Alþýðublaðið - 16.01.1976, Qupperneq 6

FRETTA- -----
ÞRÁÐURINN
Samvinna
Víkings og
Flugleiða?
Er hugsanlegt að „lofthern-
aður” Air Viking og Flugleiða
leysist með samvinnu félaganna?
Að minnsta kosti var samkeppni
Ft og Loftleiða á sinum tima
hvatinn að samningaviðræðum
um sameiningu félaganna og
helzta röksemdafærslan fyrir
henni. A blaðamannafundi á dög-
unum voru forstjórar Flugleiða
spurðir hvort þeir gætu hugsað
sér samvinnu við Guðna um
skiptingu flugleiða eða leiguflugs.
Orn Ó. Johnsen svaraði þvi til
að það væri ekki Flugl. að hafa
frumkvæði að slikum viðræðum,
en stjórnin hefði ekki tekið neina
afstöðu til slíks. Hins vegar
myndi beiðni um slika athugun fá
venjulega afgreiðslu og athugun.
Bíða með að
kjósa
bæjarfulltrúana
Ekki mun verða sérstaklega
kosið i bæjarstjórnir hinna nýju
kaupstaða, Garðabæ jar og Njarð-
vikurhrepps. Mun hreppsnefndin
sinna störfum bæjarstjórnarinn-
ar þangað til næstu almennar
bæjarstjórnarkosningar verða,
en þær verða fyrsta sunnudag i
júli árið 1978. Er þetta tekið fram
I lögum um kaupstaðina og er þar
um bráðabirgðaákvæði að ræða
sem fellur sjálfkrafa úr gildi eftir
fyrrnefndar kosningar.
Þessar upplýsingar fékk blaðið
hjá Hallgrimi Dalberg ráðuneyt-
isstjóra i Félagsmálaráðuneyt-
inu. Aðspurður sagði hann að ekki
væri þó alltaf svona að málum
staðiðþegar kauptún eða hreppar
fengju kaupstaðarréttindi. Þegar
Kópavogurfékk t.d. sin kaupstað-
arréttindi árið 1955 var bráða-
birgðaákvæði sem sagði að
hreppsnefndin ætti að sitja unz
bæjarst jórnarkosningar færu
fram. Kópavogsbúar voru ekkert
að tvinóna við hlutina i þá daga,
þeir vildu sina löglega kosnu
bæjarfulltrúa og ekkert annað.
Gaf þáverandi félagsmálaráð-
herra út bráðabirgðalög og Kópa-
vogsbúar gengu til kjörstaðar að-
eins fjórum mánuðum eftir að
þeir fengu kaupstaðarréttindi,
þótt svo að almennar sveitar-
stjórnarkosningarhafi ekki átt að
vera fyrr en tveimur árum siðar.
En Garðbæingar og Njarðvik-
ingar una rólegir við sina hrepps-
nefndarmenn og treysta þeim
fyrir forsjá bæjarfélaganna
næstu árin.
Skýrsla
sérfræðinganna
lögð fram í dag
Fundur verður haidinn i utan-
rikismálanefnd Alþingis klukkan
þrjú i dag. Þá mun liggja fyrir
álit sérfræðinganna þriggja sem
voru dómkvaddir til að yfirfara
sjóprófin er fram fóru vegna
ásiglingar freigátunnar Leander
á varðskipið Þór.
Formaður nefndarinnar,
Þórarinn Þórarinsson alþingis-
maður, sagði i samtali við Al-
þýðublaðið i gærkvöldi, að
nefndin væri þegar búin að
komast að þeirri niðurstöðu að
stjórnmálaslit við Breta væri rök-
rétt afleiðing af yfirlýsingu rikis-
stjórnarinnar. Ef álit sérfræðing-
anna bryti ekki i bága við niður-
stöður sjóprófanna myndi utan-
rikismálanefndin þvi itreka fyrri
samþykkt sina að til stjórnmála-
slita skuli koma.
Sérfræðingarnir þrir sem yfir-
fara sjóprófin eru Jónas
Sigurðsson skólastjóri Stýri-
mannaskólans, Andrés
Guðjónsson skólastjóri Vél-
skólans og Arni Guðjónsson
hæstaréttarlögmaður.
