Alþýðublaðið - 27.04.1978, Blaðsíða 12

alþýðu-
blaöiö
Útgefandi Alþýðuflokkurinn
Ritstjórn Alþýðublaðsins er að Síðumúla 11, sími 81866. Auglýsingadeild
blaðsins erað Hverf isgötu 10, sími 14906 —Askriftarsími 14900.
FIMMTUDAGUR
27. APRÍL 1978
Sigurður Benediktsson um álit Kuwada
Eftirávizkan auðpredikuð
Vegna ummæla James
T. Kuwata, sérfræðings
frá Rogers Engineering
um starf Orkustofnunar
við Kröflu leitaði blaðið í
gær álits Sigurðar
Benediktssonar hjá Orku-
stofnun á málinu.
Sigurður sagöi að þvi færi fjarri
að hér ræddi um einhvern nýjan
fróðleik, þvi hjá Orkustofnun
hefði mönnum verið kunnugt um
flest þau atriði, sem Kuwada vik-
ur aö. Hann kvað það rétt að við
Kröflu væri tvöfalt vatnshita-
kerfi, en þau eru stórum erfiðari
við að fást en einföld kerfi, og
hefðu menn ekki hitt fyrir slikt
annars staðar hér fyrr, en holur
viö Kröflu eru mjög djúpar. I
Námaskarði, Krýsuvik, á
Reykjanesi og á Nesjavöllum
hefði alls staðar verið um einfalt
kerfi að ræða og t.d. i Mexico
hefðu menn leitast við að forðast
tvöfalt vatnshitakerfi.
Komiðhefði i ljóst að við Kröflu
er neðra kerfið hagkvæmara til
nýtingar og þvi verið i það ráöist
að fóðra efra kerfið af i holu 9.
Notkun beggja kerfanna hefði
reynst óhagkvæmt, vegna afl-
leysis i efra kerfi og áhrifa þess a
hið neðra, og enn verra vegna
þess hve kalkútfelling hefði kom-
ið i miklum mæli úr efra kerfinu,
en um hana var vart að ræða, eft-
ir fóðrun. Hvað kisilútfellingu
snerti sagði Sigurður að hún virt-
ist eiga sér stað þegar hitastig
færi upp fyrir 320 gráður, en við
það hitastig kæmi öll fyrri
reynsla aö litlu gagni og væri þá
komið inn á „annað land,” eins og
Sigurður orðaði það.
Holurnar boraðar samkvæmt
beztu vitneskju á hverjum tima
Aðrar holur, en hola númer 9
hafa ekki verið fóðraðar lengra
niður en ofan i efra vatnshita-
kerfið og tók allnokkurn tíma að
gera sér grein fyrir að aflleysi
margra holanna stafaði af þeim
vankanti að hafa þannig bæði
i nýútkominni Kröflu-
skýrslu er að finna gagn-
rýni sérfræðings frá
Bandarikjunum, James T.
Kuwada, á Rogers Engin-
eering, þar sem hann finn-
ur að hvernig að borunum
var staöið. í skýrsiunni er
kerfin i gangi. Sagði Sigurður að
hér kæmi eðli svæðisins til
skjalanna, en við Kröflu er borað
i „öskju” og virtist sem eðli
„öskjunnar” væri svona háttað,
að finna eftirfarandi álit
og orð sérfræðingsins.
Kuwada telur að aflminnkun i
holunum sé aö kenna kalkmynd-
unum i þeim, sem að sönnu er
ekki auðvelt að koma i veg fyrir,
en mætti hafa stjórn á, ef fram-
leiðslan væri takmörkuð við að-
eins eitt vatnshitakerfi. Svo sem
en i „öskju” hefur ekki verið bor-
að fyrr hér. Holur t.d. númer 7 og
11 voru hreinsaðar á sinum tima,
en það gaf ekki aukinn kraft og
Frh. á 10. siðu
nánar kemur fram i viðtali við
Sigurð Benediktsson hér á siðunni
er þarna um tvö vatnshitakerfi að
ræða og hið neðra afimeira. Ku-
wada segir i skýrslunni:
„Allar borholurnar hafa verið
boraðar án þess að hafa stjórn á
lóðlinu holanna. Sumar skemmd-
Frh. á 10. siðu
Kröfluskýrslan:
Bandarískur sérfrædingur
gagnrýnir Orkustofnun
50 erlendir vís-
indaleidangrar
væntanlegir til
landsins í sumar
Gunnar Björn Jónsson
hjá Rannsóknarráði ríkis-
ins sagði i viðtali við blaðið
að þegar væri búið að veita
34 erlendum vísinda-
leiðangrum leyfi til að
stunda rannsóknarstörf
hér á landi á komandi
sumri. Fleiri umsóknir
liggja fyrir og má búast
við að alls verði hér um 50
leiðangrar að störfum i
sumar.
