Vísir - 29.10.1971, Qupperneq 3

V i SIR. Föstudagur 2Í>. október 1971.
ái
I MORGUN UTLONDÍ MORGUN ÚTLÖND í MORGUN ÚTLÖND í MORGUN ÚTLÖND
Danir og Norðmenn
Umsjón Haukur Helgason
næst
EFTA líður undir lok í nú-
verandi mynd. Brezka þingið
samþykkti inngöngu i EBE
með óvænfum meirihluta.
Wilson i sárum og hyggur á
hefndir.
Edward Heath forsætis-
ráðherra vann fyrstu lot-
una í baráttunni um aðild
Bretlands að Efnahags-
bandalaginu í gærkvöldi,
er neðri deild þingsins sam
þykkti með 356 gegn 244
atkvæðum tillögur ríkis-
stjórnarinnar. Nú beinist
athyglin til Noregs og
Danmerkur, en þar verður
spurningin um aðild að
EBE nú í brennidepli.
Úrslitin á þinginu voru mikill ö'-
sigur fyrir Harold Wilson leiðtoga
verkamannaflokksins. Um 70 af
þingmönnum flokksins óhlýðnuðust
fyrirskipunum Wilsons um að
greiða atkvæði gegn ríkisstjórninni,
þeirra á meðai Jenkins varaform.
flokksins og einnig formaður þing
flokksins. Um 40 þingmenn Ihalds
flokksins greiddu atkvæði gegn rík
isstjórriinni, enda hafði Heath gefiö
þem frjálsar hendur um afstöðu.
Nú er hins vegar eftir að greiða á
þingi atkvæði um fjölmargar laga-
breytingar sem standa í sambandi
við inngönguna í EBE. Er nú búizt
við harðvítugri baráttu um mörg
þau mál og að Wilson muni reyna
að hafa nokkuð fyrir snúð sinn.
Baráttan um þessi mál er talin
munu standa langt fram á næsta ár.
Danir og Norðmenn hafa einnig
sótt um inngöngu í Efnahagsbanda
lag Evrópu, en þeir hafa beðið eft
ir afgreiðslu málsins í Bretlandi. —
Kaupmannahafnarblaðið Politiken
segir í morgun að enn sé mögulegt
að halda upphaflegri áætlun um
inngöngu í EBE með þvf, að þjóðar
atkvæðagreiðsla fari fram vorið
1972.
Minnihlutastjórn jafnaðarmanna-
flokksins f Danmörku hefur fylgt
þeirri stefnu, að mestu skipti fyrir
Dani, hvað Norðmenn muni gera í
EBE-málinu. Politiken segir f dag,
að engu síður sé ekki ástæða til að
bíða eftir því að Norðmenn taki
endanlega ákvörðun.
Stjórnmálaleiðtogar f Vestur
Evrópu og Bandaríkjunum köll-
uðu úrslitin á brezka þinginu þátta
skilu ' sögu Evrópu. Meðal stjórn
málamanna í Efnahagsbandalags-
löndunum var almenn ánægja með
niðurstöðuna og það sérstaklega, að
meirihlutinn var mun meiri en bú-
izt hafði verið við.
DRAGI ÚR ÓTTA FRAKKA
VIÐ ÞJÓÐVERJA
Willv Brandt kanslari Vestur-
Þýzkalandi lét í ljós mikla ánægju
Jens Otto Krag forsætisráðherra Dana vill styðja Norðmenn og
Svía í samningum við EBE, áður en Danir taki endanlega af-
stöðu.
Heath vann yfirburðasigur yfir Wilson í markaðsmálunum með að
stoð sjötíu þingmanna úr flokki Wilsons.
sína með úrslitin. í viðtali í þýzka
sjónvarpinu sagði hann, að þetta
ætti að vera Frökkum sérstakt á-
nægjuefni.
„Þeir nágrannar okkar sem ótt-
ast að Vestur-Þýzkaland sé aö
verða of öflugt í efnahagsmálum,
ættu að telja sig öruggari í stærra
bandalagi", sagði hann.
DANIR BÍÐI EFTIR NORÐ-
MÖNNUM OG SVÍUM
Forystumenn í dönskum stjóm-
málum og fulltrúar verkalýðs- og
vinnuveitendasamtaka sögðu í gær
kvöldi að mikilvægt skilyrði fyrir
aðild Danmerkur að Enfahagsbanda
laginu hefði verið uppfyllt meö
samþykkt brezka þingsins.
Jens Otto Krag forsætisráðherra
sagði að Danir verði nú að leiða
samningaviðræður við EBE til lykta
en mikið verði komið undir afstöðu
Norðmanna og Svfa. Krag sagöi að
þingið yrði að taka afstöðu til máls
ins alllöngu áöur en þjóöaratkvæöa
greiðsla færi fram.
Fyrirrennari Krags í embætti for
sætisráðherra Hilmar Bauns-
gaard sagði, að Danir skyldu bíða
eftir niðurstöðunum í samningum
Norðmanna og Svía við EBE. Hann
sagði, að danska ríkisstjórnin hefði
lofað þessum grannríkjum sínum
stuðningi f ýmsum málum, sem
samkomulag hefði orðið um þegar
hann og Krag ræddu viö leiðtoga
þeirra fyrr f vikunni.
