Alþýðublaðið - 23.12.1976, Qupperneq 34

34
Fimmtudagur 23. desember 1976 Jólablað Alþýðublaðsins
f bókinni eru saman komin œviágrip og œttartölur manna f
löggiltum iðngreinum bókagerðar, ásamt frisögn af þróun hverrar
iðngreinar. Mikill fjöldi mynda er i bókinni. Upplag mjög takmarkað.
Dreifing bókarinnar fer fram frá skrifstofu Hins fslenzka prentara-
félags, Hverfisgötu 21, Reykjavfk. Sfmi 16313.
-
Aðstoðarframkvæmdastjóri
QRIlJnsUtfnÍng1deild Sambandsins óskar eftir að ráöa
aðstoðarframkvæmdastjóra sem fyrst.
Viðskiptamenntun og feynsla við innflutningsverzlun og
stjórnun fyrirtækja nauðsynleg 8
fvrrP^örf U“sj5k?ir.ásfmt upplýsingum um menntun og
yrn storf sendist starfsmannastjóra, sem gefur nánari
upplysingar fyrir 15. janúar. n.k.
• f
$ SAMBAND fSLENZKRA SAMVINNUFÉLAGA
Vigtarmaður
Starf vigtarmanns hjá hafnarsjóði
Hafnarfjarðar, er laust til umsóknar.
Laun verða samkvæmt launakerfi starfs-
manna Hafnarfjarðarkaupstaðar. Um-
sóknir óskast sendar undirrituðum að
Strandgötu 6, eigi siðar en 5 janúar n.k.
Bæjarstjóri Hafnarfjarðar.
I sparisjoðsdeildum útvegsbanka Is- er skemmtileg gjöf til barna og ungl-
lands. fáið þér af hentan sparibauk, við inga, auk þeirra hollu uppeldisáhrifa,
opnun nýs sparisjóðsreiknings, með 500 sem hún hefur. Forðist jólaös, komið nú
kr. innleggi. þegar I næstu sparisjóðsdeild bankans
og fáið nytsama og skemmtilega jóla-
„Trölla" sparibaukur og sparisjóðsbók gjöf fyrir aðelns kr. 500.00.
«t l'JTVEGSBANKI
ISLAINÍDS
Hvað var skrifað i
Alþýðublaðið á jólum
1933? Um það leyti
voru miklir umbrota-
timar i islensku þjóðlifi
og þeir spegluðust enda
i útgáfu prentaðs máls
á íslandi. Alþýðublaðið
stækkaði ört og jók út-
breiðslu sina á þessum
tima og varð á örfáum
árum stærsta dagblað
á íslandi.
Við flettum til gam-
ans upp i jólablöðum
áranna 1931, 1932, 1933
og 1934 og birtum hér á
eftir sýnishorn af skrif-
um blaðsins um jóla-
leytið fyrir meira en 40
árum.
í Alþýðublaðinu þann 23.
desember 1931 eru auglýsingar
yfirgnæfandi af efni á siðum
blaðsins, til dæmis er öll forsið-
an undirlögð af auglýsingum og
baksiðan einnig. A forsiðu er
stór auglýsing frá raftækja-
verslun Júliusar Björnssonar,
þar sem segir: „Fyrir 12 krón-
ur: öllum boðlegar jólagjafir.
T.d. Therma straujárn, fallegi
rauði ilmvatnslampinn sterkur
fallegur borðlampi og ótal
margt fleira. Hringið til okkar
eftir ,,osram”-perum og var-
töppum svo ekki verði ljóslaust
um jólin”.
Þá er einnig auglýsing á for-
siðu ,,frá leikhúsinu” og er þar
greint frá jólaleikritunum i
Reykjavik um jólin 1931. Þau
voru Litli Kláus og stóri Kláus
eftirH.C. Andersen. Miðaverö:
Börn kr. 1.50, fullorönir: 3.00.
Einnig er auglýst Lagleg stúlka
gefins.óperetta i 3 þáttum. Lög
eftir Hans May, islenzkur texti
eftir Emil Thoroddsen og
Tómas Guðmundsson. Atta
manna hljómsveit.

íhaldslur
er andin
Varist þá!
1 Þorláksmessublaðinu 1931
er birt lesendabréf frá ó úr
Hafnarfirði. Þetta er hugleiðing
i tilefni af nýafstöðnum bæjar-
stjórnarfundi i Hafnarfirði og
hefur ó sýnilega hitnað mjög I
hamsi við framkomu ihaldsins á
fundinum, enda segir hann að
„ihaldið hafi hafið herferð á
hendur Islenzkum verkalýð, að
lækka laun þeirra opinberu
starfsmanna bæja oglands, sem
lægst hafa launin, til þess að
hægara sé að koma fram kaup-
lækkun hjá sjómönnum og eyr-
arvinnufólki”. ó flytur stéttar-
bræðrum sinum fáein varnaðar-
orð I niðurlagi bréfsins:
„Verkalýöur! Af ávöxtunum
skaltu þekkja þá! Hvort sem
þeir heita ritstjórar, útgerðar-
menn eða kaupmenn o.s.frv., að
eins ef ihaldslundin fyllir hjörtu
þeirra þá er andinn æ hinn sami,
hvort sem er á Austfjöröum,
Vesturlandi, Suðurlandi, Norð-
urlandi eða erlendis. Þeir eru
alt af og alls staöar sjálfum sér
likir blessaðir Varist þá!”