Þetta er svipuð tala og verið
hefur undanfarið ár. t hópum
þessum er mikið af námsmönn-
um, þeir sjá um útbúnað sinn
sjálfir og senda hann gjarnan sjó-
leiðis. Þeir stunda hér aðallega
jarðfræði— og fuglarannsóknir,
enda býður landið upp á mjög
góða aðstöðu til slikra rannsókna.
1 ár koma þessir hópar einkum
frá Englandi en einnig frá Þýzka-
landi, Bandarikjunum og Sviþjóð.
Það er mjög svipað þvi sem verið
hefur undanfarin ár.
I þessum hópum hefur yfirleitt
verið mesta friðsemdarfólk, svo
ekki höfum við þurft að kvarta
neitt undan þvi.
EI
Vöruskiptajöfnuðurinn fyrstu
3 mánuðina óhagstæður um
tæplega 4 milljarða króna
Vöruskipta jöfnuður í
marzmánuði var óhag-
stæður um sem svaraði 3.9
milljörðum króna og
fyrstu þrjá mánuði ársins
er vöruskipta jöfnuðurinn
þvi óhagstæður um sem
svarar 5.1 milljarði.
Fyrstu þrjá mánuði ársins
i fyrra var vöruskipta-
jöfnuðurinn hagstæður um
135 milljónir.
t þessu sambandi er rétt að
geta þess að meðalgengi erlends
gjaldeyris er talið vera 31%
hærra nú en það var i sömu mán-
uðum i fyrra. Þrátt fyrir það er
mismunurinn gifurlegur.
Fyrstu 3 mánuði ársins fluttum
við út ál og álmelmi fyrir rúm-
Kröfluskýrslan:
Haetta á eldgosi meiri
en ádur
„Hætta á eldgosi á
Kröflu- og Námafjalls-
svæðunum verður að
teljast meiri um þessar
mundir en hún var talin
fyrir nokkrum mánuðum.
Ástæðan fyrir þessu á
Kröf lusvæðinu er fyrst og
fremst skjá Iftavirknin
síðustu vikur, hraungosið
20. des. s.l. og sú stað-
reynd, að hér er um megin-
eldstöð að ræða. Erfitt er
hinsvegar að meta hversu
líklegt megi telja, að eld-
gos brjótist út á næstunni,
og ef það skeður, hvar það
komi, og hverju tjóni það
muni valda. Leirhnjúks-
sprungan verður þó að
teljast einna líklegastur
gosstaður".
„Framangreindur kafli er tekinn
orðrétt upp úr skýrslu um Kröflu-
virkjun, sem Július Sólnes, verk-
fræðingur, hefur tekið saman fyr-
ir iðnaðarráðuneytið. Um þau
vinnubrögð yfirvalda, að vinna
samtimis að öflun gufu til
virkjunarinnar og byggja
stöðvarhús og fullbúa það rán-
dýrum tækjabúnaði, segir
skýrsluhöfundur að þar hafi verið
tekin „talsverð áhætta”. Likur-
nar á þvi að stööin kunni að
standa gufulaus eða gufulitil,
verði nú að teljast meiri en áður.
Um framkvæmdir á næstunni
er sagt, að áætlun þar aö lútandi
verði að vera sveigjanlegar,
„svo hægt verði að mæta
sérhverjum óvæntum aðstæðum
á skynsamlegan hátt”.
