Alþýðublaðið - 07.12.1974, Qupperneq 2

BÆKUR TIL BLADSINS
Árásin
Arásin mikla eftir Walter
Lord í þýöingu Björns Jónsson-
ar, skólastjóra, er komin út hjá
Setbergi.
Þetta er sannsöguleg lýsing,
sem byggð er á viðtækri
heimildakönnun um einn hrika-
legasta þátt siöari heimsstyrj-
aldarinnar, árásina á
Perluhöfn. Höfundur dregur
viða að i könnun sinni og birtir
bæöi áður skráðar og óskráöar
heimildir, bæði frá Japan og
Bandarikjunum. Þannig er at-
buröum lýst frá sjónarhorni
beggja aöila. Lesandanum er
fenginn staður i flotadeild
Japana og þaðan getur hann
fylgst með öllum viöbrögðum,
uns komiö er að marki. Enn er
lesandinn leiddur i flotastöðina
sjálfa áður en árásin brast á og
fylgist þar meö hinum ægilegú
atburðum.
Skipabókin
Almenna bókafélagið hefur
gefið út SKIPABÓKINA og er
hún gefin út i samvinnu viö
sama frumútgefanda og gaf út
Vikingana, sem nú er gersam-
lega uppseld.
Skipabókin er árangur sam-
starfs sérfræðinga i Sviþjóð,
Bandarikjunum, Bretlandi,
Danmörku, Finnlandi, Hollandi,
Noregi og Þýskalandi. Hvorki
meira né minna en 1580
skýringamyndir og teikningar
prýöa bókina og fræöa lesand-
ann um hverskonar búnað og
gerð skipa og báta frá fyrri og
siöari timum fram til
kjarnorkubáta nútimans.
Til skýringar myndunum er
tölusettur texti sem gerir hverj-
um lesanda fært aö athuga og
átta sig á uppdráttum að reiða-
búnaði, seglum, seglrám,
vélum, veiðarfærum, siglinga-
fánum, jafnvel vopnum, sem
hafa á ýmsum timum verið
notuö um borð i skipum. Hver
kafli bókarinnar hefst á inn-
gangi um þá þróun, sem orðið
hefur á hinum mismunandi
sviðum sæfara og skipa. Til aö
mynda skýrir fyrsti kafli bókar-
innar, sem fjallar um skipsbol-
inn, flesta þætti i þróun þessar-
ar smiði, allt frá þvi hún fyrst
kom fram sem kæna úr dýra-
húðum eöa trjáberki til stór-
skipa nútimans. t öðrum köflum
bókarinnar er fjallaö með sama
hætti um rár og reiðabúnað,
seglin, vélbúnað fiskveiðar,
snekkjusiglingar, vopnbúnað,
siglingafræöi og skipstjórn.
Minningar
stjórnmálamanna
Frá Rauðasandi til Rússiá
endurminningar dr. Kristins
Guðmundssonar fyrrum utan-
rikisráðherra og ambassadors,
sem Gylfi Gröndal skrásetti.er
komin út hjá Setbergi. Æfiferill
dr. Kristins er litrikur. Hann
braust til mennta viö rýran kost
á ungum aldri, nam hagfræði til
doktorsprófs i Þýskalandi en
gerðist svo menntaskólakennari
á Akureyri 1930 og stundaði
kennslustörf á þriðja áratug.
Hann var utanrikisráðherra, án
þess að eiga sæti á þingi, I rikis-
stjórn Ólafs Thors 1953. Siðan
geröist hann sendiherra i Lond-
on og loks Moskvu. Það lætur
þvi aö likum, aö hann hefur frá
mörgu að segja og þvi heldur,
sem doktorinn, sem hann var
jafnan kallaöur i M. A. er
óvenjulega fjölfróöur og hefur
ætiö haft einkar næmt auga fyr-
ir kýmilegum hlutum. Bókin er
prýdd mörgum myndum.
íslendingasaga
Sturlu
Menningarsjóður hefur gefiö
út Islendingasögu Sturlu Þórð-
arsonar: þann kafla úr Stul-
ungu, sem svo hefur verið
nefndur. Ekki þarf að kynna
texta Sturlungu fyrir flestum
miðaldra og eldri islendingum.
