Vísir - 01.09.1971, Síða 8

8
VISIR . Miðvikudagur 1. september 1971.
Otgefandi: ReyKiaprenr nt.
Framkvæmdastjóri: Sveinn R Eyjólfsson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Ritstiómarfulltrúi: Vaidimar H. Jóhannesson
Auglýsingastjóri: Skúli G. .Tóhannesson
Auglýsingar: Bröttugötu 3b. Simar 15610 11660
Afgreiðsla • Bröttugötu 3b Sími 11660
Ritstjórs: Laugavegi 178. Simi 11660 (5 linur)
Áskriftargjald kr. 195.00 á mánuði innanlands
* initsasölu kr. 12.00 eintakið
Prentsmiitja Visis — Edda hi.
Umferðarslys og afbrot
^ði margir munu vera þeirrar skoðunar að umferð-
armenningu okkar íslendinga sé enn mjög ábótavant,
þótt ýmsir telji að um nokkra framför sé þar að ræða
síðustu árin. Tillitsleysi og glannaskapur er enn mikill
ljóður á ráði margra ökumanna. Og það er staðreynd
sem ekki verður mótmælt, og bæði lögregla og trygg-
ingafélög hafa margsinnis staðfest, að mikill fjöldi
árekstra og stórslysa í umferðinni, bæði í þéttbýlinu
og úti á þjóðvegunum, skeður vegna óg:;tilegs akst-
urs. Það er t.d. furðulegt, hve sumir ökumenn sýna
mikið kæruleysi í framúrakstri og tefla bar oft á tæp-
asta vað.
Alltof margir virðast aka nákvæmlega eins hvernig
sem vegir og aðstæður eru. Enginn vafi er t.d. á því,
að mörg rúðubrot orsakast af of hröðum akstri, þegar
bílar mætast. Virðist þá oft ekkert tillit tekið til að-
stæðna. Það ætti þó að vera hverjum ökumanni auð-
skilið, að hættan á slíkum óhöppum er margfalt meiri
þar sem lausamöl er og vegir þurrir og aurhlífar þeyta
grjótinu í allar áttir. Og samkvæmt upplýsingum lög-
reglumanna verða flest rúðubrotin af völdum bíla,
sem koma úr gagnstæðri átt og aka of hratt þegar
mætzt er.
Hér er um óafsakanlegt kæruleýsi að ræða, þegar
þess er gætt að þetta getur bæði valdið slysum og
miklu eignatjóni. Frá því hefur verið skýrt í blöðum
að einn steinn geti valdið frá fjögur þúsund og a,llt upp
í tuttugu þúsund króna tjóni eftir gerð rúðunnar. Á-
byrgðartrygging bifreiðarinnar, sem tjóninu veldur,
geiðir tjónið því aðeins að ökumaðurinn, sem fyrir
því verður, hafi vitni að atburðinum, en það reynist i
fjölmörgum tilvikum ógerningur að leggja fram slíka
sönnun. Á það skal minnt að hægt mun vera að
tryggja gegn rúðubrotum og er sú trygging fremur
lág.
ÞaÖ kom mjcy skvrt í útvrr^r/iðtali við r.r.-
ferðarlögreglumann um ríðv.stu iielgi, að vandamálin
af ógætilegum akstri og slys af þeim völdum fara sí-
vaxandi. Hér virðist því rík ástæða til einhverra rót-
tækra aðgerða, þótt vafalaust sé hægara sagt en gert
að finna þar þau ráð sem duga.
Hér eins og svo oft endranær er það hugsunarhátt-
urinn, sem þarf að breytast. Ábyrgðartilfinningin
verður að vaxa. Virðingarleysi fyrir lífi og eignum
náungans er löstur, sem þarf að reyna að uppræta
með öllum tiltækum ráðum. Þetta kemur fram í þjóð-
lífinu í mörgum myndum. Afbrotaaldan, sem riðið
hefur yfir síðustu árin, er geigvænleg. Sá dagur líður
varla að ekki sé í fjölmiðlunum skýrt frá ein-
hverjum ódæðisverkum, innbrotum, þjófnaði
og líkamsárásum. Virðist orðin rík ástæða fyrir for-
eldra að byrja á því í tíma að innræta börnum sínum
það hugarfar, sem eitt getur breytt þessari þróun, en
margt bendir til að sú fræðsla hafi víða gleymzt í vel-
r'ðr."tu áratuga.
— James Reston segir Kínverja litinn áhuga
hafa á heimspólitik — jbeim mun meiri á
innanlandsmálum
# Allt í einu virðast Nixon og hans menn þar
vestur í Bandaríkjunum vera "arnir að hugsa hlý-
lega austur til Kína. Svo langt er vinskapurinn
jafnvel genginn, að talað er um að Nixon fari þang-
að austur að heimsækja Maó. Hvort af því verður
alveg á næstunni er óvíst, en alla vega hefur Kín-
verjum þótt að því fengur að fá í heimsókn James
Reston, ritstjóra og greinahöfund við New York
Times, eitthvert virtasta dagblað, sem gefið er út
þeim megin við Kyrrahafið.