„Gerir jafnaðarstefnan
mennina betri?”
Ólafur Friöriksson ritstjóri og
áybrgðarmaöur Alþýðublaösins
ritar forsiðugrein í aðfanga-
dagsblaðið 1931 og nefnir hana:
„Gerir jafnaðarstefnan menn-
ina betri?”
Hann segir í upphafi greinar-
innar:
„Ég átti einu sinni mjög langt
tal um jafnaðarstefnuna viö
mann sem aö lokum sagði:
„Þaö getur verið, að jafnað-
arstefnan komist á, og að þá
muni allir, eins og þú segir, hafa
nógan og góðan mat, allir geta
klæðst góöum og smekklegum
fötum og allir búið i hollum
björtum og skemmtilegum
ibúðum. En mér er spum:
— segir Alþfðublaðið
á Þorláksmessu 1931
Verða mennirnir þrátt fyrir
þetta nokkuð betri en áöur? Ég
erekkiaðtalaumþámenn, sem
jafnaöarstefnurikið tekur viö úr
núverandi þjóðfélagi, þvi svo
kröfuharður er ég ekki að ég
ætlist til neins um þá. En veröur
sú kynslóð, sem vex upp eftir að
samkeppni einstaklinganna um
auðinn er hætt, nokkuð betri en
sú, sem við nú sjáum daglega i
kring um okkur”.
Ólafur veltir þessari spurn-
ingu mannsins fyrir sér í grein-
inni og kemst aö þeirri megin-
niðurstöðu, að samanburðar-
könnun á hegðan manna og dýra
sýni svo ekki verði um villst, að
þegar upp sé staðiö, þá vegi
reynslan alltaf meira en eöliö
Með öörum orðum, að þaö sem
við köllum „eðli”, sé aö meiru
eða minna leyti mótað af um-
hverfinu. Olafur Friðriksson
lýkur grein sinni á þessum orð-
um:
„Hjá mörgum unglingum má
oft verða vart við geysimikla
greiðasemi og löngun til þess aö
hjálpa öörum er þess þurfa
með. Það er sem sé vöknuö hjá
þeim hin sterka samúðar-eðlis-
hvöt, sem er manninum eigin-
leg. Hjá ýmsum litt menntuðum
þjöðum fær þessi hvöt að mestu
að þróast I friði, eins og til
dæmis hjá Skrælingjum, sem
litil mök hafa haft viö hvita
menn, og afleiðingin er sú, að
öllum sem kynnast Skrælingj-
um, menni taki eftir: bæði yfir-
mönnum og undirgefnum, kem-
ursamanum aðhæla þeim fyrir
hjálpsemi og I stuttu máli þaö
við mót, sem gerir sambúð
mannanna ánægjulega. Og
þetta þó hvitum mönnum falli
venjulega i fyrstu illa I geð
það, sem þeir hafa vanist að
kalla sóðaskap en Skrælingjar
ekki.
En unglingar, sem alast upp i
auðvaldsþjóöfélaginu, fá fljótt
að heyra álit eldri systkina, for-
eldra og annarra, þegar þau
leggja eitthvað á sig til þess að
hjálpa öðrum. Þau fá fljótt að
heyra, að þau séu „illa vitlaus”,
svona óeigingirni „borgi sig
ekki” og þar fram eftir götun-
um.Ogþað liðurekki á lönguáð-
ur en reynslan kennir ungling-’
unum þann sorglega sannleika,
að i auövaldsþjóðfélaginu er
hver maður neyddur til þess að
troða á öðrum, til þess að verða
ekki sjálfur troðinn niður.
Þannig veldur þá reynslan
þvi, að kyrkingur kemur i
samúöarhvötina, og hann oft
svo mikill, að hún virðist ger-
samlega liöa undir lok. Er þetta
alt skiljanlegt út frá þvi sem áð-
ur er sagt um dýrin.
Auðvaldsþjóðfélagiö breytir
þvi raunverulega mönnunum
mikið á verri veg, kennir þeim
þegar á unglingsárunum aö
vera eigingjarnir. Það er þvi
ekki eðli mannanna aö vera eins
singjarnir og sjálf selskir eins og
þeir virðast vera. Þeir eru það
af þvi að auðvaldsþjóðfélagið
hefir mótað þá á þennan hátt.
En það er raunverulega jafn-
fjarri eðli dýranna, sem nefnd
eru hér að framan, að hræðast
ekki manninn.
Með sigri jafnaðarstefnunnar,
sem kemur lagi á framleiðslu og