Joseph Luns:
Stjórnin gerir
sér grein fyrir
vilja þjóðarinnar
1 gær átti Joseph Luns fjögurra
klukkustunda langan fund með is-
lenzku rikisstjórninni. Siðla dags
i gær var svo boðað til frétta-
mannafundar með Luns. Þar
sagði hann m.a. að hann vonaðist
til þess að koma sin hingað til
landa hefði orðið til þess að draga
úr þeirri hættulegu spennu sem
rikt hefur að undanförnu milli ís-
lendinga og Breta. Hann myndi
flytja skilaboð frá islenzku rikis-
stjórninni til þeirrar brezku. Eft-
ir fundinn með rikisstjórninni átti
Luns fund með fulltrúum stjórn-
arandstöðunnar, fulltrúum aðila i
sjávarútvegi svo og sendiherra
Breta á Islandi.
Luns er á förum til Brussel og
þar mun hann væntanlega hitta
Callaghan utanrikisráðherra
Breta sem er væntanlegur þang-
að á mánudag. Luns kvaðst
mundu flytja utanrikisráðherran-
um skilaboð islenzku rikisstjórn-
arinnar þá.
Luns sagðist ekki vera neinn
milligöngumaður i strangasta
skilningi þess orðs, en hann von-
aðist til þess að geta linað á þeirri
spennu sem rikt hefur.
Luns sagði einnig að þau skila-
boð sem hann flytti Bretum
geymdu engin tilboð um afla-
magn brezkra togara á íslands-
miðum.
Aðspurður sagði Luns að NATO
væri varnarbandalag og þvi væri
erfitt um vik hvað gera skyldi
þegar bandalagsþjóðir færu i hár
saman. En á það mætti einnig
benda að Tyrkirog Grikkir ættu i
erjum og hefðu átt i þeim nú um
hrið.
Hann sagði einnig að i viðræð-
um sinum við rikisstjórnina hefði
hann fengið greinargóðar upplýs-
ingar og einnig að stjórnin hefði
að sinu mati túlkað vel málstað
islenzku þjóðarinnar hann hefði
komið skýrt fram.
Þá sagði Luns að forsendur
eðlilegra málsloka væru þau að
eðlilegum tengslum milli land-
anna yrði haldið og að setjast
þyrfti að samningaborðunum.
Skora áeigendur
að landa heima
A borgarstjórnarfundi sem
haldinn var i gærkvöldi var sam
þykkt tillaga frá Björgvin Guð-
mundssyni, borgarfulltrúa Al-
þýðuflokksins með 15 atkvæðum
samhljóða. Samþykkt borgar-
stjórnar er á þessa leið:
Borgarstjórn lýsir áhyggjum
sinum vegna óvissu þeirrar sem
rikir i atvinnumálum borgarinn-
ar á næstu vikum og mánuðum.
Borgarstjórn leggst gegn þvi, að
reykvisk fiskiskip sigli með afla
sinn til sölu á erlenda markaði.
Skorar hún þvi á eigendur fiski-
skipa i Reykjavík, að láta þau
landa afla sinum i heimahöfn, til
að tryggja sem mesta vinnu i
fisk vinnslustöðvum.
Tillaga þessi var flutt, m.a.
með hliðsjón af tölu atvinnu-
lausra i Reykjavik, sem hefur
hækkað úr 165, i 297.
Uppboðssalur
í Tollhúsinu
Nú eru að hefjast framkvæmdir
við að innrétta uppboðssal á
neðstu hæð i norðausturhorni
Tollvöruhússins við Tryggva-
götu. Er vonast til að salurinn
verði kominn i gagnið eftir mánuð
eða þar um bil. Stefnt er að reglu-
legum uppboðum þarna einu
sinni i mánuði.
Björn Hermannsson tollstjóri
sagði i samtali við Alþýðublaðið,
áð fram að þessu hefði tollstjóra-
embættið átt innhlaup að
Sólvallagötu 79 ásamt einum sex
bönkum, Ggjaldheimtunni og
Lögmannafélaginu. Það félag
hefði raunverulega rekið þennan
stað þar til að þvi var hætt um
siðustu áramót og þvi hefði toll-
stjóraembættið ekki haft aðgang
að húsnæði til uppboðs siðan.
