Alþýðublaðið - 16.06.1976, Blaðsíða 10

10
Miðvikudagur 16. júní 1976 h!nff“
Selfossbúar
athugið
Heilbrigðisnefnd Selfoss hefur samþykkt
að hvetja hreppsbúa til að hreinsa út á lóð-
um sinum og lendum samanber 40. grein
gildandi heilbrigðisreglugerðar.
Er fólk eindregið beðið um að hafa lokið
þessum verkefnum fyrir 25. júni nk. Fram
til þess tima geta þeir, sem þess óska, leit-
að aðstoðar hjá áhaldahúsi hreppsins við
að flytja burtu rusl af lóðum sinum án
endurgjalds. Að frestinum liðnum mun
sveitarstjóm hreppsins, ef þurfa þykir,
framkvæma hreinsunina á kostnað eig-
enda.
Heiibrigðisnefnd Selfoss.
Frá Stýrimannaskólanum
í Reykjavík
Umsóknarfrestur um skólavist fyrir nýja
nemendur er til 15. ágúst.
Inntökuskilyrði i 1. bekk eru:
1. Gagnfræðapróf eða hliðstætt próf.
2. 24 mánaða hásetatimi eftir 15 ára aldur.
Þá þurfa umsækjendur að leggja fram
augnvottorð frá augnlækni, heilbrigðis-
vottorð og sakarvottorð.
Fyrir þá sem fullnægja ekki skilyrði 1) er
haldin undirbúningsdeild við skólann.
Einnig er heimilt að reyna við inntöku-
próf i 1. bekk i haust. Prófgreinar eru:
Stærðfræði, eðjifefræði, islenska, enska og
danska. Haldin verða stutt námskeið i
þessum greinum og hefjast þau 14.
september.
Inntökuskgyrði i undirbúningsdeild eru 17
mánaða hásetatimi auk fyrrgreindra vott-
orða.
4. stigs deild (varðskipadeild) verður
væntanlega haldin i vetul.
1. bekkjardeildir verða haldnar á eftir-
töldum stöðum ef næg þátttaka fæst:
Akureyri, ísafirði og Neskaupstað.
Skólinn verður settur 1. október kl. 14.
Skólastjórinn.
Ritori óskost
i launadeild i 2/3 hluta stöðu. Umsóknir
sendist fjármálaráðuneytinu fyrir 23. júni
n.k.
Fjármáiaráðuneytið,
15. júni 1976.
Merkjasala
Sölufólk óskast til að selja merki Þjóðhátíðar-
dagsins 17. júní.
Merkin eruafgreidd að Frfkirkjuvegi 11 á
morgun frá kl. 9 f.h. Góð sölulaun.
Þ jóðhátíðarnef nd
Reykjavíkur
Voikswageneigendur
Höfum fy rirliggjandi: Bretti — Huröir — Vélarlok —
Geymslulok i Wolkswagen i allflestum litum. Skiptum i
einum degi meö dagsfyrirvara fyrir ákveöiö verö.
Reynið viöskiptin.
Bilasprautun Garðars Sigmundssonar.
Skipholti 25 Simar 19099 og 20988.
Hvað á að gera við ótíma-
bæra barnsfæðingu?
Hvað gerir leikmaður ef fæðingu ber
skyndilega að höndum
Hvaö á að gera við barnsfæð-
ingu:
bér fallast áreiðanlega hend-
ur, ef þú neyðist til að vera ljós-
móðir án þess að hafa verið
nokkru sinni viöstaddur fæðingu
og veiztekki, hvernig á að slita
naflastrenginn.
Taktu samt lifinu með ró. bað
er eðlilegt að eignast barn og 95
af hverjum 100 barnsfæðingum
ganga eðlilega fyrir sig og barn-
ið fæðist án utanaðkomandi
hjálpar að ráði.
Flestar konur finna, þegar
fæðing er að byrja. Hriðir eða
reglubundinn samdráttur legs-
ins á þriggja til sjö minútna
millibili bendir til þess.
bANNlG ER EÐLILEG
FÆÐING.
Smám saman þenst legháls-
inn út við hverja hrið til þess að
iikami bamsins geti þrýstst út.
betta er úlvikkunin. begar
henni er lokið springur fomistað
og hluti fósturvatnsins kemur.
Skömmu áður hefúr konan sjálf
fundið til smáhvilda á hriðun-
um, þvi að þrýstingurinn á leg-
iðsjálftminnkar. Eftir skamma
stund byrja hriðirnar aftur af
fullum krafti og nú byrjar
rembingssóttin.
