Alþýðublaðið - 17.11.1976, Blaðsíða 8

FBÉTTIR
AAiðvikudagur 17>. nóvember 1976 SJajjd1’
AAiðvikudagur 17. nóvember 1976
FRÉTTIR 9
Stjórnunarfélagið:
Fundur um stefnu hins opin-
bera í fjárfestingarmálum
Undanfarin ár hafa orðið miklar
umræður um fjárfestingar hér á landi,
hvort sem um er að ræða opinberar
fjárfestingar eins og t.d. við Kröflu,
eða almennar fjárfestingar byggðar á
stefnu stjórnvalds eins og t.d. skut-
togarakaupin. Stuðningsmenn fjár-
festinganna kalla þær uppbyggingar-
starfsemi, en andstæðingarnir tala um
sóun.
I tilefni umræðu af þessu tagi boðar
Stjórnunarfélagið til fundar 19.
nóvember n.k., að Hótel Loftleiðum,
þar sem til umræðu verðurstefna hins
opinbera i fjárfestingarmálum. Fund-
ur hefst með hádegisverði i Leifsbúð
og þar setur Ragnar S. Halldórsson
fundinn og Geir Hallgrimsson for-
sætisráðherra flytur ávarp.
Að þvi loknu verður fundi fram hald-
ið i ráðstefnusal hótelsins. bar mun
Jón Sigurðsson ráðuneytisstjóri, sem
er nýkominn heim, frá Bandarikjun-
um, þar sem hann var eimj af banka-
stjórum Alþjóðabankans flytja erindi
um það, hver stefna hins opinbera ætti
að vera i fjárfestingarmálum. ólafur
Daviðsson hagfræðingur frá Þjóð-
hagsstofnuninni gerir grein fyrir sam-
setningu og þróun fjárfestinga hér á
landi i samanburði við önnur lönd. As-
mundur Stefánsson hagfræðingur ASl
fjallar um það hvort Islendingar fjár-
festi of mikiö og Halldór Guðjónsson
kennslustjóri H1 ræöirum það, hverjir
taki raunverulega ákvarðanir um
fjárfestingar hins opinbera.
Þá munu Eggert Hauksson fram-
kv.stj. Plastprents og Hjörtur Hjart-
arson forstj. J. Þorláksson og Norð-
mann fjalla stuttlega um áhrif opin-
berrar stefnu á fjárfestingar einkafyr-
irtækja.
1 fundarlok fara fram pallborðsum-
ræður undir stjórn Ragnars S. Hall-
dórssonar með þátttöku Daviðs Sch.
Thorsteinssonar form. Félags iðnrek-
enda, Jakobs Björnssonar orkumála-
stjóra, Jónasar Haralz bankastjóra,.
Kristjáns Ragnarssonar form. Land-
sambands isl. útgerðarmanna og
Sverris Hermannssonar fram-
kvæmdastjóra Framkvæmdastofnun-
arinnar.
Fundurinn er opinn öllum áhuga-
aðilum um efnið.
Islenzkt pönnukökuhús
í Mosfellssveit
íbúum Mosfellssveitar gefst nú kost-
ur á að sjá fyrstu málverkasýningu
sem haldin hefur verið i Mosfellssveit.
Er það Ragnar Lár., sem riður á vaðið
og heldur sýningu á verkum sinum i
Aningu, en það er matsölustaður við
kaupfélagið þeirra i Mosfellsveit.
Jafnframt þvi, sem Aning býður upp
á málverkasýningu, er nýbúið að gera
„smávægilegar breytingar” á staðn-
um, eins og eigandinn komst að orði
við blaöið.
Eigandi Aningarkvaðstætla aö reka
staðinn með liku sviði og Amerisku
International Pancakehouse, eru rek-
in. En International Pancakehouse
(Alþjóða pönnukökuhús) bjóöa upp á
allar gerðir af pönnukökum auk fleira
góðgætis.
I Aningu verða á boðstólum kvölds
og morgna, grillréttir heitur matur og
alls kyns góðgæti.
Mosfellssveitungar og aörir gestir
ættu þvi aö geta etið fylli sina, ef leiðin
liggur i Aningu.
—AB.
ÞAKKARÁVARP
„Beztuþakkir votta ég öllum þeim, sem sýndu mér vinsemd
og virðingu á sjötugsafmæli minu.”
Eysteinn Jónsson.
