Alþýðublaðið - 04.02.1977, Page 2

STJORNMAL
Föstudagur 4. febrúar 1977 SlaSið1'
alþýóu-
blaðiö
Útgefaiidi: Alþýöuflokkurinn.
Rekstur: Reykjaprent hf. Ritstjóri og ábyrgöarmaður: Arni Gunnarsson. Fréttastjóri: Bjarni Sigtryggsson.
Aðsetur ritstjórnar er I Sföumúla 11, slmi 81866. Auglýsingadeild, Alþýöuhúsinu Hverfisgötu 10 — simi 14906.
Askriftarsimi 14900. Prentun: Blaöaprent h.f. Askriftarverð: 1100 krónur á mánuöi og 60 krónur i lausasölu.
Geirfinnsmálið, dag-
blöðin og dómsvaldið
Geirf innsmálið hefur
verið upplýst og hinir
seku munu væntanlega
taka út refsingu sína.
Þetta mál er með þeim
hörmulegustu» sem
íslendingar hafa orðið
vitni að. Það er aðallega
ungt fólk, sem kemur
við sögu. En það er ekki
síður hörmulegt, að sak-
lausir menn hafa verið
bendlaðir við málið á
þann hátf, að þeir og
f jölskyldur þeirra munu
seint bíða þess bætur.
Peningar munu aldrei
geta bætt það tjón.
Vart mun sá maður
finnanlegur, sem ekki
fagnar því, að þetta mál
er til lykta leitt. En það
þarf að halda áfram.
Fjölmörg önnur mál eru
ennþá óleyst, og er þess
að vænta að áherzla verði
lögð á að Ijúka þeim.
Glæpir og spilling hefur
hvílt eins og mara á
þjóðinni undanfarin
misseri og eitrað allt
þjóðlíf. Þótt Geirfinns-
málið og nokkur fleiri
haf i verið upplýst að und-
anförnu er mikið verk
óunnið. Þeir, sem barizt
hafa fyrir því að uppræta
meinsemdir hverskyns
lagabrota geta ekki látið
staðar numið, og mega
ekki missa sjónar á
markmiðinu, þ.e. að
stuðla að auknu trausti
almennings á dómstólum,
lögum og lögreglu.
Því ber ekki að leyna,
að menn hafa valið ýms-
ar leiðir að þessu marki. I
hita baráttunnar hafa
fallið mörg þung orð og
stór. Baráttan hef ur orðið
að pólitísku stríði og sam-
særiskenningar komizt á
kreik. Hlutverk dag-
blaðanna hefur verið
stórt. Þar hefur ýmislegt
farið miður, og er fylli-
lega orðið tímabært að
blaðamannastéttin íhugi
vandlega stöðu sína í Ijósi
atburða síðustu mánaða.
Þær spurningar hafa
vaknað hvort íslenzk
blaðamennska sé á réttri
leið eða ekki.
Það verður þó aldrei
hægt að bera á móti því,
að mörg þeirra mála,
sem nú eru efst á baugi,
hefðu legið i þagnargildi
til eilífðarnóns, ef dag-
blöðin hefðu ekki fjallað
um þau. Hitt er svo annað
mál hvernig dagblöðin
hafa tekið á þessum mál-
um. Hvað hefur ráðið
ferðinni?
Fjölmiðlar bera þunga
ábyrgð og vald þeirra
getur verið mikið. Þetta
vald er vandmeðfarið. í
samskiptum við einstak-
linga verða blöðin að vera
varkár. Þau geta svipt
menn ærunni með tillits-
lausum og óvönduðum
skrif um og fellt á óbeinan
hátt dóma yfir saklaus-
um mönnum. Þegar þau
verða uppspretta sögu-
sagna og sögusagnir
uppspretta frétta, hafa
blöðin misst tök á hlut-
verki sínu.
Geirfinnsmálið sannar
að slúðurberar borgar-
lífsins og bæjanna
eru f Ijótir að fella dóma.