Sú er nýjung, að þessi bók er
myndskreytt af tveim lista-
mönnum, Þorbjörgu Höskulds-
dóttur og Erfki Smith. Dr. Finn-
bogi Guðmundsson, sem sá um
útgáfuna segir svo um bókina:
Fylgt hefur verið texta, sem
prentaöur var I fyrra bindi
Sturlunga sögu er út kom 1946,
með nokkrum breytingum á
staf- og greinarmerkjasetningu.
Þetta er i fyrsta sinn, sem þessi
hluti er gefinn út sérstaklega.
Sagan spannar timabilið frá
1180-1264. Mun vera fágætt ef
ekki dæmalaust í heimsbók-
nienntunum, aö hafa frásagnir
sjónarvotts óg þátttakanda i at-
burðum, sem lýst er.
Vötnin strið
Vötnin strið nefnist bók, sem
Menningarsjóður hefur gefið út
eftir dr. Sigurð Þórarinsson,
jarðfræöing, þar sem hann rek-
ur sögu Skeiðarárhlaupa og
Grimsvatnagosa.
Hér eru raktar allar eldri
heimildir um þessar náttúru-
hamfarir frá 1332. Annars telur
höfundur erfitt að meta heim-
ildirnar frá fyrri timum, sökum
þess, að bæði nafnleysi og alls
konar nafnaruglingur stendur
þar i vegi. Algengt er að menn
tali um gos I Austurjöklum, t.d.
Bókin er prýdd fjölda litmynda
og svart-hvítra, auk fjölda upp-
drátta. Þá eru og myndir bæöi á
kápu og meö lesmáli teknar úr
gervihnöttum. Er sá háttur nú
tekinn að tiðkast æ meira. Að
siðustu er svo annáll Grims-
vatna gosa og Skeiðarárhlaupa
samandreginn.
GOLFTEPPI
Nýjar gerðir af enskum acryl- og ullarteppum.
Sérstakur staðgreiðsluafsláttur til jóla
eða greiðsluskilmálar.
Tökum mál, sníðum og leggjum teppin.
PERSÍA
Skeifan 11
r
Arið í garðinum
Hermann Lundholm,
garðyrkjufulltrúi
Gömul tré, sem eru farin að
vaxa úr sér, má fella núna.
Vlnviðinn I gróðurhúsunum
þarf að klippa. Hliðargreinar
eru stýfðar, svo að eftir veröi
aðeins tvö til þrjú brum.
Kannski væri athugandi að
setja upp fóðurhús til að laöa
fuglana að garðinum. Þeir geta
gert mikið gagn i vor með þvi
éta skordýr og lirfur.
Desember
Ef gosbrunnur er i garðinum á
aö halda frárennslinu opnu svo
enginn hætta verði á, að börn
fari sér að voða, eða þá að láta
hlera eða borð og plastdúk yfir.
Ef sitkagrenið er orðið of fyr-
irferðarmikið eða tvitoppa er
óhættað klippa nokkra sprota til
að nota á aðventukransinn.
Sitkagreni þolir vel klippingu.
Það getur lika verið skemmti-
legt að klippa nokkrar greinar
af loðviði, þurrka þá og pilla
himnuna af svo að gulir knúpp-
arnir komi I ljós.
í hreinskilni
sagt
eftir Odd A. Sigurjónsson
Fylltn út eyöublaö...
Naumast verður sagt, að
þjóðlifið stefni I átt til ein-
földunar. Miklu heldur eru
mannleg samskipti að verða
flóknari með hverjum ára-
tug, jafnvel ári. Skrif-
finnskan vex hraðfara.
Skýrslur og allskonar gögn
hlaðast upp á skrifstofum,
sem ekki höföu þó of rúmar
hendur um húsnæði fyrir.