ákveðnar vörutegundir, ef sýnt er
fram á það skýrum rökum og
upplýsingum, að tollalækkanir
heföu valdið miklum samdrætti,
atvinnuleysi eða gjaldþroti i við-
komandi iðngrein, sem við
teldum æskilegt að vernda.
Vegna væntanlegs EFTA-ráð-
herrafundar i næsta mánuði og
þærumræður, sem að undanförnu
hafa farið fram, um framleng-
ingu á aðlögunartimanum, fannst
mér nauðsynlegt að fá upplýs-
ingar beint frá þér um þessi
atriði.
I bréfi þinu er engin tilraun
gerð til þess að svara fyrirspurn
minni heldur aðeins endurtekin
hin gamla og órökstudda krafa
um framlengingu á aðlögunar-
timanum fyrir allar vöruteg-
undir, sem EFTA-aðildin og
Efnahagsbandalagssamningur-
inn ná til. Þá fylgdi bréfi þinu
áætlun um rekstraryfirlit fram-
leiðsluiðnaðar á árunum 1973-75
og sýnir hún m.a. eftirfarandi
aukningu á þessum árum:
Verðmæti
útflutningsiðnaðar 111%
Rekjur framleiðsluiðn. 126%
Afskriftir 114%
Vextir 196%
Beinir skattar 65%
Þessar upplýsingar finnst mér
alls ekki þess eðlis, að þær
geti stutt ósk okkar um almenna
framlengingu aðlögunartimans.
Tilraunir iðnaðarins til að fá framlengdan aðlögunartímannað EFTA
skýra mynd af raunverulegri
stöðu iðnaðarins. Það sem skiptir
máli er sú staðreynd að afkoman,
þ.e. hreinn hagnaður eftir skatta
sem % af tekjum, hefur versnaö
öll árin, úr 1.28% hagnaði 1973 i
0.09% tap 1975. Þessar tölur sýna
þó betri afkomu en hún raunveru-
lega varð, vegna vanmetinna af-
skrifta.
Finnst oss þessi óheillavænlega
þróun sannarlega vera þess eðlis
að hún styðji ósk vora um fram-
lengingu á aðlögunartima.
4. Þróun inn- og útflutnings iðnaðarvara viö EFTA og EBE-lönd var
þessi á árunum 1973 til 1975:
Innflutningur iðnaðarvara á
EFTA og EBE tolli, millj. kr.
% afalmennum vöruinnflutn.
Útflutningur iðnaðarvara til
EFTA og EBE, millj. kr.
— án áls, m.kr. 2)
Útflutningur allra iðnaðar-
vara til EFTA og EBE, sem %
af útflutningi, alls
Útflutningur iðnaöarvara án
áls til EFTA og EBE, sem %
af útflutningi, alls
1) Upplýsingar ekki fyrir hendi
2) útflutningur áls er tekinn út, vegna þess hve útflutningur þess hefur
verið sveiflukenndur.
1973 1974 1975
1) 6.090 14.5% 12.143 20.5%
4.809 780 5.729 986 4.811 1.563
18.6% 17.4% 10.1%
3.0% 3.0% 3.3%
anlögð verðbólga áranna 1973 til
1975. Vér teljum þó ekki rétt að
nota þessa aðferð, þegar um er að
ræða útflutning og notum i þvi til-
viki vegið meðalgengi útflutnings
iðnaðarvara, sem hækkaði um
71% á umræddum árum.
Þá breytast tölur i bréfi yðar
efst á bls. 2 á eftirfarandi hátt:
Verðm. útfl.iðn. 24.1%
Tekjurframl.iðn. 6.1%
Afskriftir 0.5%
Vextir 39.0%
Beinirskattar -=-22.5%
Þessar tölur einar gefa þó ekki
„EKKI KEMUR TIL GREINA AÐ BÍÐA
EFTIR MIKLUM SAMDRÆTTI,
ATVINNULEYSI EÐA GJALDÞROTI
- Bréfaskipti Félags íslenzkra iðnrekenda og viðskiptaráðuneytis
____________—________________________________________J
Þegar íslendingar
gengu i EFTA á sinum
tima og gerðu samninga
við EBE, fengu þeir sér-
stakan aðlögunartima,
til þess að samhæfa sig
nýjum háttum i tolla-
málum við samnings-
aðila.
Það mun hafa verið
undirskilið af hálfu
islenzkra ráðamanna
við forkólfa iðnaðarins,
að þannig væri að kjara-
og tollamálum staðið
hér innanlands, að fært
væri að aflétta smátt og
smátt þeirri tollvernd,
sem islenzkur iðnaður
hafði óneitanlega notið,
án þess að iðnaðurinn
biði tjón af.
