Alþýðublaðið - 07.05.1975, Blaðsíða 5

(Jtgefandi: Blað hf.
Framkvæmdastjóri: Ingólfur P. Steinsson
Ritstjóri: Sighvatur Björgvinsson
Fréttastjóri: Helgi E. Helgason
Auglýsingastjóri: Fanney Kristjánsdóttir
Afgreiðslustjóri: örn Halldórsson
Ritstjórn: Siðumúla 11, simi 81866
Augiýsingar: Hverfisgötu 8-10, simar 28660 og 14906
Afgreiðsla: Hverfisgötu 8-10, slmi 14900
Prentun: Blaðaprent hf.
Askriftarverð kr. 700.00 á mánuði.
Verð I lausasölu kr. 40..
GÚÐ TÍÐINDI
Frá þvi hefur verið skýrt, að fjármálaráð-
herra hafi falið sérstakri embættismannanefnd
að gera tillögur til breytinga á gildandi tekju-
skattslögum þannig, að tekin yrði upp sérskött-
un hjóna. Sé ætlun ráðherrans sú, að þvi verki
verði lokið af hálfu nefndarinnar fyrir haustið
þannig, að á næsta þingi verði hægt að leggja
fram tillögur um breytingar á skattalögum i þá
átt, að gera sérhverja konu að sjálfstæðum
skattþegn án tillits til hjúskaparstöðu hennar.
Hér er á ferðinni mjög þörf og réttlát breyt-
ing, sem i senn styrkir jafnréttisstöðu konunnar
i þjóðfélaginu, verður til þess, að húsmóður-
störfin verða metin sem vinna og getur eytt þvi
misrétti, sem gift hjón hafa verið látin sæta
varðandi skattlagningu samanborið við karl og
konu, sem búa saman i óvigðri sambúð.
Það var þingflokkur Alþýðuflokksins, sem á
árum rikisstjórnar Ólafs Jóhannessonar flutti
tillögu um, að allar konur yrðu gerðar að sjálf-
stæðum skattþegnum. Þessi tillaga var þáttur i
yfirgripsmiklum tillöguflutningi flokksins um
algera kerfisbreytingu á islenskum skattamál-
um i þá átt, að hætt yrði með öllu að innheimta
tekjuskatt af öllum venjulegum launatekjum,
en rikissjóður sækti tekjur i staðinn með neyslu-
sköttum.
Þegar Alþýðuflokkurinn kom fyrst fram með
þessar tillögur sinar um kerfisbreytingu i
skattamálum hlutu þær yfirleitt jákvæðar und-
irtektir. Einkum og sér i lagi var tekið jákvætt
undir tillögu Alþýðuflokksins um sérsköttun
hjóna og hét þáverandi fjármálaráðherra, Hall-
dór E. Sigurðsson, þvi að taka það mál til sér-
stakrar athugunar i sambandi við þá endur-
skoðun skattalaga, er hann hafði látið hef ja. En
þrátt fyrir þessar góðu undirtektir þáverandi
rikisstjórnar bæði þegar Alþýðuflokkurinn fyrst
flutti þessa tillögu og siðar, gerði hún samt ekk-
ert i málinu.
Á þinginu i vetur kom þetta sama mál enn til
umræðu. Það var i sambandi við þá skattalaga-
breytingu, sem nýlega var afgreidd á Alþingi. í
umræðum um hana ræddu þingmenn Alþýðu-
flokksins sérstaklega um tillögur flokksins um
kerfisbreytingu skatta og spurðust sérstaklega
fyrir um það hvað liði þeim athugunum á sér-
sköttun hjóna, sem flokkurinn hefði flutt tillögur
um og lofað hefði verið af stjórnvöldum að
undirbúa framkvæmdir á. Matthias Á. Mathie-
sen, fjármálaráðherra, lýsti þvi yfir við það
tækifæri, að hann væri málinu fylgjandi og
myndi beita sér fyrir sérstakri athugun á þvi.
Skömmu siðar spurði Alþýðublaðið svo i leiðara,
hvort áhugi núverandi fjármálaráðherra á mál-
inu myndi reynast eitthvað haldbetri, en áhugi
fyrirrennara hans, sem ekkert aðhafðist þrátt
fyrir fögur orð og fyrirheit.
En Matthias virðist ætla að standa við sitt.
Hann hefur nú falið sérstakri nefnd að fjalla um
tillögu Alþýðuflokksins um sérsköttun hjóna og
hefur lýst þvi yfir, að hann hyggist leggja það
mál fyrir Alþingi á næsta hausti.
