Vísir - 27.07.1971, Blaðsíða 8

Vísir - 27.07.1971, Blaðsíða 8
V í SIR . Þriðjudagur 27. júlí 1971. * VÍSIR Otgefandi: Reyk]aprenr of. Framkvæmdastjóri: Sveinn R Eyjðifsson Ritstjóri: Jónas Kristjánsson Fréttastjóri: Jðn Birgir Pétursson Ritstjðrnarfulltrúi: Valdimar H. Jðhannesson Augjýsingastjóri; Skúli G, Jóhannesson Auglýsingar : Bröttugötu 3b Sfmar 15610 11660 Afgreiösla- Bröttugötu 3b Sími 11660 Ritstjóm: Laugavegi 178 S(mi 11660 (5 línur) Askriftargjald kr. 195.00 ð mfinuöl innanlands I lausasölu kr. 12.00 eintakifl Prentsmiflia V(sis Edda hf Lifa iyrir líðandi stund gú ákvörðun ríkisstjórnarinnar að taka fé úr Verð- jöfnunarsjóði fiskiðnaðarins til að greiða hækkun fiskverðs og kjarabætur til sjómanna hlýtur að orka tvímælis. Kjör sjómanna þurfti að bæta, og eðlilegt er, að þeir njóti sem aðrar stéttir ávaxtanna af bætt- um hag þjóðarbúsins og háu verðlagi á útfluttum sjávarafurðum. Sú aðferð, sem ríkisstjómin beitir, er hins vegar vafasöm og gefur tilefni til uggs um fram- tíðina í slíkum efnum. Nauðsynlegt er, að álmenningur geri sér grein fyr- ir því, sem þama hefur gerzt. Til að greiða kjarabætur sjómanna er tekið fé úr varasjóði, sem er sameigin- leg eign sjómanna og útvegsmanna, varasjóður sjáv- arútvegsins, er hefur það hlutverk að vera trygging gegn verðlækkunum á útfluttum sjávarafurðum í framtíðinni. Tilgangur sjóðsins er að tryggja hag sjó- manna og útvegsmanna, þegar illa árar. Hætt er við, að enn einu sinni sé að færast í sama óheillahorfið og áður var. Einn mesti ljóður á ráði íslendinga hefur jafnan verið, í hversu ríkum mæli þjóðin hefur lifað frá degi til dags. Orsakir þessa „happdrættissiðgæðis“ erú margar og meðal annars verðbólgan og eðli atvinnu- vega, þar sem sjávarútvegur og landbúnaður eiga mikið undir árferði og óvissum aflabrögðum. Þess vegna hefur okkur hætt til að eyða jafnóðum því, sem aflazt hefur, og vera síðan óviðbúnir hvers kon- ar áföllum. Verðbólgan hefur rýrt sparifé fólks, þar sem verðbólgan hefur oft verið meiri en vextir af sparifé. Menn lifa að því leyti mikið til fyrir líðandi stund og láta sér nægja að vona hið bezta um morgun- daginn. Þar sem svo skammt er liðið, síðan þjóðarbúið varð fyrir einum þeim mestu áföllum, sem um ^Ctur, ætti ekki að þurfa að rekja þá sögu nema í stórum drátt- um. Alb'r v{<° að í góðærinu fyrir árjð 1967 var í mikið ráðizt. ísien• eigni'v á gjaldeyrissjóði, sem námu um tveimur milijárðum króna. Hins vegar voru ekki sérstakir varasjóðir að neinu marki til að mæta áföllum á erlendum mörkuðum og aflabrögðum,. þegar til þeirra kom. Stjórnarandstæðingar börðust gegn þeim aðgerð- um, sem ríkisstjómin reyndi að gera í þessa átt. Stjómarandstæðingar beittu sér meðal annars gegn bindingu fjár í Seðlabanka. Þeir vildu eyða öllu jafn- óðum. Óþarft er að fjölyrða um það, hversu mikill hagur það hefði verið íslenzka þjóðarbúinu, ef við hefðum átt sterka varasjóði árið 1967 og 1968. Þá hefðu á- föllin hvergi nærri orðið jafntilfinnanleg öllum al- menningi og þó fyrst og fremst sjómönnum og út- gsrðarmönnum. Það er því varasamt að taka meira en 300 milljónir af verðjöfnunarsjóði sjómapna og útgerðarmanna til að greiða með kauphækkun. „Framhald af baráttu Noregs gegn Hitler44 — heitt er i kolunum i Noregi i deilum um umsjón: Haukur Heigason aðild oð Efnahagsbandalaginu ' „EBE þýðir hærri framfærsIukostnaður“, stendur á skiltinu, sem kröfugöngumenn í Osló bera. Norðmenn eru engan veginn á eitt sáttir um það, hvort þeir eigi að ganga í Efnahagsbanda- lagið. 