Vísir - 07.08.1971, Blaðsíða 5

VTSIR. Lattgardagur 7. agosi t»rt.
5
Sr. Tómas Gudmundsson:
A ég að gæta bróður míns?
gjört þetta einum þessara
minnstu, þá hafið þér ekki held
ur gjört mér það“. (Matt. 25,45).
Hvernig kemur þú kristinn
maður fram við meðbróður
þinn? Hugleið dæmi hundraðs-
höfðingjans. Það kallar oss til
ákveðinna sálgæzlustarfa, hvern
eftir sinni getu. Þaö eru alltaf
margir meðal vor, sem þarfnast
hughreystingar og hvatningar og
fá e.t.v enga hjálp, ef vér lát-
um hana ekki í té.
Vér getum hugsað oss fáein
dæmi úr daglega lífinu um þaö,
hvernig vér komum fram við
það fólk, sem vér mætum dag-
lega, eigum skipti við á einhvern
hátt, án þess að þekkja það frek-
ar. Hefur það aldrei hent þig að
varpa ónotum að drengnum,
sem færir þér dagblöðin á morgn
anna, vegna þess, að hann kom
ekki með þau á þeim tíma, sem
þér hentaði bezt? Og er þú fórst
til vinnu þinnar með strætis-
vagninum gaztu ekki setið á þér
og sendir vagnstjóranum tón-
inn því hann var örlítiö á eftir
áætlun. Og er þú gekkst inn i
verzlun, þá varstu með háðs-
glósur og nagg viö afgreiðslukon
una, eins og það væri hennar
sök þótt varan, sem þú ætlaðir
að kaupa hefði hækkað í verði
Þér fannst þú hafa alls. staðar
á réttu að standa og varst ör-
lítiö hreykinn af, hve vel þú
komst að orði.
Og þegar dagsverki þ'mu var
lokið og þú kominn heim í nota-
iega íbúö þina, þá varstu ánægð-
ur með sjálfan þig og tilveruna,
svo blessunarlega lokaður frá
hinum líðandi heimi. Hugleið-
ingar um annarra þjáningu var
þér óþekkt hugtak þá stundina.
En hvað hafðir þú gert? Hvert
var dagsverk þitt ef til vill? Þú
hafðir sært meðborgara þína,
sem þú ekkj þekktir. Óafvit-
andi að visu. Þú þekkir ekki
þeirra hag, ert ekki kunnugur
þeirra kjörum. sérð ekkj áhyggj
ur þeirra og erfiðleika, skynjar
ekki vonbrigði þeirra, söknuð
eða sorg En ónærgætin orð þin
höfðu sín áhrif komu e.t.v. eins
og salt í opið sár.
Þau eru lærdómsrík orð
skáldsins:
Eitt bros getur dimmu í dagsljós
breytt,
sem dropi breytir veig heillar
skálar.
Þel getur snúizt við atlot eitt.
Aðgát skal höfð í nærveru sálar.
Svo leyndist strengur í
brjósti, sem brast
við biturt andsvar, gefið án
saka.
Hve iðrar margt !íf eitt
augnakast,
sem aldrei verður tekið til baka.
Þú sérð sjáifan þig, sem heið-
arlega og virðingarverða per-
sónu. En þú ert sekur fyrir hin
um eilífa dómi. Vér skulum hafa
hugfast, að það voru einstakl-
ingarnir sem mæta þér, sem
Jesús hafði ’ í huga, þegar hann
gerði kunnugt hvernig það
gengj við efsta dóminn. (Matt.
25 451. Hugsum oss hvaða þýð-
ingu það hefði fyrir þjóð vora,
ef vér hefðum ögn meiri samúð
með meðbræðrum vorum, bæði
þeim sem vér þekkjum og hin-
um sem vér mætum á vegj vor-
um. Allt samfélagið myndi breyt
ast og ganga stefnufastara á
eftír hirðinum mikla. Það er
mikilvægt að vér skiljum og
skynjum að Kristur vill nota
oss tii að létta annarra byrgðar.
En það er oss ómögulegt, nema
vér eignumst hlutdeild í hugar-
fari Krists. Um hann segir í
Mattheusarguðspjalli: „En er
hánn sá mannfjöldann, kenndi
hann í brjósti um þá, því þeir
voru hrjáðir og tvístraðir eins
og sauðir sem engan hirði hafa.
Þá segir hann við lærisveina
sína: Uppskeran er mikil, en
verkamennirnir fáir. biðjið þvi
herra uppskerunnar aö hann
sendi verkamenn til uppskeru
sinnar". (Matt. 9,36—38).
