Vísir - 05.01.1971, Side 13

V í SIR . Þriðjudagur 5. janúar 1971.
P*ML» oo hejwflíi
FJÖLSKYLDAN
OG FRAMTÍÐIN
— lifír fjölskyldan af? — Bandariska fjöl-
skyldan i sviösljósinu — fyrri útdráttur
jyiún fijöilskyMan lifa af?“
spyr bandaríski mannfræð
ingurinn Margaret Mead. Þess-
ari spurningu velta menn nú
mjög fyriis sér í Batidaríkjunum
sern víða annars staöar í heimin
um. Nýlega birtist grein um
bandarisku fjölskylduna í tíma
ritinu Time og koma þar ýmis
sjónarmið fram, sem vel geta
átt við fjöls'kylduW víðar í heim
inum en f Bandaríkjunum. Hér
.á eftir kemur fyrri útdráttur
úr greinintrf sem hefst á því að
sagt er frtá. skýrslu sem barst
ráðstefnu sftm fjallaði um börn
og var haldin í Hvíta húsinu. 1
sikýrslunni stóð að bandarískar
fjölskyldur aettu við svo veiga-
mikið vandamál að stríða að það
gæti stefnt framtíð þjóðarinnar
í voða. Um þetta eru skiptar
skoðanir.
„FjölskyMan“ segir banda-
rfski sálfræðingurinn Riohard
Farson „hefur nú oft engan til-
gang. Hún er ekki lengur grund
vallarþátturinn í samfélagi okk
V/’mislegt virðist styðja þessa
skoðun segir Time. Einu af
þyerjum fjórum hjónaböndum
f Bándankiunum lýkur með
skilnaði. Skilnaðarhlutfallið er
að aukast gffurlega og nemur
hvorki meira né minna en 70%
á sumum þéttbýlustu svæöunum
á vesturströnd Bandaríkjanna.
Fæðingarhlutfallið hefur hins
vegar minnkað, eða frá 30,1 fæð
ingu á hverja þúsund ibúa
árið 1910 í 17,7 árið 1969. Með-
an þetta er talin eðlileg þróun
í mörgu tilliti þá gefur fæðingar
hlutfallið í skyn töluverðar
breytingar á fjölskyldulífinu og
gildi þess. Árlega er einnig tal
ið að hálf miiljón táninga í
Bandaríikjunum Wlaupist að heim
an.
Það er talið að þjóðfélagið hafi
áhrif á fjölskylduna. Sérhver
breyting innan þjóðféilagsins og
árekstrar komi fram innan fjöl
skyldunnar. Andstaða eða „and
menning‘‘ unga fólksins. áhrif
stríðsins, efnahagslegir örðug-
leikar. hrömun borganna allt
ryðst þetta inn í hina þröngu
bardagafúsu stofnun sem kaliist
fjölskylda.
Það er talið óiiklegt að fjöl-
skyldan muni ekki lifa af, en
spumingin, - sem fjögur þúsund
fulltrúar lögðu fyrir sig á ráð
stefnunni var sú hvort hún gæti
lifað af með góðum árangri eins
og hún er byggð upp núna. —
Hinir sömu komust að þeirri
niðurstöðu, að allt benti til þess
að fjölskyldan þarfnaðist að-
stoðar til þess.
Þátttakendumir. stungu.,.upp á
því viö Nixon forseta að komið
yrði upp fjölskyldustofnun, al-
mennum dagheimilum, heilbrigð
isstofnunum og kennsluþjónustu
sem foreldrar tæki virkan þátt
í, stofnun ráðuneytis sem fjall-
aði um fjölskyldumál og mál
barna og sjálfstæðri löggjafar-
stofnun fyrir böm m.a..
Þá eru taldar upp í greininni
ýmsar breytingar, sem hafa átt
sér stað varöandi fjölskylduna.
