Vísir - 13.05.1969, Blaðsíða 9

VÍSIR . Þriðjudagur 13. maí 1969.
9
■ Hann fæddist að Kóranesi í Mýrasýslu fyrir
réttum sjötíu og fimm árum. Hann hefur gegnt
ótal ábyrgðarstöðum fyrir þjóð sína; verið forsæt-
isráðherra og forseti; en nú hefur hann dregið sig í
hlé frá opinberum embættum og lifir -kyrrlátu lífi
að Aragötu 14 í Reykjavík.
■ Það var mikið vor í lofti í gær, þegar við sótt-
um Ásgeir Ásgeirsson heim til að fá hann til
að rifja upp fáeinar minningar frá liðnum árum í
tilefni sjötíu og fimm ára afmælis hans.
XJann tekur á móti okkur í
dyrunum að skrifstofunni,
þar sem veggir eru þaktir bók- /
urn upp úr og niöur úr.
„Jú,“ segir hann. „Viöbrigðin
eru eins og ég haföi búizt við.
Þótt . el hafi fariö um mann á
Bessastöðum, þá fór það eins
og ég bjóst við, að nú er ég hér
í eigin húsi við eigin búslóð.“
Hann talar hægt og settlega
og hugsar orö sín, og hann tek-
ur í nefið, og ég er að velta því
fyrir mér hvort hann sé ekki
síðasti þjóðhöföinginn í heim-
inum, sem heldur þeim fyrir-
mannlega sið.
„Forsetaembættinu held ég
að fylgi meira álag en fólk
almennt gerir sér grein fyrir,“
heldur hann áfram. „Forseti
þarf jafnan aö vera viðbúinn.
Við síðustu almennar kosning-
ar mátti gera ráð fyrir stjórn-
arskiptum og nýrri stjómar-
myndun. Ef um slíkt er aö
ræða, þarf forseti að vera ná-
kunnugur þeim höfuömálum,
sem eru á dagskrá með þjóð-
inni. Það þarf töluverð umsvif
til að fylgjast með þingstörfum
og blaðaskrifum — ekki sízt
nú þegar þjóðfélagið hefur svo
mikla fhlutun um atvinnurejcst-
ur, verðlag og kaup."
■ Eru endurminning-
ar í vændum?
„Þegar menn, sem átt hafa
atburðaríka ævi, setjast í helg-
an stein, notfæra þeir sér oft
tímann til þess að rita endur-
minningar sínar. Er endur-
minninga að vænta frá yðar
hendi?“
Hann verður óræður á svip;
kannsk' dálítið kímileitur, og
svarar:
„Þetta er spurning, sem er
' oft lögð fyrir mig. En um þaö,
sém ér -ð mestu ógert, er bezt
að tala sem minnst. Þegar ég
lít um öxl yfir minn æviferil,
er hann býsna fjölbreytilegur
og margt væri frásagnarvert.“
Um endurminningar sínar
viöhefur hann ekki fleiri orð,
svo að við spyrjum, hvort ekki
komi stundum þeir tímar, að
hann sakni hálfvegis veru sinn-
ar á Bessastöðum.
„Til þess hefur ekki komið enn
þá. Ég hef haft ærinn starfa
að koma mér fyrir; raða bók-
um og skjölum og úrklippum.
En aö sjálfsögðu verður mér
oft hugsaö til Bessastaöa eink-
um nú að /ori til, þegar krían
er að koma í nesiö og æðarfugl-
inn að setjast upp. En ég mun
bæta mér það upp með ferða-
lögum innanlands, ekki sízt til
þeirra staða, sem ég er bund-
inn frá bamæsku, og er þá
fyrst aö telja Mýrarnar vestur
og yfirhöfuð allt landnám
Skallagríms.“
Minnisstæður
persónuleiki.
„Mér er hálfilla við að fara
í manngreinarálit," segir
*
út
r,Þegar ég lít um öxl á minn æviferil, er hann býsna fjölbreytilegur..(Ljósm. B. G.)