9 James Reston er kominn heim eftir sex vikna
dvöl í Kína og ekki að spyrja að dugnaðinum í þeim
karli frekar en fyrri daginn. Dag eftir dag birtast
eftir hann Kína-greinar í New York Times og víð-
ar, og er greinilegt að Kína-ferðin hefur verið blaða
manninum hin mesta upplifun.
„Ekki er annað að sjá en að
ríkisstjórn Kína sé trygg ’i sessi
— grundvölluð á andlegri yfir-
stjórn Maós formanns, afli al-
þýðuhersins og reynsiu og-
stjórnvizku forsætisráöherrans,
Chou En-lai“, segir Reston.
„Það er greinilegt, áð þessi
ríkisstjórn Kína, sem nú situr,
nýtur stuðnings kínversku
þjóðarinnar. En hvað um fram-
tíðina? Hvaö, þegar þessir leið-
togar á sjötugs eða áttræðis-
aldri eru farnir í hina Vikina?
í meira en heila öld hefur kín-
versku þjóðinni veriö lýst sem
bambustré: Þegar hann blæs að
vestan. þá hneigja þeir sig í
austur Þegar hann blæs á aust
an, þá hneigja þeir sig í vestur.
Og þegar iogn er þá hneigja
þeir sig alls ekki ...“
Ekki gefinn fyrir að
stríða
„Eftir að hafa ferðazt um
Kína í sex vikur eða meira".
segir Reston ,,þá hefur maður
það á tilfinningunni, að þessi
„sofandi risi“ sé glaðvakandi,
en hafi hins vegar ekki sérlega
mikinn áhuga á að „hrista til
veröldina“.
Það er satt, að um alit Kína,
frá Mansjúriu í norðri til Kanton
1 suðri, heyrir maður and-
bandarískan áróður Kínverskt
fólk er brýnt að „sameinast
gegn amerískum heimsvalda-
sinnum og þeirra gjammandi
hlaupatíkum“, • en ef hlaupatík-
urnar heyrðu greinilegar. á tal
kínverskra foringja, þá kæmi í
ljós, að þeir hafa minni áhuga
á því að stjórna heimsbyltingu
en að leysa tvö eða þrjú vanda-
mál sem við er að eiga á heima-
vígstöövum.
í fyrsta lagi eru Kínverjar
ekki aðeins að reyna að sjá
sínum 750 milljónum sálna fyrir
nægilegri fæðu og menntun —
heldur eru þeir á sama tíma að
reyna aö flytja þessa Þjóö nær
nútímanum. Byltingin stendur
enn, þv*i aö býltingu þarf tii aö
breyta jafnvel persónueinkenn-
um eins fjórða af mannkyninu.
Allt þetta er svö stórfenglegt, að
bylting Franklíns Roosevelts í
Bandaríkjunum virðist bara
smávægileg lagfæring.
í öðru lagi hugsa Kinverjar
dálítið um þessa milljón (eða
þar um bil) sovézku hermenn
sem bíöa reiðubúnir á landa-
mærunum í norðri og ögn
hugsa þeir líka um herstyk
Japana sem hröðum skrefum
eflist. Kínverjar gleyma nefni-
lega ekki fortíðinni.
t þriðja lagi reiða Kínverjar
sig á hjálp þeirra Maós og Chou
En-lais við að leysa öll vanda-
mál — og eftir því sem Reston
segir, þá er það eitt vandamálið
enn, því þeir gömlu leiðtogar
(Maó er 76 ára og Chou er 73
ára) ejga erfitt með að færa
völd sín í hendur næstu kyn-
slóð á eftir.
Öll þessi heimilisvandamál
skilja litinn tíma afgangs handa
Kínverjum að hugsa um hægri
byltingu í Bólivíu eða að virkja
hungruðu milljónirnar í Afríku
í byltingu, eða þá hungruðu
milljónimar í Asíu og S.-Ame-
ríku gegn sovézkum endurskoð-
unarsinnum og amerískum
heimsvaldasinnum.
Kenning Maós
Maó Tse-tung hefur kenni
Kínverjum orðtak sem segir,
að þeir skuli láta fortíðina þjóna
framtt'ðinni og umheiminn Kina.
Samt liggur þ%im mikið á að
útskýra, að þeir fari algjðrlega
eigin leiðir, óháðir því sem ann-
ars staðar gerist — stæli ekki
IIIIIBIiIlll
IM) WIM
Vesturlönd eins og Japanir,
endurskoði ekki sanna sóslalist
iska stefnu eða sækist eftir á-
hrifum utanlandsfrá eins og
Sovétmenn eða Bandarfkin —
og haldi sannarlega ekki her-
mönmun sínum út um allar
trissur eins og tvö „risaveldi“.
Engar Monroe-stefnur handa
Kínverjum og heldur engar
Brésnevs-stefnur.
Vont að stríða við
alla í einu
Reston segist ekki hafa orðið
þess var í sinni Kinareisu, að
Kínverjar hafi tekið upp vin-
samlega stefnu gagnvart USA
vegna þess að sambandið við
Moskvu, Tokyo og Sameinuðu
þjóðirnar sé með versta móti
núna. „Manni finnst ’ bara“,
segir Reston, „að Peking hafi
verið farið að finnast, að þaö
væri ekki beint æskilegt ástand
að stríða við alla í einu“. — GG