Höfuðið er á undan, ef barnið
fæðist i hvirfilstöðu. Við hverja
hrið sést á kollinn, þegar loka-
hriðarnar em. Hann birtist og
hverfur, en sifellt stækkar hann.
Ef þú ert leikmaður máttu
ekki gleyma þvi, aðláta konuna
liggja á bakinu og þrýsta svo á
læri hennar, að þau nái að úln-
liðum. bað sést á kollinn á
barninu (bað séstá hárinu), en
ef hríðirnar eru þannig, að langt
liður á milli, virðist barnið
þrýstast aftur inn i likama kon-
unnar. begar kollurinn er kom-
inn á samt ekkert að gera, þvi
að líkaminn kemur i næstu hrið.
Fylgjan kemur eftir fæðingu
barnsins og virðist harla litil
enda fæðing hennar oftast þján-
ingarlaus. bað er auðvelt að
binda fyrir naflastrenginn, sem
liggur milli barns og fylgju.
Fyrsta verk:Takið með báð-
um höndum um höfuð barnsins
án þess að snerta háls þess og
aðstoðið þannig fæðingu þess.
Jafnvel við sitjandifæðingu (5%
allra fæðinga) getið þér rólegur
stutt við sitjandann og fæturna.
bað má aldrei breyta fæðingar-
stöðu barnsins, hvorki að ofan,
neðan, frá hægri né vinstri.
Aldrei neinar snöggar hreyfing-
ar. Eyðileggið ekki það,sem
náttúran ætlaðist til við barns-
fæðingu.
Ef móðirin rifnar við
fæðingu.
bá skuluð þér ekkert hugsa
um það. Fæðingin gengur
aðeins fyrr fyrir sig og verið
ekkert hræddur, þvi að læknir-
inn, sem kemur seinna getur
saumað þessi spor saman.
Takið það upp á fótunum og
vefjið siðan handklæði utan um
fætur barnsins, áður en sogið er
úr nefi þess og munni - og mikil-
vægast af öllu - leyfið vatninu úr
lungunum að drjúpa út úr vitum
barnsins. Venjulega fer barnið
þá að öskra hátt og hressilega,
jwaðþaðhafi ekki gertþað þeg-
ar við fæðingu, en þá eru þessar
varúðarráðstafanir vitanlega
ónauðsynlegar - og þar með er
fæðingunni lokið og barnið heil-
brigt.
Hvað um fylgjuna?
Látið hana eiga sig. Biðið
þangað til, að barnið er farið að
anda eðlilega, þvi að þá hættir
fylgjan að titra reglubundið. bá
fyrster stundin upprunnin til að
skera á naflastrenginn, sem
liggur frá móður til barns. Bind-
ið fyrir með léreftsbandi (bendli
) eða einhverju öðru en snæri
mitt milli móður og barns i á að
gizka fimm sentimetra fjarlægð
(sjá stóru myndina). bað er
bundið um á tveim stöðum en
fjarlægðin höfð eins og áður
sagði fimm sentimetrar og þá
fyrst er klippt eða skorið á
naflastrenginn. Seinna geta
ljósmóðir eða læknir athugað
nafla barnsins. bér þurfið
ekkert að óttast, þvi að skurður-
inn eða áklippingin gerir hvoriti
móður né barni mein, ef vel er
bundið fyrir báða enda.
Hvað á að gera við
barnið?
Nýfædd börn eru - í neyðartil-
fellum - vafin i hlýtt teppi og sett
undir sæng til að verja þau
kvefi.
Biðin eftir fylgjunni.
Eftir smáhvild fær móðirin
aftur hriðir til að losna við fylgj-
una. Legið vill losna við þennan
tengilið móður og barns, en bið-
in getur orðið nokkuð löng. Allt
að stundarfjórðungi eða hálf-
tima. Komi hún ekki sjálfkrafa
þarf læknisaðstoð.
Ef barnið Iifir ekki.
Sleppum öllu þessu einfald-
asta - stundum geta leikmenn
ekki aðstoðað verðandi móður.
Svo er sagt, að það sé i fimm til-
fellum af hverjum hundrað, en
nú erum við aðræða þessi fimm
tilfelli af hundrað, sem stundum
er unnt að bjarga, ef menn vita,
hvernig þeir eiga að fara að.