Saga f jórmenninganna,
sem hnepptir voru í
gæzluvarðhald, er Ijós-
asta dæmið um það. —
Geirfinnsmálið í heild á
eftir að verða íslenzkri
þjóð lærdómsríkt. En eft-
ir stendur þrátt fyrir öll
mistökin og harmleiki, að
þjóðin víkur ekki frá
þeirri kröfu, að sakamál
verði til lykta leidd hver
sem í hlut á og hvers eðlis
sem þau eru. Fyrr en það
hefur verið gert verður
fáum rótt. —ÁG
Nýr gjaldskrárliður hjá Landsvirkjun
— fyrir ótryggt rafmagn
Hinn 1. janúar 1977 tók gildi ný
gjaldskrá Landsvirkjunar 1 þess-
ari gjaldskrá er nýr gjaldskrár-
liður fyrir sölu á ótryggöu raf-
magni. Verð fyrir ótryggt
rafmagn er ákveðið sem orku-
gjald eingöngu og þar til annað er
ákveöið af stjórn Landsvirkjunar
nemurþaðkr.0,50 á KWst. frá 1.
janúar 1977 að telja miöað viö af-
hendingu á 132 kV málspennu til
flutnings- og dreifiveitna.
Jafnframt tóku gildi almennir
skilmálar um sölu Landsvirkjun-
ar á ótryggðu rafmagni til meiri
háttar nota svo sem fjarvarma-
veitna, gufuframleiðslu o.fl. Er
ætlunin, að gerðir veröi sérstakir
samningar vegna hvers notanda
um kaup hans á ótryggðu raf-
magni, og veröa slik viðskipti að
fullnægja kröfum hinna almennu
söluskilmála Landsvirkjunar.
Verðið frá Landsvirkjun verður
hins vegar eins og það er ákveöið
i gjaldskrá Landsvirkjunar á
hverjum tima miðað viö
rafmagnssölu frá afhendingar-
stöðum fyrirtækisins eins og þeir
eru tilgreindir i gjaldskránni.
1 skilmálunum er kveðið svb á,
aö hlutaöeigandi flutnings- og
dreifiveita geri umrædda
samninga bæði um rafmagnssöl-
una til notandans og rafmagns-
kaupin frá Landsvirkjun. Skal
rafmagnssalan að jafnaöi tak-
markast við 1000 kW sem lág-
mark uppsetts afls, og ber not-
anda að setja upp og reka á sinn
kostnaö oliukyndingu eða annaö
varaafl, sem nægir honum til
eðlilegra afkasta, þegar raf-
magniö er tekið af, nema fyrir
liggi skrifleg yfirlýsing frá hon-
um til hlutaðeigandi flutnings- og
dreifiveitu um að þess sé ekki
þörf.
Er hér um nauðsynlega ráð-
stöfun að ræða, þar sem veriö er
að selja rafmagn, sem Lands-
virkjun verður að vera heimilt og
i aðstöðu til að skera niður og
rjúfa fyrirvaralaust og um ótil-
tekinn tima sér aö skaðlausu,
þegar hún telur þess þörf.
Undanfarið hafa farið fram við-
ræður milli Landsvirkjunar ann-
ars vegar og flutnings- og dreifi-
veitnanna hins vegar um ýmis
framkvæmdaatriöi varðandi sölu
ótryggðs rafmagns til einstakra
notenda. Hafa flutnings- og
dreifiveiturnar nú i undirbúningi
sérstaka skilmála um hlutaöeig-
andi viðskipti, þar á meðal hvað
snertir endanlegt verð til notand-
ans.
Verö þetta verður samansett úr
verði Landsvirkjunar, dreif-
ingarkostnaöi flutnings-og dreifi-
veitna og lögboðnu sölugjaldi og
verðjöfnunargjaldi, þar sem það
á við. Notandi greiðir jafnframt
stofnkostnað við styrkingu veitu-
kerfa, sem nauösynlegt kann að
U '
reynast vegna flutnings á
ótryggöu rafmagni til við-
komandi notanda. Unnið er aö
gerö endanlegra skilmála fyrir
sölu ótryggðs rafmagns á þeim
grundvelli, sem hér hefur verið
lýst.
EIN-
DÁLKURINN
Hann gleymdi viljandi eða
óviljandi
Sverrir Hermannsson,
alþingismaður, er mesti
sjónvarpsmaöur Sjálfstæðis-
flokksins, og sést þar alltof sjald-
an. Bæði er, að Sverrir talar
óvenju fallegt mál og hann er
mikill leikari. Hann á auðvelt
með að brosa, þótt brosið hans
þyki mörgum bera vott um
oflátungshátt. Hvað sem þvi
liður, þá er mikil skemmtun fólg-
in I þvi að fylgjast meö Sverri á
skjánum.