55
Eg var bæði sveita-
maður o
Iiann, þegar viö biðjum hann
nefna einhverja menn, sem séu
sérlega minnisstæðir. „Ég hef
kynnzt slíkum fjölda manna í
öllum landshlutum. stéttum og
flokkum, innan lands og utan.
Og í þeim hópi er fjöldi ágætra
manna og kvenna, og sumir af-
burðamenn."
„En einhvem ættuð þér þó
að geta nefnt?“
„Þá held ég, að ég verði að
nefna séra Friðrik Friðriksson.
Ég minnist þess með mikilli á-
nægju og virðingu, þegar hann
kom sfðast til okkar á Bessa-
stööum, nfræður og blindur, en
ungur f anda og glaðar í guði
sínum.
Þá minnti ég hann á okkar
fyrstu samfundi, þegar ég var
bam að aldri, átta eða níu ára
gamall, og hann sat með mig á
hnénu og skýrði fyrir mér mynd.
irnar f „Klods-Hans“, en það er
-nii JiTiiaq whj,
bezta grinblað, sem ég man
eftir.
Blindu hans bar á góma, en
hann sagði: „Það gerir ekkert
til. Ég kann allt utanað, ýmist
á íslenzku eða latínu. Allt, sem
ég þarf að vita og hugga mig
við það.““
■ Haldgott kosninga-
loforð.
„Þér voruð ekki ýkjagamall,
þegar þér hófuð þátttöku f
stjórnmálum?"
„Það þótti víst sumum ég
ungur við mitt fyrsta framboð
1923, en ég huggaði kjósendur
með því, að það mundi lagast
með aldrinum."
„Þetta kosningaloforð hefur
gefizt vel.“
„Já, ég slapp með það.“
„Em einhverjar kosningar yð-
ur sérstaklega minnisstæðar “
„Þegar ég var kosinn á þing
fyrir Vestur-ísafjarðarsýslu og
forsetakosningamar 1952. Kosn-
ingabaráttan var með töluvert
öðrum brag, þegar ég var að
byrja minn stjómmálaferil,
heldur en nú tíökast, ekki sízt
í einmenningskjördæmum. Þátt-
taka í kjörfundum var mikil, og
fundir langir og fjömgir. Þetta
hefur breytzt við tilkomu hinna
nýju og stóru kjördæma sam-
kvæmt lögum frá 1959.“
B Sveitamaður og
kaupstaðarbúi.
„Er það eitthvað sérstakt,
sem þér þakkið þann árangur,
sem þér hafið náð í lifinu?“
Hann hugsar sig um og svar-
ar sföan:
„Ég kynntist furðusnemma
mörgum landshlutum og stétt-
um. Ég var bæöi svéitamaður
og kaupstaðarbúi. Á skólaárum
mínum dvaldi ég mest vestur
á Mýrum, en þó einnig 1
Möörudal á Fjöllum, Vík í
Mýrdal og Vestmannaeyjum.
Sem biskupsskrifari kynntist ég
prestastéttinni. Sem fræðslu-
málastjóri kynntist ég kennara-
stétt og skólanefndum, og sem
bankastjóri kynntist ég at-
vinnuvegunum og kjörum ríkra
og fátækra. Þessu á ég mikið
að þakka.“
Hann lítur á klukkuna, og
síöan segir hann:
„Eigum viö ekki að fara að
segja „amen“?“
Og við kveðjum herra Ásgeir
Ásgeirsson, og um leið og við
förum. spyrjum við, hvemig
honum lítist á hina ungu kyn-
slóð, sem er að vaxa upp.
„Vel,“ segir hann. „Vel.“
— Þráinn.
„Álagið er meira en fólk gerir
sér grein fyrir...“
„Um það, sem er að mestu ógert,
er bezt að tala sem minnst...“
„Mér er hálfilla við
manngreinarállt...“
fara í „Ég slapp með það kosninga-
loforð.
„Eigum við ekki að-fara að segja
„amen*1?"
3s«a
n