Vísir - 04.11.1972, Blaðsíða 2

2
Vísir. Laugardagur 4. nóvember 1972
vfentsm--
Trúið þér á andalækn-
ingar?
Torfi Einarsson, benzinaf-
greiöslu m aóur : Nei, ég veit
reyndar ekkert um þetta, ég held
samt aö þetta sé vitleysa.
Pétur Þorvaldsson, lagermaður
Já. ég held að það geti verið eitt-
hvað til i þessu. Ég veit um
tilfelli slikar lækningar. Ég hef
samt aldrei orðið fyrir slikri
reynslu sjálfur.
Kósa Sigurðardóttir, nemandi
Já, ég hef orðið fyrir reynslu á
þessu sviði sjálf. Ég er alveg viss
um að þetta er til.
Jóhanna B jörnsdóttir, lækna
nemi. Nei, ég hef enga sönnun
fengið fyrir þvi að þetta sé til.
Þess vegna get ég ómögulega
trúað á andalækningar.
Helgi Viborg, nemandi. Nei, ég
held aö þetta sé bara vitleysa. Ég
hef heyrt dæmi um slikar lækn-
ingar en ég er ekki sáttur við
þetta.
Hannes Jóhannsson, málari. Ég
hefekkiorðið fyrir neinni reynslu
á þessu sviði. Það getur samt vel
hugsast að eitthvað sé til i þessu.
Ég þori ekki að segja mikið um
það.
Það kostar Gullfoss
4 milljónir að liggja
— en Eimskip sparar sér þó 21 milljón í vetur með því móti
Líklega mundi ekkert
fyrirtæki á islandi hugsa
sig um tvisvar ef því stæöi
til boða aö spara sér 21
milljón á einum vetri.
Þetta gerir Eimskipafélag
íslands i vetur með þvi að
láta Gullfoss liggja í
Reykjavíkurhöfn. Að sögn
óttars Möller, forstjóra
Eimskipafélags islands
kostar það um 4 milljónir
að hafa skipið i höfn, — en
fyrirsjáanlegur rekstrar-
halli hefði annars orðið um
25 milljónir yfir vetrar-
mánuðina.
Um borð í skipinu verða i vetur
þrir vélstjórar, sem munu sjá um
að vélum verði haldið við, en auk
þess þrir hásetar og vaktmenn.
Visir tók öttar Möller og
nokkra forráðamenn Eimskips
tali i gærdag, en hjá fyrirtækinu
er mikið um að vera eins og
oftast, enda okkar stærsta skipa-
félag með 16 ,,fossa” auk Hofs-
jökuls, sem er á timaleigu hjá
félaginu og öskju, sem er eign
Eimskipafélags Reykjavikur,
sem rekið er af Eimskipafélagi
tslands.
„Reksturinn i ár hefur verið
mun verrien áður”, sagði Óttar.
„Astæðan fyrir þessu er augljós-
lega sú að rekstrarkostnaður er-
lendis hefur stórhækkað, laun hér
heima hafa hækkað um ca. 40%
og allur kostnaður hér stór-
hækkað”, sagði forstjórinn, en
kvartaði jafnframt undan þvi að
farmgjöld hefðu ekki hækkað svo
mikið sem um eina krónu á tveim
árum, nema frystar afurðir að
meðaltali um 4%. Algjör verð-
stöðvun hefði átt sér stað gagn-
vart fragtgjöldum skips-
félaganna þessi 2 ár. „Þessu
höfum við hreinlega orðið að
mæta með enn aukinni hag-
ræðingu, t.d. að leggja Gullfossi”,
sagði Óttar.
Þá sagði Óttar að gengið hefði
verið frá sölu á Ljósafossi, en það
skip hefur félagið átt i rúm 3 ár og
er það selt til Frakklands og
verður væntanlega afhent i Ham-
borg i mánaðarlokin. Ljósafoss
var seldur fyrir 51.7 milljónir
króna, er var keyptur fyrir 46.2
milljónir króna. Skiðið var
smiöað 1961 og tekur um 1800 tonn
af vörum.
Óttar kvaðst ekki trúaður á að
kaupandi fengist að Gullfossi.
Skiðið hefði verið sett á sölu-
lista, en það yrði þvi aðeins selt
að mjög hagstætt tilboð kæmi, og
alls ekki fyrr en haustið 1973.