Alþýðuflokksmenn, sem eru höfundar að til-
lögunum um að gera sérhverja konu að sjálf-
stæðum skattborgara, eru að s jálfsögðu ánægðir
með þann rekspöl, sem kominn er á framkvæmd
þess máls. Vonandi verður málið afgreitt á
næsta Alþingi þannig, að hinar nýju reglur um
sérsköttun hjóna verði viðhafðar við álagningu
skatta á næsta ári.
alþýöu
i k i i
WILSON UNDIR
í EIGIN FLOKKI
EN SJÚNARMIÐ HANS í SÓKN MEÐAL ÞJÓÐARINNAR
Harold VVilson — fyrirbænir dugðu ekkihótá flokksþinginu.
Roy Jenkins er innanrikisráð-
herra i Verkamannaflokksstjórn-
inni I Bretlandi. Hann hefur ný-
lega sagt, að öryggi og hagur
Stóra-Bretlands byggist á því, að
svarið verði ,,já” við þjóðarat-
kvæðagreiðsluna um aðild Bret-
lands að EBE, sem fram fer I
næsta mánuði. „Það hefði verið
mikil ógæfa fyrir okkur, ef við
hefðum ekki gerst aðilar að
EBE”, segir Jenkins, ,,en að yfir-
gefa bandalagið nú myndi verða
meiriháttar áfall fyrir okkur.”
Tony Benn er iðnaðarráðherra
sömu rikisstjórnar. Hann hefur
lýst EBE sem pólitisku banda-
lagi, sem byggist á þvi að vernda
forréttindi rikra manna og vold-
ugra og verja hagsmuni fjár-
magnsins.
,,Ef breska þjóðin verður feng-
in til að greiða atkvæði með aðild
að þvilikum evrópskum kliku-
samtökum”, segir Benn, ,,þá
myndi þjóðin i einum einustu
kosningum á einum einasta degi
hafa sagt skilið við sjálfstæði og
lýðræðislega stjórnarhætti Stóra-
Bretlands”.
Dan McGarvey — félagi i
Verkamannaflokknum og for-
maður eins af minni háttar
stéttarfélagasamböndum á Bret-
landseyjum, en fulltrúi flestra
þeirra stóru — hefur hvatt félags-
menn verkalýðsfélaga til þess
,,að berjast eins og fjandinn sjálf-
ur” fyrir þvi, að þjóðin hafni
EBE-aðildinni i þjóðaratkvæða-
greiðslunni i júni. „Svo lengi sem
við erum I Efnahagsbandalag-
inu”, segir McGarvey, „þá mun
breska þingið ekki hafa meiri
völd, en bæjarstjórn i smábæ.
Það mun enginn raunveruleg
áhrif geta haft á örlög þjóðarinn-
ar i landinu.”
„Ef óskoruð völd þingsins eru
óbætanleg djásn, sem ávallt
verður að varðveita ósnortin”,
svarar Brian Walden, þingmaður
Verkamannaflokksins, „hvers
vegna erum við þá að efna til
þessarar þjóðaratkvæðagreiðslu?
HUn er grófasta móðgun við sjálf-
stæði þingsins, sem þekkist i sögu
landsins.”
Wilson forsætisráðherra —
„Good, old Harold” — er leiðtogi
rikisstjórnarinnar og flokksfor-
maður þeirra Jenkins og Jenns,
McGarvey og Waaldens og allra
hinna verkamannaflokksmann-
anna, sem hafa jafn skiptar skoð-
anir á EBE-málinu og þeir.
Wilson á sem sé ekki náðuga daga
um þessar mundir.
Sjálfur hefur forsætisráðherr-
ann sagt, að menn geti dásamað
eða atyrt að vild þá aðildarsamn-
inga sem rikisstjórn ihaldsflokks-
ins náði við EBE árið 1971, en
siðan hafi liðið fjögur ár og á
meðan hafi heimurinn ekki staðið
kyrr.
„Þetta er staðreynd”, segir
Wilson. „Hvað sjálfum mér við-
vikur yrði ég að vera mun
óánægðari með þau EBE-kjör,
sem við nú höfum getað tryggt
okkur, til þess að geta litið fram
hjá þessari heimssögulegu stað-
reynd.”
En jafnvel með svo varfærnis-
lega orðuð meðmæli með EBE
hefur Wilson lent i vandræðum.
Sjö af 22 ráðherrum hans hafa
snúist gegn honum. Fimm af
þeim hafa þegar lagt fram tima-
áætlun um, hvernig Bretland eigi
að hverfa Ur EBE þegar búið
verður að fella nýju aðildarsamn-
ingana i þjóðaratkvæðagreiðsl-
unni. Þar er gefið i skyn, að dag-
urinn, sem Bretland öðlist fullt
„sjálfstæði frá EBE” verði 1.
janúar 1976. Fráleitur áróður að
áliti Roy Jenkins. Hann segir að
samstarfsslitin við EBE muni
taka langan tima og verða erfið
og sársaukafull aðgerð”.