EFTA-SAMSTARF EITT KEM-
UR EKKI TIL GREINA
Nvboe Andersen fyrrverandi
markaðsmálaráðherra lagði áherzlu
á, að nú ættu Danir aðeins þeirra
tveggja kosta völ, hvort þeir
vildu vera í eða utan Efnahags-
bandalagsins. Þriðji möguleikinn, á-
framhaldandi samstarf innan EFTA
kæmi ekki lengur til greina. Formað
ur Vinstri flokksins Poul Hartling
sagði að danska ríkisstjómin ætti
sem allra fyrst að leggja fyrir þing
ið tillögur um undirskrift samnings
um inngöngu í EBE.
Formaður dönsku bændasamtak-
anna Anders Andersen, segir að
Danir eigi þegar í stað að ganga
í Efnahagsbandalagið, úr því að
Bretar hafi samþykkt það. Hann
benti á að þetta er mjög mikilvægt
fyrir danskan landbúnað og Bretar
eru helzta viðskiptaþjóð Dana.
Moskvuútvarpið sagði í morgun
að Heath forsætisráðherra Bret-
Iands hefði hunzað óskir meiri-
hluta brezku þjóðarinnar með því
að knýja í gegn ákvörðun um að-
ild að Efnahagsbandalaginu.
1 fyrstu umsögn Sovétmanna um
úrslitin í brezka þinginu í gær-
kvöldi sagði Moskvuútvarpið, að
það hefði verð kunnugt úr skoðana
könnunum að 70 prósent af brezku
þjóðinni væru andvígir aðild að
EBE. Þrátt fyrir þetta hefði ríkis
stjórn íhaldsflokksins knúið fram
samþykkt.
„ÞING SITJI DAG OG NÓTT í
HEILT ÁR”
Úrslitin eru hið mesta áfall fyrir
Wilson. Hann mælti nærri ógnandi
röddu í lokaræðu sinni á þinginu.
Hann lýsti því yfir, að kæmi Verka
mannaflokkurinn aftur til valda f
framtíðinni, mundi ríkisstjóm hans
krefjast nýrra samningaviðræðna
við Efnahagsbandalagið. Hann gaf
í skvn að Bretar mundu þá beita
refsiaðgerðum í viðskiptum ef ekki
yrði orðið við kröfum þessarar
stjórnar flokksins, þegar til kæmi.
Leiðtogar íhaldsflokksins á þingi
hafa hins vegar sagt, að þeir séu
staðráðnir í að láta neðri deild
þingsins sitja á fundum „dag og
nótt virka daga og helfga f heilt
ár, ef nauðsynlegt verður” til að
ljúka afgreiðslu atlra nauðsynlegra
samþykkta þingsins vegna aðidar.
Það er 1. janúar 1973, sem inn-
ganga Breta á að takh giidi sam-
kvæmt samningum.
REFSIAÐGERÐIR GEGN
JENKINS?
Sögusagnir vom á ferðinni f nótt
um væntanlegar hefndaraðgerðir
Wilsons gegn Roy Jenkins varafor
manni flokksins og fyrmm fjár-
málaráðherra í stjóm Wilsons. —
Það var Roy Jenkins, sem hafði
forystuna um uppreisn sjötíu þing
manna Verkamannaflokksins gegn
Harold Wilson.
Gyðingar kvarta um kúgun
Fluttir með valdi til Litháen, er þeir hófðu mótmáelt / Moskvu
Hópur sovézkra Gyð-
inga mótmælti því við
saksóknara, að lögreglan
neyddi þá til að fara frá
Moskvu eftir að þeir höfðu
reynt að koma á framfæri
við miðstjórn kommúnista
Hokksins óskum sínum um
að fá að flytjast til ísrael.
Gyðingar segja, að 51 Gyðingur
hafi verið neyddur til að fara með
lest til Vilnius í Litháen og hafi 40
lögregluþjónar farið með þeim. —
Gyðingarnir höfðu reynt að ná tali
af fólki V aðalstöðvum kommún-
istaflokksins til að fá leyfi til að
flytjast úr landi. Er sagt, að Gyðing
unum hafi verið hótað Hlu ef þeir
reyndu aftur að fara til Moskvu
með tilmæli sín.
Þá er sagt, að verkamenn í verk
smiðju í Kisjinev í sovétlýðveldinu
Moldavíu hafi krafizt þess, að Gvð
ingahjón, sem eru í skrifstofuliði
verksmiðjunnar. verði rekin úr
starfi. Verkamenirnir saka hjónin
um að vera síonistar. Þeir héldu
fund á miðvikudag, eftir að hjónin
höfðu beðið urr vottorð vegna um
sóknar sinnar um levfi til að flytj-
ast úr landi. Verkamenn mæltu
einnig með því að hiónunum yrði
bannað að fara úr landi næstu 5
til 10 árin.