En Gullfoss tekur stefnuna út
úr Reykjavikurhöfn snemma
næsta vor. Fyrst er stefnan tekin
á Isafjörð i fjölskylduferð um
páskana, en siðan fylgja þrjár
vorferðir. Sú fyrsta er til Cork á
trlandi, San Sebastian á Spáni, til
Jersey, sem er eyja milli Eng-
lands og Frakklands og loks til
Glasgow. Þá er það vorferð til
Þórshafnar i Færeyjum, Kaup-
mannahafnar, Hamborgar, Am-
sterdam og Leith. Og loks
„Vikingaferð” til Noregs með
viðkomu i Þrándheimi, Bergen,
Stavangri og Tönsberg. A heim-
leið er svo gert „strandhögg” i
Þórshöfn i Færeyjum.
Regluleg áætlun hefst svo 15. júni
og stendur til 17. september.
Verður nú siglt á 10 til 11 daga
fresti i stað 14 daga áður. Sumar-
áætlun lýkur svo með haustferð
til Dublin, Rotterdam, Ham-
borgar, Kaupmannahafnar og
Leith.
Sú breyting hefur nú orðið á að
Ferðaskrifstofan úrval hefur
tekið að sér alla farmiðasölu með
skipum félagsins og verður far-
þegadeildin þá lögð niður, en
deildarstjóri hennar, Friðjón Ást-
ráðsson, mun starfa áfram sem
fulltrúi félagsins við skipulagn-
ingu og umsjón farþega. En eins
og önnur fyrirtæki á Eimskip sinn
„óskalista” og enda þótt strikað
sé árlega yfir ýmis atriði þess
lista bætast önnur við. Um þessar
mundir er eitt atriði óskalistans,
aö verða að raunveruleika. Eim-
skip er að byggja eitt stærsta hús
landsins við Sundahöfn og miðar
þvi verki svo vel áfram að
reiknað er með að flutt verði þar
inn um áramótin. Sagði Óttar
Möller að þá væri hægt að bæta
úr brýnustu neyðinni i geymslu-
málunum, þvi stöðugt vantar
geymslur við skipshlið, enda
stefnt að þvi að öll vara verði flutt
beint i geymslur á hafnar-
bakkanum i stað þess að flytja
þær um allan bæ eins og tiðkazt
hefur i allt of rikum mæli.
—JBP—
Rœtt við Ottar Möiier forstjóra E.í.
LESENDUR
JIHAFA
/Xm ORÐIÐ
„Viljum engan
náðarstyrk, —
aðeins eðlileg lán"
Margt hefur verið ritaö um
mink og minkarækt á islandi, satt
og ósatt, en grein sú er birtist i
þessum iesendaþætti Visis sl.
iaugardag, undirritub af Karli
Gunnarssyni, jaörar viö hreina
ofstæki i garð þessarar nýju at-
vinnugreinar, loðdýraræktunar á
tslandi.
Maður þessi viröist ekki hafa
tekið eftir þvi sem formaöur SÍL
(sambands islenzkra loðdýra-
ræktenda) Asberg Sigurðsson
sagði i sjónvarpsþættinum „Sjón-
aukinn” sl. föstudagskvöld, að
þaö tjón sem búin urðu fyrir sl.
vor, væru um 12—15 milljónir
króna, miðað við verð á minka-
skinnum sl. vetur, en ekki tjón
upp á 100 milljónir króna, eins og
sá visi maður Karl skrifar um i
grein sinni.
Getur þvi hver rétthugsandi
maður séð að þetta tión, er þess-
um nýja og óþroskaða atvinnu-
vegi tilfinnanlegt áfall.
Ég get upplýst það fh loðdýra-
ræktenda, að við höfum ekki farið
fram á neinn náðarsyrk frá hinu
opinbera, heldur óskað eftir þvi
að hið opinbera hlutist til um að
okkur verði veitt lán, sambærileg
við annan atvinnurekstur, sem
skapar gjaldeyri. Til að útskýra
málið frekar, hefur stofnkostn-
aður þessara 8 minkabúa reynzt
ca. 100 milljónir króna. Þar af
hefur lánastofnun landbúnaðar-
ins lánað 50% af byggingarkostn-
aði, eða 33 milljónir kr. eða sem
svarar 33% af heildarstofnkostn-
aði búanna. Dýrin kostuöu um 25
millj. kr. og út á þau hafa ekki
fengist nein lán. Eigendur hafa
þvi orðið að standa undir þessum
kaupum á dýrunum frá Noregi
sjálfir. Greiðslufrestur á dýr-
unum var i flestum tilfellum 50%
lán til eins árs, og urðu eigendur
að veðsetja sinar persónulegu
eigur fyrir þessum lánum, eða
setja persónulegar ábyrgðir i
öðru formi.
Sem sagt um 67 milljónir kr.
hafa hluthafar minkabúanna
orðið að leggja fram, eða setja sig
i persónulega ábyrgð fyrir, til
þess að koma þessum minkabú-
um upp.