Húsnæðið i Tollvöruhúsinu sem
tekið verður til þessara nota er
hluti af plássi sem Eimskip hefur
haft á leigu og notað sem vöru-
geymslu. Tollstjóri sagði það
mikið hagræði að geta haft upp-
boð á vegum embættisins á sama
húsi og skrifstofur þess eru.
Ef vara hefur ekki verið leyst út
úr geymslum farmflytjenda inn-
an árs frá þvi að hún var flutt til
landsins, er hún boðin upp, hvort
sem búið er að greiða hana er-
lendis eða ekki. Það eru fyrst og
fremst ótollafgreiddar vörur sem
tollstjóri lætur bjóða upp svo og
eignir manna eða verzlana sem
ekki hafa staðið i skilum. Björn
Hermannsson sagði að þarna
kenndi jafnan margra grasa,
Vonast er til að þarna verði
haldin uppboð ekki sjaldnar en
annað hvern mánuð, en tollstjóri
sagðist vonast til að hægt yrði að
bjóða upp mánaðarlega. Það væri
þó undir embætti borgarfógeta
komið þar sem fógeti annast
framkvæmd uppboða.
Norðmenn fara að dæmi íslendinga og
banna auglýsingar áfengis og tóbaks
USS-USS-USS MEÐ KAFFINU?
Tveir eigendalausir
seppar sáust á f lakki i aug-
lýsingadálkum norsku
blaðanna fyrir jól — ýms-
um til gríns, en það tóku
ekki allir gríninu svo létt.
Annar sagði hræddur á
svipviðhinn: Hvað langar
þig að fá i jólagjöf,
Whitey?
Ég má ekki segja það,
Blackie, svaraði hinn.
Og allir Norðmenn yfir ferm-
ingaraldri kinkuðu brosandi kolli,
þvi hver kannastekkivið Black &
White viskiið...
En hvers vegna þessa tæpi-
tungu? Af hverju var vinið ekki
auglýst á venjulegan máta, eins
og það hefur verið gert i norskum
blöðum og karlátimaritum til
þessa? Jú, ástæðan er sú að Norð-
menn hafa farið að fordæmi ts-
lendinga og bannað auglýsingar
áfengis og tóbaks, jafnt i fjölmiðl-
um sem utanhúss. Og nú er deilt
hástöfum um það hvort það sé
brot á löggjöfinni að vera með
orðaleiki og grin i auglýsingum
■<-------------m.
Þeir auglýsa áfengi þessir tveir.
ÖRVERUR 1.
BARÁTTUNNI VIÐ
OlIUMENGUNINA:
Bandarískum visinda-
manni hefur tekizt að
framleiða örveru
(super-microbe) sem
kann að verða mann-
kyninu heilladrjúg.
Þessi örvera er fram-
leidd á rannsóknarstof-
um og komið hefur i ijós
að hún er fær um að
eyða oliubrák á sigling-
arleiðum og höfum,
þannig að hún klýfur
kolvetni oliunnar og lif-
verurnar i náttúrunni
geta haldið starfinu á-
fram.
örveran sameinar erfðaeigin-
leika fjögurra stofna bakteria
sem finnast i náttúrunni, og nær-
ast á kolvetnum, sem eru aðal-
uppistaðani oliunni. Þessi örvera
er margfalt fljótari að kljúfa oli-
una en nokkur önnur bakteriuteg-
und sem þekkt er.
„Þessi örvera er væntanlega
aðeins upphafið á vaxandi fjöl-
skyldu örvera sem gerðar eru af
mannahöndum með aðferð Dr.
Chakrabartys” segir Dr. Arthur
M. Bueche sem er varaforseti
þeirrar deildar GE sem fæst við
þessar rannsóknir.
„Fræðilega séð má breyta öðr-
um bakterium þannig að þær geti
klofið oliu niður í eggjahvituefni
sem nota mætti sem dýrafóður og
jafnvel til manneldis.”
Hann benti þó á að gera yrði
meirirannsóknirá þessu sviði áð-
ur en örveran yrði notuð til að
eyða oliubrák á viðavangi. Slikar
rannsóknir væru nauðsynlegar til
að ganga úr skugga um að örver-
an valdi ékki skaða i náttúrunni.