Hrjáðir og tvístraðir. Hvar
finnast þeir? Þú mætir þeim á
götunni, á vinnustaðnum, á við-
skiptastöðunum á heimili þínu.
Og með samúð þinni vill Kristur
mæta þeim og létta byrði
þeirra. Það er ekki spurningin
um að gera stórvirki. Það sem
hér um ræðir er aðeins persónu
leg vinsemd og hlýja, sem þó
veltir stærri steinum úr götu
en oss grunar,
Kain er ekki fyrirmyndin.
Það er Kristur, göði hirðirinn,
sem bendir oss lífsvesinn eina,
leiðir oss til eil'ifs lífs. ef vér
í trú og einlægni viijum fylgja
honum.
Guð gefi oss náð tij þess að
fylgja hirðinum góða og hjálpa
meðbræðrum vorum að gjöra
slíkt hið sama.
Frækorn
í útvarpsþættinum „Lífsskoð
un mín“ sagði frú Sigurlaug
Jónsdóttir frá því. að Matttías
hefði ort til hennar eftirfarandi
vísu:
Ef þú, b!íða, unga snót,
elskar Guð af hjartans ról*
óttast þarft ei eggjagrjót,
englar styðja veikan fót.
Haystið 1918 flutti próf Guð-
mundur Hannesson ræðu við
setningu Háskólans. og lauk
máli sínu me.ð þessum orðum:
Lífið er ekki til þess að elta
aura, þó skylt sé að vera efna
lega sjálfstæður, og heldur ekki
til þess að leggjast i iöjuleysi
og öskustó. Það er of dýrmætt
tij þess. Lífið er til þess, að
starfa með þreki og trúmerjnsku
að einhverju göfugu og góðu
verki, einhverju sem miðar að
þvf að „hefja land og lýð“.
þeir verða fyrir þeirrj ógæfu,
sem því miður er ekki óalgeng,
að börn þeirra á unglingsaldri
sleppi sér í skemmtanaiðu. —
Koma heim síðla nætur, e.t.v.
undir áfengisáhrifum, eða and
lega niöurbrotin eftir áföll, sem
orðið hafa. Þá getur mild hönd
og hlý orð grætt sár en ónot
verið sem olía á eld.
Oss er þörf á að hafa stöðugt
hugföst orð Einars Benedikts-
sonar: ..Aðgát skai höfð í nær-
veru sálar“. Til að mannkynið
nái þvi marki, að fylgja frelsar-
anum nokkurn veginn sameinað,
verður hver að gæta bróóur sins
með þvi hugarfari sem Biblían
kennir. Hún má ekkj Iiggja ó-
lesin.
Vel þekktar frásögur Nýja
testamentisins draga oft fram
raunsæjar myndir af nútíma-
lífinu. Má þar til nefna frásög-
una af þvi, er Jesús eitt sinn
kom til Kapernaum. Kom þá til
hans hundraðshöfðingi og bað
hann lækna svein sinn, er væri
lamaður. Bæninni er svarað og
undur skeður: Hinn lamaði verð-
ur heilbrigður. Vér hugieiðum
ekkj lækninguna sjálfa nú Þess
í stað skulum vér veita athygli
umhyggju hundraðshöfóingj^ns-i
fyrir sveinj sínum eóa þjóni.
Það var ekkt siöUf^feéjjp, u'nia.
að hafa áhyggjúr úf af’ liðan
þjóns. Það var ofurauóvelt aó
fá annan í staðinn, ef hann for-
fallaðist.
En þetta atriðj frásögunnar
beinir að oss óþægilegum spurn
ingum. Erum vér umhyggjusöm?
Leggjum vér á oss erfiði og fyr-
irhöfn til að bæta úr neyð
þeirra meðbræðra vorra, sem
ekki eru oss beint skyldir eða
tengdir? Spurningamar höggva
nær, en vér gerum oss grein fyr
ir. Með síauknu þéttbýli breyt-
ast þjóðfélagshættir og smátt
og smátt kemur fastara skipulag
á alla hluti Þv*i fylgir sú hætta,
að vér lítum þannig á málin, aö
vér þurfum ekki lengur að bera
umhyggju fyrir öðrum. Vér
hugsum sem svo: Ríki, bæjar- og
sveitarfélög sjá um þessa hluti,
hafa m.a.s. starfslið, sem hjálp-
ar þeim bágstöddu. Vér borgum
vorn skerf í sköttum og erum
svo laus allra mála. En er ekki
þarna einmitt hættan á, að ein-
staklingurinn glati hæfileikan-
um til að taka þátt í annarra
vanda? Hæfleikanum til að
skynja neyð náungans. Og á ég
þar við hina andlegu neyð. Hlut
tekning er að taka þátt í ann-
arra sorg og vanda. Finna til
með öðrum. Það er þýöingar-
mikið atriði í mannlegu sam-
félagi Á bak við hvert kær-
leiksorö, hvert kærleiksverk,
slær alltaf hjarta sem hefur
hæfileika til hluttekningar,
hjarta, sem skynjar Kristshug-
arfarió.
