Vísir - 26.09.1969, Blaðsíða 5

VfSTR . Föstudagur 26. september 1969.
Sjö höfundar
um konuna og
þjóðfélagið
Alþingi er ein kona meöal
60 þingmanna, í bæjar- og
sveitarstjórnum eru 5 konur
meðai 130 fulltrúa, í hrepps-
nefndum sitja 13 konur meðal
1029 hreppsnefndarmanna. Á ís-
landi hefur kona aldrei setið i
Hólmfríður Gunnarsdóttir: „Föð
urást, sem Víeri ræktuð við
viðmóta stofuhita og móðurást-
in mundi áreiðanlega veita jafn-
mikið yndi.“
ráðherrastóii, bankaráði, út-
varpsráði, menntamálaráði, þjóð
leikhúsráöi, iðnfræðsluráði,
kirkjuráöi, aldrei gegnt störf-
um bankastjóra, sýslumanns,
sendiherra, hæstaréttardómara,
og þannig mætti lengi telja.“
Þetta segir m. a. í ritstjórnar-
grein Sigurðar A. Magnússonar
í siðas,ta hefti Samvinnunnar.
Þetta hefti er aö miklu leyti
lagt undir greinaflokkinn „Kon-
an og þjóðfélagið", sem sjö höf-
undar rita. Að ööru leyti er efni
blaðsins helgaö konum að flest-
öllu leyti með frásögnum af kon-
'um og skrifum þeirra.
Konan og staöa hennar í þjóð-
félögum nútímans er eitt þeirra
umræðu- og rökræðuefna, sem
hæst ber hjá nágrannaþjóðum
okkar. Ekki er hægt að segja að
þetta efni hafi oft borið á góma
hérlendis. Ársrit Kvénréttinda-
félags íslands, „19. júní“, hefur
þó ætíð haldið merki kvenna
Aase Eskeland: „Við ö.vlum ekki
ábyrgðina, og það er ógæfa okk-
ar og þá um leið ógæfa heims-
ins.“
hátt á lofti og í hverju hefti,
sem út hefur komið hefur verið
vikið að konunni, réttarstöðu
hennar o. fl. í sumar birtust
tvær greinar hér á síðunni, sem
báru heitið „íslenzka konan og
þjóðfélagið“, þar sem sagt var
frá umræðuhóp nokkurra hús-
mæðra um stöðu konunnar í nú-
tímaþjóðfélagi. Annars hefur lít
ið verið um málið rætt á opin-
berum vettvangi eins og fyrr
segir, en umræðurnar því fjör-
ugri í lokuðum hópum kvenna.
TLJöfundarnir sjö, sem rila
.greinaflokkinn í Samvinn-
una eru: Jóhann Hannesson,
prófessor, Aase Eskeland, hús-
móðir, Vigdís Finnbogadóttir,
menntaskólakennari, Bryndís
Schram, Anna Sigurðardóttir,
húsmóðir, Margrét Margeirs-
dóttir, félagsráögjafi og Hóhm-
fríöur Gunnarsdóttir.
Greinahöfundarnir leggja
fram sinn skerf í umræöurnar
hver á sinn hátt, en einnig koma
fram margar sameiginlegar nið-
urstöður og viöhorf.
1 þessum hópi er ekki að
finna einn einasta verjanda hinn
ar viðurkenndu hefðar aö aðal-
Bryndís Schram: „Glöð og á-
nægð hverfnr konan sjónum
þjóðfélagsins, gengst fúslega
undir okið. Hún hefur „gengið
út“. Hún hefur fórnað frelsinu
fyrir öryggi hjónaBANDSINS,
fjölskyldulífsins, heimilisins."
vettvangur kommnar sé innan
hinna fjögurra veggja heimilis-
ins. Sameiginleg niðurstaða er
hins vegar sú að konan leiti út
á við, hasli sér starfsgrundvöll
samsíða karlmanninum í raun
og reynd, veröi virkur þátttak-
andi í þjóöfélaginu, stuöli að um-
bótum þess og uppbyggingu. Til
þess að þetta megi verða, verði
að samræma uppeldi og mennt
un karla og kvenna, og gera ekki
mismun þar á.
reinarnar flokkast þannig nið
ur: Jóhann Hannesson skrif
ar um mæðraveldið þar sem kon
ur ráða lögum og lofum og
hvernig slík þjóðfélagsskipan
gæti þróazt í framtíðinni. Aase
EsHeland fjallar almennt um
stööu konunnar, hver hún er nú
og hvernig hún ætti að vera,
Vigdís Finnbogadóttir um upp-
eldi og menntun konunnar, Bryn
cíKVfMSÍfffé^
hún ætlar sér og henni eru ætl-
aðar og hver séu hin almennu
viðhorf hennar til sjálfrar sín.