Hann ræddi við Gylfa Þ. Gisla-
son i sjónvarpi fyrir nokkrum
dögum. Þeir ræddu meðal annars
um efnahagsmálin. Sverrir full-
yrti að rlkisstjórnin hefði unnið
mikil afrek á þvi sviði, rétt viö
fjárhag þjóðarbúsins, dregið úr
verðbólgu, bætt vöruskiptajöfn-
uðinn, og var á honum að skilja að
þetta nálgaðist hreint kraftaverk.
Hann á marga jábræður i stjórn-
arliðinu.
En Sverrir, eins og allir hinir,
sem þessar skoðanir hafa, gleym-
ir, viljandi eöa óviljandi, mikil-
vægum atriðum þessa máls, sem
raunar Gylfi Þ. Glslason benti
honum. á. 1 fyrsta lagi er hin
mikla skuldasöfnun Islendinga
erlendis. Hún hefur þau áhrif á
næstu árin veröa Islendingar að
greiða eina krónu af hverjum
fimm, sem þeir fá fyrir útflutn-
ingsvörur sinar i gjaldeyri, i af-
borganir og vexti af erlendum
lánum. Ekki er fyrirsjáanlegt að
þessi uphæð lækki á allra næstu
árum. Á þennanhátt hefur rikis-
stjórninni tekizt að binda börnum
uppvaxandi kynslóöar skulda-
bagga. Getur verið, aði
einhverjir hugsi sem svo:
„Tökum bara lán, krakkarnir
okkar eða krakkarnir þeirra
borga þetta allt saman!” Þessi
þáttur i efnahagsstefnu rikis-
stjórnarinnar er ekki aðeins
hættulegur i ár og næstu árin.
Hann mun hafa áhrif næstu ára-
tugi og valda þeirri kynslóð, sem
nú er að vaxa úr grasi, erfiðleik-
um. Vonandi brosir Sverrir ekki,
þegar hann íhugar þennan þátt
„kraftaverksins.”
1 öðru lagi gleymdi Sverrir
Hermannsson að geta þess, að
núverandi rikisstjórn er svo lús-
heppin, aö miklar breytingar
hafa oröið til batnaðar á fisk-
markaði i Bandarikjunum, sem
fært hefur þjóðarbúinu margfalt
meiri tekjur en flestir höföu búizt
viö. Þessi veröhækkun á veruleg-
an þátt i þvi hve viðskiptajöfnuð-
ur Islendinga Við útlönd hefur
batnaðað undanförnu þaö þó ekki
með i dæminu um „kraftaverk-
iö”.
1 þriöja lagi gleymdi Sverrir
Hermannsson að nefna þaö, aö
rikisstjórnin á eftir að færa
islenzkum' verkalýð stóran hluta
af þeim launum, sem hann hefur
unnið til, án þess aö fá greidd.
Hann gat þess ekki að launþegar
hafa tekiðá sig stærsta hlutann af
þeim byrðum, sem hafa gert þaö
kleift að sigla þjóðarskútunni, þó
með nokkurri slagsiðu sé. Sverrir
nefndi ekki hve stór þessi hlutur
ætti að vera, eða hvort hann
viðurkenndi rétt launþega til
launanna sinnaHann veit sem er,
að launþegar munu ekki lengur
axla allar byrðarnar einir.
„Kraftaverkið” hvilir þungt á
öxlum daglaunamanna.
1 fjórða lagi gleymdi Sverrir að
geta þess, að núverandi rikis-
stjórn hefur setið aögeröarlaus á
meðan fulltrúa samtrygginga- •
kerfis stjórnmálaflokkanna hafa
sóað milljörðum króna i Kröflu-
virkjun, sem ekki mun bera arð i
fyrirsjánanlegri framtið. Þessum
fjármunum á eftir aö bæta á
skuldalistann. En varla telst nú
Krafla hluti af „kraftaverkinu.”
Ekki er að vita nema brosið
hans Sverris kunni að stirðna eitt-
hvað, þegar á liöur. Sverrir veit
fullvel hvað er I húfi.