I seinni tið hefur oliubrák á ám,
vötnum oghöfum orðið vandamal
sem varðar allar þjóðir. Vitað er
að margir fleiri stofnar bakteria
geta brotið oliu niður og visinda-
menn hafa lengi reynt að ein-
angra þær sem eru fljótvirkastar,
til að nota þær i baráttunni við
þann mikla vágest sem oliubrák-
in er.
Þessi varnaraðferð takmarkast
mjög af þvi að olia er blanda af
mörgum mismunandi gerðum
kolvetna, og að hver stofn af oliu-
' eyðandi bakterium getur aðeins
klofið niður fáar tegundir kol-
vetna. Einnig hefur verið reynt að
ráðast til atlögu við oliubrákina
með þvi að blanda saman nokkr-
um stofnum af oliueyðandi
bakterium, en það hefur mistek-
izt vegna þess að samkeppnin
milli stofnanna innbyrðis hefur
hamlað vexti allra stofnanna.
Með hjálp aðferðar sinnar tókst
Dr. Chakrabarty að sameina litn-
inga fjögurra oliueyðandi bakte-
riustofna og mynda þannig
„super-stofn”. Við rannsóknir
hefur komið i Ijós . að stofninn
vex mun hraðar i oliu en nokkur
annar áður þekktur stofn.
Ei.
Sjálfsákvö rðu narréttu r
um lengd vinnuviku?
Tveir bandariskir könnuðir hafa kynnt sér niðurstöður rannsókna
Bandarikjamanna á fjögurra daga vinnuviku: Fjórum sinnum tiu
stundir i stað fimm sinnum átta.
Richard Duceck og John Wittman, báðir i tækniskóianum i Texas,
segja, aö menn komist brátt svo langt, að hugtakið -„ vinnuvika” hverfi.
Vinnan verður fremur löguð að mánuðum eða árum.
Þeir halda þvi fram, að vinnuvikan verði smám saman 36 klst.
viku, sem unnt verði að deila I með fjórum i niu eða þrem i tólf. Þá geta
menn farið að raöa niður vinnudögum og frldögum eftir hentugleikum.
þar sem vintegundin eða tóbaks-
tegundin er ekki auglýst berum
orðum, en hins vegar gefið sterk-
lega i skyn hvað við er átt.
Tor Halvorsen, félagsmálaráð-
herra Noregs sem nú mun láta af
embætti, er maður skynsamur og
rólegur, og hefur ekki látið hræða
sig eða æsa i þessum deilum.
Þegar fór að gæta auglýsinga af
þessu tagi ruku andstæðingar
auglýsinganna og þeir, sem hvað
harðast höfðu staðið að löggjöf
um bann við vin- og tóbaksaug-
lýsingum upp til handa og fóta og
kröfðust þess, að Halvorsen léti
málið strax til sin taka.
En ráðherrann tottaði pipuna
og sagði, að rikisstjórnin hefði
fyrst og fremst verið að sækjast
eftir lögum, sem hindruðu eða
takmörkuðu auglýsingar um
þessar vörutegundir með það fyr-
ir augum að draga úr neyzlu
þeirra. Og bannið skuli gilda, svo
lengi, svo lengi, sem hægt er að
hindra i reynd auglýsingar af
þessu tagi. En meðan það væri að
koma i ljós hvort þarna yrðu úr
auglýsingastrið eða sivaxandi
dulbúnar auglýsingar væri ekki
b'ein þörf aðgerða. Réttast væri
að sjá til og athuga hvort þessi
uppátæki hjöðnuðu ekki af sjálfu
sér.
Hver eru takmörkin?
Þessar dulbúnu auglýsingar
hafa birzt i ýmsum myndum. I
einkamálasmáauglýsingum eft-
irmiðdagsblaðanna hefur til
dæmis mátt lita þessa auglýsingu
hvað eftir annað: Geislandi fögur
ekkja óskar eftir að kynnast vel
klæddum herra. Tilboð merkt
„Cliquot” sendist.... — þá vita
allir að Cliquot, eða „ekkjan” er
þekkt kampavinsmerki. Og enn
er verið að laumast yfir strikið.