. Bent er á að mannvirki öll séu
lögð i vissa hættu á meðan jarð-
skjálftar standi yfir og goshætta
þeim samfara. „Það er ekki
alveg hið sama að leggja stöðvar-
mannvirki i hættu til að geta sem
fyrst farið að framleiða raforku
og svo hitt að leggja þau i þessa
hættu meðan beðið er eftir gufu. A
móti kemur, að verði stöðvarhús-
framkvæmdum seinkað getur svo
farið að gufan verði tiltæk áður en
þeim lýkur. Þetta tvennt verður
að meta og vega áður en ákvörð-
un er endanlega tekin um tilhög-
un stöðvarhúsframkvæmda við
þær aðstæður, sem nú rikja á
Kröflusvæðinu”.
SPARNAÐARRAÐSTAFANIR
FORMANNSINS
I siðasta kafla Kröfluskýrsl-
unnar, leitast höfundur við að
svara þvi hvort framkvæmda-
hraðinn við Kröflu hafi valdið
aukakostnaði. Segirhann svarið i
stórum dráttum neitandi.
Nefnd eru dæmi um harðfylgni
Jóns Sólness, Kröflunefndarfor-
manns, gagnvart viðskiptavinum
nefndarinnar, sem sparað hafi
milljónir á milljónir ofan. Hafi
japanska fyrirtækið Mitsubishi
t.d. nærri verið búið að snuða
Kröflunefnd um 21 milljón i
flutningsgjöld á búnaði til
Islands, en formaðurinn rekið
þetta ofan í Japanina „eftir erfiö-
ar samningaviðræður”.
Siðar tókst formanninum að fá
Mitsubishi til að falla frá þeirri
kröfu, aö erlend bankatrygging
yrði keypt vegna aflvélakaupa-
iánsins i Bank of Tokyo. Hafi for-
maðurinn flogið til Tokyo i
október 1975 og náð samningi um
að isl. bankatrygging skyldi
nægja. „Spöruðust þannig
milljónir króna”, segir Július
sonur Jóns i skýrslunni.
—ARH
lega 3.7 milljarða á móti 1.7 i
fyrra. Innflutningur Islenska ál-
versins nam aftur á móti 3.8 mill-
jörðum fyrstu þrjá mánuði þessa
árs á móti 283 milljónum i fyrra.
Aðrir stærstu innflytjendur voru
Járnblendifélagið, Landsvirkjun
og Kröfluvirkjun.
Þessi mynd var tekin á æfingu I Háskólablói i gærmorgun.
(AB mynd — ATA)
Tónlistarvid-
burdur í
Háskólabíói
t kvöld kl. 20.30 efnir
Sinf óniuh 1 jóms veit
íslands ásamt Söng-
sveitini Filharmóniu til
tónleika i Háskólabiói.
Á tónleikunum verða
flutt þrjú verk sem
hafa aldrei áður verið
flutt hér á landi. Þar af
er eitt íslenzkt verk
eftir Sigursvein D.
Kristinsson
„GRENISKÓGUR-
INN” sem hann samdi
árið 1974 við samnefnt
kvæði Stephans G.
Stephanssonar.
Þá verður flutt „Te deum”
eftir Zoltán Kodály. Auk hlut-
verks kórsins, sem er mjög
stórt, taka þátt i flutningi verks-
ins fjórir einsöngvarar og stór
hljómsveit. Aö siðustu verður
flutt Sigurljóð eftir Johannes
Brahms, og er það jafnframt hið
viðamesta af þessum þremur
verkum. Verkið er fyrir átt-
raddaðan kór, og hljómsveit,
hefur, að þvi er bezt er vitað
aldrei verið hljóðritað á hljóm-
piötu.
Siglinde Kahman, Rut
Magnússon, Sigurður Björnsson
og Halldór Vilhelmsson sem
fara með einsöngshlutverkin, og
syngur sá siðast taldi i öllum
þremur verkunum. Stjórnandi
er Marteinn H. Friðriksson, en
hann hefur stjórnað Söngsveit-
inni Fílharmóniu undanfarin
tvö ár. Söngsveitin hefur æft
þessi þrjú verk allt frá þvi i
haust og hefur söngfólk lagt
mikinn tima i æfingar. Þvi leik-
ur ekki vafi á, að um mikinn
tónlistarviðburð er að ræða.
Tónleikarnir verða endur-
teknir á laugardag kl. 14.30.
Miðar eru seldir i Bókaverzlun
Lárusar Blöndal og Bókaverzl-
un Sigfúsar Eymundssonar,
einnig veröa seldir miðar við
innganginn.
—KIE