Þetta átti vitanlega að fara
saman við þær tollalækkanir á
innfluttum iðnaðarvörum frá
samningsaðilum ytra, sem i
samningunum voru ákveðnar.
Jafnhliða þessu munu framá-
menn iðnaðarins hafa treyst þvi
og haft fyrir þvi vilyrði, ef ekki
loforð, að bæði hráefni til iðnaðar
og nauðsynlegur vélakostur yrði
ekki tollaður af hálfu rikisvalds-
ins, að minnsta kosti ekki hærra
en svo, að kosti iðnaðarins væri
ekki þrengt,vegna fyrirsjáanlegs
innflutnings iðnaðarvara frá
EFTA og EBE rikjunum. Þá mun
þvi einnig hafa verið treyst, að
lánamál iðnaðarins yrðu endur-
skoðuð og úr þeim greitt á þann
hátt, að islenzkur iðnaður sæti við
ekki lakari kjör en hinn erlendi,
sem hingað flytti vörur sinar.
Með öörum orðum, aö islenzki
iðnaðurinn fengi sanngjarna aö-
stöðu til samkeppni við hinn er-
lenda.
Hér skal ekki felldur dómur
um, hvaða ástæður valdi, þó leiða
megi nokkuð glöggar likur að þvi,
að efnahagserfiðieikar okkar séu
þar veigamesta ástæðan. En
staðreyndin sem við blasir er sú,
að íslendingum ' hefur stigizt
miklu hægar en vonir stóðu til i
upphafi, að samhæfa sig þeim
tollalækkunum, sem orðið hafa á
erlendum innfluttum iðnvarningi.
Nú eru þrjú ár eftir af hinum
umsamda aðlögunartima, og
alltof margt hefur gengið svo úr-
skeiðis, að iðnrekendur og iðn-
verkafólk telja fullkomna vá fyrir
dyrum, ef ekki er hægt að fá
þennan tima framlengdan.
Félag islenzkra iðnrekenda
hefur þvi farið þess á leit við
stjórnvöld, að þau beiti sér fyrir
þvi við samningsaðila okkar að
framlengdur verði aðlögunar-
fresturinn. Hver viðbrögð stjórn-
valda endanlega verða, er ekki að
fullu vitað.
En til að skýra fyrir landslýð,
hvernig málin standa, þykir
einsættað birta bréfaskipti FÍI og
ráöuneytisins, sem um þessi mál
fjallar, enda hefur þeim bréfa-
skiptum verið dreift til allra
félagsmanna FII og til allra ráð-
herra. ' OS
1. bréf formanns Ffl til
viðskiptará ðuney tisins.
Viðskiptaráðuneytið
Arnarhváli,
Reykjavik
28.10.76
Vegna fyrirspurnar hr. ráðu-
neytisstjóra Þórhallar Asgeirs-
sonar til formanns FIL, Daviðs
Sch. Thorsteinsson, i gær um
fyrir hvaða greinar iðnaðarins
kom i helst til greina að sækja um
framlengingu á aölögunartíma að
EFTA og EBE, viljum vér taka
fram eftirfarandi:
1. Vér teljum að röksemdir þær,
sem fram komu i hinni formlegu
umleitan vorri til rikisstjórnar Is-
lands dags. 20.09.74 um framleng-
ingu á aðlðgunartima, séu enn i
fullu giidi.
2. Nýjustu tölur um þróun í af-
komu framleiðsluiðnaðarins, sem
fylgja hjálagðar, leiða i ljós þá
staðreynd, að grundvöllur nauð-
synlegrar uppbyggingar hefur
ekki verið fyrir hendi. Afkoma
framleiðsluiðnaðarins er enn
verri árið 1975 en árið 1973 og
1974.
Islendingar gengu i EFTA og
gerðu samning við EBE i þeim
tilgangi að auka útflutning iðnað-
arvara. Þróun islensks efnahags-
lifs og óviðunandi ábúnaður iðn-
aðarins er megin orsök þess, að
þróun i iðnaði og þar með aukn-
ing útflutningsvara hefur ekki
orðið meiri en raun ber vitni.
Af þessum ástæðum teljum vér
nauðsynlegt að sótt verði um
framlengingu á aðlögunartima
fyrir allar greinar iðnaðarins.
Virðingarfyllst,
FELAG ISLENSKRA IÐNREK-
ENDA
Davið Sch. Thorsteinsson
formaður.