Það er talað um þær kröfur sem
séu gerðar til fjölskyldunnar en
sá stuðningur sem fjölskyldan
hljóti frá þjóðfélaginu í sam-
bandi við siðfræði þá sem kennd
sé bömunum sé lítill núorðið. Þá
er fólksflutningurinn til borga
og bættar samgöngur taldar
hafa áhritf á fjölskylduna. í
gamla daga, þegar þéttbýlis-
svæðin voru ekki eins mörg bjó
meðalfjölskyldan bandaríska í
ættarsamfélagi, það er að segja
foreldrar og börn voru um-
kringd af ættingjum bræðrum,
systrum. frænkum. frændum,
ömmum og öfum. Ef ættingjam
ir bjugsu ekki ; sama húsinu
bjuggu þeir í nágrenninu eða á
næsta bæ. En þogar, samgöngur
jukust hafa smám saman orðið
breytingará íjWskyI<iunhi'T'í>S
átt, að hún hefur orðið að kjarna
fjölskyJdu, sem samanstendur
bara af föður, móður og böm-
um þeirra og heimili þeirra er
venjulega í mörg hundmð kfló
metra fjarlægð frá næsta aett-
ingja.
JJr. John Platt segir um þessa
hluti, „Eiginmaðurinn og
eiginkonan þurfa nú að bregða
sér í alls konar hlutverk en i
gömlu fjölskyldunni höfðu þau
alls konar aðstoð, sálfTæðiIeg-
an stuðning, ráðleggingar í fjár
málum o.s.frv. Þrýstingurinn
vegna þessa margþætta hlut-
verks nú ber aö hluta sökina á
háum skilnaðartölum, áfengis-
neyzlu. neyzlu róandi efna o.s.
frv.
Félagsfræðingurinn ,Andrew
Hacker segir: „Aðalbreytingin
: fjölslíyldunni á síðustu ámm
og vandamá'l framtíðarinnar
felast i einu orði, konur. 1
gamla daga og allt fram á ofekar
daga vora eiginkonurnar ein-
faldlega viðauki eiginmanna
sinna og ekki gert ráð fyrir
þeirti sem fullbroska, mannleg
um verum. Núna vænta konur
mildummra og verðá fyrirmeiri
vonbrigðum en áður, t.d. vinna
40% bandarísfera Inænna utan
heimilisins. Þegar feona vinnur
utan heimilisins sér hún sjálfa
sig á nýjan hátt.“ Og Haoker seg
ir ennfremur, að vandamál
kvenna staíi af því aðallega, að
sú stofnun sem kölluö sé hjóna
band rými ekki tvær fullþnoska
mannvemr — aðeins eina og
hálfa. Einnig hafi stuðningur
þjóðfélagsins stutt ímynd feon-
unnar sem eiginkonu og móður.
Nú sé þessi stuðningur ekki
lengur fyrir hendi.
jyjargaret Benston einn af hug-
myndafræðingum banda-
rfsku kvenréttindahreyfingarinn
ar kemur fram með hagfræði-
kenningu, sem skel'lir skuMinni
um „misnotkun“ konunnar beint
á fjölskylduna. Hún segir: „Það
sem ekki er borgað fyrir störf
konunnar á heimiilinu er það álit
ið einskis virði af þjóðfélaginu".
Þar að auki, miðað við núver-
andi aðstæður, merki störf kon
unnar utan heimilisins að hún
hafi tvö störf eitt utan og annað
á heimilinu. Það verði því að
„færa“ alla vinnu út af heimil-
inu og borga fyrir hana eins og'
aðra framleiðslu, aðeins nýjung
ar eins og sameiginileg eldhús
rekin af samfélaginu og bama
heimili muni frelsa bonuna, seg
i r hún.
í VIKULOKIN
HANDBÓK HÚSMÆDRANNA
VlSIR I VIKULOKIN
frá byrjun er orðinn rúmlega 1450 króna
virði, 336 síðna litprentuð bók
í fallegri möppu.
VISIR I VIKULOKIN
fylgir aðeins til fastra áskrifenda.
Vönduð mappa getur fylgt á
kostnaðarverði.
vís:r í vikulokin
er afgreiddur án endurgjalds frá byrjun
til nýrra áskrifenda.
(nokkur tölublöð eru þegar uppgengin)

■/,;/ t y MVirlTn f ■ 1 :