Þegar við svo snúum okkur að
sjálfum rekstri búanna, þá hafa
þau lán sem fengizt hafa, hvergi
nægt til rekstursins og enn hafa
hluthafar orðið aö leggja fram
meira fé, eða gangast i persónu-
legar ábyrgðir til að standa undir
rekstri búanna.
Snúum okkur nú að hluthöf-
unum sjálfum, en þeir eru nú um
500 i þessum 8 minkabúum, og
eiga þeir að sjálfsögðu misstóra
hluti. Ég get upplýst það, að
fæstir hafa ætlað sér að verða á
þessu milljónamæringar, en vilj-
að með hlut sinum stuðla að bætt-
um atvinnuvegum hér á landi.
Væri bað þvi okkar yfirvöldum til
ævarandi vanvirðu, ef þau sneru
nú baki i þetta fólk, sem hefur
bæði lagt peninga, vinnu og
ábyrgöir til að byggja upp þennan
nýja gjaldeyrisskapandi atvinnu-
veg.
Sem skattgreiðendur leggja
þessir hluthafar og fjölskyldur
þeirra ekki svo litinn hlut i rikis-
kassann, ef vel væri að gáð i
skattskránni. Þætti mér ekki
ósennilegt, að þeir greiddu tölu-
vert á annað hundraö milljónir
króna i opinber gjöld, svo ekki
væri með öllu ósanngjarnt, að
þessir menn fengju einhvern ráð-
stöfunarrétt með peningum
sinum.
Sem sagt þaö þarf litla lánsupp-
hæð til að hjálpa þessum búum úr
þessu óvænta tjóni, sem þau hafa
orðið fyrir, en það yrði mörgum
hluthöfum þungur róður að borga
allar þær skuldbindingar, sem
hann er i ábyrgð fyrir, ef svo illa
tækist til, að sum búin yrðu að
hætta rekstri sinum á öðru ári, og
væri það mikiö óráð, vegna þess
einfaldlega að verð á minka-
skinnum hækkaði um 30—35% á
sl. vetri, en eins og kunnugt er,
féll verð á minkaskinnum árið
1970 i það lægsta verð sem það
hefur farið i nokkru sinni.
Þetta stafaði fyrst og fremst af
þvi að Bandarikjamenn voru
búnir að framleiða um ca. 9
milljónir skinna og metta þvi sinn
markað. Þá hættu þeir að mestu
að kaupa skinn i Skandinaviu, en
þeir höfðu áður keypt um 67% af
öllum skinnum i Skandinaviu.
Tizkan stóð einnig á krossgöt-
um, svo að skinnaframleiðsla
minnkaði um 35% á 2 árum. Þar
af mest i Bandarikjunum úr ca. 9
millj. skinna i ca. 2—2,5 millj.
skinna. í vetur fór svo þessi
skortur á skinnum að gera vart
við sig, þvi nú hafa Bandarikja-
menn aftur sézt i uppboðshúsum
i Sk^indinaviu og keyptu þeir
meðal annars upp öll skinn, sem á
boðstólum voru nú i september-
mánuði sl.
Samkv. spám uppboðshaldara
eru nú góðar horfur á enn frekari
hækkunum á minkaskinnum i
vetur vegna vaxandi eftir-
spurnar.
Með þessari grein minni, vil ég
benda Karli Gunnarssyni og öðr-
um skammsýnismönnum á, að
minkarækt getur eins vel þróast
hér á landi eins og i öðrum
skandinaviskum löndum. Þau
framleiða nú um 9 milljónir
skinna árlega, eða um 55% af
heimsframleiðslunni og samkv.
verði á skinnum sl. vetur væru
þetta ca. 10,8 milljarðar króna
(isl.) Ætli frændum okkar
Skandinövum þætti ekki mikill
missir i þvi að missa þessar
tekjur, þó stundum komi léleg ár
inn i milli, þá eru þau fleiri árin,
sem hafa gefið góðar tekjur i
þjóðarbúið. Þetta vita
skandinavisk stjórnvöld og
bankayfirvöld, og lána þeir sinum
minkabúum. Góð þriggja ára lán
vaxta- og afborgunarlaus, til aö
reka búin sin þegar illar árar hjá
þeim. Við skulum vona Karl að
okkar stjórnvöld feti i fótspor
„kollega” sinna i Skandinaviu og
hjálpi okkur að byggja upp okkar
atvinnuveg, sem nú þegar hefur
verið byggður upp á svo vand-
aðan máta, að erlendir gestir
hafa látið i ljós sérstaka hrifningu
yfir vönduðum byggingum.
Asgeir Pétursson,
bústjóri Dalbús hf.