Vísir - 27.01.1971, Side 7

V I s I R . Míðvfktulagur 2% jaiMtar Í974.
Bókmenntir
verðlaun
7BMSi: Étes£ir íeseacfetr hafi ekski
féBJ: ság mætasrel faö hók-
njprBitasHeröiaun ibfeöanna, sitfur
ibgspim itÖTÖ sem veittur var
^rar skQmm’u? @est ár koraa
gfó vSasr: aSt nofckrar bæfcor, fteíri
e® eöi -qg fifeJrí en teær, þegar
i®ft lælfcnir næfe að segga fíeiri
en þrjar, sem jasfinsael mega virö
ast aö stíkri víðnnk-ertniftgu
kBirmar, og ber afckvaaöagneiðsia
ritdömfititte. wn- verölaurFm þefcfca
jíffiaian n*e!3 <sé® I Sr dáfrfjost
atfcwaíöi á ósterfju faar bækar.
Bagn að sfifeiir teföi bök Æó-
hannesar úr Kötfam, iNý og niö
giöggan meírlffiafca £ rtefndirmi,
og greiddB æ m. k. fjórar af
fiimm rrtdömendtim hermi at-
kvaeðí eins og atfcvæðaiialnrnar
báru meö sér,
SiIfurhe.sUirinn var nú veittur
í fimnitia sínn, og má mtfe aö
árfaga viöttTkenning
JieziUi bökar" aé oasöin fost í
sessi í ísfenzku bakmennta®L
iE5ggur £ bfataráns eQB. aö n»k
iísbátfcar og tniM,SAíit£ir höfand-
ar af eM ri kýnsfóö, efas og Jö-
hannes úr Kotfam í 3r, veæöa
jafnan fíkiegir fcfi aö hljöta þerai
an sóma þegar iþeiir gefa ut nýj-
ar basfcur. En mafcfa hygg ég
sfcigti aö bókmermtaverSiasn
dagbiaðaima veröi aTdrei aö
^•jaTfvrrfcrf' viöurkemringarosk
mm. og ráösetbra höfunda,
eirma saman, aö þam faifi einn-
tec til ungra höfnnda, nýrra og
nýsfcárlegra böfcmemnta sem
mest þykir kveöa að á hwerjum
tfma, og aö þau veröi veitt fyr-
rr fteiri grefaar bókmermta en
fTMmorta® sfcáldskap, Það gerö-
tet i fyira þegar Tielgi Hálfdan-
arsom var kjörinn til verölaun-
anrra vegiKi Shakespeareþýði nga
sinna, og sú niöursbaða er
óbreytt þótt hann kysi aö af-
þakka minjagrip þann sem viö-
urkenrirngunni fyfgir. En af
reynsta undanfarmna fimm ára
viröist ástæöuitaust að ófctast um
viögang siifurhestsms: það má
æfla að venðlaunasbækumar
veröi þegar frá ffiöur vandað og
fjotoreytt úrtak íslenzkra nútið
aBbókmemtta. Að svo komnu er
kannski ástæða tfi að benda á
hsze gfögg merki nýrra tíma,
vi'öhorfa og aðferða í
fjagur fr»m-
sömdu sfcáldrit bera sem hingað
tfi hafa hlotið verölaunin. Það
erfct er augljós staðreynd þeirr-
ar „formbyitingar" sem gengin
er iim garð í bókmermtunum.
Ciffurhesturinn er eina viöur-
0 kenning af sínu tagi sem
veitt er fyrir bókmenntir hér
á landi. Þófct nokkuð sé orðiö
im fjárstyrki tii rithöfunda á
seinni árum, sem stundum eru
nefndir verðlaun, eru þeir ann-
airs eðlis, enda ekki veittir fyrir
tiltekin verk og einkum ætlað
að auðvelda viötakendum fjár-
hagslega ritstörf sín. í fyrra var
þó stofnað tfi nýrrar bókmennta
iegrar viðurkenningar í likingu
við bókmenntaverðlaun blað-
anna, Davíðspennans svonefnda
sem nýstofnaðir bökmennta-
klúbbar víða um land eiga að
verta fyrir „beztu bók“ frá
Hónu ári. Að óreyndu virðist
það markveröast við hin fyrir-
buguðu verðlaun að lesendur
eiga að ráðstafa þeim sjálfir,
Sétegsmenn bókmenntaklúbb-
anna meö almennri atkvæöa-
greiðslu, og munu þau því, ef
vel tekst tfi, veita vísbending
um raunverulegan bókmennta-
smekk almennings á hverjum
fcíma. Verður fróðlegt að sjá
hvort mikiö ber í miili almenn-
ings og gagnrýnenda utn mat
hinna beztu bókmennta þegar
tfi kastanna kemur sem von-
andi verður brátt. Átti ekki að
vefta Davíöspennann fyrsta
sfani í ár?