Var ekki vanþörf á að þessu
efni væru gerö eins myndarleg
skil í þessu hefti Samvinnunnar
og raun ber vitni. Félagsfræö-
ingar eru af skornum skammti
á þessu landi, og lítið um þjóö-
félagslegar kannanir, sem geti
varpað Ijósi á vissar félagsleg-
ar staöreyndir í okkar þjóð-
félagi. Þess vegna hefur það
stundum verið verkefni blaða og
tímarita að taka þessar kannanir
að sér að einhverju leyti. Greina
flokkur Samvinnunnar gæti m.
a. stuðlað að því, að þetta efni
Jóhann Hannesson: „Á löggjafar
þingum myndu konur sitja og
hafa með sér einn og einn karl-
mann sem eins konar skraut-
fjöður og viðurkenningu á því
að karlkynið ætti sér nokkurn
tilverurétt.“
dís Schram um þversögnina í
lífí íslenzkra kvenna, menntun
þeirra og viðhorf, Anna Sigurðar
dóttir um mannréttindi kvenna,
Margrét Margeirsdóttir um ein-
stæðar mæður og Hólmfríöur
Gunnarsdóttir um hefðimar og
goðsagnimar tengdar konunni.
Höfundamir velta fyrir
mörgum spurningum, sem
svara ýmist eða láta standa opn-
ar til umhugsunar:
„Er ekki kominn tími til aö
endurskoða rangláta
mennsku og skammsýna .stjórn-
vizku karimannanna?“ „Er kon-
an uppfinning þessarar aldar?“
„Hvaöa námsgreinar í mennta-
skóla ættu að vera sérstaklega
við hæfi kvenna og hvers vegna
einkum viö hæfi kvenna?“
„Hvers virði er vellaunað sta f
hjá örlátum eiginmanni?"
J greinunum kemur fram ýmiss
konar fróðleikur um réttar-
stööu konunnar, en sérstaklega
er bent á aðstöðu konunnar í
íslenzku þjóðfélagi, hvemig kon
an er mótuð eftir viðteknum
hefðum allt frá blautu barns-
beini, hvaöa menntunarleiðir
Margrét Margeirsdóttir: „Engu
er líkara en að ógiftar mæður
séu einn hópur í þjóðfélaginu,
sem hefur gleymzt eða orðið út-
undan, þegar félagslegar umbæt-
ur, er miða að herll og velferð
einstaklingsins, hafa séð dags-
Vigdís Finnbogadóttir: „Frá
blautu barnsbeini eru börn stöð-
ugt minnt á kynferði sitt og
þeim innrætt, með hugsunarlaus
um vanaorðatiltækjum, ákveðin
hegðunarmunstur, sem á að
hæfa kynferði þeirra.“
verði tekið fyrir af félagsfræö-
ingi og þá e. t. v. fjallað um
íslenzku konuna og aðstöðu
hennar í þjóöfélaginu.
Margar bækur hafa veriö rit-
aðar um konuna og þjóðfélagið,
einkum siöustu árin. Aðstaða
konunnar í hinum'1 stærri þjóö-
félögum hefur vaxiö upp i það
að verða aö félagslegu vanda-
má1i, td. í Bandaríkjunum. Þró-
unin gæti orðið hin sama hér.
Nægileg fræösla og upplýsing
um þessi mál, í tæka tíð er byrj-
un þess, að félagslegt vandamál
verði leyst áður en það er orðiö
alvariegt.
HOTEL
FERÐAFÓLK! Bjóðum yöur i VARÐBORG
1. fi. gistingu og greiðasölu ai/i ippVDI
í vistlegum húsakynnum á| riAlvk/nC T I il
sanngjömu verði. | SÍMI 96-12600
Anna Sigurðardóttir: „Þótt kon-
ur eigi rétt á inngöngu í alla
skóla landsins, er það í mörgum
tilfelluni aðeins pappírsréttur."
lAt/D
KOVIK
© Notaðir bílar til sölu
Höfum kaupendur að Volkswagen og
Land-Rover bifreiðum gegn staðgreiðslu.
Tii sölu í dag:
Volkswagen 1200 ’58 59 ’61 ’62 ’68 ’69
Volkswagen 1300 ’66 ’67 ’68
Volkswagen 1500 ’67 ’68
Volkswagen Fastback ’66 ’68
Volkswagen sendiferðabifr. ’63 ’65 ’68
Volkswagen station ’63 ’64
Land-Rover bensín ’62 ’64 ’65 ’66 ’67-
Land-Rover dísil ’67
Saab ’65
Willys ’42 ’66 ’67
Fiat 600 T sendiferðabifr. ’67
Toyota Crown De Luxe ’66
Volvo station ’55
Chevy-van ’66
Vauxhall 2000 station ’69
Við bjóðum seljendum endurgjaldslaust afnot
af rúmgóðum og giæsilegum sýningarsal okkar.
$ími
21240
HEKLA hf
Laugavegi
170 172