Alþýðublaðið - 11.06.1981, Blaðsíða 1

alþýdu
blaðiö
Fimmtudagur 11. iúní 1981 81: tbl. 62. árg.
Alþjóðasamskipti og
öryggi olíuaðfanga
til íslands
Viðtal við
Gro Harlem
Sjá grein eftir Magnús Torfa Ólafsson
i opnu
Brundtland
— sjá bls. 3
Flokkspotið mælist illa fyrir:
samþykkir vítur á
Brunabót
Stjórn Brunabótafélags tslands
hefur sent frá sér yfirlýsingu
vegna þeirrar ákvörðunar Svav-
ars Gestssonar tryggingaráö-
herra aö skipa Inga R. Helgason i
stööu forstjóra félagsins án sam-
ráös við stjórn félagsins. t yfir-
lýsingunni áteiur stjórnin vald-
beitingu ráöherra og segir þaö
ekki eðlileg vinnubrögð aö hann
sniðgangi stjórn B.t. og ailt sam-
ráö við hana i málinu.
1 yfirlýsingunni er forsaga
málsins rifjuö upp og minnt á að
félagið sé í raun eign þeirra sveit-
arfélaga sem hafa við það gagn-
kvæman samning um bruna-
tryggingar fasteigna. Forstjóri
félagsins, Asgeir Ólafsson, hafi
fallist á ósk stjórnar um áfram-
haldandi störf til 1983, með þeim
fyrirvara þó að Svavar ráöherra
samþykkti það.
Að sögn Magniisar H. Magnús-
sonar stjórnarformanns hafði
ráðherra gefið sterk vilyröi fyrir
áframhaldandi störfum Asgeirs,
þá hefði hann ennfremur lofaö aö
hafa samráð við stjórnina i mál-
inu. Það næsta sem gerist i mál-
inu er að stjórn félagsins fréttir
það hjá Inga R. aö Svavar sé bú-
inn að skipa hann i stöðu forstjóra
frá og meft lsta næsta mánaðar.
Asgeir ólafsson, sem starfað hef-
ur óslitið hjá félaginu frá 1944
sagði i gær að fréttatilkynning
ráðherra væri það eina sem hann
vissi um málið. Asgeir sagöi að
eftir þvi sem hann best vissi hefði
ráðherra verið búinn að gefa
munnlega samþykki fyrir áfram-
haldandi veru sinni hjá félaginu.
Ekki hefur náðst i Svavar Gests-
son þar sem hann var floginn tii
útlanda áður enn tilkynnt var um
flokkspotið. Hann er nú i Genf og
verður siöan i frii erlendis til
næstu mánaðarmóta.
Svavar
Friðjón Þórðarson dómsmála-
ráðherra situr i stjórn B.I. og sá
hann sér ekki annað færten aö
samþykkja vitur á samfáöherra
sinn og störf hans. Þetta van-
traust Friðjóns á Svavar er þó
léttvægt miðað við nauðsyn þess
að koma sjálfum Inga R. i for-
stjóraembætti hjá brunabót. Ingi
er nefnilega pólitiskur fósturfaðir
ráðherrans, og hefur sá siðar-
nefndi notið mjög uppfræðslu og
leiðsagnar hins nýskipaða for-
stjóra um refilstigu stjórnmál-
anna — ekki sist á hveitibrauðs-
dögum sínum i ráðuneyti auð-
valdsskipulagsins.
Samdráttur
í byggingariðnaði:
,Skilnings
leysi stjórn-
valda algjört’
— segir Landssamband
iðnaðarmanna
Landssa mband iönaöar-
manna hefur sent frá sér
niöurstööur könnunar á bygg-
ingarstarfsemi á fyrsta árs-
fjóröungi þessa árs. t þessum
niöurstööum kemur fram aö
vegna „skilningsleysis stjórn-
valda”, eins og þaö er nefnt sé
byggingariönaöurinn nú 1
óvenjum ikilli lægö
Þátttaka I byggingar-
könnuninni var 20 % af
heildarmannafia I byggingar-
starfsemi. Könnunin nær eins
og áöur til fyrirtækja og
einstakiinga sem stunda
byggingarstarfsemi I öllum
landshlutum.
