Alþýðublaðið - 29.04.1976, Blaðsíða 7

alþýöu-
blaöíö
Fimmtudagur 29. apríl 1976
VIDHORF 7
OGTIMABÆRAR BREYTINGAR
□ Hraði máls
meðferðar
Kem ég þá aö slöasta atriöinu
varöandi meiriháttar breyting-
ar samkvæmt þessum frum-
vörpum en það er hraöi máls-
meöferöar. Þetta er mál sem
mikiö hefur verið rætt um aö
undanförnu ogmjög mikiö hefur
veriögagnrýntog þaö réttilega.
Aö visu veröur aö viöurkennast
aö seinagangur i málsmeöferö
liggur oft hreinlega i þvi aö
menn eru mismunandi duglegir
viö að afgreiöa þau mál, sem
þeir hafa fengiö til meðferöar.
Þaö er meiningin aö rann-
sóknarlögreglan hafi þeim sér-
fræðingum á aö skipa, sem
hingaö til hefur þurft aö leita til
utan réttarkerfis, t.d. til endur-
skoöenda, sérstaklega i sam-
bandi viö gjaldþrotamál og fjár-
svikamál.
Ætti þetta aö geta losaö rétt-
arkerfiö viö hina miklu og oft
hneykslanlegu drætti, sem
veröa á afgreiöslu slikra mála.
□ Eru
frumvörpin
til bóta?
Þegar svara áspurningunni um
þaö hvort lagafrumvörpin, sem
hér hefur verið f jallaö um, verði
til bóta ef lögfestyröu, þá finnst
mér fyrst og fremst vera tvö at-
riði, sem hafa verði i huga:
t fyrsta lagi. Eru hin nýju lög
likleg til þess aö gera réttar-
vörzluna i landinu starfhæfari
en nú er, þannig aö meiri likur
séu til en áður, að glæpir komist
upp?
í öðru lagi. Verða hagsmunir
þeirra einstaklinga, sem rikis-
valdið þarf af réttarvörzluá-
stæðum aö taka til rannsóknar
eða frelsissviptingar um stund-
arsakir eða annarra þrenginga,
betur tryggð en áöur?
Ég leyfi mér aö svara fyrri
Sigurgeir Jónsson, bæjarfógeti í Kópavogi:
spurningunní afdráttarlaust
játandi. Þaö er einkum tvennt,
sem ég sé aö hljóti að batna, þ.e.
að ætlað er aö beina einhverju
verulegu fjármagni i þaö aö
raunhæf rannsókn geti fariö
fram tafarlaust i sambandi viö
fjármálabrot þau, sem mest
hefur verið gagnrýnt hve laus-
um tökum séu tekin, og þar með
tel ég vera likur á þvi aö öll slik
mál fáimiklu hraöari afgreiöslu
en veriö hefur. Þá veröur auö-
veldara aö efla tækjabúnaö og
sérfræöingaliö i einni allsherj-
arstofnun fyrir alit landiö en aö
dreifa kröftum um ailt land.
Siöari spurningunni svara ég
einnig hiklaust játandi vegna
þess aðskilnaðar, sem gert er
ráö fyrir milli rannsóknarvalds
og dómsvalds, svo sem tiðkast I
flestum réttarrikjum, sem hafa
svipaö þjóöskipulag og viö höf-
um.
Hins vegar skal þaö játaö, aö
ekki geru geröar neinar tillögur
nú um breytingar á réttarfarsá-
kvæöum á lögunum ym meöferö
opinberra mála frá 1974, aörar
en þær sem leiöa af frumvarpi
um rannsóknarlögreglu rikisins
og þeim aöskilnaöi milli rann-
sóknar ogdóms, sem frumvarp-
iö gerir ráö fyrir. Eins og áöur
segir, er ætlazt til heildarendur-
skoðunar réttarfarslaga eftir aö
þessi breyting kemst á og sú
breyting á dómaskipan sem er i
undirbúningi.
□ Heppilegur
tími til
breytinga
Ég tel að nú sé heppilegur
timi til þess aö koma á þeim
breytingum, sem hér er lagt til
að gerðar verði. Það hafa um
langt skeiö veriö miklar deilur
út af rannsókn og meðferð saka-
mála. Tiltekin mál hafa verið
fyrir lögreglu og dómstólum
mánuöum og árum saman án
þessaöhægt væriaöljúka þeim.
Þettaástandhefuraö sjálfsögöu
marga galla i för með sér. Þaö
dregur úr viröingu fyrir dóms-
Sigurgeir Jónsson.
kerfinu og fólk vantreystir þvi
og efast jafnvel um aö þetta
kerfi sé i raun og veru til fyrir
borgarana. Þaö er bent á ýmis
konar mismunun og ranglæti i
sambandi viö þetta. Stundum
eru þaö utanaðkomandi ástæö-
ur, sem þessu valda, aðilar
máls eöa þeir sem meö mál
fara.annað hvortdeyja eða fara
úr embætti o.s.frv. Stundum
stafar þetta af þvi, aö þaö er
ekki til starfsfólk til þess aö
vinna þetta og e.t.v. algengast
af öllu, t.d. varöandi fjársvika-
brotin, að þar veröur aö sækja
undir einkaaðila s.s. endurskoö-
endur, sem eru yfirleitt önnum
kafnir við önnur störf, eða I ljós
kemur að einkastörf þeirra
tengjast málsaðilum. Aö þvi er
þetta snertir er einmitt lagt til i
frumvarpinu, að úr þessu veröi
bætt.
Það er augljóst, aö kostnaðar-
aukning veröur þessum fyrir-
huguðu breytingum samfara.
Gerð er grein fyrir þvi i athuga-
semdum aö ýmis útgjöld sparist
þar á móti. 1 þessu sambandi
má benda á, að mjög almennur
áhugi virðist vera á þvi aö koma
þessum málum i betra horf og
af þeim sökum ætti einhver
kostnaöarauki ekki aö hindra
framgang málsins.
Þeir sem i alvöru vilja koma á
einhverjum lagfæringum i þeim
málum, sem þessi frumvörp
fjalla um, ættu aö reyna aö
fylgjast meö þvi, að þau veröi
ekki skemmd með breytingum,
sem ganga gegn þeim 2 megin-
sjónarmiöum (efling löggæzlu
og réttlætissjónarmið sakbom-
inga), sem hafa þarf i huga við
slikar breytingar, sem frum-
vörp þessi stefna aö.
Að ofan: Hluti af tækjabúnaði rannsóknar-
lögreglunnar í Reykjavik.
Tii hliðar sést hluti af hinu mikla jkjalasafni
Hæstaréttar. Væru skjölin geymd á örfilmú
kæmust þau fyrir i einni skrifborðsskúffu.