Vísir - 17.03.1969, Blaðsíða 9

VÍSIR . Mánudagur 17. marz 1969.
9
Tilboð merkt:
„Frú eins og gerist“
— sendist blaðinu
JjMnkenni nútímans eru ekki
sízt vera talin auglýsinga-
mennska af öllu tagi, sem dyn-
ur á hlustum og blasir við aug
um flestra dags daglega. Aug-
lýsingar nútímans byggjast oft-
ast á slagorðum og endurtekning
um, þær eru frekar, háværar,
stundum fyndnar en oftar leið-
inlegar.
Auglýsingar fyrir fimmtíu ár-
um eru aö ýmsu Ieyti frábrugðn
ar þeim, sem við eigum að
venjast. Þá voru þær einatt per
sónulegar, enda þjóðfélagið
minna. — í auglýsingadálkum
var skipzt á orðsendingum og
oft er þar að finna hið skemmti
legasta efni.
Viö flettum fimmtíu ár aft-
ur 1 tímann, i auglýsingar og
f smáauglýsingar Vísis, sem
hafa lifað a'f tvær heimsstyrj-
aldir og eru enn þann dag f dag
jafnvinsælar og þegar þær voru
teknar upp.
lþað hefur verið dansaö dátt
í Gúttó í gamla daga, þeg-
ar dömurnar dönsuðu ræl og
polka í upphlut, tilþrifin hafa
verið mikil og pilsasveiflur. Því
er ekki óeölilegt að auglýst er
þannig annan dag ársins 1919.
„Silfursvuntuspenna hálf, hefir
fundist í Gutto á föstudaginn,
og á sama stað tapaöist upp-
hlutsskyrtuhnappur“.
Sama dag var auglýst eftir
myndarlegri stúlku í vist og á
öðrum stað eru til sölu á tæki-
færisverði nokkrar' handtöskur,
stórt, fínt járnrúm, látúnsbúið,
hurð með karmi og skrá, ágætur
Magasin-ofn, nýleg jakkaföt á
meðalmann og nokkrir metrar af
sængurdúk.
Næsta dag er auglýst eftir
peningaseðli, sem tapaðist á
gamlárskvöld og drengurinn,
sem fann 5 króna seöilinn á
tröppum verzlunar Jóns Zoega
er beðinn að koma til viötals.
‘C’kki er iangt liðið á árið,
þegar alvarleg tilkynning
birtist í smáauglýsingunum. „Þú,
sem fékkst 5 potta mjólkurfötu
í Merkisteini fyrir jólin, f skipt
um fyrir aðra minni, ert vinsam
lega beðlnn að skila henni þang-
að og taka þína f staðinn sem
allra fyrst.“ Þessi tegund aug-
lýsinga var ekki óalgeng á þess
um tíma og í fámenninu komst
fljött upp um hnupl og aðra ó-
siði. sem löngum hafa loðað við
mannkindina. Tveim dögum síð
ar birtist ógnandi auglýsing: „Þú
sem tókst plussteppið af grind
unum fyrir framan húsið á
Laugaveg; 18c á Þorláksmessu
kvöld ert aðvaraður um að koma
því hið fyrsta aftur á sama stað,
ef þú vi?t síður verða nafngreind
ur í blöðunum, þvl fyrir tilvilj-
un vitum við vel hvar teppið
er.“ '
Og
„Hvað sem þú gerir, hugsa ber,
hvort þvílík iðia hæfi þér.
Ef í þvi verki ættir þú
andast þá strax og dæmast nú!
Þessum alvöruþrungnu heil-
ræðum vil ég b«na til ykkar,
sffli iétuð freistarann ginna
ykkur til að leggja hönd á hangi
kjöt, sem þið áttuð ekki. og
höfðuö meö ykkur úr raínum
vörslum. Þið munuð þóst sleppa
vel með þýfið, en þaö var nú
ekki. Eitt auga sá til ykkar, sem
ekki verður vitnað á móti. Og
svo bætist við þessi hvella
rödd í sjálfum ykkur, sem kall
ast „samviska". Hún lætur ykk-
ur aldrei í friði, og síst í fjöl
menni, en hrópar í sífellu: ,,Þú
hefir stolið núna fyrir síðustu
jól!“
Sá sem stolið var frá.“
j^n snúum okkur aö auglýs-
ingum kaupmannanna:
Litla búöin auglýsir þannig:
„Litla búöin er nógu stór fyrir
alla, sem þurfa aö fá sér góða
vindla, cigarettur og sælgæti.“
og „Flýtið vður ekki aö kaupa
Confect og vindla dýru verði og
bera það heim sjálfir. Hringið
í Litlu búðina. Vörurnar ódýr-