1 heild fækkaði starfsmönn-
um í byggingariönaði á fyrsta
fjórðungi þessa árs þvi um
u.þ.b. 290 eöa 4,3%. Fækkunin
nú er mjög áþekk þvi sem
varö á sama tima i fyrra, en
einnig þá var byggingar-
starfsemi i algjöru lágmarki.
Fyrirliggjandi verkefni eru
almennt talin of litil. 1 til-
kynningu iðnaðarmanna
segir: „Astæður verkefna-
skortsins eru flestum kunnar.
Þar fer saman algjört skiln-
ingsleysi stjórnvalda á fjár-
þörf hins almenna hús-
byggjanda og einstakur seina-
gangur i skipulags- og
lóðamálum á höfuöborgar-
svæðinu.”
1 lok mars var starfsmanna-
fjöldi hjá þátttakendum i
könnuninni samtals 1.316 en
samkvæmt slysatrygginga-
skrá 1979 voru sömu aðilar
meö 1.382 ársmenn. Þetta
samsvarar um 4,8% fækkun
starfsmanna frá þvi sem var
aö meöaltali á árinu 1979. A
þaö skal þó minnt aö starfs-
mönnum i byggingariðnaði
hefur fækkaö á undanförnum
árum og voru þeir t.d. 1000
færri á árinu 1979 heldur en á
árinu 1976,ef marka má slysa-
tryggingaskrá.
1 l.eild fækkaði starfsmönn-
um f byggingariðnaöi á fyrsta
ársf jórðungi þvi um u.þ.b. 290
eða 4,3%. Segja má að hér sé
um árvissa fækkun að ræða
sem rekja má 'til ytri
aðstæðna, en fækkunin á sið-
ustu tveim árum hefur veriö i
hámarki.
Skýringin á þessu kann aö
vera sú aö afkoma fyrirtækj-
anna leyfi ekki að þau hafi i
þjónustu sinni sérhæft starfs-
fólk á skrifstofu og til að sjá
um yfirstjórn fjármála, sölu-
mála, starfsmannahal ds
o.s.frv. Ef þessi tilgáta er
rétt.erhér vissulega um ihug-
unarefni að ræða fyrir yfirvöld
verölagsmála og húsnæöis- og
byggingarmála.
1 niðurstööum Landssam-
bands iönaðarmanna segir að
hlutdeild fbúðabygginga i
verkefnum byggingariðnaöar-
ins sé langt undir þvi sem hún
sé við eölilegar aöstæður. Við
eðlilegar aðstæður starfi 45-
50% mannaflans við byggingu
ibúöarhúsnæðis, en nú hins-
vegar aðeins 32,5%.
Flestir þátttakendur i könn-
uninni gera eölilega ráö fyrir
aukinni starfsemi á 2. árs-
fjórðungi þessa árs.
Orkuþing ’81:
Avinningur samstarfs innlendra og
erlendra aðila um stóriðju augljós
og gagnkvæmur
— kom m.a. fram hjá
framsögumönnum í gær
Orkuþing ’81 hefur nú staöiö i
tvo daga og lýkur meö umræö-
um og kveöjuskál siöar i dag.
Fjöidi störmerkra erinda hefur
veriö fluttur margar nýstárleg-
ar hugmyndir og upplýsingar
komiö fram.
Eins og Alþýðublaðið greindi
frá i gær hófst þingið með
ávarpi Hjörleifs Guttormssonar
orkumálaráðherra Alþýöu-
bandalagsins. 1 þessu ávarpi
endurtók hann og lagði áherslu
á einangrunar- og afturhalds-
stefnu sína og Alþýöubanda-
lagsins. Til allrar hamingju
virðast þingfulltrúar hugsa I
viðara samhengi en ráöherr-
ann. 1 umræðum manna hefur
nefnilega komið fram áhugi á að
bæta lífskjör islenskrar alþýðu.