Til þess að reyna að milda áhrif
klofningsins um EBE innan
Verkamannaflokksins hefur Wil-
son varpað hinni svonefndu
„samábyrgðarkenningu” fyrir
róða. Þeir ráðherrar I rikisstjórn
hans, sem eru EBE-andstæðing-
ar, mega opinberlega taka af-
stöðu gegn stefnu stjórnarinnar i
málinu án þess að þurfa að segja
af sér ráðherradómi.
Til þess að forðast að gera mál-
ið að hreinum grinleik hefur
Wilson þó gefið þá fyrirskipun, að
ef ráðherrar hans ræði málið i
þinginu, þá verði þeir að halda sig
að hinni opinberu stefnu rikis-
stjórnarinnar. Eric Heffer,
aðstoðariðnaðarráðherra, var
rekinn þegar hann talaði gegn
EBE-aðildinni i þinginu og Benn,
iðnaðarráðherra, varð skotspónn
fyrir háðsglósur þegar hann varð
nýlega að verja þá stefnu i þing-
unu, sem hann hefur ferðast um
land allt til þess að mótmæla á
fundum. 1 þinginu sagði Benn:
„Þau svör, sem ég hefi hér gefið,
hafa verið i algerum anda þeirrar
stefnu rikisstjórnarinnar, að
áframhaldandi aðild Breta að
EBE sé það, sem þjóni best hags-
munum landsins.” Þegar honum
var svo ögrað eftir að hafa sagt
þetta, visaði hann til ræðu „sem
haldin var i öðrum landshluta af
háttvirtum vini minum — þing-
manni Bristol suðaustur” — en sá
háttvirti vinur ráðherrans og
þingmaður Bristol suðaustur er
enginn annar, en Tony Benn,
EBE-andstæðingurinn.
Harold Wilson hefur rika á-
stæðu til að vera óánægður með
sinn hag. Meirihluti þingflokks
Verkamannaflokksins hefur tekið
afstöðu gegn stefnu hans i EBE-
málinu. Flokksstjórnin hefur
einnig svarað honum neitandi og
á sérstöku flokksþingi, sem hald-
ið var um málið fyrir nokkrum
dögum, varð einn helsti andstæð-
ingur hans i málinu — atvinnu-
málaráðherrann Michael Foot —
að ganga hart fram til þess að
koma i veg fyrir það, að flokks-
þingið ályktaði að flokknum bæri
að berjast með öllum ráðum gegn
stefnu Wilsons i sambandi við
þjóðaratkvæðagreiðsluna. Meiri-
hlutí flokksþingsfulltrúa var
reiðubúinn til þess að taka upp
harða baráttu gegn sinni eigin
rikisstjórn.
Fyrirfram var vitað, að mikill
meirihluti fulltrúa á aukaflokks-
þingi þessu, sem haldið var nú um
s.l. mánaðamót og sérstaklega
boðað vegna EBE-málsins,
myndi vera andsnúinn stefnu
Wilsons i málinu. Drög að álykt-
un, sem samin voru af andstæð-
ingum aðildar, lágu á borðum
þingfulltrúa ásamt ýtarlegri
greinargerð strax á fyrsta degi
þingsins. James Callaghan, utan-
rikisráðherra, sagði að álykt-
unardrög þessi væru „móðgun við
undirbúningsrannsóknirnar” og
lagði fram 157 breytingartillögur.
Innanrikisnefnd framkvæmda-
stjórnarinnar lagði til, að bæði
hin „hvita bók” rikisstjórnarinn-
ar um EBE — þar sem mælt er
með samþykkt hinna nýju
aðilda’-skilmála — og samantekt
EBE-andstæðinganna yrði útbýtt
á flokksþinginu, en utanrikis-
nefnd framkvæmdastjórnarinnar
vildi ekki einu sinni, að „hvita
bókin” sæist þar.
Wilson hefur þvi orðið eftir-
minnilega undir i flokki sinum og
ekki aðeins i honum, heldur einn-
ig innan verkalýðshreyfingarinn-
ar. Þannig skoraði breska
alþýðusambandið eindregið á
hina fjölmörgu félagsmenn sina
að taka afstöðu gegn aðildar-
samningunum og krossa við nei-
ið á kjördag.
En Wilson getur samt sem áður
unnið siðustu orrustuna. Skoð-
anakannanir — hversu mikið sem
er að marka þær — hafa nefnilega
sýnt, að stuðningur fer vaxandi
við aðildina. t janúar voru 43%
kjósenda andvigir aðildinni
samkvæmt niðurstöðum skoð-
anakannana, en aðeins 33%
studdu hana. í mars voru 58%
fylgjandi, en 42% andvigir og i
april 65% fylgjandi og 35% and-
vigir. Og næstum allir Verka-
mannaflokksmenn eru sammála
um, að meirhluti þjóðarinnar eigi
að ráða.
Miðvikudagur 7. maí 1975.