Vísir - 12.05.1971, Qupperneq 6

s
VISIR. MiðvScudagur 12. maí 1971,
Landspróf í eðlisfræði
Landspröfi í eðlisfræði er ný-
lokið og hér koma verkefnin,
sem landspróf snemendur fengu
að spreyta sig á.
Athugið að skrifa eininguna við
svarið, þegar það á við.
1.—5. Nemandi nofakur óskar
að kanna úr hverju hlutur einn
er og mælir massa hans á skála-
vog, en rúmmálið með þvl að
stinga hlutnum I mæliglas, sem
í er vatn. Fyrri mælingin gefur
13.6 g, en sú slðari 5,0 nd.
Eðlismassatafla
efni g/(cm)3
járn 7,86
gull 19,29
strontium 2,60
silfur 10,5
ál 2,70
blý 11,34
barium 3,69
magnesium 1,74
a) Hver er eðlismassi hlutar-
ins?
b) Hvemig má nota mæliglas-
ið til að mæla rúmmál hlutarins?
c) Er sama hvar á jörðinni
þessj mæling er gerð?
d) Gerið grein fyrir, hvort nið-
urstaðan yrði önnur, ef mælingin
væri gerð við annað hitastig.
e) Efst er tafla yfir eðlismassa
nokkurra efna. Á svarið við a-lið
við eitthvert efniVþessari töflu?
6. —10. Samsæta (ísótóp) af
frumefninu magnesíum hefur sæt
istöluna 12 og massatöluna 25.
a) Teiknið mynd, sem sýnir
frumeindagerð samsætunnar —■
(stöðu allra öreinda).
b) Hvemig jón teljið þið, að
magnesíum myndi?
11.—15. Myndin að neðan sýnir
straumrás með þrem viðnámum,
sem tengd er 20 volta jafn-
straumsgjafa.
19.—20. Flugvél nokkur er á
þrem hjólum (sjá mynd), og
er lengdin milli fram og aftur
hjóla 16 m. Vélin vegur í tiltekið
skipti 40 tonn og er þyngdar-
punkturinn hennar í miðri vél, 12
m aftan við framhjólið.
a) Hve mikill þungi hvílir á
framhjólinu?
b) Hve mikill þungi hvilir á
hvoru afturhjóli?
a) Hvaða áhrif hefur halli flat
arins á hröðun hlutar, t. d. kúlu,
sem sett er á flötinn?
b) Sýnið með stefnukröftum,
hvernig tog þyngdarkraftsins
verkar á kúluna.
c) Skáplan er oft notaðíýmiss
konar verktækni. I hverju er hag-
ræði þess fólgið?
/ám
<E
H-/Z* —♦('
twabfí*.
PbAfKTUA
21.—22. Sama vél fer nú á loft
og I flugtaki er krafturinn frá
hreyflunum 80.000 N og vélin
notar 1200 m langa braut.
a) Hve mikla vinnu fram-
kvæma hreyflarnir I flugtakinu?
b) Vélin er 30 sekúndur í flug-
takinu, hvert er afl hreyflanna?
(41.—43.) Aukaspuming, sem
efaki þarf að svara, en getur orð-
ið til hækkunar, ef rétt er svarað.
Getur þú skýrt hvers vegna það
kostar minni vinnu í flugtaki,
ef mótvindur er?
23.-26. Einn Íítri af 20° C heitu
vatni er bitaður upp í 100° C
I hraðsuðukátii, sem tekur 1100
vött við 220 volta spennu.
a) Hve margar kílókaloríur
þarf til að hita vatnið?
b) Hve mikinn straum tekur
ketillinn?
c) Hve langan tíma tekur að
hita vatnið? (1 kal = 4, 2 Joule).
AAAÁÁ
20V ytan

a) Fmnið heildarviðnám
straumrásarinnar.
t>) Finnið strauminn I viðnám-
inu X.
c) Finnið spennufallið I við-
námiira Y.
d—e) Teiknið inn á rásina, i
hvemig tengja má straummæli,
A, og spennumæli, V, til að J
mæla strauminn og spennufallið |
I viðnáminu Z.
16.—18. 1 bullustrokknum til
hægri em N sameindir af lofti.
Rúmmál loftsins er V og þrýst-
ingurinn P.
a) Hve verður þrýstingurinn,
þegar bullunni er þrýst niður, svo
að rúmmálið verður % V?
b) Skýrið það, sem gerist, þeg-
ar loftið í strokknum er hitað.
c) Hvað gerist, ef N/2 sameind
um af lofti er bætt I strokkinn?
d) Hve mikið kostar rafmagniö
I hitvmina, ef kilóvattstundin
kostar kr. 2,50?
27.—29. í tilraunum, þar sem
kanna skal þyngdarsvið jarðar, er
oft notaður skáflötur og má
breyta halla hans að vild.
30. Teiknið framhald ljósgeisl-
ans, sem fellur á glerkubbinn á
myndinni.