ar, sendar ókeypis." Enn önn-
ur: „Opnið ekki símaskrána en
hafiö hugfast að Litla búðin hef
ir síma Fimm-29“ þá „Leitið
ekki lengur, það sem yður vant-
ar, fæst í Litlu búðinni", og
„Allir vilja það bezta. Litla búð
in selur ekkert annað". Þannig
er auglýsingaherferð Litlu búð-
arinnar, dálítið ísmeygileg og
nokkuð frábrugðin því sem nú
tíðkast. Þá segir á öðrum stað
og bent á þá einu réttu leið:
.Hættið aö blása í kaun. Tjör-
neskolin hjá Þorsteini Jónssyni
eru svo góð að þau geta hitað
upp alla Reykjavík og að sama
skapi ódýr.“
Eins og við sjáum eftir þénn
an lestur eru ýmsar orðsend-
ingar í auglýsingadálkunum
nokkuð einhliða, mótaðilanum
dettur nefnilega ekki í hug að
svara opinberlega því, sem til
hans er beint — og að vonum.
En það eru aðrir, sem verða að
gripa til auglýsinganna til þess
að svara fyrir sig og þá til að
kveða niður kvitt, sem gengur
um bæinn Það varö Guðjón Jó-
hannesson að gera i eina tiö,
yfirlýsing hans er á þessa leiö:
„Ég undirritaður lýsi það stað-
laus ósannindi og. illgimislegan
þvætting, sem gengið hefir hér
um bæinn, einkum meöal verka
manna, að ég þafi fengið hjálp
úr hjálparsjóðnum, en mér hefir
aldrei dottið í hug að sækja um
hann og þar af leiöandi ekki
fengið einn eyri úr honum.“
^ fyrstu mánuðum ársins reis
upp mikið hitamál, sem
átti rætur sínar að rekja til
sakleysislegrar auglýsingar i
Vísi, þar sera var auglýst eftir
stúlku fyrir danska fjölskyldu
í New York. Urðu mikil skrif
um málið, sem fékk heitið
„Hvíta þrælasalan" og lyktaði
því — með auglýsingu eins og
það hófst.
Argus skrifar grein um
kvennaveiðar og telur að aug-
lýsingin fyrmefnda sé dulbúin
gildra fyrir hina hvítu þrælasölu,
sem sé fólgin í því að umkomu
lausar stúlkur séu veiddar und
lr ýmsu yfirskini og seldar sem
skækjur til síórborganna. Ekki
líður á löngu þar til annað bréf
berst frá G. L. sem segir að
hvíta þrælasalan sé komin til
Reykjavíkur og vill láta taka
sökudólginn, sem að henni
standi. Þá birtist aðsend grein,
sem nefnist „Til kvenfólksins"
og er ströng aðvörun gegn þátt-
töku í hvítu þrælasölunni og
enn er skrifaö um hvítu þræla-
söluna, sem nú er orðin að saur
lifnaðarmáli í Reykjavík, sem
hótel eitt sé bendlað við.
Þau skrif verða m.a. tilefni
stórrar auglýsingar með fyrir
sögninni „Hvíta þrælasalan,
Hótel ísland og Elías F. Hólm“,
og á eftir kemur, „Undirritaður
vekur athygli almennings á þvi,
að hvorki hann né gistihúsið
„Hótel ísland“ hafi á nokkurn
hátt, beinlínis né óbeinlínis, ver
ið í sambandi við þetta svívirð
ingarmál, Hvítu þrælasöluna og
lýsir alla höfunda uppspuna
Dýrtíðarkol
Lsilar at ðýrtlOarkelara bæjarstjéraarlnnar rerða seldar
■assta daga á Seðlaskrifstofannl.
Eolln veröa seld 1 50 kg. skðmtnm á kr. 8,00, en
nkkl getnr aelna elnstaknr taúsráðandi fenglð melra en
Hira skamta.
BJargráðanefnd úttalntar kolamlðnm gegn borgun, en
Landverslnnln afbendir kolfn.
Pldtning annast kanpendnr sjálffr.
Borgarstjórinn i lieykjavík 2t. janúar 1919.
I. limsGn.
KgaíSspyranfél. Reyfejavíknr.
télagar! Munið eflir árshátíð félagains. Listnn liggur franirnj
i verslun Kinars Árnasonar til íimtudagyikvelds.
Hiina.
Nokkrir stokkar áf sniáhátallnu til sfilu tyrir liálfvirði-
Upplj'íjingar bjá Svorri tðverrisrayni G i a I h o 11 i.
þessa, margfalda ósannindamenn