30 af hundraði vita enn ekki, hvort þeir era með því eða móti. Norska þingið hefur jafn an verið hlynnt aðild, en í ráði hefur verið, að þjóðaratkvæði færi fram um málið. Slagurinn stendur því um hylli þeirra kjósenda, sem ríkisstjóm Noregs hefur verið borgaraleg stjóm eða stjóm Verkamannaflokksins (jafnaðar- manna) Fækkar í sjávarútvegi og landbúnaði Þó yrðu mikil vandamál fyrrr sjávarútveg og landbúnað Norð- manna vegna aðildar að banda- iaginu. Þetta eru hinar „hefð- bundnu" atvinnugreinar toregs, Aðild að EBE kynni að verða til að flýta þróuninni, að því fólki fækkaði sem ynni við sjávarúitveg en þó einkum við landbúnað. Síðustu tvo áratugi hefur sí- fellt fækkað í sjávarútvegi og landbúnaði. Fiskimönnum mun hafa fækkað um nær helming Menn muna, aö ríkisstjórn borgaraflokkanna féll á EBE- málinu, eftir að Per Borten for- saetisráðherra haföi verið of lausmáll við forystumann and- stæðinga aðildarinnar og sýnt honum „leyniskýrslu", þegar þeir áttu samleið í flugvél. Síð- an hefur Verkamannafiokkurinn myndað minnihlutastjórn Samþykkt á þremur kjörtímabilum Andstæðingar aöiidarinnar beita harðvítugustu aðferðum, sem um getur í norskum stjórn- málum um langan aldur. Málið er mikið hitamál. Tii dæmis hefur Ragnar Kalheim, varafor- maður „þjóðfylkingarinnar gegn aðild Noregs að EBE“, sagt, að „þessi barátta sé sem framhald baráttu Norðmanna gegn Hitl- er“ Þjóðfylkingin varar Norð- menn við „innrás stórkapitalista frá meginlandinu svo sem Vest- ur-Þýzkalandi, ef Noregur geng- ur í Efnahagsbandalagið. Fylk- ingin segir, að Norðmenn mundu þá opna gáttir fyrir rányrkju fiskimiða og landbúnaður standa höllum fæti. Við blasi nýir fjötrar á borö við fjötra dansks og sænsk valds fyrr á öldum eða kúgun nasista. S’iðustu níu árin hefur yfir- gnæfandi meirihluti stórþingsins á þremur kjöriímabilum sam- þykkt að stefna að aöild að Efnahagsbandalaginu á sama hátt og Bretland geri, og þetta hefir verið samþykkt, hvort sem aö minnsta kosti fjórðung. Þessi þróun hefur sumpart verið afleið ing aöildar Norðmanna að EFTA, sem hefur stuðlaö að iðn- væðingu landsins og flýtt .henni. Áhugi norskra stjórnmála- foringja á aðild að Efnahags- bandalagi Evrópu er ein afleið- ing iðnvæðingarinnar. Varla ófæri áhuginn mikiil, ef Norö- menn byggðu enn mestallt • sitt á landbúnaði og sjávarútvegi. „Aftur í ánauð“ Engu síöur er heitt í kolunum um málið. Andstæðingar aðildar hafa gengizt fyrir mótmæiaaö- gerðum, sem hafa verið róttæk- ari en gerzt hefur 1' Noregj um langan aldur. í þjóðfylkingunni gegn aðild eru menn úr öllum flokkum, allt frá kommúnistum og vinstri sósíalistum tiil hins hægfara miðflokks og kristilega flokksins. 