„Við skulum ekki vera fanatisk
i þessu efni,” segir félagsmála-
ráðherrann, en formaður Norsk
presseforbund, sem er sameigin-
legt félag blaðamanna, ritstjóra
og útgefenda, Gerd Benneche,
spyr hins vegar: Hvers vegna
ekki vera það og fá úr þvi skorið i
eitt skipti fyrir öll með prófdómi
hvað er auglýsing fyrir vintegund
og hvað ekki...? Ef menn þora.
Og siðan hafa birzt myndir i
biöðum þar sem vinflöskur sjást
greinilega, en myndirnar ekki
verið i auglýsingum, heldur i
venjulegu lesmáli. Það hefur ver-
iðkært, en ráðherrann bendir ein-
mitt á, að þarna sé dæmi um of-
stæki. Eigi að fara að banna birt-
ingu mynda af vinflöskum, þá sé
vegið að prentfrelsinu. „Við skul-
um vera skynsöm og hófsöm,”
itrekar Halvorsen.
Þvi ýmsum finnast deilurnar
um það hvað sé auglýsing og hvað
ekki komnar út fyrir allt velsæmi,
þegar i alvöru er verið að kæra
Arbeiderbladetfyrir að skrifa um
það i frétt frá áramótaveizlu rik-
isstjórnarinnar, að þar hafi verið
borinn á borð kokteill, sjerrf,
rauðvin og móselvin. Þessi
spurning var rædd hjá blaða-
mannafélaginu og auðvitað voru
menn samþykkir þvi að þótt
bannað væri að auglýsa ákveðnar
vintegundir, þá væri ekki þar með
hægt að strika þær út úr orðaforð-
anum. Þvi hvernig ætti að segja
frá matseðlinum i veizlunni, ef
það ætti að orðast eitthvað á
þessa leið:
Þau fengu súpu og diggiliggilæ,
siðan sjalala með isnum og loks
uss með kaffinu, eða kannski uss-
uss-uss úr þvi það var þriggja
stjörnu?
Hreistur-húð læknuð
með A-vítamínsýru
Læknar við Finsen
stofnunina i Danmörku
hafa gert með góðum
árangri tilraunir með
að lækna hreistur-
kennda húð með þvi að
smyrja á hana A-vita-
minsýru.
í nýútkomnu tölublaði danska
læknavikuritsins er frá þessu
skýrt, og þar birtar meðfylgj-
andi myndir, sem sýna hvernig
olnbogi 10 ára gamallar stúlku
leit út, en þessi hreisturkennda
húð var meðfæddur sjúkdómur,
sem ekki hafði tekizt að lækna
þótt reynt hefði verið að gefa'
stúlkunni sérstaklega stórar
inngjafir A-vitamins. Annar
sjúklingur sem hlaut sömu með-
ferð lagaðist einnig að mestu.
Ekki hefur þó tekizt að skýra
hver er munurinn á A-vitamini
og A-vitaminsýru, en þegar
húðin er smurð með henni þá
hefur það mýkjandi áhrif á húð-
myndunina.
lOára gömul stúlka var lögð inn á Finsen stofnun-
ina með húðsjúkdóm, sem liktist fiskihreistri.
Þetta er ótrúlega útbreiddur sjúkdómur, og þann-
ig leit olnbogabót hennar út.
Eftir fimm daga með ferð hafði húð stúlkunnar
tekið stakkaskiptum. Þannig leit sami húðflötur
út eftir meðferð með A-vitaminsýru.
iprcttir
Tottenham í 3. skiptið
á 4 árum á Wembley?
Tottenham vann Newcastle i fyrri leik liðanna
i undankeppni enska deildarbikarsins i fyrra-
kvöld með einu marki gegn engu. Það var
miðjuleikmaðurinn knái hjá Tottenham John
Pratt sem skoraði markið i fyrri hálfleik. Þar
með er ekki sagt að Tottenham sé komið i úrslit
þvi seinni leikurinn er eftir og verður hann leik-
inn á St. James Park i Newcastle eftir hálfan
mánuð. Margir myndu eflaust halda að eitt
mark nægði varla gegn sókndjörfu Newcastle
liði á heimavelli.
Segjum svo að Tottenham komist i úrslitin á
Wembley i byrjun marz, þá mun það verða i
þriðja skiptið á fjórum árum sem þeir verða
þess heiðurs aðnjótandi að leika úrslitaleik
enska deildarbikarsins á Wembley.