Afrit sent: öllum ráðherrum.
Bréf viðskiptaráðu-
neytisins til formanns
FÍI.
Hr. Davið Sch. Thorsteinsson,
form. Félags isl. iðnrekenda,
Reykjavik.
Kæri Davið,
Mér er ómögulegt að byrja bréf
mitt, eins og þykir góður siður,
með þvi aö þakka fyrir bréf þitt
frá i gær. í simtali i fyrradag
lagði ég fyrir þig ákveðna spurn-
ingu, en i bréfi þinu gerir þú enga
tilraun til að svara henni.
Ég bað þig um að láta mér i té
upplýsingar um það, hvaða iðn-
greinar eða iðnfyrirtæki hefðu
lent isérstökum vandræðum, sem
kenna mætti tollalækkununum
um. Eins og ég hefi margoft sagt
við þig, þá er ég sannfærður um,
að það sé hægt að fá samþykki
a.m.k. EFTA fyrir þvi aö fram-
lengja aðlögunartima fyrir
Þjóðhagsstofnunin mun vera að
semja skýrslu um stöðu iðnaðar-
insog áhrif EFTAaðildar á iðnað-
arfyrirtæki. Ég held, að nauðsyn-
legtséaðbiða með nokkra endan-
lega dóma um það,. þar til sú
skýrsla liggur fyrir.
Ég vil þó vegna þeirra um-
ræðna, sem orðið hafa um þetta
mál, vekja athygli á, að hinar
ýmsu iðngreinar og iðnfyrirtæki
eru mjög misjafnlega á vegi
stödd, svo útilokað er að flokka
allan iðnað undir einn hatt. Fyrir
margar iðngreinar hefur EFTA-
aðildin haft litil eöa engin áhrif,
en fyrir aðrar hefur hún orðið til
að auka framleiðni og fram-
leiðslu, sem áreiðanlega er öllum
landsmönnum i hag. 1 þessu sam-
bandi má nefna eftirfarandi iðn-
greinar:
1. Iðngreinar, sem áður höfðu
enga eða óverulega tollvemd svo
sem skipasmiðar, veiðarfæra-
gerðir og kassagerðir.
2. Sum stærstu iðnfyrirtæki
landsins, svo sem Aburðarverk-
smiðjan, Sementsverksmiðjan og
Kisilgúrverksmiðjan.
3. Þjónustuiðnaður af ýmsu tagi.
4. Iðnaður, sem ennþá nýtur
timabundnar verndar af innflutn-
ingshöftum, svo sem sælgætisiðn-
aður og kexframleiðsla.
5. Siðast en ekki sist iðngreinar,
sem EFTA-aðild nær ekki til svo
sem:
Sláturiðnaður og kjötiðnaður.
Mjólkuriðnaður.
Niðursuðuiðnaður (nema sjávar-
afurðir gagnvart EFTA ein-
göngu).
Kaffibrennsla — kaffibætisgerð.
Smjörlikisgerð.
Fóðurblöndun.
Isgerð.
Sultu- og efnagerð.
Aldinsafaframleiðsla.
Pökkun matvara t.d. hveiti, syk-
urs, rúgmjöls.
Þá er rétt um leið að benda á
hin jákvæðu áhrif EFTA-aðildar
fyrir iðngreinar, sem hafa
óneitanlega fengið betri mögu-
leika til aö flytja út framleiðslu
vegna tollfrelsis i löndum EFTA
og EBE og má þar nefna m.a.:
1. Niðursuðuiðnaður
(sjávarafurðir).
2. Prjónavöruiðnaður og fatagerð
3.Skinnaiðnaður og leðurvöru-
gerð
4. Umbúðaiðnaður og plastiðn-
aður.
5. Kisilgúrframleiðsla.
6. Álframleiðsla.
7. Keramikframleiðsla.
8. Þangmjölsframleiðsla.
9. Veiðarfæri.
10 Vélar og tæki ýmisskonar
(handfæravindur, fiskflokkunar-
vélar).
Um hin jákvæðu áhrif veit ég að
við erum sammála, þótt það vilji
stundum gleymast.
Úrþvi að þú fórst að senda afrit
af bréfi þinu til allra ráðherra,
neyðistég lika tilþess að gera það
sama, þótt ég viti, að þeir hafi
meira en nóg að lesa þessa dag-
ana.
Með bestu kveðjum
Þórhallur Asgeirsson.
2. bréf formanns FÍI til
viðskiptaráðuneytisins.