1 einu blaði mið- flokksins (sem áður var bænda- flokkur) flokks Per Borten, seg- ir í ljóöi frá lesanda: „Meiriblut- inn á þingj vill selja okkur. Við eigum að fara aftur í þrældóm, en við viljum ráða okkur sjálf.” f Suður-Noregi á þvi svæði, sem oft hefur verið kallaö „bibiíubeltið", veifa strangtrú- aðir biblíunni í mótmælaaðgerð- um gegn Efnahagsbandalaginu. Þeir telja sig hafa orð biblíunn- ar fyrir því, að Efnahagsbanda- iagið sé sent af hinum „yonda”. Þjóðaratkvæðagreiðsla mun væntanlega fara fram næsta ár. Slðan mun þingið taka endan- lega afstöðu. Samningaviðræður haida sífellt áfram við BBE- menn, og er að vænta niður- stöðu innan skamms. Aðild að Efnahagsbandalaginu þarf þriggja fjórðuhluta atkvæöa meirihluta á þing,. þar sem litið er á það sem stjómarskrák- breytingu aö Noregur gerist þátttakandi í bandalaginu. Búizt við samkomulagi um fiskveiðar Þessi þingmeirihlutj hefur jafnan verið til staðar, en þó gæti orðið mjótt á mununum, og fer flest eftir því, hvaða kjör Norðmönnum verða boöin í ein- stökum atriðum. Til dæmis hefur Verkamannaflokkurinn, sem nýtur stuðnings nærri heimings kjósenda, jafnan að langmestum hluta stutt viðræður við EBE og aöild, ef nægilega hagstæðir skilmálar næðust. Innan flokksins er þó talsverð- ur hópur, einkum á vinstra armi, sem er andvígur aðild. tJrsilitin munu mest fara eftir þeim kjörum. sem norskum sjávarútvegi verða boöin. Stefna Efnahagsbandalagsins í land- helgismálum hefur aö undan- fömu verið, að öll ríkin hefðu sama rétt um veiðar, það er mættu veiöa innan fiskveiðiiög- sögu hvers annars, ef heima- menn hefðu þann rétt, svo sem innan tóif mílna. Þetta hefur verið erfitt mál f viðræðum Norðmanna við EBE-menn. Þó hefur vænkazt um málamiðlun s'iðustu vikur, og búizt er við, að samkomulag náist I málinu, sem flestir þeir stjómmálamenn geti sætt sig við, sem á annað borð hafa áhuga á aðild. Norska stjórnin hefur stefnt að því. að fiskimenn frá öðrum EBE-Iönd- um mættu eftir inngöngu Nor- egs þvl aöeins veiða innan norskrar landhelgi, að þeir sett- ust að í Noregi. Olíuefnaiðnaður örðug- ur án aðildar Annaö ámóta erfitt vandamál er norskur landbúnaður. Noreg- ur er harðbýlt land, og fram- leiðni minni en er í löndum Efnahagsbandalagsins. Landbún. aöarmálin hafa alltaf verið erf- itt vandamál innan Efnahags- bandalagsins, sem fram hefur komiö í fjölmörgum mótmæla- aðgerðum og uppþotum bænda, einkum í Frakklandi. í ráði er, að norskur landbúnaður verði sem fyrr styrktur af hinu opin- bera, en landbúnaöurinn verður samt aö verulegu leyti að laga sig aö landbúnaði á meginland- inu og auka framleiðni. Á sam- eiginlegum markaði EBE eftir stækkun mundi hlutur Noregs af landbúnaðarframleiðslunni aðeins nema um 0,5 prósentum. Hins vegar yrði hlutur Nor- egs af framleiðslu stækkaðs Efnahagsbandalags á sjávaraf- urðum jafnmikiil og allra megin'andsríkjanna í bandalag- inu tiil samans. Þaö er hinn vaxandi og öflugi iðnaður í Noregi, sem berst fyr- ir aöild að EBE. Ein rökin eru, að án aðildar væri erfitt að reisa í Noregi olíuefnaiðnaö, sem nýtti þá olíu, sem Norö- menn eru nú sem óðast að fá úr hafsbotni við Noregsstrend- ur.

x

Vísir

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vísir
https://timarit.is/publication/54

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.