Verður þetta ár
Vals í hand-
knattleiknum
Meistaraflokkur Vals i kvennaflokki ætlar
ekki að vera neinn eftirbátur karlaflokksins.
Þær hafa tekið forystu i 1. deildinni með sigri
sinum yfir „erki óvinunum” Fram i fyrrakvöld
11:10. Fram hafði forystuna i fyrri hálfleik og
leit á timabili út fyrir stórsigur Framara. Þær
komust rétt fyrir lok fyrri hálfleiks i 6-3 en Valur
náði að minnka muninn með siðasta skoti fyrri
hálfleiks þannig að staðan i hálfleik var 6:4.
Valsstúlkurnar komu mjög sterkar til leiks i
byrjun siðari hálfleiks og jöfnuðu fljótlega metin
og komust yfir 9:8. Þá gerði Fram tvö mörk i röð
en Valur svaraði með tveimur mörkum á loka-
minútunum þannig að leiknum lauk með eins
marks sigri Vals 11:10. Þessi tvö lið hafa lengi
verið tvö beztu lið i meistarflokki kvenna og
virðast einnig ætla að verða svo i ár. Með
þessum sigri sinum standa „Valskyrjunar”
með pálmann i höndunum, eins og karlarnir
gera einnig. Of fljótt er þó að spá þeim sigri i
mótinu, þvi það er nýbyrjað en allt útlit er þó
fyrir að Valur vinni tvöfalt i ar.
Staöan 1. deiid
Valur
FH
Haukar
Vikingur
Fram
Þróttur
Armann
Grótta
8 6 1 1 156-118 13
8503 174-156 10
9423 168-156 10
8404 165-166 8
9324 141-146 8
9324 167-177 8
9 3 1 5 151-188 7
8205 139-154 4
Markhæstu leikmenn tsiandsmótsins eru
nú:
Friðrik Friðriksson, Þrótti 55/12
Páil Björgvinsson, Víking 52/18
Hörður Sigmarsson, Haukum 47/15
Pálmi Pálmason, Fram 46/9
Viðar Símonarson, FH 39/10
Þórarinn Ragnarsson, FH 39/17
Geir Hallsteinsson, FH 38/4
Björn Pétursson,Gróttu 38/17
Elias Jónasson, Haukum 36/4
Pétur Ingólfsson, Armanni 32/2
Viggó Sigurðsson, Vikingi 30/
Aðalfundur Nes-
klúbbsins
Aðalfundur Nesklúbbsins (Golfklúbbs Ness)
verður haldinn laugardaginn 17. janúar n.k. i
Haga við Hofsvallagötu og hefst kl. 15
Venjuleg aðalfundarstörf.
Rætt um framkvæmdir og starfsemina i
sumar.
Pípulagnir 82208
Pl.isi.es lif Tökum að okkur alla pipulagningavinnu Hafnarfjarðar Apótek Afgreiðslutimi:
PLASTPOKAVERKSMfOJA Virka daga kl. 9-18.30
Slmar 82439-82455 Oddur Möller Laugardaga kl. 10-12.30.
Bex 4064 - Rwytyavlk löggildur Helgidaga kl. 11-12 Eftir lokun:
pipulagningameistari 74717. Upplýsing^sími 51600.
Birgir Thorberg
málarameistari simi 1146
önnumst alla
I málningarvinnu “
— úti og inni —
, gerum upp gömul húsgögn
Teppahreinsufi
Hrélnsum gólfteppi og húsgögn I \
heimahúsum og f> r irtæk jurn.
Eruin meft nýjar vélar. Góft þjón-
“ ústa. Vanir menn. -*w
SIGFÚS BIRGIR
82296 40491
1
KOSTABOÐ
lnnrc,,'n9ar 4MEV husbyggingar á kjarapöllum KJÖT & FISKUR
BREIÐÁS Breiðholti
Vesturgöiu 3 simi 25144 Simi 74200 — 74201

DÚÍIA Síðumúla 23 /ími 84900

Heimiliseldavélar,
6 litir - 5 gerðir
Yfir 40 ára reynsla
- Rafha við Óðinstorg
Símar 25322 og 10322