Vísir - 24.08.1971, Blaðsíða 8

8
V1 S IR . Þriðjudagur 24. ágúst 1971.
VÍSIR
Otgefandt KeyKiaprent nl
Framkvæmdasttón Svelnn R Gviólfsson
Ritstjórt ■ Jönas Kristiánsson
Fréttastjón Jón Birgit Pétursson
Ritstiórnarfuiltnli Valdimar H lóhanncssoo
Auglýsingastjóri: Skúli G. Jóhannesson
Augiýsingar • Bröttugötu 3b Simar 15610 11660
Afgreiösla Bröttugötu 3D Simi 1166C
Ritstiórn ■ Laugavesi 178 Simt I166C 'h unur)
Askriftargjald kr 195 00 á mánuði innanlands
( lausasölu kr. 12.00 eintakiö
Prentsmiflla Visíc - Pdde lit
Sjáanlegur árangur
gkyndiferð Einars Ágústssonar utanríkisráðherra til
Bretlands og Vestur-Þýzkalands hefur borið þann
sjáanlega árangur, að málstaður íslands í landhelgis-
málinu hefur verið kynntur í brezkum fjölmiðlum og
rækilega í sumum þeirra.
Þetta var mikil breyting til batnaðar. Síðan uppvíst
varð, að íslendingar ætluðu að færa út landhelgina
á næsta ári, hafa það nærri eingöngu verið hags-
munaaðilar í brezkum fiskveiðum, sem hafa látið í
sér heyra í f jölmiðlunum þar. Þeir hafa verið stóryrt-
ir í garð íslands, eins og vænta mátti. Það var því orð-
ið tímabært, að sjónarmiðum íslands væri komið i
framfæri í brezkum fjölmiðlum.
Einar Ágústsson hélt bæði almennan blaðamanna-
fund og lokaðan fund með ritstjórum nokkurra þekkt-
ustu dagblaðanna í Bretlandi. Ekki verður betur séð
en honum hafi tekizt að gera skýra grein fyrir mál-
stað íslands á tiltölulega sannfærandi hátt. Það, sem
brezku blöðin skrifuðu eftir fundina, var yfirleitt ekki
óvinsamlegt og sumt jafnvel vinsamlegt.
Ekki var við þv íað búast, að höfuðblað Bretlands
The Times, yrði sérlega vinsamlegt. Enda sagðiblaðið i
leiðara, að einhliða útfærsla islenzku landhelginnar
væri ekki réttlætanleg. En í leiðaranum kom líka fram
skilningur á því, að þetta væri lífsspursmál fyrir ís-
lendinga. Og annað höfuðblaðið, The Guardian, var
tiltölulega vinsamlegt í garð hins íslenxka málstaðar.
Þetta er hinn ljósi punktur ferðarinnar. Hvað snert-
ir viðræðurnar við ráðamenn í Bretlandi og Vestur-
Þýzkalandi, virðist enginn árangur hafa náðst. Það
var að vísu ágætt, að Einar skyldi eiga viðræður við
Walter Scheel, utanríkisráðherra Þýzkalands. Hann
gekk á sínum tíma drengilega fram fyrir skjöldu í
Efnahagsbandalaginu til að stuðla að því, að íslend-
ingar fengju hagstæða samninga við það. Ekki er ó-
eðKlegt að ætla, að hann telji það litlar þakkir fyrir
stuðning á örlagastundu, að þýzkir togarar skuli nú
verða reknir frá íslandsmiðum. En viðræðurnar við
Einar ættu að hafa getað dregið eitthvað úr sárind-
um í því máli.
Hins vegar var afleitt, að Einar skyldi ekki ná tali
af utanríkisráðherra Bretlands, sir Alec, hinni gamal-
kunnu stjórnmálakempu, sem virðist nærri einráð
um utanríkismál Bretlands, þegar frá er talin inngang-
an í Efnahagsbandalagið, sem er hjartans mál Heath
forsætisráðherra. Sir Alec er sá maður sem kemur
til með að ráða viðbrögðum brezku stjórnarinnar,
þegar til kastanna kemur í landhelgismálinu. Ein-
hvern stuðning kunnum'við þó að hafa af því, að
Heath forsætisráðherra er kunnugur aðstæðum á Is-
landi, síðan hann var hér í boði Blaðamaimafélags-
ins.
En ferð Einars hlýtur samt að teljast jákvæð, þótt
ekki sé nema vegna auglýsingarinnar, sem málstaður
íslands fékk í brezku fjölmiðlunum.
Niðurstöður bandariskra sérfræðinga vekja óígu vestra:

Er gáfna-
aðall að
vaxaupp?
Vesturlandabúar hafa
um langan aldur trúað á
jafnrétti, sem eina helztu
undirstöðu þjóðskipr-
lags síns. — Nú heft
bandarískur sálfræðip j
fossor, Richard Herr >
stein að nafni, kippt fót
unum undan þessari trú.
Herrnstein heldur þ í
beinlínis fram, að jafn-
rétti í menntun og óhar.i
inn hreyfanleiki fólks
milli stétta m___leiða til
nýs stéttaþjóðfélags
með arfbundinni yfir-
stétt.
í septemberblaöi timaritsins
Atlantic gefur Herrnstein yfirlit
um rannsóknir síðustu áratuga
á þessu sviöi og kemst að þeirri
niöurstöðu, að greind sé aö
verulegu leyti erfö, að greind
hafi veruleg áhrif á stöðú
manna í þjóöfélaginu. Hann
segir að yfirstéttirnar séu þeg-
ar orðnar mun greindari en al-
menningur og að þessi munur sé
óðum að verða skýrari.
Sálfræðingar og uppeldis-
fræðingar hafa lengi deilt um,
hvort greind gangi <í arf eða sé
áunnin í umhverfi heimilis og
skóla. Það vakti gífurlega at-
hygli fyrir tveimur árum, þegar
bandari'ski sálfræðingurinn
Artiiur Jensen skýrði frá rann-
sóknum, sem bentu til þess, aö
greind gengi að mestu leyti í
arf. Og mikiö uppistand varð af
þeirri kenningu hans, að svert-
ingjar séu að meðaltali minna
greindir en hvítir menn. Stað-
reyndin er sú. að greindarpróf
sýna stöðugt 15 vísitöIunSga
minni greind hjá svertinff^n, en
margir telja þennan nwui stafa
af ákveðnum .fátagslegum
skekkjuvöldum i greindarmæl-
ingum.
Herrnstein heldur því fram,
að þVi betur, sem þjóðfélögum
takist að jafna aðstöðu allra
bama til menntunar, þeim mun
meiri verði stéttaskiptingin.
Vegna hins mikla hreyfanleika
í stéttaskiptingunnj eigi hin
greindu böm tiltölulega auðvelt
að komast upp á tind auðs og
frægðar, en hin greindarlitlu
safnist fyrir neðst í þjóðfélags-
stiganum.
Meginforsenda þessarar kenn-
ingar er sú niðurstaða Jensens,
að 80% greindar séu erfð og
20% áunnin. Því meira, sem
foreldrum og skólum takist
að lyfta þeim hluta greindar
barna, sem er áunninn þeim mun
meiri líkur eru á að hin erfðu
80% ráði úrslitum um væntan-
lega þjóöfélagsstöðu barnsins,
þvf að hin 20% verða þá nokk-
um veginn jöfn hjá ölium.
Hermstein telur afleiöinguna
verða þá, að þjóðfélagasstaða
muni verða ættgeng. Hreyfan-
leikinn í þjóðfélagsstiganum
Arthur Jensen: Hvít börri eru
greindari en svört.
muni ekki breyta þessu. Æöstu
stéttirnar muni smám saman
soga til sín greindustu ein-
staklingana úr lægri stéttunum
og hrinda niður heimskustu ein-
staklingunum úr hærri stéttun-
um þannig að ættgeng greind
muni safnast fyrir i vaxandi
Greindarpróf. Er það greind
föður og móður, sem ræður
úrslitum um framtið drengs-
ins?
Richard Hermstein: Gáfu-
mannaðallinn er á leiðinni.
mæli á tindi þjóðfélagsins. Hin-
ir heimskustu muni safnast fyr-
ir neðst niöri og missa atvinnu
sína vegna aukinnar sjálfvirkni
í nútíma atvinnulífi. Þannig
geti meira að segja atvinnuleysi
orðið ættgengt.
Stéttaskipting fyrri aldra
byggðist ekki á greind, þótt hún
væri oftast ættgeng, því að við-
miðunin var ekki greind. Þess
vegna var mikið greindarmagn
meðal lægri stétta og það gerði
byltingar kleifar. Hin nýja
greindar-yfirstétt getur hins veg-

ar séö viö öllu slíku, svo að
byltingar veröa ekki framar,
þegar hún hefur styrkt aðstöðu
sína. Þannig sér Hermstein
framtíðina.
Rök Jensens og Hermsteins
eru óneitanlega sterk. Jensen
bar saman 122 eineggja tvíbura,
sem voru aðskildir snemma á
ævi sinni og voru aldir upp á
sitt hvoru heimilinu Þrátt fyrir
mismun aðstöðunnar, var greind'
arvísitala hverra tvfbura tiltölu-
lega svipuð. Þessi forsenda og
ýmsar fleiri rökstyðja þá kenn-
ingu, að 80% greindar gangi í
arf
Allt er nú á öðrum endanum
meðal fræðimanna þar vestra
út af þessum niðurstöðum. Ráð-
izt hefur verið á Herrnstein
fyrir „kynþáttafordóma“. Sjálf-
ur segist hann vel skilja, að
mörgum finnist, að ekki ætti að
skrifa um svona mál, þar sem
bau séu svo viðkvæm. En hann
segist ekki telia. að loka eigi
fyrir rannsóknir á erfðum og
kynþáttum, þótt sumir halda,
að vanþekking sé betri en ó-
bægileg þekking
Megum viö þá eiga von á, að
heimi framt’iðarinnar verði
stjórnaö af greindaraðli og hæfi
leikaað'i? Sumum jafnréttisvin-
um mun þykja það óhugnanlea
tilhugsun og í ósamræmi við
lýðræðishugsjónir nútímans En
Herrnstein segir sjálfur: „Innra
með mér er ég ekki viss um,
að þetta sé svo slæm þróun.“