„Eins og allir vita rikir mikil
óvissa sem stendur um stefnu
þjóðarinnar i orkunýtingu á
komandi árum”, sagði Jóhann
Már Mariusson yfirverkfræð-
ingur í erindi sinu. Hann benti á
að I fáum greinum væri meiri
þörf á langtimaspám og áætl-
anagerð en hvað varöaði fjár-
frekustu framkvæmdirnar i raf-
orkuiönaöinum, þ.e. virkjana-
byggingamar. En eins og menn
vita mega Alþýöubandalags-
ráðherrar ekki heyra minnst á
skynsamlegan áætlunarbúskap,
sem hlýtur, eins og Jóhann seg-
ir, að vera forsenda skipulegrar
stjórnunar á orkumálum. Jó:
hann sagði að markmiö okkar
hlyti að vera bætt lifskjör allra
landsmanna án óhóflegrar
skuldasöfnunar og þenslu.
Jóhann Már ræddi almennt
um f járfestingu og mannafla við
raforkuframkvæmdir. Hann
ræddi um hina góðu reynslu
okkar Islendinga af stóriönaöi,
en sagði jafnframt að hafa yrði i
huga „að mestur hluti þeirrar
fjárfestingar, sem hingaö til
hefur verið varið til uppbygg-
ingar orkufreks iðnaðar hefur
komið frá erlendum samstarfs-
aðilum.” Jóhann skýrði frá hug-
myndum sinum um hvernig við
gætum auöveldlega aflað gifur-
lega mikillar orku á fáum árum.
Varöandi orkusöluna sagði hann
hinsvegar: „Máliö er ekki svo
einfalt aö iönaðartækifærin
standi i' biðröö albúin þess að
bjóða sig fram á þeim tima og
meö þeim kjörum sem hentar
okkar geðþótta.”
Jón Steingrimsson flutti er-
indi um samstarf um stóriðju
við erlenda aðila sem hann hafði
tekið saman ásamt Jóni Sig-
urðssyni forstjóra. í erindi
þeirra nafna var einungis fjall-
að um samstarfið við Union
Carbide og Elkem um járn-
blendiverksmiðjuna að
Grundartanga. Kom fram aö
ávinningur þessa samstarfs
væri augljós og gagnkvæmur.
Þessi ávinningur væri gifurleg-
ur fyrir okkur tslendinga, enda
ekki lítils um vert aö fá aögang
að grónum markaði og reyndum
viðskiptasamböndum. Þetta
staðfestiþau sjónarmiö, sem oft
hafa komiö fram um orkuf rekan
iðnað, að i hann veröi ekki ráöist
nema markaðsendinn sé
tryggöur.
Þá kom fram i niðurstöðum
þeirra að ekkert i reynslu okkar
af þessu samstarfi við útlend-
inga gæfi til kynna að viö þyrft-
um að hafa ástæöu til minnsta
ótta. Sú skoðun heföi reynst
röng að óheppilegt væri aö
hætta svona miklu fé i samstarf
viö Utlendinga, og aldrei hefði
þurft að beita meirihlutavaldi.
Þetta ætti ekki að vera tilfinn-
ingamál heldur hagsmunamál.
NU er það hinsvegar svo að i
huga Hjörleifs ráðherra, og
Alþýðubandalagsins er þetta
fyrst og fremst tilfinningamál.
Það er ekki bara ást þeirra á
sauðkind og þorski heldur lika
„þjóðfrelsisbaráttan” sem
þvælist fyrir þeim. Alþýöu-
bandalagiö skilur ekki að efna-
hagslegt sjálfstæði er forsenda
frelsis og sjálfstæðis. Það skilur
ekki að þessi íhaldsstefna held-
ur niöur lifskjörum i landinu,
lifskjörum þess fólks sem þeir
halda aö þeir séu aö berjast fyr-
ir.
Eitt af markmiðum Orku-
þings ’8l er að upplýsa fólk. En
bætt lifskjör i landinu eru ein-
mitt háð þvi að ráöherrum
Alþýðubandalagsins takist að
innbyröa eitthvaö af þeim fróð-
leik sem þar er fram borinn.