Það læðist að mönnum
lúmskur grunur um, að örlög
margra þessara plagga séu
þau ein, að rykfalla og
gleymast, eða láta undan
timans tönn, sem flestu eyðir
að lokum. Þvi fer þó auö-
vitað fjarri, aö engin þörf sé
ýmiss af þessu skýrslumoði,
enda má á milli vera. Vist er
um það, að við erum hér ekki
einir á báti. Og til er gaman-
mál um frændur okkar, Svia,
á þá leið, að natni og ger-
hygli þeirra við skýrslugerð
sé slik, að væri þjóðin að
deyja út, myndi siöasti
Sviinn eyða siðustu dögum
ævinnar i að gera hag-
skýrslur, sem leiddu rök að
ástæðunum fyrir þjóðar-
dauðanum. En þó þetta eigi
að vera gamansaga má um
hana segja, að öllu gamni
fylgir nokkur alvara. Spurn-
ingin er, hvort viö erum ekki
farin að slaga talsvert upp i
að verða meiri skýrslu- og
eyðublaðaþrælar en hófi
gegnir. Það liggur við, að
hinn almenni borgari geti
naumast snúið sér við i
einum eða neinum erindis-
rekstri, nema gefa um það
skýrslu eða fylla út eyðublöð
af margháttuöum stærðum
og gerðum. Fróðlegt væri að
vita, hvaö mikið er til af
þessu dóti og i umferö á
þessu ágæta landi. Ekki hefi
ég minnstu hugmynd um
það, veit bara, að þeirra
tala er legio, sem rekur á
minar fjörur. En vert er að
minnast þess, að sé útfyll-
ingu margra þessara eyðu-
blaða og skýrslna á einhvern
hátt áfátt, eða látiö undan
dragast að skrifa og útfylla,
geta menn misst rétt til eins
og annars. Ef menn „kunna
ekki á kerfið”, geta menn
fariö margs á mis, sem þeir
eiga þó skýlausan rétt til. Og
„kerfiö” er ekki alltaf mjög
áfram um að gera leið-
beiningar of ljósar. Hér eiga
þó síöur en svo allar
stofnanir óskilið mál. Minna
má á, að Tryggingastofnunin
hefur handbæra bæklinga,
sem gefa nokkuð glögga
mynd af rétti manna til
ýmisskonar bóta. Þetta er til
fyrirmyndar. Fleiri mættu
feta i þessa slóð, fólki til hag-
ræðis. Mig grunar, að þeir
séu æði margir, sem láta hjá
liöa að hætta sér út i eyðu-
blaðamoldviðrið og fari þá
ýmislegs á mis, sem þeir
ættu þó rétt til. Þetta hygg ég
vera ekki óalgengt um
aldraö fólk, sem hvort-
tveggja er um, að hefur
misst nokkuö af fyrri herkju
og er meira og minna óljóst,
hvernig skuli að málum
standa: Þvælingur milli
stofnana, jafnvel milli
Heródesar og Pilatusar er
lika timafrekur og umfram
allt óhægur fyrir þá, sem eru
ekki lengur i broddi lifsins.
Og „kerfið” stendur svo sem
ekki i staö. Það heldur leiðar
sinnar og hnoöar utan um sig
likt og snjóbolti sem veltur
niður brekku i þiðviðri, og
kjarninn verður þvi ósýni-
legri sem meira hnoðast
utan um. Eitt skaltu hafa
hugfast, minn kæri, að ef þú
ert varbúinn að fylla út hin
mýmörgu eyðublöð, sem i
þig eru rekin, hér og hvar og
allsstaöar þar sem þú átt
skipti, átt þú á hættu að
lenda úti i meiri kulda en efni
stæðu annars til.
Auglýsið í Alþýðublaðinu
VELDUR,HVER
&SAMVINNUBANKINN
m
HELDUR
Hafnarfjarðar Apótek
Afgreiðslutími:
Virka daga kl. 9-18.30
Laugardaga kl. 10-12.30.
Helgidaga kl. 11-12
Eftir lokun:
Upplýsingasími 51600.
BLÓMABÚÐIN
BLQMASRRE YTIN&fl R
PAÐ B0RGAR SIG
AÐVERZLA f KRON
Dúnn
í GlfEflBflE
/ími 04900

O
Laugardagur 7. desember 1974.-