Alþýðublaðið - 21.10.1975, Blaðsíða 8

Stórkostlegar fram-
farir á sviði krabba-
meinslækninga
Sérfræðingar á sviði krabba-
meinssjúkdóma, sem nú halda
ráðstefnu i Genf, hafa fullyrt að
stórkostlegar framfarir hafi orðið
á sviði krabbameinsrannsókna.
Læknarnir halda þvi fram að nú
sé svo komið að hægt sé að lækna
flestar tegundir krabbameins hjá
konum. Eins og nú stendur hafa
læknar yfir að ráða þekkingu,
tækni og lyfjum sem duga til þess
að lækna 60% allra tegunda
magakrabba i konum. Lækningar
á þessu sviði gætu orðið mun
áhrifameiri ef aðildarriki
Alþjóðaheilbrigðismálastofn-
unarinnr, WHO, mundu koma á
virkara greiningarkerfi á
krabbameini.
I upplýsingum frá þessari ráð-
stefnu er greint frá þvi að
krabbamein i blöðruhálsi stafi
oftast af þvi að sjúklingur hafi
hafið samfarir mjög ungur, hafi
stundað vændi eða ekki gætt
nægilegs þrifnaðar með kynfæri
sin.
Þá er greint frá þvi að krabba-
meinsmyndun i eggjastokkum
eigi sér oft stað eftir yfirgangs-
tima kvenna eða hjá konum, sem
ekki hafa átt börn. Sérfræðing-
arnir telja að sérstakar geislaað-
ferðir séu enn áhrifamesta tækið
til að lækna krabbamein af þessu
tagi i 70—80% tilvika. En það sem
læknarnir leggja mesta áherslu á
er fullkomin krabbarannsókn og
greiningarstöð fyrir almenning.
Slfk starfsemi, ef rétt er rekin
stuðlar að þvi að almenningur
sýni þessum málum meiri skiln-
ing en verið hefur.
Lýsismengun
Firma eitt i Boston var fyrir
nokkru dæmt i 200 dollara sekt
fyrir mengun. Runnið hafði úr
geymum fyrirtækisins niður i
jörðina smávægilegt magn
þorskalýsis. Umhverfisverndar-
ráð fyikisins hefur heimild til að
mæla með sektum verði fyrirtæki
eða einstaklingar uppvis að
mengun, visvitandi eða vegna gá-
leysis.
HRUNIÐ MIKLA
Framhald úr OPNU
laust. Við vitum, að sama kerfi
hjá nágrannaþjóðum okkar hefur
haft það i för með sér, að nú eru
þar heilir hópar háskólamanna
atvinnulausir (akademiskt
proletariat).
Hvar getur þetta
endað?
Það væri auðvitað æskilegt, að
þjóðin hefði ráð á að styrkja ungt
fólk til náms, en getu þjóðfélags-
ins eru takmörk sett og ég lit svo
á, að betra sé að rifa seglin i tæka
tið, þvi annars má vera, að
ástandið verði svo, að hvorki
verð hægt að hjálpa þeim, sem
æskilegt væri að geta hjálpað, né
öðrum. Þá verða menn að reyna
að berjast sjálfir fyrir sinu námi
og sinni framtið, eins og flestir
minir samtiðarmenn urðu að
gera.
Menn verða að skilja það, að
ekki er hægt að greiða úr tómum
sjóði. Þá þýðir ekki að krefjastaf
Hvort á nú að halda áfram á
sömu braut gengisfellinga og
verðbólgu þar til peningar okkar
eru einskis virði, eða breyta al-
gerlega um og halda gildi pening-
anna stöðugu og halda verðbólg-
unni I skefjum? Ég geri fastlega
ráð fyrir þvi, að almenningur
kjósi ákveðið að snúa frá verð-
bólgu og óhófslifi, en þá verður að
vinna að þvi með dugnaði og festu
að uppræta spillingu þá og mis-
notkun opinbers fjár, sem við-
gengist hefur á verðbólgutimun-
um. Atvinnuvegirnir verða að
bera sig. Það verður að beita ýtr-
ustu sparsemi og hagsýni i öllum
rekstri, bæði hjá riki, bæjarfélög-'
um og einstaklingum.
Hinn möguleikinn er áfram-
haldandi verðbólga. Þora menn
að horfast i augu við vandann?
Rvk. ágúst/september 1975
Jón ólafsson
samfélaginu — af rikinu. Nú
verða menn að gera kröfur til
sjálfra sin. Það er mikil breyting
frá þvi, sem verið hefur — en það
er raunveruleikinn.