Nýfædda barnið andar
ekki.
bað öskrar ekki, hreyfir sig
ekki, andar ekki. bað er mátt-
laust og bláleitt. Takið barnið
upp á fótunum og sláið hressi-
lega i afturendann á þvi. Fjar-
lægið sh'm, blóð eða annað frá
vitum þess með vasaklút.
Endurtakið þetta, unz barnið fer
áð anda aftur. Ef þetta heppnast
ekki verðið þér að reyna
munn-við-munn-aðferðina.
Lifskossinn.
Látið opinn munn við munn og
nef nýfædda barnsins og andið
FRAMHALDSSAGAM
rætt það nægilega, og nú komum
við að næsta atriði. Majórinn vill
siður, að þið séuð með einhver
læti út af þessu.”
„Einmitt það?” Kelp glotti út i
annað munnvikið. „bað verður
erfitt að komast hjá þvi.*'
„Ekki nauðsynlega,” sagði
Prosker. „Munið þér ekki eftir
þvi hvað mjaórinn er hrifinn af
skýrslugerð?”
Kelp hrukkaði ennið. „Blöðum i
möppu,” sagði hann. „Hvað með
það?”
Prosker sagði: „bað er mikið
undir þvi komið, hver opnar
möppuna og les bréfin. Opinber
ákærandi i Manhattan hefði
kannski áhuga á þeim. í fyrsta
lagi myndi það leysa fimm mjög
athyglisverð afbrot nýlega, auk
þess sem hann fengi vissa ábend-
ingu um lausn eldri mála.”
Kelp léit illilega á Prosker.
„Svo majórinn ætlar koma upp
um okkur?”
„Aðeins ef þið eruð með læti,”
sagöi Prosker. Hann hallaöi sér
aftur á bak i stólinn og baðaði út
öllum öngum. „betta hefur nú allt
gengið vel, þegar allt kemur til
alls,” sagði hann, „ef litið er á
það, hvað ið hegðuðuð ykkur
heimskulega fyrst.”
„Heimskulega!”
„bið urðuð að gera fimm til-
raunir, áður en þetta
heppnaðist,” minnti Prosker
hann á. Hann rétti upp höndina til
að þagga niður i Kelp. „Ég er
ekki að gagnrýna ykkur. Allt er
gott, þá endirinn er góður, segir
málshátturinn, og þér og vinir
yðar náðuð honum að lokum. En
þið voruð alls ekki sú fyrirmynd
atvinnumennsku og hæfileika,
sem majórinn hélt, að hann væri
að ráða i vinnu.”
„Hann ætiaði alltaf að svikja
okkur,” sagði Keip reiðilega.
„bað hef ég enga hugmynd
um,” sagði Prosker. „Verið nú
svo góður að leggja demantinn á
borðið.”
„bér haldið þó ekki, að ég hafi
tekið hann með mér?”
„Jú, það held ég,” sagði
Prosker og lét sér hvergi bregða.
„Spurningin er, hvort þér eruð
svo vitlaus að neyða þessa herra
hér til að þvinga yður til að af-
henda hann. Eruð þér það?”
Kelp hugleiddi málið, reiður og
bitur, og komst að þeirri niður-
stöðu, að það væri hann ekki. bað
var ekki til neins að fá sér
nokkrar ónauðsynlegar kúlur.
bað var rétt að gefa þessa lotu og
hugga sig við, að keppninni væri
ekki lokið. Kelp stakk hendinni i
vasann, tók upp svarta flauels-
hylkið og lagði það á borðið.
,Gott,” sagði Prosker og brosti
til hylkisins. Hann rétti fram
báðar hendur, opnaði hylkið og
brosti við inriihaldinu. Hann
lokaði hylkinu og leit af Kelp og á
fulltrúa valdsins. „Einn ykkar
getur farið með þetta til majórs-
ins,” sagði hann.
Ibenviðarmaðurinn gekk fram
og ljósið endurspeglaðist i gler-
augunum hans. Kelp elti hann
með augunum, þegar hann gekk
út.
„Og nú," sagði Prosker, og Kelp
leit aftur á hann. „Og nú,” endur-
tók Prosker, „ætla ég að segja
yður, hvað gerist. Eftir smá stund
fer ég úr sendiráðinu og til lög-
reglunnar. Ég hef búið til sögu
um það, hvernig hópur bófa rændi
mér, þvi að þeir héldu, að ég
vissi, hvar fyrri skjóstæðingur
minn hafði falið ránsfeng sinn.
beir voru i marga daga að viður-
ÞAÐ VAR EINU
SINNI DEMÁNTUR...