinnar á s.l. sumri,
gegna engan veginn þvi hlut
verki að bæta lágaunafólki dýr-
tiðina. Auk þess sem komið hef-
ur i ljós, að bæturnar eru i reynd
alls ekki einskorðaðar við lág-
launafólk.
Þingið dregur i efa, að núver-
andi rikisstjórn Sjálfstæðis-
flokks og Framsóknarflokks
muni i þessu sambandi gæta
hagsmuna launþega.
Á Islandi rikir óðaverðbólga
og dýrtið um þessar mundir,
sem ekki aðeins ógna efnaleg-
um hagsmunum launafólks,
heldur og félagslegum hags-
munum þess. Þess vegna leggur
þingið rika áherslu á, að Al-
þýðuflokkurinn standi dyggan
vörð um hagsmuni launafólks-
ins i landinu.
Að baki núverandi rikis-
stjórnar standa hagsmunaöfl,
sem telja rikisstjórnina tæki,
sem beri að gæta hagsmuna
þeirra. Ungir jafnaðarmenn ótt-
ast, að fyrir þessum öflum vaki
að koma i veg fyrir, að óhagstæð
verðlagsþróun sé jafnóðum bætt
i kaupgjaldi. Þeir óttast jafn-
framt, að umrædd öfl vilji tak-
marka möguleika verkalýðs-
hreyfingarinnar á að knýja
fram sanngjarnar og eðlilegar
kröfur, i kjara- og félagsmálum
á hverjum tima.
Ungir jafnaðarmenn leggja
rika áherslu á, að Alþýðuflokk-
urinn styðji i hvivetna markaða
stefnu verkalýðshreyfingarinn-
ar til ofangreindra atriða. Al-
þýðuflokknum berað heyja hina
stjórnmálalegu baráttu verka-
lýðshreyfingarinnar, sem hlýt-
ur að miða að réttlátari og jafn-
ari skiptingu fjármagnsins i
þjóðfélaginu, auknu lýðræði og
jafnrétti.
(IM ATVINNULÝÐRÆOI
28. þing S.U.J. telur atvinnu-
lýðræði vera að verða eitt mikil-
vægasta svið verkalýðsbarátt-
unnar, og skorar á Alþýðuflokk-
inn að taka forustu um stefnu-
mótun á þessu sviði. Bæði i
verkalýðssamtökunum og á
vettvangi landsmálanna.
Fyrirtækjalýðræði, aðild alls
vinnandi fólks að mótun
ákvarðana um þann rekstur
sem byggist á starfi þess, felur i
sér að launþeginn sé virtur sem
hugsandi vera. Markmið þess er
að eyða öryggisleysi og tóm-
leikakennd i starfi. Gefa laun-
þegum á hverjum vinnustað
tækifæri til að móta starfsum-
hverfi sitt, og fá fullnægt þörf-
um sinum fyrir heilsuvernd,
slysavernd og öðru þess háttar.
Einnig að bæta samskipti laun-
þega við atvinnurekendur og
nýta hugkvæmni hvers manns i
þágu framleiðslunnar.
Það er fyrst og fremst hlut-
verk verkalýðshreyfingarinnar,
að móta stefnuna i þessum mál-
um, og knýja hana fram i samn-
ingum. Opinberum aðiljum ber
að styðja framkvæmd hennar
meðal annars með þvi, að láta
opinber fyrirtæki ganga á undan
öðrum og þreifa fyrir sér um
virka ákvörðunaraðild starfs-
fólksins.
En atvinnulýðræði spannar
einnig yfir viðara svið og felur i
sér almennt efnahagslýðræði,
skipan alls atvinnulifsins i anda
lýðræðis og jafnréttis. Hér
koma til greina mál eins og
jafnrétti vinnandi fólks alls
staðar á landinu, jafnrétti karla
og kvenna i atvinnulifinu, al-
mennt atvinnuöryggi og at-
vinnuöryggi bækiaðra og aldr-
aðra, en þó fremur öllu réttlát-
ari og jafnari skipting tekn-
anna.
Efnahagslýðræði þýðir að
samfélagið snúist til varnar
gegn þvi óréttlæti og ójöfnuði,
sem óheft öfl vinnumarkaðarins
leiða til. Efnahagslýðræði bein-
ist einkum gegn óréttlátumsér-
réttindum fjármagnseigenda,
og það fær á endanum ekki sam-
rýmst einkaeignarétti hinna
mikilvægustu framleiðslutækja.
En hin lýðræðislegasta skipan
atvinnulifsins, er þó ekki að rik-
ið hafi allan rekstur i sinum
höndum, heldur þarf að dreifa
efnahagsvaldinu þannig að
starfsfólkið sjálft, fái sem rik-
asta eignaraðild i atvinnu-
rekstrinum. Þannig beinist
krafan um efnahagslýðræði að
valddreifingu i öllu atvinnulif-
inu, eir.s og fyrirtækjalýðræði
beinist að valddreifingu innan
fyrirtækjanna. Hvort tveggja er
i anda nútima lýðræðis og jafn-
aðarstefnunnar.
Frá aöalfundi Alþýðuflokksfélags ísafjarðar
GESTUR HALLDÚRSSON
KlðRINN FORMABUR
Aðalfundur Alþýðuflokksfélags
Isafjarðar var haldinn 6. nóvem-
ber sl. Nokkrir nýir félagar voru
teknir i félagið á fundinum.
Gunnlaugur Ó. Guðmundsson,
fráfarandi formaður, flutti
skýrslu félagsstjórnar og Niels
Guðmundsson, gjaldkeri, gerði
grein fyrir reikningum félagsins.
A fundinum hafði Gunnar Jóns-
son bæjarfulltrúi framsögu um
bæjarmál og gerði grein fyrir
fyrirhuguðum framkvæmdum i
heilbrigðismálum, ástandi i raf-
orkumálum og skipulagsmálum
kaupstaðarins.
1 nýja stjórn félagsins voru
kjörin: Gestur Halldórsson, for-
maður, Karitas Pálsdóttir, Jens
Hjörleifsson, Sigurður J. Jó-
hannsson og Snorri Hermanns-
son. Varastjórn skipa: Bjarni L.
Gestsson, Hólmfriður Magnús-
dóttir og Þorgeir Hjörleifsson.
Endurskoðendur eru Björgvin
Sighvatsson og Ingibjörg Finns-
dóttir, til vara Marias Þ. Guð-
mundsson og Karitas Pálsdóttir.
A fyrsta fundi hinnar nýkjörnu
stjórnar skipti hún með sér verk-
um þannig, að Sigurður J. Jó-
Gestur Halldórsson
hannsson var kjörinn ritari og
Karitas Pálsdóttir gjaldkeri.
Fimmtudagur 28. nóvember 1974.