/Álíku er saman að jafna, við-
urkenning innlendra bókr
mennta með dáliblum fjárstyrkj
tim, silfurhesti og Davíðspenna
og áriegum bókmenntaverðteun
um Norðurlandaráðs sem fylgir
bæði frami og fé ærið. Engu að
síður eru Norðurlandaverðlaun-
in veitt með viðlilía hætti og
bókmenntaverðlaun biaðanna:
atkvæðagreiös'lu gagnrýnenda,
eftir tilteknum reglum, um
beztu bók umliðins árs. Og tfi-
gangur þeirra er auðvitað ekki
aðeins aö veita mikilsháttar bók
menntaverki og höfundi mikils-
verða viðurkermingu héidur einn
ig og ekki síður að stuðte að
aukinni bókmenntalegri sam-
blendni, sarnneyti á norrænu
menningarsvæði. Þetta tekst
vitaskuld að því marki að verð-
launabók og höfundur hverju
sinni hljóta mikla athygli og
umtal. En skyldi öðrum bókum,
tíu talsins alls, sem tilnefndar
eru til verðlaunanna hverju
sinni að jafnaði vera veitt veru-
leg eftirtekt meöal lesenda al-
mennt? Hér er allténd um að
ræða einskonar úrval eða úrtak
norrænna samtíöarbókmennta,'
bækur sem má ætla að séu góð-
ur skáldskapur í sjálfum sér og
veiti í einu lagi nokkurt yfir-
iit um það sem efst sé á baugi
í norrænum bókmenntum á
: hverjum tíma.
Um okkar hlutdeild í verö-
launum þessum hefur svo oft
verið rætt að þarflaust viröist
að endurtaka það — en með
einkennilega mikilii óþreyju er
verðlauna Norðurlandaráðs
stundum beðiö hér á landi, ekki
sízt nú í ár. Það liggur þó í
augum uppi að beinar frama-
vonir íslenzkra bókmennta og
rithöfunda af Norðurlandaverð-
launum eru sjaldnast miklar,
ekki einasta vegna fámennis og
fábreytni bókmenntanna ár fyr-
ir ár heldur einnig þess að ís-
lenzk verk eru borin fram í
þýðingum í dómnefnd verðlaun
ánna, fyrir dómendur sem alls
ekki eru færir um að meta þau
á frummáii. Sem betur fer höf-
um við oft og ematt lagt fram
mjög • frambærilegar bækur,
raunverulega verðlaunaverðar
af okkar hálfu, hversu sem mat
og dómar falla í nefndinni. Svo
var og í ár, enda munu báöar
þær bækur ráðnar tfi útgáfu
á norrænum málum á næstunni.
Jóhannes úr Kötlum hlaut silfurhestinn, bókmenntaverölaun
dagblaðanna 1970, fyrir ljóðabók sína, Ný og nið, sem út
kom fyrir jólin.
w eru uppi tillögur, aö segja
má í framihaldi at bók-
menntayerðlaunum Norðurlanda
ráðs, um gagnkvæma þýðingu
og útgáfu norrænna bókmennta
meö fjárstyrk og fyrirgreiöslu
norræna menningarsjóðsins. Þaö
er sannast að segja að íslenzk-
um bókmenntum og rithöfund-
um sjálfum er mun meiri akkur
í því að leiðir opnist til útgáfu
á erlendum málum en í óvísri
von um verðlaun og auglýsinga-
frama. Hitt er samt augljós
barnaskapur aö halda aö frægö
og fé æriö bíði á næsta leiti
bara ef þýðingar. fáist. En af
þéirri trú að hinar beztu bók-
menntir okkar á hverjum tíma
jafnist fullvel á við það sem
annars staðar gerist í bókmennt
um, helgast þátttaka okkar í
norrænu samstarfi um bók-
menntaleg efni eins og önnur
menningarmál og væri auövitað
einskisverö eila.
ORÐSENDINC
TIL FRAMTELJENDA
FRÁ RÍKISSKA TTSTJÓRA
Fatseignamat á framtali.
Athygli er vakin á því, að nýja fasteignamatið,
sem lagt var fram 22. okt. sl., hefir enn ekki
tekið gildi. í framtali ársins 1971 ber því að
telja fasteignir fram á eldra fasteignamati. —
Eigin húsaleiga og fyrning miðast því við eldra
fasteignamat.
Undirritun framtals.
Gætið þess að undirrita framtal yðar. Sérstök
athygli skal vakin á því, að sameiginlegt fram-
tal hjóna, ber bæði eiginkonu og eigiumanni að
undirrita. Öundirritað framtal telst eigi gilt fram-
tal.
Ríkisskattstjöri.
I