Hr. Þórhallur Ásgeirsson,
ráðun.stj.
Viðskiptaráðuneytið
Arnarhváli
Reykjavik.
05.11.76
Vér þökkum bréf yðar til for-
manns F.t.I. dags. 29. oktober
1976.
Það var ekki ætlun vor að
munnhöggvast við yður um
ástæður þess, að vér teljum nauð-
synlegt að framlengja aðlögunar-
timann að EFTA/EBE, en nokk-
ur atriði i bréfi yðar eru þó þess
eðlis að vér teljum nauðsynlegt
að svara þeim.
1. Vér teljum, að ef beðið verður
þess ,,að tollalækkanir hefðu
valdið miklum samdrætti,
atvinnuleysi eða gjaldþroti i við-
komandi iðngrein, sem viö teljum
æskilegt að vernda”, sé of seint
að sækja um framlengingu, þvi of
seint er að byrgja brunninn,
þegar barnið er dottið ofan i.
2. Rétt er, að framleiöni og fram-
leiðsla hefur aukisl i ýmsum
greinum iðnaðar á undanförnum
árum. Hins vegar teljum vér
ógjörlegt að greina hvort ástæður
þessarar jákvæðu þróunar eru
aðild að EFTA og samningur við
EBE, eða aðrar ástæður, s.s.
framleiðsluaukning, sem hafði
átt se'r stað i mörg ár, áður en
gengið var til þessara samninga,
aukin eftirspurn innanlands
o.s.frv..
3. Tölur vorar i áætlun um
rekstraryfirlit framleiðsluiðn-
aðar árin 1973 til 1975 sýna breyt-
ingar nokkurra reksfrarstærða i
krónum á verðlagi hvers árs. Til
að gera sér grein fyrir raunveru-
legum breytingum þessara
stærða frá einu ári til annars er
nauðsynlegt að umreikna tölurn-
ar til fasts verðlags. Það má
nálgast t.d. með þvi að umreikna
tölurnar með tilliti til verðbólg-
unnar hér innanlands á timabil-
inu, eða með 113% sem var sam-
Af þessu sést, að útflutningur til
EFTA/EBE án áls hefur aukist
um 577 m.kr.milli áranna 1974 og
1975 en innflutningur frá sömu
rikjum hefur aukist um 6.053
m.kr..og hlutdeild þess innflutn-
ings, sem- fær EFTA/EBE toll-
meðferð, i almennum vöruinn-
flutningi var 20.5% 1975 saman-
borið við 14.5% 1971. A sama tima
jókst hlutdeild útflutnings iðnað-
arvara (án áls) til EFTA og EBE
i heildarútflutnings landsmanna
einungis úr 3% i 3.3%.
Teljum vér þessar tölur sýna
betur en íhörg orö hvert stefnir og
að markmið aðildar að EFTA og
samnings við EBE, sem var að
byggja upp iðnað á íslandi, hefur.
ekki náðst. Virðast iðnfyrirtæki
annara aðildarrikja EFTA og
EBE á hinn bóginn hafa hagnast
vel á EFTA-áðild tslands og
samningi þess við EBE.
5. Vér teljum ofangreind rök
hvorki ,,gömul né órökstudd" og
itrekum, að hér er um svo stórt
hagsmunamál islensku þjóðar-
innar að ræða, að ekki kemur til
greina að biða eftir „miklum
samdrætti, atvinnuleysi eða
gjaldþroti" með að taka
ákvörðun i þessu máli.
Vér álitum að stigin hafi veriö
rétt skref með inngöngu tslands i
EF'TA og með samningi við EBE.
En eins og málum er komið telj-
um vér óhjákvæmilegt að sótt
verði um framlengingu að-
lögunartimans að báðum banda-
lögunum, þannig að timi vinnist
til að:
1) jafna aðstöðu islenskra iðn-
fyrirtækja við aðstöðu erlendra
keppinauta,
2) iðnfyrirtæki fái ráðrúm til
nauðsynlegrar uppbyggingar, en
til þess eru þau 3 ár, sem eftir eru
aðlögunartimans, ekki nægur
timi, jafnvel þótt öll atriði aðbún-
aðar iðnaðarins kæmust i lag nú
þegar.
Virðingarfyllst,
FÉLAG ISLENSKRA
IÐNREKENDA
Davið Sch. Thorsteinsson,
lormaður.
Afrit sent: öllum ráðherrum.
Salir við öll
tækifæri
Sími82200
ttHOnLtt

l
yyj
s
n