og rógbera, og skorar á þá að
gera opinberlega grein fyrir því,
á hverju sá tilhæfulausi óhróð
ur, sem frá þeim er sprottinn
og um mig hefir gengið hér í
bænum, er bygður og birta það
undir fullu nafni f þessu blaði.
Munið að: þögn er sama og sam-
þykki og að ef þið ekki birtið
á rökum bygðar sakagiftir ykk-
ar, þá gangið þið í gildruna og
verðið stimplaðir æfilangt sem
mannorösþjófar.“ Elías F. Hólm.
Ckömmu síðar birtist önnur yf-
irlýsing og bindur hún enda
hnút á þetta mál. „Ein lýgin enn!
Það er ekki sú fyrsta svívirðing,
sem á mig hefir verið login,
saklausa, hér í Reykjavík. Þeir
sem bera það fram, að ég sé í
hvítu þrælasölunni, hvort það er
heldur hann eða hún, mana ég
það, ef það er nokkur ærlegur
blóðdropi til í þeim, að sanna
það og birta það í sama blaði.
Annars skal það heita ærusnauð
ir ósanninda-manneskjuræflar,
lifandi og dauðir. Hansína M.
Senstíus.“
^uglýsingarnar geta sýnt þjóð-
lífið f skýru liðsi eins og
orðsendingarnar sem birtust I
augiýsingadálknum Vinna sýnir,
og stangast ærið á við hinar
venjulegu auglýsingar um sama
efni á þeim tíma. „Stúlka ósk
ast í vist á bamlausu heimili
við eina aðalgötu bæjarins. Þrifn
aður, geðgæði, ráðvendni, dugn
aður, kunnátta, lipurð ekki
nauösynlegt, Frf á daginn
eftir vild og á nóttinni eft-
»• börfum. Ókeypis aðgangur
að öllum skemmtistöðum bæjar
ins og vasapeningar eftir vild.
Prfvat herbergi með sérinngangi,
síma, rafljósi og öðrum venju
legum þægindum, Hluttaka í
skófatnaði og klæðnaði og all-
ar venjulegar tækifærisgjafir.
Þarf ekki að dífa hendi í kalt
vatn né bera kol, Afar hátt kaup
í boöi sem greiðist fyrirfram.
Tilboð merkt „Nútíöar hjú“
sendist afgreiðslu þessa blaðs
við tækifæri,“
„Stúlka, barngóð. þrifin, vön
innanhússtörfum, óskar eftir
vist. Þar eð hún er ómannblend
in og getur ekki sagt frúnni
neinar skandalafréttir af grann
konunum né útvegað henni dag
lega vitneskju um miödegismat-
inn í nágrannahúsunum, fer hún
ekki fram á mikið kaup. Hún
er vön vist hér, og kippir sér
ekki upp við, þó kol og mór
séu geymd f kompunni, sem hún
sefur í, ef ekki snjóar mikið inn
á hana, og ekki fæst hún um,
þó verið sé að siga sér frá 7 að
morgni til 12 að kveldi Tilboð
merkt ..Frú eins og gerist" send
ist biaðinu.
„Stúlka óskar eftir vist í góðu
húsi í borginni. Gerir sig ánægða
með margskonar ónærgætni hús
bændanna Tekur þégjandi og
auömjúk við vanþökk, hnuplget-
sökum ne alskonar dæerasb'tt-
inga-aðfinslum Þarf enga fri-
tíma og lftið að sofa. Gerir sér
að góðu þurkloftsskonsu. Hefir
sjálf peninga fyrir slitfötum og
skóm. Gerir vfirleitt mjög litlar
kröfur til lífsins, og er harð-
ánægð með að vera álitin sálar-
og tiifinningaiaus vera Tekur
þakksamlega við fáum eftirtöld
um krónum f kaup. Tilboð
merkt: „Nötíðar húsbændur"
sendist afgr. þessa blaðs við
tækifæri.“
tasi.. i
P „ octur
.8 ■» ■«*'” * I 0«*;
iseronokkrar ep l4. roat
Leru eigatidM**- (372
5 HiU A- v‘ ‘
Wdn maður Askar ,ftir her
Amnsson i Siíppn^^
þjiSnuro roe« 321
o"“ f
** **** . oftYX.
0»"“ Ha V*’ „ oftNÓ
' CA1***'4’ .v ^
\00' ftjAr® K
NV’f'
Y fták"sV
i Sví»VkA „vi N

*"*X^**5#***-

(wh 1-auj.m
I *n ið sltila þritn a ali-r »
jjfc i

5^
m'js' t
filbáíu ta
'V
**» i
m

B

m * *■» / /
SkemUlegasla og édýrarta
Isle»s^s’a
' smjðFlíktö
fæBt i verslun
jtas frá Vaðnesi