Ég tel ástæðu til að óttast, að
efnahagsástand þjóðarinnar hafi
versnað og þvi muni vera ástæða
til að gá til veðurs. Siaukin verð-
bólga og rýrnun peningaverðs,
sem nálgast óðum þau mörk, að
peningarnir verði verðlausir,
hafa iskyggilegar afleiðingar i för
með sér. Við getum t.a m. rifjað
upp ástandið i Þýzkalandi eftir
fyrri heimsstyrjöld. Það var
skelfilegt og það man enn margt
fullorðið fólk i Þýzkalandi og
myndi vilja forðast það eins og
heitan eldinn að lenda i sliku aft-
ur. Sagan sýnir okkur, að Þjóð-
verjar snerust gegn þessu böli
með miklum dugnaði en i megin-
dráttum var það gert með þvi að
gefa út nýja seðla i ákveðnu hlut-
falli við þá gömlu, aðtakmarkað
upplag var gefið út af þessum
nýju seðlum, aðengum stjórnar-
stofnunum né einkaaðilum var
heimiklað að eyða meiru, en fjár-
hagsáætlanir og tekjur leyfðu, að
allar stjórnarstofnanir urðu að
halda útgjöldum i skefjum, aðó-
þarfa starfsliði varð að segja upp
störfum, og að sama var látið
gilda um einkaaðila. Afleiðing af
þessu varð, að atvinnuleysi jókst i
bili, en eftir nokkra mánuði fór
verðlagið að lækka, atvinnuleysi
að minnka oghagur atvinnufyrir-
tækja að batna. Eftir tiltölulega
stuttan tima hafði þetta i för með
sér traustan og blómlegan þjóð-
arbúskap. Þetta var hægt að gera
með einbeittum vilja og sam-
stilltum átökum.
ER þetta leið Bretaveldis? spurði teiknarinn, sem tók þátt i samkeppni
Sunday Times um táknrænar teiknimyndir fyrir efnahagslif landsins.
Ýmislegt bendir nú til þess að ísland eigi sömu leið fyrir höndum.
FRAMHALDSSAGAN-
að þú sért ástfangin af þessum manni, Jústina! Þú hefur
þó ekki....?
— Sofið hjá honum, Lúis, endaði hún setninguna. — Nei,
ég hef ekki gert það. Má vera, að þá hefði allt verið betra.
Nú var Lúis nóg boðið. — Þér er ekki alvara! Svo þú
varðst þá ástfangin af honum! Hvers vegna?
Hún yppti öxlum. — Eins og maður ákveði það sjálfur?
Hver veit? sagði hún svo biturlega. — Ég væri kannski
komin i örugga höfn eins og Morgana, ef ég hefði hleypt
honum upp i til min og hvað hefði hann þá getað?
— Morgana? Áttu við barnshafandi?
— Auðvitað. Finnst þér ég ganga of langt?
Lúis andvarpaði. — Vitanlega. Eftir allt það sem þú hef-
ur sagt mér um Andrew og afstöðu þína til annarra
manna...
Jústina þrýsti saman höndunum og studdi þeim undir
hökuna. — Já, er þetta ekki geðveikt?
11. KAFLI.
Um kvöldið var opinber veisla f stjórnarhöllinni, en
Jústinu og Dóminik var vitanlega ekki boðið. Þau nutu
hinsvegarkvöldsinshjáMorgönu, en Dóminfk var feginn,
þegar hann gat farið inn til sin. Hann hafði fengið nóg að
hugsa um og hann vissi, að nú yrði hann að komast að þvf,
hver hann væri, svo að þeir Englendingar, sem hann
þekkti, yrðu rólegri.
Aðstæður urðu verri með hverjum deginum og nú hafði
honum skilist til hvers léttúð hans gat leitt.
Upphaflega hafði hann langað til að vita, hvers vegna
Justina hélt þvi fram, að hann væri eiginmaður hennar, en
eftir að hann hafði búið i höllinni um stund fór hann að
skilja allar aðstæður og dást að viljastyrk frænku hennar.
Hann vissi ekki, hvers vegna Renata hafði slikar áhyggjur
af velferð frænku sinnar, fyrr en hún bað hann um að
skrifa bréfið til Sergió Manúelós. Gamla konan var raunar
bláfátæk, en hún treysti þvi, að eginmaður Jústinu gæti
séð fyrir henni siðar meir. Hún hafði jafnvel játað fyrir
honum fyrri áhyggjur og það með, að henni hefði komið til
hugar, að biðja föður Júan um að telja Jústinu á aðganga i
klaustur.
Upphaflega skeytti Dominic litt orðum hennar, en siðar
breyttist afstaða hans um leið og hann fór að lita Jústinu
öðrum augum. Fyrst fyrirleit hann hana, en hann hafði
breytzt. Hann hafði séð fyrir sér eiginmann Jústinu eftir
þvi,sem Renata og Jústina sögðu honum, og leizt ekkert á
kauða.
Hann hafði komizt að þvi, að hún var ekki harðbrjósta
og var farinn að girnast hana, hann hefði gengið að eiga
hana til að hún yrði móðir barnanna, sem hann hafði
aldrei viljað eignast. Hann elskaði hana og hún var annars
manns kona!
Þau neyddust til að fara til Queranova og hann vissi að,
þar með væri samskiptum þeirra slitið. Einhvern veginn
hafði frændi hennar, Lúis Salvador, komizt að þvi, hver
hann var, en ekkert orð hafði verið látið um það falla.
