Vísir - 12.05.1971, Blaðsíða 13

VISIR. Miðvikudagur 12. maí 1971.
13
PILLUR MEÐ OG
MÓTI DRAUMUM
— svefnt'öflur veröa notaöar á annan hátt / framtiðinni
jyjargar þúsundir fólks um ail-
!an heim taka inn svefn-
töflur. Hvort fölk fær þær teg-
undir svefntaflna, sem eiga bezt
viö líkamsástand þess er spurn
ing, sem enginn getur svarað
með fullri vissu núna. í Dan-
mörku hefur veriö fjaliað um
þetta mál og komizt að þeirri
niðurstöðu, að það verður að
fara að sérhæfa notkun svefn
■lyfja.
Þessi sérhæfing í lyfjagjöf
mun koma fram i þvi m.a., að
f sumum tilfellum eru skúkling
um gefnar töflur, sem takmarka
drauma þeirra. í öðrum til'fell-
um verður hins vegar að gefa
inn töflur, sem láta hinn sofandi
dreyma óhindrað. Orsök þessara
nýju aðferöa er sú að nú er
ljóst oröið, að draumar hafa oft
gagnleg áhrif á heilbrigði en í
sumum ti’lfellum geti þeir kom-
ið af stað sjúkdómskasti.
Um þetta er fjallað í grein
f nýútkomnu hefti af blaðinu
Nordisk Medicin. Þar segir L. E.
Battiger yfirlæknir: „Það eru
margir, sem líta enn á svefninn
sem það ástand, sem maður er
laus við allt, en i svefninum fer
fram mikil starfsemi og nokkuð
af því þýðingarmesta sem gerist
i líffærunum. Við vitum meira
um svefninn en áður, en við
vitum ekki hvaða einkenni góð-
ur svefn hefur, og við vitum
næstum ekki neitt um það
hvers vegna við sofum.
gvefnrannsóknir síðasta ára-
tugar hafa slegið því föstu,
að það eru til tvær tegundir
svefns, djúpi svefninn nefndur
ortosvefn og létti svefninn, þeg
ar okkur dreymir, nefndur para
svefn. Fölk verður veikt, þegar
það er svipt parasvefninum. —
Þegar það sefur aftur reynir
það að vinna aftur það, sem
það hefur misst af draumum.
Ef maður er of mikið þv'ingaður
á þennan hátt að ná aftur
draumaskammtinum sinum, get
ur maöur fengið martröð og
svefnleysi. Við skulum því vera
almennt ánægð með hin 20%
svefntímabilanna þar sem við vit
um, að okkur dreymir mikið.
Parasvefninn er samt ekki ein
göngu tengdur draumum. Sam
tímis draumunum virðast líffær
in vera í streituástandi. Ýmis-
legt tengt hjarta, lungum og
ristli gerist í parasvefninum. —
Það, sem vekur sérstaka at-
hygli er að hjartaáfali að næt-
urlagi verður venjulega \ para-
svefninum.
Hið sama er að segja um önd
unarerfiðleika tengda veilu
hjarta. Að þeir koma fyrir er
ekki í tengslum við það, að
sjúklingurinn liggur í rúminu
heldur þau tímabil svefnsins,
þegar mann dreymir mikið.
Fólk, sem þjáist af magasjúk
dómum myndar meiri sýrur í
parasvefninum. Þetta hefur
eins og svo margt annað komið
í ljós með vfsindalegum mæling
um. Einnig hefur það verið mælt
aö manneskian sefur venjuleg-
ast um það bil 53 klukkustundir
á viku að meðaltali. Svefntím-
inn styttist frá 15—19 ára aldr
inum og til 55—59 ára aldurs-
ins, en eftir það eykst hann aft
ur. Aftur á móti getur það
verið erfitt fyrir eldra fólkið að
sofa alla nóttina, en það sem
hina eldri skortir í nætursvefni
vinna þeir oft upp aftur með þvi
að sofa á daginn.
Jþftir að það hefur komið f ljós,
að vissir sjúkdómar brjót
ast fram auðveldar í drauma-
Flestum líður bezt af því að dreyma meðan þeir sofa.
svefninum getur það haft þýð-
ingu að athuga hvort hægt sé
að hafa afskipti af svefni þeirra
sjúklinga, sem fyrir því verða
þrátt fyrir það, að draumasvefn
inn sé verðmætur geta sjúkdóms
tilfellin verið svo erfið, að það
getur verið ráölegt að velja milli
tveggja slæmra kosta. Það kann
aö gagna sjúklingum með hjarta-
og magaeinkenni að þeir séu
sviptir draumasvefninum. —
Gömlu svefnlyfin eins og alko-
hol, doriden, placidyl, noludar
og renoval verka í þessa átt og
ættu þess vegna hugmyndafræði
lega að passa fyrir hjartasjúkl-
inga og aðra, sem eru sérstak-
lega veikir fyrir sjúkdómi sínum
meðan þeir sofa draumasvefnin
um. Fyrir aðrar manneskjur
getur það hins vegar verið skað
legt fyrir vellíðanina að missa
af daumasvefninum. Efni eins og
kloralhydrat, diazepam og klop-
oxid (m.a. selt undir nöfnum
eins og ansopal, valium og Kbri-
um) grípa aðeins lítið inn í
draumasvefninn. En þetta er
aðeins byrjunin á þeirri rann-
sókn, sem getur sagt okkur
hvaða svefnlyf á að veljg frem
ur til að gefa sjúklingum þeim,
sem þurfa svefnlyf yfirhöfuð.
Með því að setja inn ýmsa
hormóna hefur það áhrif á
draumasvefninn og 1-dopa, sem
er notað gegn vissri tegund af
lömun takmarkar hann. 1 orto-
svefninum eykst magn vaxtar-
hormóna. Það er ekki búið að
fá fram not þeirrar staðreyndar
enn í smáatriðum, en einnig í
þessum tilfellum er hægt aö
hafa áhrif á með ýmsum lyfjum.
Svefnrannsóknimar eru i
sprengiþróun en við vitum enn
sem komið er mjög lítið um
þessa nýjung“, segir yfirlæknir-
inn að lokum. —SB
VÍSIR í VIKULOKIN
VÍSIR í VIKULOKIN
fylgir aðeins til fastra áskrifenda.
VöKduð mappa getur fylgt á
kostnaðarverði.
VfSIR í VIKULOKIN
er orðin 360 síðna litprentuð bók í faílegri möppu,
sem inniheldur allt sem viðkemur konunni og
heimilinu.
VÍSIR í VIKULOKIN
er afgreiddur án endurgjalds frá bpian
til nýrra áskrifenda.
(nokkur tölublöð eru þegar uppgen##