31.—40. Ritgerðir. Velja skal tvö
verkefni og merkja það, sem þiö
viljið taka meira tillit til sem
nr. 31.—36. en hitt sem nr.
37.-40.
Verkefni:
a) Hljóð og útbreiðsla þess.
b) Seglar og segulsvið jarðar.
c) Þrýstingur í vökvum.
Nýtt!
Fairline
eldhúsið
Fairline eldhúsiS er nýtt
og þaS er staSlaS. Ein-
göngu notuS viSurkennd
smíSaefni og álímt harS-
plast í litaúrvali. KomiS
meS máliS af eldhúsinu
eSa hústeikninguna og
viS skipuleggjum eldhús-
iS og teiknum ySur aS
kostnaSarlausu. Gerum
fast verStilboS. GreiSslu-
skilmálar. Fairline eld-
húsið er nýtt og þaS er
ódýrt.
ÓSinstorg hf.
SkóIavörSustíg 16
Sími 14275
fbúðin var þinglesin
á annars nafn
Adda á Seltjarnarnesi skrifar:
„Það var svo kostulegur brand
ari, sem henti okkur hjónin á
dögunum, að það væri blátt
áfram synd að sitja að honum
ein og leyfa ekki' öðrum að
njóta með sér.
Við hjónin ætluðum sem sé
að fá okkur veðbókarvottorð út
á íbúðina okkar á Seltjarnamesi
og sendum eftir því til Hafnar-
fjarðar. en þar er fógetaembætti
okkar umdæmis.
Þá kom í ljós, að íbúðin var
þing’esin á nafn manns, sem
við höfðum selt ibúð fyrir 5
árum, en sú ibúð var í allt öðru
húsi og við aðra götu héma á
nesinu.
Ekki veit ég, hvaða afleiðing
ar það hefði haft fyrir okkur
hjónin, ef sá maður hefði kom
izt i gjaldþrot eða eitthvað (sem
er að vísu lítill möguleiki) þenn
an tima, sem fbúðin var á hans
nafni. Ég má ekki hugsa þá
hugsun til enda.
— Þetta fékkst nú allt leið
rétt sem betur fer, og það stóð
ekki á afsökunarbeiðni o. s. frv.
En okkur þótti þetta alveg
met!“
Fegurðarsamkeppnin
Laufey skrifar:
„Ásamt nokkrum vinkonum
minum var ég viðstödd krýn-
ingu ungfrú íslands í Háskóla-
biói, og við eram allar hjart-
ans sammála Jónu Guðmunds-
dóttur úr Keflavík, sem skrifar
í þáttinn í gær — hvað varðar
það, að þetta var furðulegt.
Að mínu mati átti ljóshærða
stúlkan, He’ga Óskarsdóttir, tví-
mælalaust skilið aö hreppa ann-
að sætið, ef fríðleiki var ein-
hvers metinn. Og ef tekið var
tillit til menntunar, þá stóð hún
ekki hinum að baki, sem ýmist
vora gagnfræðingar eða tilvon-
andi gagnfræðíngar. En mig
minnir það hafa verið sagt. að
hún væri í menntaskóla. — En
kannski menntunin hafi ekkert
gildi?
Annars vakti það forvitni
m’ina. að ein stúlkan sem komst
í fremstu númeraröð, var að-
eins 17 ára, en ég hé’t aö Þær
þyrftu að vera orðnar 18 ára
til þess að vera liðtækur f sam
keppnina. Það kann að vera
misskilningur, en það er svo
margt óljóst og óupplýst um
þessa samkeppni, að það býður
heim alls konar misskilningi.“
Um sundlaugarnar
í Laugardal
í þættinum I gær rúmaðist
ekki fyrir athugasemdir, sem
fylgja áttu bréfi „Sundlaugar-
gests“ er skrifaði um þörf fyr-
ir bætta aðstöðu gæzlumanna
við laugarnar.
Bréfritarj hóf máls á því, að
alltof mörg dauðaslys hefðuorð
ið í laugunum, sem auðvitað
verður ekki á móti mælt. Eitt
voveifiegt slys er einu slysi of
margt. Síðan laugarnar voru
opnaðar sumarið 1967 hefurorð
ið þar eitt slíkt hörmulegt slys.
Þrir gæzlumenn, eða sund-
laugaverðir, gæta lauganna, með
an þær eru opnar almenningi.
í bígerð er að bæta aðstöðu til
eftirlits við laugamar með því
að reisa sérstakan varðturn á
grasbalanum við enda brúarinn-
ar. tJr honum gefst laugarvörð-
unum góð yfirsýn yfir laugarn-
ar. og það, sem er að gerast.
Standa vonir til þess að þessi
tum verði reistur í sumar.
Með varðtuminum gefst laug-
arvörðunum betri yfirsýn yfir
sundlaugarnar.
HRINGIÐ í
SÍMA1-16-60
KL13-15
V/s/Y vísar á viðskiptin
"............. 1 ....J