Alþýðublaðið - 01.12.1974, Blaðsíða 1

SSUNNUDAGS-
LEIÐARINN
TJÖRNIN
Enginn, sem þekkti Reprogle,
fyrrverandi sendiherra á Is-
landi, mun láta sér annað til
hugar koma en að honum hafi
gengið gott eitt til, er hann gaf
fé til þess, að reistur yrði gos-
brunnur i Tjörninni i Reykjavik.
Þaö er meira að segja áreiðan-
legt, að með þessu vildi hann
sýna Islendingum og Reykvik-
ingum sérstaklega velvild og
þakklæti fyrir dvöl á Islandi,
sem að visu var stutt, en hann
taldi hafa verið ánægjulega.
Hann, eins og fleiri, hafði yndi
af gönguferðum um Hljóm-
skálagarðinn og umhverfis
Tjörniría. Eflaust hefur hann
fengið hugmyndina á slikri
gönguferð.
En til þess verður ekki ætlast
af erlendum sendiherra, að
hann geri sér þess grein, að
Tjörnin skipar sérstakan sess i
hugum Reykvikinga, þeirra,
sem alist hafa upp við hana,
eins og hún er, og eiga þá eðli-
legu ósk, að hún fái að vera á-
fram, eins og hún er. Það er
ekki heldur eigingirni, heldur
heilbrigt sjónarmið, þegar
margir þeirra a.m.k. vilja, að
afkomendur þeirra fái að njóta
fegurðar og friðsældar Tjarnar-
innar með sama hætti og þeir
sjálfir. Reykjavik er ungur bær,
barnungur i samanburði við
höfuðstaði allra nálægra landa.
Tjörnin er eitt af þvi fáa, sem
einkennt hefur þennan litla bæ
frá upphafi hans. 1 grundvallar-
atriðum hefur hún verið eins og
hún er núna. I augum núlifandi
manna hefur hún a.m.k. verið
svo að segja óbreytt. A hún ekki
að fá að vera eins i augum af-
komenda okkar? Verður gildi
hennar ekki meira i augum
þeirra, ef þeir vita, að þessi
fagri vatnsflötur, gróðurinn
umhverfis hann, fuglarnir,
bakkarnir, umhverfið, er eins
og það var, þegar fyrri kynslóð-
ir nutu þar friðsældar og fegurð-
ar?
Gosbrunnur i Tjörninni, að
ekki sé talað um, ef hann yrði
litskreyttur, mundi breyta svip
hennar. Á þvi enginn vafi leikið.
Sú Tjörn, þar sem væri annars
vegarhólmi, heimkynni kriu, og
hins vegar hár vatnsstrókur,
baðaður marglitu rafsljósi, væri
ekki sú Tjörn, sem þeir, sem nú
búa i Reykjavik, hafa alist upp
við og vilja, að afkomendur
þeirra erfi.
Segja má, að hér sé um að
ræða tilfinningasjónarmið
Reykvikings. En skoða má mál-
ið frá viöara sjónarmiði. Hér er
um að ræða þátt alkunns vanda-
máls, sem lýtur að fegurðar-
smekk og skoðunum á umhverf-
ismótun. Flestir munu sam-
mála um, að Tjörnin og um-
hverfi hennar sé fagurt, eins og
það er. Gosbrunnar, baðaðir
marglituðum ljósum, geta einn-
ig verið mjög fallegir. En er það
ekki annars konar fegurð? Á
þessi tvenns konar fegurð
heima á einum og sama stað?
Þessu ber að svara neitandi, að
dómi þess, sem þetta ritar. Þess
vegna á gosbrunnur ekki heima
iTjörninni. Hann ætti i rauninni
fremur heima alls staðar ann-
ars staðar i Reykjavik.
Sem betur fer hefur athygli
manna á siðari árum i vaxandi
mæli beinst að nauðsyn þess, að
spilla ekki náttúruverðmætum
og varðveita gömul umhverfis-
verðmæti. Eins og oft vill verða,
þegar mikilvæg mál eru á dag-
skrá, hefur, bæði hér og annars
staðar, hlaupið talsvert ofstæki i
umræður um þessi mál og ýmis
sjónarmið orðið að trúaratrið-
um, þannig að spillt hefur fyrir
heilbrigðum viðhorfum i þess-
um efnum i augum venjulegs,
skynsams fólks. En andstaða
við marglitan gosbrunn i Tjörn-
inni á ekkert skylt við neins kon-
ar ofstæki eða sérvisku. Undir-
staða hennar er heilbrigð tryggð
við gömul menningarverðmæti
og sanna fegurð. GÞG
Sunnudagur 1. des. 1974 - 243. tbl. 55. árg