En vér eigum svo auðvelt með
að 'útiloka annarra líðan frá vor
um hugsunum. Það er. talað um
járntjaldið, sem ákveðna víg,-
girðingú. En eru þau ekki ótal
mörg? Og bak við þau sitjum
vér og kópum i vorri eigin sjálf
ánægju, teljandi sjálfum oss
trú um. að vér gerum ekki á
hluta neins. Vér gleymum oft
hinum alvarlega dómi Krists yf-
ir þeim sem ekkert gjörðu:
,,Sannar!ega segi ég yður, svo
framarlega, sem þér hafið ekki
„Ég er góði hirðirinn, góði hirð-
irinn leggur Hf sitt í sölurnar
fyrir sauðina“. (Jóh. 10, 11).
Áheyrendur Jesú þekku hjarð
mannalíf og skildu þessa lík-
ingu hans, — þó varla til fulls
Hvernig mátti það líka vera, vér
skiljum hana varla enn, Vér
skynjum varla, að eini lífsveg-
urinn er, að einblína á og fyigja
hirffinum góða, Jesú Kristi.
En vér skulum nú athuga á-
kveðinn þátt ( sambandi við
þessa Likingu og leitast við að
svara mikilsverðri spurningu:
Hver á afstaða einstaklinga
hjarðarinnar að vera innbyrðis?
Hver á afstaða vor til náungans
að vera?
1 fyrstu Mósebók er sagt frá
samtali: Drottinn segir við Kain:
Hvar er Abel bróðir þinn? Kain
svarar: „Það veit ég ekki, á ég
að gæta bróður míns?“
Svar kristins manns hlýtur
skilyrðislaust að vera jákvætt.
Spuminguna á ekki að þurfa að
ræða. Samt er hún alltaf á vegi
vorum. Vér gerum oss svo oft
ekki grein fyrir, hversu marg-
þætt hirðisstarf hvers kristins
marms er. Vér getum tekið fá-
ein dæmi, sem vér þekkjum:
Kennari í skóla er leiðsögumaö-
ur bama- eða unglingahóps, ekki
aðeins í hinu ytra tilliti hann
hefur Hka mikilvægt sálgæzlu-
stacf meö höndum Hann þarf
að eiga trúnað nemenda sinna
og geba leyst úr þeirra vanda.
Söma tnáli gegnir um skipstjóra,
vErfestjóra og aðra, sem manna
ftffiláð halfa. Og ekk, hvað sízt
mb foreldia. Þeim er mikill
vandi á höndum, sér í lagi, ef
I tfl tilefni af þvf, að Skálholts
tíðin var haldin 25 júlí sl. á
það ekki illa við að Kirkjusíðan
birti mynd af líkaninu af Skál-
holti framtíðarinnar. Af þeim
byggingum sem þar sjást eru
þrjá þegar risnar: Dómkirkjan
(1), skólastjóraíbúð o. fl. (2) og
prestssetrið (10). Hinar bygging
arnar em bókhlaðan og vistar-
verur hins tilvonandi Skálholts
skóla, sem nú er byrjað að reisa.
1 þeim húsum, sem ætlað er að
komist undir þak i sumar verða
kennslustofur og aðstaða til
heimavistar fyrir 15—20 nem-
endur. Mun það kosta tæpan
milljónatug. Er það fé mest kom
ið frá Skálholtsvinum á Norður-
löndum en frá mörgum bæði hér
og eriendis hafa Skálholti bor-
izt rausnarlegar gjafir. — Þeir
hafa í verkj sýnt trú sína á það,
að enn eigi þessi ,.forni helgi-
og höfuðstaður landisins eftir að
gegna þýðingarmiklu hlutverki
i islenzku þjóðlifi með því að
verða að nýju aflvaki og afl-
gjafi trúar og þjóðlegrar menn-
ingar“. Vonir standa til að Skái
holtsskóli getj hafið störf hausl
ið 1972. Skólastjóri verður séra
Heimir Steinsson frá eyðisfiröi.
Hann dvelst nú ytra við að
kynna sér rekstur og starfsemi
lýðháskóla á Norðurlöndum
í Skálhoitsfélaginu eru nú á
þriðja hundrað félagar víðs veg-
ar um landiö, flestir bó í Reykia
vík og Árnessýslu. Formaöur
þcss er Þórarinn Þórarinsson
fyrrum skóiastjóri á Eiöum.