Hann hugleiddi nú málið einn á herbergi sinu. Vinnuveit-
andi hans, Lester Cunningham, átti skilið að komast að
málavöxtum. Það yrði auðvelt fyrir hann að hafa sam-
band við brezka sendiherrann og útskýra málið fyrir
honum meðaðstoö Ramirez. Seinna gæti hann flogið beint
til Englands.
En hvað um Jústiun? Hvað myndi hún gera? Hvar var
hínn rétti Andrew Douglas? Kæmi hann hingað? Það var
ósennilegt, því að þá hefði hún ekki sjálf lýst þvl yfir, að
hann væri eiginmaður hennar. Hvar var þá Andrew? í
Englandi? Dominic hristi höfuðið. Það eitt að Imynda
sér annan mann og Jústinu varð til þess, að magavöðvar
hans herptust saman.
Hann fór I silkislopp og leit I kringum sig I fagurlega búnu
herberginu meöan hann reykti vindil. Hann herpti saman
varirnar. Hann varð aö viðurkenna, að þetta var fallegt
herbergi og það voru hliðardyr, sem Iágu að herbergi
Jústlnu. Salvardor-fjölskyldan vissi greinilega, að hann
var ekki sá, sem Jústlna sagði að hann væri. Það lá I
augum uppi, að hjón höfðu ekki aðskilin svefnherbergi I
þessu fjarlæga landi. Hérna I höllinni höfðu menn lagt sig I
lima til að halda sambandi þeirra platónsku.
Næsta morgun vaknaði Jústina snemma og snæddi
morgunverð ein. Þegar hún kom aftur upp á herbergi sitt,
hringdi hún i stúlkuna og spurði hana, hvort að hún vissi,
hvar maðurinn hennar væri.
— Já, senhora, svaraði stúlkan kurteislega. — Senhor
Dominc bað um bll snemma I morgun og fór rúmlega átta.
— Er hann farinn? endurtók Jústina mállaus. —
Sagði.... sagði hann nokkuð um það, hvert hann væri að
fara?
Stúlknn hristi höfuðið og Jústlna þakkaði henni fyrir og
sendi hana á brott meðan hún gekk eirðarlaus fram og
aftur um gólf. Kaldur sviti spratt um hana alla, þegar
henni datt i hug, að hann hefði kannski fengið minnið,
þegar allt umhverfið breyttist svo skyndilega. Hún hefði
getað talað við Lúis, ef hann hefði ekki verið svona önnum
kafinn. En hún þorði ekki að trufla frænda sinn, meðan
hann hugsaði um vandamál rikisins.
Það kom að hádegisverði, en Dominic var ekki enn
kominn og Jústlna stóð fyrir utan vinnuherbergi Lúíss og
beið hans, þegar hann kom þaðan út. Hann leit spyrjandi á J
hana og sagði: — Hvað er að, Jústina? Hann greip um J
handlegg hennar og leiddi hana inn I vinnuherbergið. — !
Segðu mér það!
Segðu mér hvað er að! |
Jústina skalf öll. — Hann er horfinn!
Hann bað um bil og fór rúmlega átta I morgun.
— Hvað ertu að segja? sagði Lúis orðvana. — Fór hann I
án þess að segja þér nokkuð?
— Já. Hún andvarpaði. — Ö.hvað á ég aðgera?
— Reyndu að vera róleg. Lúis beit á vör sér, en um leið J
var barið að dyrum. Það var einn af riturum hallarinnar. |
— Það eru skilaboð til yðar tignar, sagði hann kurteis- I
lega og rétti Lúis bréf. Þegar ritarinn var farinn, opnaði I
Lúis bréfið, las það og hrópaði undrandi upp yfir sig.
— Þetta bréf er frá brezka sendiherranum, sagði Lúis J
svo rólega. Ég er látinn vita, að senhor Lester Cunn- J
ingham hafi komið þangað i morgun. Það er maðurinn, j
sem ég sagði þér frá. Vinnuveitandi Hallams.
— Er nokkuð minnzt á Dominic?
— Nei, þetta eru aðeins opinber boð um komu Cunning- |
hams. Ég bað um að vera látinn vita, þegar hann kæmi. I
Ertu viss um að Hallam viti ekki, hver hann er, Jústina? I
— Já, auðvitaö. Hvers vegna spyrðu?
Lúis hristi höfuðið. — Ég veit það ei{ki, en mér finnst J
þetta allt óheillavænlegt. Við getum ekkert gert nema J
setið og beðið átekta. Hann hefur kannski notað einhvern J
bilinn okkar. Lúis tók símann og hringdi I bilageymslu {
hallarinnar. Þegar svarað var, sagðiLúis, hvað hann vildi |
vita og innan skamms rak hann aftur upp undrunaróp.
— Hvenær? spurði hann. — Hvar setti bilstjórinn hann f
úr? Það var þögn um stund, og Jústina leit undrandi á I
Lúis. Lúls leit á Jústfnu og sagði þunglega, þegar hann I
hafði lagt simann á. — Ég held, að það verði ónauðsynlegt [
að koma með nokkra játningu, Jústina. Bilstjórinn ók J
Hallams til brezka sendiráðsins.
jB Alþýöublaöið